اقتوبەدەگى لاڭكەستىك وقيعا  قازاقستاندىق جانە شەتەلدىك باق-تا قىزۋ تالقىلانىپ، بولعان وقيعاعا ارقيلى باعا بەرىلىپ جاتىر.

مىسالى، ەسكى ءھام جاڭا وداقتاسىمىز رەسەيدىڭ «ربك» تەلارناسى پرايم-تايمنان ۋاقىت ءبولىپ، اقتوبەدەگى اتىس تۋرالى ارنايى باعدارلاما ءتۇسىرىپ، «اقتوبەدەگى اتىس: تەراكت پا، الدە مەملەكەتتىك توڭكەرىس پە؟» اتتى حاباردىڭ بارسىندا الەۋمەتتىك جەلىلەردە تالقىلانىپ جاتقان "توقتار تولەشەۆ مەملەكەتتى باسىپ الماق بولدى" دەگەن مالىمەتكە وزدىرىنشە بولجام جاسايدى.  سونداي-اق، قازاقستاندىق ساياساتكەر ءامىرجان قوسانوۆ تا پىكىر ءبىلدىرىپ، اقتوبەدەگى تەراكتىنىڭ جوسپارلى تۇردە ۇيىمداستىرىلعانىن جانە كاسىپكەر توقتار تولەشەۆ بيلىكتى كۇشپەن باسىپ الماق بولدى دەگەن اقپاراتتىڭ شىندىققا جاناسپايتىنىن جەتكىزسە،  رەسەيلىك ساياساتتانۋشى نيزيا نيازوۆ قازاقستاننىڭ باتىسىندا بولعان وقيعاعا رەسەيدىڭ قارۋلى كۇشتەرىنىڭ ارالاسۋى كەرەكتىگىن ايتىپتى.

(رەسەيلىك ساياساتتانۋشى نيزيا نيازوۆ)

جۇرگىزۋشى يۋري تامانتسەۆ رەسەيلىك ساياساتتانۋشىعا «رەسەي شەكاراسىنىڭ تۇبىندە ورىن الىپ جاتقان وسى تەكتەس جاعدايلار ماسكەۋدى الاڭداتۋى ءتيىس ەمەس پە؟» دەپ سۇرايدى. سايكەسىنشە، ساياساتتانۋشى نيازوۆ تا: ء«سوز جوق بۇل كرەملدى الاڭداتۋى ءتيىس. وتە اۋىر جاعداي. مەنىڭشە قازىر ماسكەۋ ىشكى ساياسي ۆەدومستۆولار ارقىلى قانداي دا ءبىر ءتيىستى شارالاردى قولدانۋى كەرەك. وداقتاسىمىز قازاقستاننىڭ ىشكى احۋالىن رەتتەۋ ءۇشىن جانە ەل ىشىندە تۇراقتىلىق ورناتۋ ءۇشىن كومەكتەسۋىمىز كەرەك»،-دەپ جاۋاپ قايتارادى. سوندا ساياساتتانۋشىنىڭ ايتىپ وتىرعانى ناقتى قانداي كومەك؟

«قازىرگى جاعدايدا قازاقستاندىق ارىپتەستەرىمىز بۇل تەراكتىنى جاساعان يسلاميستەردىڭ تەگى سولتۇستىك كاۆكاز ەلدەرىندە دەپ جاتىر. ەگەر شىن مانىندە سولاي بولاتىن بولسا، وندا ناقتى اقپاراتتار كەلتىرىلۋى ءتيىس. ارينە، رەسەي قارۋلى كۇشتەردىڭ كومەگىمەن بولسىن، وداقتاسىمىز قازاقستاننىڭ ىشكى تۇراقتىلىعىن رەتتەۋگە، تەرروريستىك ۇيىمداردىڭ كوزىن جويۋعا رف كومەكتەسۋى كەرەك»،-دەيدى رەسەيلىك ساياساتتانۋشى.

