جۇما, 22 قاراشا 2024
قوعام 6074 0 پىكىر 27 قاڭتار, 2015 ساعات 10:38

قوستاناي رەسەيدىڭ مادەني اۆتونومياسى ما؟

رەسەي سەكىلدى ۇلكەن ەلمەن، ءوزىن كەزىندە تورتكۇل دۇنيەنى دىرىلدەتكەن يمپەريانىڭ مۇراگەرى سانايتىن، سوندىقتان دا اقىلدان گورى قارا كۇشكە كوبىرەك جۇگىنەتىن جۇرتپەن كورشىلەس بولۋدىڭ باعىنان كورى سورى باسىم با دەپ قالامىز. ەكونوميكالىق جاعىنان قانشالىقتى پايداسى بار ەكەندىگىن كىم ءبىلسىن، ال مادەني جاعىنان كىرىپتارلىققا تۇسەتىندىگىمىز ايدان انىق. قازەكەم باياعىدا-اق كۇشتىنىڭ قۇيرىعىنىڭ ديىرمەن تارتاتىندىعىن دورەكىلەۋ بولسا دا تۋرا ايتىپ كەتكەن عوي. ونىڭ ۇستىنە بيلىك باسىنداعىلارىمىزدىڭ ورىسي دۇنيەگە بۇيرەگى بۇرىپ تۇراتىندىعى تاعى بار. وسىلاردىڭ بارلىعىن شوتقا سالىپ قاعار بولساق، مادەني كىرىپتارلىعىمىزدىڭ باسىبايلى قۇلدىققا قاراي قۇلدىراپ بارا جاتقاندىعىنا تاڭ قالا قويماسسىز.

مۇنىڭ ايقان دالەلى – ءبىزدىڭ قوستاناي وبلىسى. ءبىز ءوز ءوڭىرىمىزدىڭ كورشىلەس رەسەيدىڭ مادەني اۆتونومياسىنا اينالىپ بارا جاتقاندىعىن، وسى كورشىمىزدىڭ رۋحاني ءومىرىمىزدى ەركىن بيلەپ-توستەپ جۇرگەندىگىن، ونىڭ ءتىپتى ەشكىم تاڭقالمايتىن  دۇنيە ەكەندىگىنە ەتىمىز ۇيرەنىپ كەتكەندىگىن ۇرەيلەنە جازعانبىز. الايدا وعان نازار اۋدارىپ، «بۇل ءوزى قالاي بولدى؟» دەپ دابىل قاققان جان كورمەدىك. حالىققا دا كىنا قويۋ ارتىق شىعار. اكىمىمىز رەسەيدىڭ بارد ءانشىسىن قايتا-قايتا قولقالاپ شاقىرىپ، (تەگىن ەمەس شىعار) سوسىن ەكەۋى قوسىلىپ گيتارامەن سىزىلتىپ ءان شىرقاسا، ال مادەنيەت سالاسىن باسقاراتىن ليۋدميلا سەروۋس حانىم قازاقتىڭ ءتىلى مەن دىلىنەن دە ماقۇرىم بولسا، قايدا بارىپ وڭارمىز. كەزىندە شۇكەەۆپەن دە، كۋلاگينمەن دە، ەندى سادۋاقاسوۆپەن بىرگە ىستەگەن، وسى جىلدار ىشىندە قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋدى قاجەت دەپ تە تاپپاعان سەرىك بەكتۇرعانوۆتى سەناتور ەتىپ ارەڭ قۇتىلىپ ەدىك، ەندى مادەنيت سالاسىنان مۇلدەم حابارى جوق مۇرات دارىباەۆ دەگەندى اكىمنىڭ ورىنباسارلىعىنا تاعايىنداپ، ايدى اسپانعا شىعارعان سيقىمىز بار. وسىدان كەيىن ءبىزدىڭ وڭىرگە رەسەيدىڭ مادەني شابۋىلى ۇدەپ بارا جاتىر دەپ دابىل قاعۋىمىز بوس اۋرەشىلىك پە دەپ قالامىز. الايدا ءبىز ايتپاساق، كىم ايتادى؟

