الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆتىڭ نازارىنا!

الماتى وبلىسى، ەڭبەكشىقازاق اۋدانى، بالتاباي اۋىلدىق وكرۋگىنە قاراستى 4 اۋىلدىڭ 5 كوشەسىنە اسفالت توسەپ، جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە 2016 جىلى «ءوڭىردى دامىتۋ» جانە «جول كارتاسى - 2020» باعدارلامالارىنىڭ اياسىندا بيۋدجەتتەن 25 ميلليون 575 مىڭ تەڭگە بولىنەدى. ال، ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ اكىمى ءبينالى ىسقاقتىڭ حالىق الدىندا ەسەپ بەرۋ جينالىسىندا ءتورت اۋىلدىڭ بەس كوشەسىنە افالت توسەلىپ، قازىنا قارجىسى ەل يگىلىگىنە جۇمسالعانى ايتىلادى (سۋرەتتى قاراڭىز). اكىمنىڭ ەسەبىندە ءبارى «چيكي-چيكي» بولعان كوشەنىڭ ءبىرى – بىرلىك اۋلىنداعى اباي كوشەسى. بىراق، ۇزىندىعى 1800 مەتر كوشەنىڭ 700 مەترىنە اسفالت بىلاي تۇرىپتى، ۇساق تاس تا توگىلمەگەن. باياعى ويدىم-ويدىم قالپىندا قالا بەرگەن. جولدىڭ ازابىن ابدەن تارتقان تۇرعىنداردىڭ ءبىرى -  نادەجدا ارەستارحوۆا 700 مەترگە جەتپەي قالعان ءاسفالتتىڭ ءمانىسىن سۇراپ بىلمەككە اۋدان اكىمىنىڭ ەسەپتىك كەزدەسۋىنە بارادى.

نادەجدا ارەستارحوۆا، بىرلىك اۋىلىنىڭ تۇرعىنى:

- جولدىڭ ماسەلەسىن ايتۋعا اۋدان اكىمنىڭ ەسەپ بەرۋ جينالىسىنا باردىم. وندا اۋىل اكىمى باقىتگۇل دۇيسەبەكوۆا (الماتى وبلىسى، ەڭبەكشىقازاق اۋدانى، بالتاباي اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ اكىمى) اباي كوشەسىنە تولىق اسفالت توسەلدى دەدى. مەن قولىمدى كوتەرىپ، سويلەمەكشى بولىپ ەدىم، دەرەۋ ورنىما وتىرعىزىپ «رەگلامەنت ساقتاۋ كەرەكتىگىن، ءسوز بەرىلگەندە عانا سويلەۋگە بولاتىنىن» ەسكەرتتى. رەگلامەنتتىڭ اياقتالۋىن كۇتتىم. باياندامالار، ءسوز سويلەۋلەر اياقتالعان سوڭ جينالعانداردىڭ ءبارى ءبىر كىسىدەي ورىندارىنان تۇرىپ، تاراپ جاتتى. جيىننىڭ تاراپ جاتقانىن كورگەن سوڭ مەن بيلىك وكىلدەرىنىڭ جانىنا بارىپ: «اباي كوشەسى تۇگەل اسفالتتالدى دەپ ەسەپ بەردىڭىزدەر. وندا نەگە كوشە تولىق جوندەلمەيدى؟» دەپ سۇراپ ەدىم اۋىل اكىمى: «ول كوشەدە 300 مەتر عانا قالدى ەمەس پە؟» دەدى. «300 مەتر ەمەس، 700 مەتر جول سول قالپى جوندەلمەگەن. ءبىز ماشينامەن ءجۇرىپ ولشەدىك» دەدىم. ءسويتىپ ولار بىزگە «ايقاي-شۋ كوتەرمەڭدەر، قاراجات ءبىتىپ قالدى، بىراق قالعان جولدى قوسىشما جاساپ بەرەمىز» دەپ ۋادە بەردى.