رەسەيلىك باق-تىڭ دەزينفورماتسيالىق ساياساتتى بەرىك ۇستانا وتىرىپ، اقتوبەدەگى وقيعاعا جاساعان شولۋى وسىلاي تۇيىندەلەدى.

قازىرگى تاڭدا رەسەيلىك ارنالار قازاقستان تەرريتورياسىندا ەركىن اقپارات الۋ جانە تاراتۋ مۇمكىندىگىنە يە. ءتىپتى، كەي جاعدايدا اقپاراتتىق نەگىزى جوق، جالعان مالىمەتتەرگە سۇيەنە وتىرىپ وقيعاعا ساياسي باعا بەرىپ، رەسەيدىڭ ىقپالىنا جىعىپ جاتسا دا، قازاقستاننىڭ قۇزىرلى ورگاندارى وعان  قىڭق ەتپەيدى. ولاردىڭ قىزمەتىنە شەك قويىلماعانى جانە راس. سويتە تۇرا «قازاقستانداعى جاعدايدى رەتتەۋگە رەسەي ىقپال ەتۋى ءتيىس. كەرەك بولسا ارنايى قىزمەتتەر ارقىلى» دەيدى.

«ارنايى قىزمەت» (سپەتسسلۋجبا) دەگەنىڭىز – قارۋلى جاساق. قارۋلى جاساقتىڭ قازاق توپىراعىندا قان توگىس جاساۋى ەلىمىزدەگى قازىرگى جاعدايدى ۋشىقتىرىپ جىبەرۋى ابدەن مۇمكىن. اقتوبەدەگى تەراكتى – وداقتاسىمىز، سولتۇستىكتەگى قوڭسىمىز – رەسەيدىڭ امبيتسياسىن اڭعارتتى.

رەسەيدىڭ كورشىلەس ەلدەردىڭ ىشكى ساياسي ءھام قوعامدىق ومىرىنە ارالاسىپ، استام ارەكەت جۇرگىزگىسى كەلەتىن نيەتى امبەگە ايان. مىسالى، ۋكرايناداعى جاعدايلار ەستەرىڭىزدە مە؟ العاشىندا رف قارۋلى كۇشتەرى ۋكرايناعا ۆيكتور يانۋكوۆيچ بيلىگىن ساقتاپ قالۋعا جاردەم جاساۋعا بارعان ەدى عوي. اقىرىندا قىرىمدى اننەكتسيالاپ، دونباس پەن لۋگانسكىنىڭ ويرانىن شىعاردى. سونداي-اق ءپۋتيننىڭ سيرياداعى سودىرلارعا قارسى باشار اساد ۇكىمەتىنە جاردەمدەسۋ ءۇشىن رەتىندە كىرگىزگەن اسكەرى سيريا قالالارىن قيراتىپ، ەلدەگى وپپازيتسيانى السىرەتۋدەن ارىگە اسا المادى. اقىرى اقش ديپلوماتياسى جەڭىسكە جەتىپ، پۋتين ارمياسىن كەرى شىعارىپ العانى بەلگىلى.

قازاقستانداعى سوڭعى 3 اي ىشىندە ورىن الىپ جاتقان وقيعالاردى ءجىتى نازاردا ۇستاپ وتىرعان كرەمل قوجايىنىنىڭ  كەنەتتەن كومەكشىل بولا قالۋىنىڭ استارىندا قانداي دا ءبىر تەرىس پيعىل  جاتقانى اقيقات.

ءتۇيىن: وسى جايتتى قانشا ما رەت قايتالاپ ايتساق تا، قۇزىرلى ورگاندار قوزعالار ەمەس. ەلىمىزدىڭ تەرريتورياسىندا اقپارات تاراتىپ جاتقان رەسەيلىك ارنالاردىڭ ارانداتۋشى اقپاراتتارىنا توسقاۋىل قويىلماي، ەلدەگى تۇراقتىلىقتى ساقتاۋ جانە ماسەلەنى ۋشىقتىرماۋعا ارەكەت ەتۋ - بوس اۋرەشىلىك بولىپ تابىلادى.  

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz