2015 جىلدىڭ ءساۋىر ايىنىڭ 11-ىندە استانا قالاسىنداعى «اق جول» پارتياسىنىڭ باس عيماراتىندا قازاقستان پرەزيدەنتى سايلاۋىنا بايلانىستى «قازاقستاننىڭ بولاشاعى قازاق تىلىندە» تاقىرىبىندا دوڭگەلەك ۇستەل بولىپ ءوتتى. وعان پارلامەنت دەپۋتاتتارى،  زيالى قاۋىم مەن باق وكىلدەرى قاتىستى دەپ حابارلايدى «اق جول» قدپ ءباسپاسوز قىزمەتى.

دوڭگەلەك ۇستەلدى «اق جول» پارتياسىنىڭ توراعاسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى ازات پەرۋاشەۆ  كىرىسپە سوزبەن اشتى:

«مىنە، بۇگىن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتە دە، وندىرىستە دە، عىلىمدا دا، ءبىلىم بەرۋدە دە قولدانىلۋى ءۇشىن قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن ىستەۋ قاجەت» دەگەن سوزدەرى كۇن تارتىبىندە وتە وزەكتى بولىپ تۇر. سوندىقتان «اق جول» پارتياسى مۇشەلەرىنىڭ باسىم كوپشىلىگى قازاق ءتىلىن پايدالانۋ كولەمىن بۇرىن بولماعان جوعارى دەڭگەيدە كوتەرۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيدى. مەملەكەتتىك ءتىل مادەنيەت ماسەلەسى اياسىنان دا اسىپ كەتكەنىن نازارعا الۋ كەرەك، بۇگىندە ول—ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىنىڭ قاتارىندا ەكەنى بەلگىلى. مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قوعامداعى بارلىق سالادا ۇستەم جانە بيىك بولۋى، ونىڭ تاعدىرى مەن بولاشاعى، كەۋدەسىندەگى جۇرەگى قازاق دەپ سوققان ءاربىر ازاماتتى الاڭداتارى ايدان انىق» دەدى.

«قازاقستاننىڭ بولاشاعى قازاق تىلىندە» اتتى جيىننىڭ بايانداماسىن «اق جول» پارتياسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، اقىن قازىبەك يسا جاسادى:

«قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قازاق تىلىندە» دەپ مالىمدەگەن ەلباسىمىز، قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ مەملەكەتتىك ءتىلدى اتازاڭىمىزعا ساي ءوز تورىنە بيىكتەتۋ ءۇشىن ۇنەمى قايرات كورسەتىپ كەلەدى. قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا: «ەندى ەشكىم وزگەرتە المايتىن ءبىر اقيقات بار — انا ءتىلىمىز ماڭگىلىك ەلىمىزبەن بىرگە ماڭگىلىك ءتىل بولدى. ءبىزدىڭ ءتىلىمىز مەملەكەتتىڭ بارلىق جۇيەسىندە قولدانىلۋى ءۇشىن، بارلىق جەردە كەرەك بولۋى ءۇشىن ءبىز ءوزىمىزدى ءوزىمىز قامشىلاۋىمىز كەرەك، ءوزىمىز سوعان اتسالىسۋىمىز كەرەك» دەپ قاداپ ايتتى.

ال ەندى ۇكىمەتىمىز وسى ۇدەدەن شىعۋ ءۇشىن تۇبەگەيلى بەتبۇرىس جاساپ، مەملەكەتتىك ءتىل مەملەكەتتىك  دەڭگەيدە بارلىق جەردە قولدانىلۋى ءتيىس. ەلىمىزدەگى ەڭ جوعارى لاۋازىم – پرەزيدەنتتەن مەملەكەتتىك ءتىل ءۇشىن سىناق العانداي، بارلىق مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر مەملەكەتتىك تىلدەن ەمتيحان تاپسىراتىن كەز جەتتى. سوندا عانا ەلباسى جولداۋىنادا ايتىلعانداي، 2025 جىلى مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرگەن قازاقستاندىقتار 95 پايىزعا جەتىپ، قازاق ءتىلى ­ۇلتتى بىرىكتىرۋشى باستى فاكتور بولا بەرەدى.

