پەتروپاۆلدان – ءومىر ەسقالي, «ەگەمەن قازاقستان»

بيىل «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسى بويىنشا 6,4 ميلليارد تەڭگە ءبولىنىپ، 340 ادام الەۋمەتتىك، 3001 ادام بوس جۇمىس ورىندارىنا ورنالاستى. 352 تۇلەك «جاستار تاجىريبەسىنەن» ءوتتى. 115 مۇگەدەك باعدارلاما قاتىسۋشىسى اتاندى. جوبانىڭ ءبىرىنشى باعىتى بويىنشا مەكتەپ، اۋرۋحانا، جولدار، تاعى باسقا سالالاردى قامتيتىن 67 الەۋمەتتىك ماڭىزدى نىساندار جوندەلىپ، 564 ادام ماۋسىمدىق جۇمىستارعا تارتىلدى. 135 پاتەرلى 6 جاستار جاتاقحاناسىن سالۋعا جەرگىلىكتى ماماندار قاتىستى. «اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى» اق ارقىلى 743 ميلليون تەڭگەگە 309 نەسيە بەرىلدى. 175 كاسىپكەر جەكە ءىسىن اشىپ، 134 ادام كاسىبىن كەڭەيتتى. مۇنىڭ ءوزى 401 جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا مۇمكىندىك بەردى.

تابىسى از وتباسىعا شارتتى اقشالاي كومەك (شاك) كورسەتۋ جونىندەگى «ورلەۋ» جوباسىنا قاتى­سۋشىلار قاتارى كوبەيىپ كەلەدى. ونىڭ نەگىزگى ماقساتى – كىرىسى تومەن ازاماتتاردى جۇمىسپەن قامتۋدىڭ بەلسەندى قيمىلىنا ىنتالاندىرۋ، كەدەيلىك شەگىندەگى وتباسىنىڭ ناقتى تابىسىن كوبەيتۋ، ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن جاقسارتۋ. جوبا بىلتىر 4 اۋدانعا ەنگىزىلسە، بيىل بارلىق اۋدانداردى قامتىپ وتىر. بۇل ماقسات ءۇشىن 63,5 ميلليون تەڭگە قاراستىرىلىپ، 200 وتباسىمەن الەۋمەتتىك شارت جاسالدى. 875 ادامعا 18,5 ميلليون تەڭگە تولەندى. ولاردىڭ اراسىندا قۇس، ۇساق جانە ءىرى قارا مالدارىن ساتىپ الىپ، جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتى ورىستەتىپ وتىرعاندار از ەمەس.

سولتۇستىكقازاقستاندىقتاردى پايدالى قوعامدىق ەڭبەككە تارتۋدا جۇيەلى تۇردە وتكىزىلەتىن بوس جۇمىس ورىندارى جارمەڭكەلەرىنىڭ ماڭىزى ايرىقشا. جىل باسىنان بەرى 134 كاسىپورىن مەن مەكەمە 1671 بوس جۇمىس ورىندارىن ۇسىنىپ، 341 ادام تۇراقتى جۇمىسقا ورنالاستى. وڭىرگە جولدامامەن كەلگەن 80 جاس ماماننىڭ 43-ءى اۋىلدىق جەرلەرگە بارىپ، بىرجولعى وتەماقىلار مەن جەڭىلدىكتى نەسيەلەر الدى. وڭىرىمىزدە 150-گە جۋىق دارىگەردىڭ جەتىسپەيتىنىن ەسكەرسەك، ماسەلە ءالى كۇردەلى كۇيىندە قالىپ وتىر.

بۇگىنگى كۇنى 15 جانە ودان جوعارى جاستاعى ەكونوميكالىق بەلسەندى تۇرعىندار سانى – 329,3 مىڭ ادام بولسا، ولاردىڭ 95 پايىزى ەڭبەك ەتەدى. ءوزىن ءوزى جۇمىسپەن قامتىعاندار – 99,3 مىڭ ادام. جۇمىسسىزداردىڭ 39,4 پايىزى – ايەلدەر.

اتىراۋدان – جولداسبەك شوپەعۇل،  «ەگەمەن قازاقستان»

تۇراقتى تابىسى بار جۇمىستى ىزدەۋشىلەر اتىراۋدا دا بار. ويتكەنى، وڭىردە تۇرعىنداردىڭ بارىنە بىردەي مۇناي-گاز ونەركاسىبى سالاسىنان ناپاقا تابىلا بەرمەيدى. وبلىستىق جۇمىسپەن قامتۋدى ۇيلەستىرۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقار­ماسىنىڭ مالىمەتىنشە، جىل باسىنان قىركۇيەككە دەيىن جۇمىسپەن قامتۋ ورگاندارىنا 10 524 ادام حابارلاسىپتى. وسى كەزەڭدە 4 413 ادام تۇراقتى جۇمىسپەن قامتىلعان.