ال ايتاتىنىمىز جەتىپ ارتىلادى. ول تۇگىلى بۇرىنعىمىز قايتا قۇدايعا شۇكىر مە دەپ قالامىز. جاڭا جىل باستالعالى كورشىمىزدىڭ بىزگە جاڭا جورىعى ۇدەپ بارادى. الدىمەن رەسەيدىڭ حالىق ءارتىسى، ءوزى سەكسەندى القىمداپ قالعان ناتاليا كراچكوۆسكايا دەگەن ءبىر «بابۋشكا» ءبىر توپ نوكەرىمەن ساۋ ەتە قالدى. كەلدى دە، قوستانايداعى بۇرىن پيونەرلەر سارايى دەپ اتالعان، قازىر بالالار شىعارماشىلىعى ءۇيى اتاعان عيماراتتىڭ زالىندا «مەنىڭ اجەم مەنەن دە جاس» («مويا بابۋشكا مولوجە مەنيا») دەگەن پەساسىن قويدى. مۇنداعى جۇرت «بابۋشكاسىن» قاتتى ساعىنعان بولسا كەرەك، كورەرمەندەر كەڭ زالعا سىيماي، سىرتتان ورىندىقتار اكەلىپ جايعاسىپتى. رەسەيدىڭ ءبىر تۇكپىرىندەگى جۇرتتىڭ ءومىرىن سيپاتتايتىن سپەكتاكل كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىققان بولار، ايتەۋىر كەلگەندەر قايتا-قايتا قول سوعىپ، ارتىستەردىڭ قۇشاعىن گۇلگە تولتىرىپتى.

ال ەندى الداعى اقپان ايىندا ماسكەۋدىڭ جاڭا مارافونى باستالاتىن سىڭايلى. ايدىڭ باسىندا بىزگە رەسەيدىڭ گەننادي ۆەتروۆ دەگەن سىقاقشى-ءارتىسى كەلەدى دەپ جەرگىلىكتى تەلەديدار قۇلاعىمىزدىڭ ەتىن جەپ قويدى. باعاسىنىڭ ەڭ تومەنگى شەگى - 6 مىڭ تەڭگە. «ويپىراي، — دەپ جاعامىزدى ۇستادىق، — وسىندا الماتىدان ات ارىلتىپ كەلەتىن ءوز انشىلەرىمىزدىڭ بيلەتىنىڭ باعاسى ارەڭ دەگەندە 2 مىڭ تەڭگەدەن اسپايتىن. ال مىناۋىڭىز؟..». «سەن قينالماي-اق قوي، - دەپ جۇباتادى ءبىر دوسىم. — بىزدە رەسەيدەن كەلگەن انشىلەردىڭ كونتسەرتىنىڭ باعاسى 10 مىڭ تەڭگەدەن كەم تۇسپەيدى. قايتا بۇل قۇدايعا قاراعان ءارتىس ەكەن».

مۇنى ءبىر دەپ قويىڭىز. گەنەكەڭنەن كەيىن ماسكەۋدىڭ ارتىستەرى "قوستاناي، قايداسىڭ؟" دەپ الاقانعا تۇكىرىپ وتىرعان سىڭايلى. ولاردىڭ وسىنداعى كوشەگە ىلىنگەن جارناماسىنا قاراعاندا بۇلار قوستانايدا «ايەل تاۋىپ بەرەمىن. قىمبات ەمەس» (ورىسشاسى «پودىسكيۆايۋ جەنۋ. نەدوروگو») اتتى سپەكتاكل قويىپ، ءبارىمىزدى قارق قىلاتىن كورىنەدى.

ەندى وسى كومەديانى كورىپ، كۇلكىمىزدى تيا الماي جۇرگەندە وسى ايدا ماسكەۋدىڭ اللا دۋحوۆا دەگەن ايەلىنىڭ «تودەس» دەگەن بي ءانسامبلى كەلىپ، پروۆينتسيالىق قازاققا بي ونەرىنىڭ كەرەمەت ۇلگىسىن كورسەتەتىن كورىنەدى. وعان دا ءبىر جىرتىلىپ قالاتىن شىعارمىز.

مىنە، بىزدەگى جاعداي وسىنداي. بۇعان نە دەرمىز ەندى؟ ءبىز الدىمەن ەلىمىزدىڭ اقپاراتتىق كەڭىستىگىن كورشىمىزدىڭ يەلىگىنە تولىق بەرىپ قويعان ەدىك. ەندى تابەتى اشىلعان ولار ونەرىمىزگە دە قول سالعان سىڭايلى. بۇدان كەيىن بارا-بارا تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ جاعاسىنا جارماسسا دا تاڭ قالا قويماسپىز. قوراسى اشىق-شاشىق جاتقان، الەمگە وزگە ەلدىڭ كوزىمەن قارايتىن، ءوزىن ەمەس، وزگەلەردى كوبىرەك جارىلقايتىن ەلگە كىم بولسا سول قوجا بولماي قايتسىن.

اششى دا بولسا، شىندىق وسى.

 

مۇراتبەك داۋرەنۇلى،

قوستاناي وبلىسى.

 

اباي.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1452
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3216
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5241