ءسۇيىنشى، جەر ماسەلەسى شەشىلدى!
رەداكتسيادان: ءيا، بۇل الاش جۇرتىنان ءسۇيىنشى سۇرايتىنداي مازمۇنى بار اقجولتاي حابار بولدى. وسى كۇنگە دەيىن ەلدىڭ زاڭ-زاكوننان حابارسىزدىعىن پايدالانىپ، ءارى وزدەرى دە زاڭنان ساۋاتسىز بولعاندىقتان بەلدەن باسىپ ءىس-قىلاتىن اكىم-قارالار ەندى بۇداي بىلاي "ورالمان" مارتەبەسى بار اعايىنعا "ساعان جەر بەرىلمەيدى" دەپ ايتا المايدى. ويتكەنى تومەندەگى ماقالادا جەرگە قاتىستى جايت ەگجەي-تەگجەيلى باياندالادى. ءبىز وسى رەتتە Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ تۇراقتى اۆتورى، اقىن، قوعام قايراتكەرى، "نۇر وتان" پارتياسىنىڭ مۇشەسى ءارى پارتيانىڭ قوعامدىق قابىلداۋ كەڭسەسىندە كەڭەسشى بولىپ قىزمەت ەتەتىن اۋىت مۇقيبەك مىرزاعا كوپشىلىك اتىنان ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىرەمىز. نەگە دەسەڭىز، اتالعان ماسەلەنىڭ وڭ شەشىمىن تابۋىنا وسى ازامات كوپ ەڭبەك ءسىڭىرىپ، تاباندىلىق تانىتتى.
ورالماندارعا جەر ۋچاسكەلەرiن بەرۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «جەر كودەكسىنىڭ» (2003 جىلعى 20 ماۋسىمداعى №442) 46, 37, 97 جانە 100-بابىندا قاراستىرىلعان.
سونداي-اق، «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» (2011 جىلعى 22 شىلدەدەگى №477-IV) زاڭنىڭ 23-بابىندا دا ورالماندارعا جەر ۋچاسكەلەرiن بەرۋ ورالماندارعا، ەتنيكالىق قازاقتارعا جانە ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرىنە ۇسىنىلاتىن مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىنىڭ تىزبەسىنە ەنگىزىلگەن.
بۇل تۋرالى الدە نەشە مارتە ايتىلدى، جازىلدى...
وكىنىشكە وراي، اۋىلدى جەرلەرگە كوشىپ كەلىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋ ءۇشىن جەر تەلىمدەرىن سۇراپ ۇسىنىس بەرگەن ورالماندارعا جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىك وكىلدەرىنىڭ «جەر زاڭناماسىنىڭ كەيبىر نورمالارىن قولدانۋعا موراتوري ەنگىزۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ 2016 جىلعى 6 مامىرداعى №248 جارلىعىن كولدەنەڭ تارتىپ، اتالعان زاڭ نورمالارىن ورىنداماي وتىرعانى انىقتالدى.
بۇل جونىندە ءبىز Abai.kz سايتىندا بىرنەشە ماقالا جاريالادىق.
وسىعان بايلانىستى، «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ رەسپۋبليكالىق قوعامدىق قابىلداۋ بولمەسى بۇل ماسەلەنى ءوز باقىلاۋىندا ۇستاپ، ورالمانداردان كەلىپ تۇسكەن وتىنىشتەردى قۇزىرلى ورىندارعا جىبەرىپ، جاۋاپتار الدى. سونداي-اق، بيلعى جىلدىڭ 10 ناۋرىز كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءبىرىنشى ۆيتسە-ءمينيسترى ق.ايتۋعانوۆ قوعامدىق قابىلداۋ بولمەسىندە ازاماتتاردى قابىلداعان كەزدە دە قوعامدىق قابىلداۋ بولمەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جۇماجان جۇكەنوۆ اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ وسى ورالماندارعا جەر بەرۋ ماسەلەسىندە تۋىنداپ وتىرعان وتىنىشتەرىنە باسا نازار اۋدارۋىن وتىنگەن بولاتىن.
ءبىرىنشى ۆيتسە-مينيستر ق.ايتۋعانوۆتىڭ پارمەنىمەن 24 ناۋرىزدا قر اۋىل شارۋاشىلىعى ۆيتسە-ءمينيسترى ە.نىسانباەۆ اتالعان مينيسترلىكتە اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمدىگىنىڭ، «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ، قر ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ كوشى-قون كوميتەتىنىڭ وكىلدەرىن قاتىستىرا وتىرىپ، بەينە-كونفەرەتسيا بايلانىس جۇيەسىن قوسا وتىرىپ، «دوڭگەلەك ۇستەل» جينالىسىن وتكىزدى.
ءسويتىپ بۇل داۋعا نۇكتە قويىلدى. ورالمانداردىڭ جەر الۋ ماسەلەسى وڭ شەشىم تاپتى.
جينالىس شەشىمىنە ساي، قر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى 14 ءساۋىر كۇنى ەلىمىزدەگى بارلىق وبىلىستىق، استانا، الماتى قالالىق اكىمدىكتەرىنە جانە ولاردىڭ جەر قاتىناستارى باسقارمالارىنا قر اۋىل شارۋاشىلىعى ۆيتسە-ءمينيسترى ە.نىسانباەۆتىڭ قولى قويىلعان ارنايى حات ءتۇسىردى.
اقجولتاي حاتتا «اتالعان زاڭنامالارعا سايكەس، ورالماندارعا اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەر تەلىمدەرىن جالعا بەرۋ ماسەلەسى توقتاتىلماعانىن جانە ولارعا جەر بەرۋ بارىسىندا «جەر كودەكسىنىڭ» جوعارىدا اتالعان 46, 37, 97 جانە 100-باپتارىن باسشىلىققا الۋ قاجەت ەكەنىن ەسكە سالامىز» دەلىنگەن.
ول از دەسەڭىز، ورالماندارعا جەر تەلىمدەرىن بەرۋدە «جەر كودەكسىنىڭ» 46-بابى مەن «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭنىڭ 23-بابىن باسشىلىققا الۋ كەرەكتىگىن، ال اتقارۋشى بيلىك (ا.قادىرالينا مەن ە. نۇعىمانوۆ) العا تارتقان 48-بابتىڭ ورالماندارعا قولدانىلمايتىنىن انىقتاپ بەرگەن تاعى ءبىر حاتتىڭ اقمولا وبلىسىنىڭ پروكۋراتۋراسىنان كەلگەنىن دە ايتا كەتكەندى ءجون كوردىم.
ايتپاقشى، وسى «داۋدىڭ» تۋىنا سەبەپ بولعان اتقارۋشى بيلىك وكىلىنىڭ ءبىرى ەرەيمەنتاۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ەرمەك نۇعىمانوۆ اقساقالدى اۋىلداستارى «جاقسى ادام»، «تاجىريبەلى باسشى» دەپ شاڭ جۋىتپاي ماقتاپ، دۇركى-دۇركىن تەلەفون سوعۋمەن بولدى ماعان. ارينە، ەرمەك بەكەنۇلىنىڭ جەكە باسىنا، ادامدىق قادىر-بارقىنا تاعار مەنىڭ زارەدەي ءمىنىم جوق! بىراق، مەن ءۇشىن ەلباسىنىڭ قولى قويىلعان زاڭدى جاقسى بىلگەن جانە بۇلجىتپاي اتقارعان اكىم – ەڭ جاقسى اكىم! ەرەكەڭ، مۇمكىن، ونان دا جاقسى اكىم بولادى... قادىراليناعا قاتىستى ايتارىمىز دا وسى...
ءسويتىپ، شەتەلدەن كوشىپ كەلگەن قانداستارىمىز «ورالمان» مارتەبەسىن العان مەزەتتە ءوزى تۇراقتى تىركەۋگە تۇرعان اۋىلدىڭ اۋداندىق جەر قاتىناستارى مەكەمەسىنە شارۋاشىلىق قۇرۋ ءۇشىن جەر تەلىمدەرىن سۇراپ، ءوتىنىش حات وتكىزۋى كەرەك.
قىسقاسى، «ورالمان» مارتەبەلى اعايىندار بۇدان بىلاي اۋىلدى جەرلەردەن كەدەرگىسىز جەر تەلىمدەرىن الاتىن بولدى.
قاپى قالماڭىزدار، قانداستار!
اۋىت مۇقيبەك
28.04.2017
استانا
Abai.kz