ەسەپ بەرۋ جينالىسىنا قاتىسقاندار تەك ماقتاۋ سوزدەر عانا ايتتى. وزدەرىن تولعاندىراتىن ماسەلەلەردى كوتەرمەك بولعان ءبىرلى-جارىم تۇرعىندارعا ءسوز بەرمەدى.

جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ حالىق الدىنداعى ەسەبىنىڭ ءتۇرىن كورىپ تۇڭىلگەن نادەجدا ارەستارحوۆا اكىم-قارالاردىڭ بەرگەن ۋادەسىن امالسىز الىپ ۇيىنە قايتقان. ارادا ءبىراز ۋاقىت وتەدى. ۋادە ورىندالمايدى. جول بولسا، «اكىم قاشان ۋادەسىن ورىنداپ، مەنى جوندەيدى؟» دەگەندەي وي-شۇڭقىرى كوكتەمنىڭ لايساڭ جاڭبىرىنا تولىپ، باتپاققا اينالىپ جاتا بەرەدى.

اباي كوشەسىنىڭ جىرى مۇنىمەن بىتپەيدى. نادەجدا ارەستارحوۆانىڭ ءسىڭلىسى – ناتاليا بوياركينا اكىمنىڭ اپكەسىنە بەرگەن ۋادەسىنىڭ ىزىمەن اۋىل اكىمشىلىگىنە بارادى.

ناتاليا بوياركينا، بىرلىك اۋىلىنىڭ تۇرعىنى:

- اۋىل اكىمى باقىتگۇل دۇيسەبەكوۆاعا بارىپ: «كۇن جىلىندى. ۋادە ەتكەنىڭىزدەي، جولدىڭ جايىن بىلۋگە كەلدىم» دەپ ەدىم ول: «اقشا جوق. قاراجات بولعاندا اسفالت توسەيمىز» دەدى. «وندا بالكىم جوعارى جاققا ايتارمىن، مۇمكىن سول جاقتان ءبىر نارسە شەشەر» دەگەنىمدە اكىم: «ماعان دەسەڭ پۋتينگە بار» دەپ مەنىڭ قۇقىمدى تاپتادى. مەنىڭ ۇلتىم ورىس بولعانمەن، قازاقستان ازاماتىمىن! بۇل از دەسەڭىز، «سەندەر سالىق تولەمەگەنسىڭدەر» دەپ شىقتى. «سالىقتىڭ ءبارى تولەنگەن» دەگەن ءسوزىمدى ەستىپ «وندا جولدى دا وزدەرىڭ سالىپ الىڭدار» دەدى. ءوزىنىڭ بەرگەن ۋادەسىنە وراي، وتىنىشپەن الدىنا بارعان تۇرعىنعا اكىمنىڭ وسىنداي قارىم-قاتىناس كورسەتۋگە قانداي قاقىسى بار؟! كەرەك دەسەڭىزدەر، اكىمنىڭ ماعان نە دەگەنى تەلەفونىما جازۋلى تۇر.

ءبىز بۇل ماسەلەدە اۋىل اكىمى باقىتگۇل دۇيسەبەكوۆانىڭ ارەكەتىنە باعا بەرۋدەن اۋلاقپىز. ونىڭ ۇستىنە «ءوڭىردى دامىتۋ» جانە «جول كارتاسى - 2020» باعدارلامالارىنىڭ اياسىندا بيۋدجەتتەن جول سالۋ مەن جوندەۋ جۇمىسىنا بولىنگەن قارجى بىرلىك اۋىلىنا تولىق جەتپەي قالۋى دا مۇمكىن. ءبىزدىڭ ەلدە ورتاق يگىلىككە بولىنگەن قارجىعا بورىدەي تيەتىندەر از با؟ سوندىقتان بۇل ماسەلەگە اۋىل اكىمىن ءبىر جاقتى كىنالى دەپ تانۋ دۇرىس ەمەس. ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆ مىرزا انىقتاي جاتار دەي كەلىپ، ءبىز تومەندە ناتاليا بوياركينا ۇسىنعان اۋديو جازبا مەن سۋرەتتەردى وقىرمان نازارىنا ۇسىنعاندى قۇپ كوردىك.

نۇرا ماتاي

Abai.kz