تاريح عىلىمىندا ءوزى اكادەميك اتانباسا دا،  جاساندى 10 اكادەميككە تاتيتىن    اعامىز ەدى. ورتامىزدان  ماڭگىلىككە كەتكەنىنە 40 كۇن تولعانداعى  ارىپتەس ءىنىسىنىڭ ويلارى. 

 ء«بىز قازاق ەدىك، كوك تۋى جەلبىرەگەن، جۇرەگى ەلجىرەگەن. كوك ءبورى ۇرپاعى ەدىك، كوزدەرى مولدىرەگەن. ءبىز قازاق ەدىك، كەۋدەگە جالىن بەرگەن، ۇل-قىزعا ءتالىم بەرگەن. شىنىندا بىزدەر ەدىك، ارى ءۇشىن جانىن بەرگەن. ءبىز قازاق ەدىك، ارقاشان ۇلتىم دەگەن، وتانىم، جۇرتىم دەگەن».

اتا-بابالاردان قالعان،  بۇگىندە ءوشىپ بارا جاتقان وسى  تۇسىنىك-ويدى قايتا ورالتقان،  تاريحي ەڭبەكتەردى، شىعارمالاردى ومىرگە اكەلگەن عۇلاما عالىم ەدى.

زاردىحان قيناياتۇلى كەڭەس داۋىرىندە جالعاندىققا تولى بۇرمالانىپ، تەك ماقتاۋمەن، تاپسىرىسپەن جازىلعان تاريحي وقيعالاردىڭ اقيقاتىن اشىپ، ولاردى شىنايى  ارناسىنا  بۇرعان تاريحشى عالىمداردىڭ ءبىرى، ءارى بىرەگەيى،   قازاقتىڭ ماڭدايىنا بىتكەن  ءبىر-تۋار ۇلتجاندى ازاماتى بولدى.

زاردىحان اعا سەكىلدى  تاريحتى  شەتەلدىك دەرەكتەرگە سۇيەنىپ شىنايى، تەرەڭ  جازاتىن تاريحشى عالىم كەمدە-كەم بولدى.  اعامىزدىڭ زاردىحان دەپ اتالاتىن  ءوز ەسىمى سەكىلدى، ونىڭ تاريحشى عالىم رەتىندەگى جۇرگەن جولى، جازعان ەڭبەكتەرى دە  دارا، قايتالانبايدى.

ول ۇلت – وتان تاريحىن  جازۋدا ورىستارعا تاۋەلدى بولىپ ولاردىڭ پىكىرىن شىندىققا بالاپ، سوعان سەنىپ كەلگەن  قۇلدىق سانا كونتسەپتسياسىن بۇزدى، قازاق تاريحىنا جاڭا سامال، لەپ اكەلىپ, ساناعا ساڭىلاۋ ەنگىزىپ،  ۇلتىمىزدىڭ وتكەن شىنايى-تىڭ تاريحىن عىلىمي اينالىمعا ەنگىزىپ، ونىڭ تورىنەن ويىپ ورىن الدى. ول بيلىككە ەمەس،  مۇستافا شوقاي اتاسىنداي ۇلتىنا قىزمەت ەتتىپ كەتتى.  كەيبىر تاريحشىلار سەكىلدى تاپسىرىسپەن  ماقالا، كىتاپ جازعان جوق. زاردىحان اعامىزدىڭ جازعان ەڭبەكتەرىن رەسپۋبليكا تاريحشىلارى، مۇقىم قازاق حالقى  مويىندادى.

ونىڭ ءوز مەتودولوگياسى،  بۇلتارتپايتىن ايعاق  دەرەكتەرگە  سۇيەنگەن   قاعيداسى بولدى، ول ودان تايمادى. قيسىق كوشەمەن ءتۇزۋ جۇرە ءبىلدى.

اعامىز: «...مەن قازاقتىڭ جاستارىنا سەنەمiن. مەن قازاقتىڭ كارiلەرiنە سەنبەيمiن. تiپتi وزiمە دە. نەگە دەسەڭiز، بولەك پسيحولوگيادا تاربيەلەنگەن ادامنىڭ سانا-سەزiمiن كەڭەستiك يدەولوگيا ابدەن بيلەپ العان. كارiلەردiڭ ۇلتتىق ماسەلەلەرگە ءمان بەرگiسi كەلمەيتiنi سوندىقتان» -دەپ اقيقاتتى  اتاپ ايتقان عالىم.. 

جاعىمپازدىقپەن  ساتىپ الىپ، ەلگە كۇلكى بولاتىن   "اكادەميك" دەگەن اتاعى بار   تاريحشى-اكەدميكتەردىڭ  10-نىڭ، ولار دايىنداپ قورعاتقان 20 شاقتى عىلىم دوكتورىنىڭ ەڭبەكتەرىن  قوسقاندا زاردىحان    قيناياتۇلىنىڭ قازاق تاريحىنا سىڭىرگەن ەڭبەگىنە جەتپەيدى.

 ەسەنعازى   قۋاندىق  -

 تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور

 2017 جىل، 1 قاڭتار. 

Abai.kz