ەلiمiزدiڭ الدىندا تۇرعان وزەكتi ماسەلەلەردiڭ بiرەگەيi – اۋىل شارۋاشىلىعىن تۇراقتى دامىتۋ نەگiزiندە حالقىمىزدىڭ ازىق-تۇلiك قاۋiپسiزدiگiن نىعايتۋ، ءوندiرiس سالالارىن شيكiزاتپەن قامتاماسىز ەتۋ، ەڭبەككەرلەردiڭ ءال-اۋقاتى مەن تۇرمىسىن جاقسارتۋ. بۇل ماسەلەلەردi شەشۋدە مال شارۋاشىلىعىنىڭ الار ورنى ەرەكشە.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتi ن.نازارباەۆ 2012 جىلى قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋىندا قوي شارۋاشىلىعىن، سونداي-اق، جەم-ازىق ءوندiرiسi مەن شالعايداعى مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جونiندەگi باعدارلامالاردى جاساۋدى قامتاماسىز ەتۋدi تاپسىرا وتىرىپ، «بiز الەمدiك دەڭگەيدەگi مال شارۋاشىلىعىنىڭ جەم-ءشوپ بازاسىن قۇرۋ ءۇشiن ۇلكەن الەۋەتكە يەمiز» دەپ اتاپ كورسەتتi.

وڭتۇستiك قازاقستان وبلىسى مال شارۋاشىلىعى قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان ءوڭiردiڭ بiرiنە جاتادى. 2016 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنداعى مالiمەت بويىنشا وبلىس اۋماعىندا 1038607 iرi قارا، 4600101 قوي، 262035 جىلقى، 25856 تۇيە وسiرiلۋدە.

مال شارۋاشىلىعىنىڭ شۇيگiن شوپكە دەگەن قاجەتتiلiگiنiڭ 70-80 پايىزىن قاناعاتتاندىراتىن جايىلىم كولەمi 8,9 ملن. گەكتاردان استام جەردi قۇراپ وتىر. ونىڭ 2,7 ملن. گەكتارى اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىندا، ياعني 1058,8 مىڭ گەكتارىن كاسiپورىندار، 1600,6 مىڭ گەكتارىن فەرمەرلiك جانە شارۋا قوجالىقتارى پايدالانۋدا. اتاپ وتەرلiك جاعداي، جۇرتشىلىق شارۋاشىلىعىنداعى جايىلىم كولەمi – 582,2 مىڭ گەكتار.

كەلتiرiلگەن مالiمەتتەر وبلىستاعى مال شارۋاشىلىعىنىڭ نەگiزگi جەم-ءشوپ قورىنىڭ كوزi – تابيعي جايىلىمداردىڭ از جەردi الىپ جاتپاعانىن كورسەتەدi. ايتكەنمەن، وبلىستىڭ ءشولدi ايماعىندا ءتورت تۇلiك مالدى جەم-شوپپەن قامتاماسىز ەتۋ كۇردەلi ماسەلە كۇيiندە قالىپ وتىر. بۇل ايماقتاعى تابيعي جايىلىمداردىڭ اشىق جاتۋى، كۇشتi وكپەك جەلدەردiڭ جيi سوعاتىنى، تابيعي سۋ كوزدەرiنiڭ تاپشىلىعى، اۋا رايىنىڭ تۇراقسىز جانە قۇرعاق بولۋى جايىلىم شىعىمدىلىعى مەن ساپاسىنىڭ تۇرلiشە بولۋىنا اسەرiن تيگiزبەي قويمايدى. ونىڭ ۇستiنە كەيiنگi جىلدارى جايىلىمدى تيiمدi پايدالانباۋ، ساقتاۋ مەن پايدالانۋ اراسىنداعى تەڭەستiرiلگەن قاتىناستى ساقتاماۋ، سونىمەن قاتار iرiلi-مايدا ەلدi مەكەندەردiڭ اينالاسىنداعى ورiستەردi شەكتەن تىس پايدالانۋ جايىلىمدىق القاپتاردىڭ ءارتۇرلi ساتىداعى ازىپ-توزۋىنا جانە پايدالى وسiمدiكتەر دۇنيەسiنiڭ سيرەۋiنە اكەلiپ سوقتىرىپ وتىرعانى بەلگiلi. مۇنداي ازىپ-توزعان جەر كولەمi وبلىس بويىنشا 1,3 ملن. گەكتارعا جەتكەن.

وسىعان بايلانىستى وڭتۇستiك – باتىس مال جانە وسiمدiك شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ عالىمدارى ءشولدi ايماقتىڭ جەم-ءشوپ شارۋاشىلىعىن دامىتۋ باعىتىندا جۇمىستار جۇرگiزiپ كەلەدi. سولاردىڭ iشiندەگi ەڭ باستىسى تابيعي جايىلىمداردى تيiمدi پايدالانۋدى جەتiلدiرۋ، ونiمدiلiگi تومەن جانە توزعان جايىلىمداردىڭ شىعىمدىلىعىن كوتەرۋ، قۋاڭشىلىققا ءتوزiمدi مال ازىعى داقىلدارىنىڭ تۇقىمىن ءوندiرۋدi ۇلعايتۋعا باعىتتالعان.

Abai.kz