2015 جىلعى 26 ساۋىردەگى ەل پرەزيدەنتىن سايلاۋعا قاتىساتىن كانديداتتاردىڭ نازارىنا قالا مەن اۋىلعا قاتىستى  2 ۇسىنىستى جولداي وتىرىپ، ولاردىڭ بۇعان دەگەن كوزقاراستارىن، رەاكتسيالارىن بىلگىم كەلەدى. بۇل ۇسىنىستار – ەلدىڭ بۇگىنگى ومىرىندەگى باستى ماسەلەلەر سانالادى. بۇلاردى قولداماعان جاعدايدا ۇمىتكەرلەردە وعان بالاما بولارلىقتاي قانداي شەشىمدەر بارىن بىلگىم كەلەدى.

1-ۇسىنىس. بۇگىندە ەلدەگى الماتى، استانا جانە وبلىس ورتالىقتارى مەن ورتاشا قالالارداعى تۇرعىنداردىڭ جارتىسىنا جۋىعى پاتەر جالداپ تۇرۋدا. ەلدەگى پاناسىزدىقتى ەلەستەتۋ ءتىپتى قورقىنىشتى...

وسىعان وراي، اتازاڭنىڭ 1-بابىنا بايلانىستى، الەۋمەتتىك مەملەكەت ورناتۋ نيەتىمىزگە سايكەس، وسى قالالارداعى پاتەر جالداۋ باعاسىن مەملەكەتتىڭ تىكەلەي باقىلاۋىنا الىپ، جوعارعى باعا دەڭگەيىنىڭ شەگىن تاعايىنداۋعا زاڭدىق، قۇقىقتىق، الەۋمەتتىك جانە ساياسي نەگىز بار. ويتكەنى، ەلدەگى تۇرعىنۇيلىك نارىق دامىماعان، الەۋمەتتىك سيپاتى بار ماسەلە جانە ەلدەگى الەۋمەتتىك الجۋازدىقتىڭ كوزى دە وسى ماسەلەگە تىكەلەي قاتىستى بولىپ وتىر.

شەشىم. وسىلايشا، پاتەر جالداۋ سالاسىنداعى جالعان، كولەڭكە بيزنەستى ىعىستىرىپ، بۇل سالاداعى شىنايى نارىقتى قالىپتاستىرىپ، پاسسيۆكە اينالعان جۇرتتىڭ قارجىسىن شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە سالۋعا ءماجبۇر ەتۋ شاراسىن قولعا الۋ كەرەك. سىزدەردىڭ وسى ۇسىنىسقا كوزقاراستارىڭىزدى، دۇرىسى – قولداۋلارىڭىزدى كۇتەمىن.

2-ۇسىنىس. ەلدىڭ ىشكى ميگراتسياسى الەۋمەتتىك بوسقىندىق سيپات الىپ وتىر.

اۋىلداردىڭ ءبارى بولاشاعى بۇلىڭعىر تارتىپ، اۋىلدىق وتباسىلار قالالارعا اعىلۋدا، ال قالا بىتكەننىڭ الەۋمەتتىك-ۋرباندانۋ ۇدەرىسى وسىنىڭ كەسىرىنەن بەتىمەن كەتكەن: جاعالاي باسپاناسىزدىق، جۇمىسسىزدىق، وسىدان قىلمىس ءورشي تۇسۋدە. مەملەكەتكە ماسىلدار وسىنىڭ كەسىرىنەن مولايا تۇسۋدە، قالالار ءوندىرىس وشاقتارىنا اينالىپ ۇلگەرمەۋدە، شاعىن جانە ورتا بيزنەس تە دامي الماۋدا – ءبارى قىمبات.

حالىقتىڭ ورتا جاسى 25 جىل بولعانمەن، ونىڭ ناعىز قاۋقارى مەن الەۋەتى ەل دامۋىنا قوسىلماي، وسىنداي كەرى بالانسقا ۇشىراۋدا، دەموگرافيالىق زور فاكتور شاشاۋ شىعىپ، پىشىراۋعا تۇسۋدە.

شەشىم: ەلدەگى سالىنعان، سالىنىپ جاتقان تەمىرجولدار مەن تاسجولدار بويىنا جاڭا اۋىلدار تۇرعىزىپ، ولاردى شاعىن جانە ورتا بيزنەس الاڭىنا اينالدىرۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى كەرەك. بۇل اۋماقتاردى كەمى 3 جىلعا دەيىن الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ەركىن ايماقتارعا جاتقىزۋ قاجەت. تۇرعىن ءۇي الۋعا جەردى تەگىن بەرىپ، ءۇي قۇرىلىسىن الەۋمەتتىك ليزينگ بويىنشا ماتەريال ۇلەستىرۋ ءۇشىن ۇلتتىق قوردان قارجى قاراستىرعان ابزال.

مۇنداي اۋماقتاردى دەموگرافيالىق سەلدىر سيپات العان ەلدىڭ شىعىسى مەن سولتۇستىگىنەن دە، شەكارالاس جەرلەردەن دە بولگەن دۇرىس. بۇل جاڭا اۋىلداردىڭ باستى تۇرعىندارى رەتىندە 25-40 جاس ارالىعىنداعى جاس وتباسىلار مەن جەتىم جاستاردى، ورالمانداردى تارتۋ كەرەك. ءسويتىپ، ەلدىڭ باستى باس اۋرۋى بولىپ وتىرعان ماسەلەنى ونىڭ باستى قوزعاۋشى دەموگرافيالىق فاكتورىنا اينالدىرۋعا مۇمكىندىك مول. سىزدەردىڭ بۇعان كوزقاراستارىڭىز قانداي?

سەرىك ابدىرەشۇلى،

قازاقستان ازاماتى.

 استانا.

Abai.kz