قورىتا ايتقاندا، مەملەكەتتىك ءتىل مەملەكەتتىك دەڭگەيدە بارلىق جەردە قولدانىلۋى ءتيىس!  سوندىقتان دا، 26 ساۋىردە قازاقستان پرەزيدەنتى سايلاۋىندا اقجولدىقتار رۋحانياتقا قامقور رۋحى بيىك تۇلعا، الەمدىك دەڭگەيدەگى ساڭلاق ساياساتكەر ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆقا ۇلكەن ءۇمىت ارتىپ وتىر» دەپ مالىمدەدى.

جارىسسوزدە «اق جول» قدپ ورتالىق كەڭەسىنىڭ حاتشىسى ءسابيت بايدالى «مەملەكەت قازاق ءتىلىن دامىتۋ جونىندە بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە كۇش-جىگەر جۇمساپ كەلەدى، سونىڭ ناتيجەسىندە انا ءتىلىمىز بىرتە-بىرتە مەملەكەتتىڭ باستى ۇيىستىرۋشى نەگىزىنە اينالا باستاعانىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى. تاۋەلسىزدىگىمىزدى العانىمىزعا شيرەك عاسىرعا جۋىقتاعان كەزدە قوعام مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ شىنايى، ناقتى مارتەبەسىن ودان ءارى كوتەرۋ جونىندە جاڭا مىندەتتەر قويۋعا تولىق قۇقىلى. ءبىز اتا-بابالارىمىز اڭساعان كەمەل جارقىن بولاشاققا، التىن عاسىرعا اياق باسقان ۇلتىمىزدىڭ يگىلىگى جولىنداعى ىرگەلى ىستەرگە ەلباسىمەن بىرگە بارامىز» دەدى.

اكادەميك، قوعام قايراتكەرى عاريفوللا ەسىم «اق جول» پارتياسى الاشوردالىقتاردىڭ ءىزباسارى رەتىندە، ۇنەمى ۇلتتىڭ يگى ىستەرىنە ۇلەسىن قوسىپ جۇرەتىندىگىن سوزگە تيەك ەتتى. قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىمەن بىرگە ء«بىر ەل، ءبىر مۇددە، ءبىر مەكتەپ» باعدارلاماسىن ۇيىمداستىرعان ءجون. ويتكەنى، ءوسىپ كەلە جاتقان بالا انا تىلىندە سۋسىنداپ وسپەسە، ەرتەڭ ول ۇلتقا جانى اشىمايدى. سوندىقتان «اق جول» پارتياسى باستاما كوتەرۋى ءتيىس دەدى.

استانا قالاسى اكىمدىگى ءتىل باسقارماسى باسشىسى ەربول تىلەشوۆ مەكتەپتەردىڭ جايىن ءسوز ەتتى. پارلامەنت دەپۋتاتى، اقجولدىق  الماس تۇرتاەۆ مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ماڭىزدىلىعىن كوتەردى. زاپاستاعى پولكوۆنيك سلانقوجا قاراقىستىق: «مەملەكەتتىك ءتىلدى بالاباقشادان باستاپ، بارلىق بالاباقشالار مەملەكەتتىك تىلدە بولۋى كەرەك»، - دەدى. اقىن سەرىك تۇرعىنبەكۇلى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مەملەكەتتىك مەكەمەلەردەگى جاعدايىن جەرىنە جەتكىزىپ تۇرىپ ايتتى. ول «اق جول» پارتياسىنىڭ الاش ءىسىن جاقسى قولعا الىپ كەلە جاتقانىن باياندادى. «اق جول» پارتياسى رۋحاني بايلاردىڭ دا پارتياسى بولۋ جولىندا ەڭبەك ەتە بەرۋى ءتيىس. ال «قازاق ءۇنى» گازەتىن «قازاق مۇڭى» دەپ اتاساق تۋرا بولادى. ويتكەنى، ەل ىقىلاسىنا بولەنگەن بۇل گازەتتى وقىعان سايىن قازاقتىڭ مۇڭىن تىڭداپ، رۋحاني سەرپىن الاسىڭ»، - دەدى.

ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى ومار جالەل قازاق ءتىلىنىڭ  تاعدىرىن اباي قۇنانبايۇلىنىڭ سوزدەرىمەن ۇشتاستىرىپ وتىرىپ ويىن جەتكىزدى. ء«تورتىنشى بيلىك» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى تولەمىرزا تەمىربەكۇلى دا ءتىل تۋرالى، قازاق باسىلىمدارىنىڭ استانادا ساتىلۋى تۋرالى جانايقايىن ورتاعا سالدى. «ەۋرازيا» تەلەارناسىنىڭ «اشىعىن ايتقاندا» باعدارلاماسىنىڭ پروديۋسەرى، بەلگىلى مادەنيەتتانۋشى سەرىك ەرعالي «اق جول» پارتياسى باسشى بولىپ ءارتۇرلى باعىتتا اعارتۋشىلىق جيىندار ۇيىمداستىرۋدى، ءارتۇرلى جوبالاردى تالقىلاۋ، مەملەكەتتىك ءتىل ورتالىقتارىنىڭ ىسىنە مونيتورينگ جۇرگىزۋ، ۇيىرمەلەر ۇيىمداستىرۋ كەرەكتىگىن ءسوز ەتتى. جۋرناليست جۇمامۇرات ءشامشى مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەنۋ مەن ۇيرەتۋدى اركىم وزىنەن باستاپ ۇلەسىن قوسۋ كەرەكتىگىن ناقتى مىسالمەن كەلتىردى.

پارلامەنت دەپۋتاتى، ءتىل جاناشىرى ورازگۇل اسانعازى تىعىرىقتان قالاي شىعۋ كەرەك ەكەنىن، مەملەكەتتىك ءتىل ماسەلەسىن كوتەرۋدەن جالىقپاي، قايتا-قايتا ايتا بەرۋىمىزگە ۇگىتتەدى. عالىم، تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور زيابەك قابىلدينوۆ جوو-لارداعى وقۋلىقتىڭ جەتىسپەۋى مەن استانادا پەداگوگيكالىق ينستيتۋتتىڭ جوقتىعىن كوتەردى. جۋرناليست سۇلتانحان اققۇلى مەملەكەتتىك تىلدە سويلەۋدى الدىمەن مەملەكەتتىك مەكەمەلەردەن باستاۋ كەرەك ەكەنىن جەتكىزدى. جازۋشى وتەن احمەت بىرتەكتى ۇلت ۇيىستىرۋ ماسەلەسىن، كاسىپكەر سانسىزباي ونەرحانء تىل مەن مادەنيەتتى ءبىرتۇتاس قاراپ، ناۋرىز مەرەكەسىنىڭ بەدەلىن كوتەرۋدى، اقجولدىق ارداگەر تۇرسىنباي احمەتوۆ مەملەكەتتىك ءتىلدى ناسيحاتتاۋ ماسەلەسىن، سەنبەك سانسىزباي مەملەكەتتىك ءتىل مەرەيىن اسىرۋدا، ۇلتتىق مۇددەلەردى قورعاۋداعى اقجولدىقتاردىڭ ەڭبەگىن، اقتىلەك باينازاروۆ جاستار مەن جارناما جايىن ءسوز ەتتى.

سونىمەن، «اق جول» پارتياسى ۇيىمداستىرعان، ناعىز قايناعان پىكىرتالاس قازانىنا اينالعان، بارلىعى ءوز ويىن اشىق ايتقان القالى جيىن قورىتىندىسىندا 26 ساۋىردەگى قازاقستان پرەزيدەنتى سايلاۋىندا ءبىراۋىزدان ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ كانديداتۋراسىن قولداۋ تۋرالى ۇيعارىم جاسالدى.

Abai.kz