ايماقتا 50 جۇمىس بە­رۋشى­­مەن 5000-نان استام ادام  جۇ­مىسقا ورنالاستىرۋعا كەلىسىم جاسالعان.

وڭىردە جۇمىسسىزدىقتى ازايتۋ­دىڭ بىر­نەشە جوبالارى ىسكە اسىرى­لۋدا. سونىڭ ىشىندە جۇمىسسىزدىقتى ازايتۋعا جاڭا جۇمىس ورنىن اشۋدىڭ سەپتىگى ءتيىپ وتىر. جىل باسىنان بەرى 9 857 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلسا، ونىڭ 6 201-ءى – تۇراقتى، ال 3 656-سى –
ۋاقىتشا. كوپ جىلدان بەرى ءوز ناتيجەسىن بەرگەن قوعامدىق جۇمىستارعا 3 964 جۇمىسسىز جانە كاسىبي وقۋعا 168 ادام جىبەرىلدى. الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارىنا 376 ادام ورنالاستىرىلىپتى. العاشقى جۇمىس تاجىريبەسىن جيناقتاۋ ءۇشىن ۇيىمداستىرىلعان جاستار تاجىريبەسىنە 528 تۇلەك جىبەرىلدى. مۇنىڭ بارلىعى جوعارى جانە ورتا كاسىپتىك وقۋ ورىندارىن بىتىرگەن.

اتالعان باسقارمانىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن وتكىزىلگەن 32 بوس جۇمىس ورىندارى جارمەڭكەسىنە 3,5 مىڭ ادام قاتىسقان. ولاردىڭ اراسىنان 867 ادام تۇراقتى جۇمىس تاپتى. «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسىنىڭ وڭىردە ىسكە اسىرىلۋىنا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 2,9 ملرد تەڭگە ءبولىنىپتى.

سونداي-اق، جۇمىس بەرۋشىنىڭ قاجەتتىلىگى شەڭبەرىندە وقىتۋ جانە قونىس اۋدارۋ ارقىلى جۇمىسقا ورنالاسۋعا جاردەمدەسۋ باعىتىمەن 605 ادام قامتىلىپ، ونىڭ ىشىندە، 41 ادام كاسىپتىك وقۋعا، الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارىنا 232 ادام، ال جاستار تاجىريبەسىنە 332 ادام ورنالاستى. دەگەنمەن، قىركۇيەككە دەيىن جۇمىس ورىندارىنان قىسقارتۋعا ۇشىراعاندار كەزدەسەدى. مۇنىڭ باس­تى سەبەبى رەتىندە جۇمىس كولەمىنىڭ ازايعانى العا تارتىلادى. وسىنداي سەبەپپەن 30 مەكەمەدەن 434 ادام جۇمىستان قىسقارتىلعانى بەلگىلى بولىپ وتىر. بۇلاردىڭ اراسىنان جۇمىسپەن قامتۋ ورگاندارىنا 291-ءى تىركەلىپ، تولىقتاي الەۋمەتتىك كومەك تۇرلەرىن الىپ ۇلگەرگەن.

قىزىلوردادان – ەرجان بايتىلەس، «ەگەمەن قازاقستان»

ەلدىڭ ەڭسەسىن تىكتەپ، ەتەگىن جاۋىپ، الەۋمەتتىڭ الەۋەتى ارتىپ، ەكو­نوميكالىق جاعدايىنىڭ تۇزەل­گەنىن بىلدىرەتىن بىردەن-ءبىر كريتەري نە؟ بىزدىڭشە، ول – حالىقتىڭ جۇمىسپەن قامتىلۋى بولسا كەرەك. ەگەر جۇمىسسىزدار سانى از، كاسىبىن تاپقاندار كوپ بولسا، ون­دا مەملەكەتتىڭ دە مەرەيى بيىك دەۋگە تولىق نەگىز بار. وسى ورايدا قى­زىلوردا وبلىسىنداعى حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ ماسەلەسىنىڭ قالاي ءجۇرىپ جاتقانىن از-كەم ايتا كەتەلىك.

ءدال قازىر سىردىڭ بويىندا 340,7 مىڭ ادام جۇمىسقا جارامدى. ال ونىڭ 323,7 مىڭى جۇمىسپەن قام­تىلعان. ايماقتاعى جالپى جۇمىس­سىزدىق دەڭگەيى 5,0 پايىزدى قۇ­راي­دى. سىقيعان تسيفردىڭ وزىنەن اقمەشىت اتىرابىندا ەكى قولعا ءبىر كۇرەك تاپقانداردىڭ سانى باسىم ەكەنى، جۇمىس تاپپاي جۇرگەن ازامات­تار­دىڭ الدەقايدا ازدىعى كورىنىپ تۇر.

جىل باسىندا 9342 جاڭا جۇمىس ورنىن قۇرۋ جوسپارلانعان ەكەن. قازان ايىنىڭ العاشقى كۇنىنىڭ دەرەگى ايماقتا بيىل 9156 جاڭا جۇ­مىس ورنى اشىلعانىن حابارلايدى. ال سونىڭ ىشىندە 8026 تۇراقتى جۇمىس ورىندارى ەكەن.

بيىل  25192 ادام جۇمىسپەن قامتۋ ورگاندارىنا حابارلاسقان. حابارلاسقان كىسىلەردىڭ 10635-ءى جۇمىسقا ورنالاسقان. قوعامدىق جۇمىستارمەن 6024 ادام قامتىلىپ، ولارعا 251,6 ميلليون تەڭگە تولەنسە، كاسىپتىك دايارلاۋ كۋرستارىنا 488 ادام جولدانعان. وبلىستا 85 رەت بوس جۇمىس ورىندارى جارمەڭكەلەرى وتكىزىلىپ، 1012 جۇمىس بەرۋشى 4542 بوس جۇمىس ورىندارىن ۇسىندى. جارمەڭكەگە 6,6 مىڭنان استام جۇمىس ىزدەۋشىلەر قاتىسىپ، ونىڭ 4013-ىنە جۇمىسپەن قامتۋدىڭ بەلسەندى تۇرلەرىنە جولداما بەرىلدى.

اقتوبەدەن – ساتىبالدى ءساۋىرباي، «ەگەمەن قازاقستان»

وبلىستا جۇمىسسىزدىق دەڭگەيىن تومەندەتۋ جانە شاعىن كاسىپكەرلىكتى، ونىڭ ىشىندە جەكە قوسالقى شارۋاشىلىق نەگىزىندە ۇساق تاۋارلىق ءوندىرىستى دامىتۋ ارقىلى اۋىلدىق جەرلەردە ءوزىن ءوزى ەڭبەكپەن قامسىزداندىراتىن ادامدار سانىن ارتتىرۋ، ءوندىرىس جانە اۋىلشارۋاشىلىق ءونىمىن قايتا وڭدەۋ كولەمىن ارتتىرۋ، اۋىلدىق جەرلەردە ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ ماقساتىندا 2016 جىلى وبلىستا «اۋىل تۇرعىن­دارىن جۇمىسپەن قامتۋ» جوباسى جۇزەگە اسىرىلۋدا.

جوبانى ىسكە اسىرۋعا 4,0 ملن تەڭگەدەن استام قاراجات قاراس­تى­رىل­دى. «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسى بويىنشا 5 جىلعا 6,7 پايىزبەن ءبىر­تا­لاي قارجى ءبولىندى. «المەكس» حك» اق ، «اۋىل شارۋاشىلىعىن قار­جىلاي قولداۋ قورى» اق قاراجات­تارى ەسەبىنەن 900,0 ملن تەڭگە بولىنگەن.

«اقتوبە اۋىل شاعىن كرەديت» مقۇ» قجس ءوز قاراجاتى ەسەبىنەن – 900,0 ملن تەڭگەنى 5 جىلعا 8,3 پايىزبەن قاراستىردى.

1167 ادامعا جالپى سوماسى 3,5 ملرد تەڭگەگە شاعىن نەسيە بەرىلدى.

ناتيجەسىندە مال شارۋاشىلى­عىن دامىتۋعا – 684, قويان ءوسى­رۋ قونىس-جايلارىن قۇرۋعا – 3, ەشكى ءسۇتىن وندىرۋگە – 2, قۇس شا­رۋا­شىلىعىنا – 27, وسىمدىك شا­رۋاشىلىعىنا – 38, وتباسىلىق ءسۇت قونىس-جايلارىن اشۋعا – 40, ءسۇت قابىلداۋ بەكەتتەرىن اشۋعا – 2, حا­لىققا قىزمەت كورسەتۋ نىساندارىنا 104 ادامعا قارجىلاي كومەك كورسەتىلدى.

وبلىستا «اۋىل تۇرعىندارىن جۇمىسپەن قامتۋ» جوباسىن ىسكە اسىرۋ بويىنشا جۇمىستار جال­عاستىرىلۋدا.

Abai.kz