الماتىداعى «ورحون» باسپا ءۇيى «ۇلى تۇلعا» سەرياسىمەن كىتاپتار شىعارۋدى قولعا الىپ (جازۋشى ديداحمەت ءاشىمحاننىڭ جوباسى) «دىڭ شاۋ ءپيڭدى» جارىققا شىعارعانى ەسىمىزدە. ەندى مىنە، ۆەتنامنىڭ كوسەمى، تاۋەلسىزدىك جولىندا باسىن بايگەگە تىككەن وتانشىل، ورمان جولبارىسى حو شي مين تۋرالى كىتاپ شىعارىپ، تۇساۋكەسەرىن اباي اتىنداعى ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتە وتكىزدى.

جينالىسقا ەلشىلىكتەردەن، جوعارى وقۋ ورىندارىنان، جازۋشىلار وداعىنان وكىلدەر قاتىستى. ورتامىزدا باس ەلشى دوان تحي سۋان حيەن حانىم باستاعان بەس كىسى وتىردى. ۆيزيتكاسىن (وزدەرەك) ءوز قولىمەن تاراتقان حانىم «اتىم حيەن» دەپ ءيىلدى. جيىن ءوز رەتىمەن ءوتىپ جاتتى... ەكى ساعاتقا سوزىلعان باسقوسۋدان جازۋشى كولباي ادىربەكتىڭ ءبىر اۋىزدان اۋدارتىپ ۆەتنامدىقتارعا جەتكىزگەن سوزدەرى بارىمىزگە مايداي جاقتى.

- ءبىز قازاقستاندىقتار ۆەتنام ەلىنىڭ كوسەمى حو شي ءميندى وتە جاقسى بىلەمىز. بالا كۇنىمىزدە ول كىسى تۋرالى كوپ ەستىپ، كوپ وقىدىق. ەلدەرىڭىز، الدىندا فرانسۋزداردىڭ وتارىندا، ارتىنان امەريكاندىقتاردىڭ شاپقىنشىلىعىندا وڭباي ەسەڭگىرەدى. سونداي ءبىر ۇلت باسىنا قاسىرەت ۇيالاپ، مەملەكەت قۇرىپ جوعالۋدىڭ از-اق الدىندا تۇرعاندا تاريح ساحناسىنا كۇندەي كۇلىمدەپ حو شي مين شىقتى. ءۇمىت پەن كۇدىك اراسىندا الپارىسقان، ورتاسىنان وزا شاۋىپ ارتىق تۋعان ابزال جان تۇتاس ءبىر حالىقتى تىعىرىقتان الىپ شىقتى. سول كەزدە كەڭەستەر وداعى، اسىرەسە قازاقستان الىستا جاتسا دا، ينتەرناتتسيونالدىق رۋحپەن جىلۋ جيناپ ەلدەرىڭىزگە جولدادى. تىلەكتەستىگىن ءبىلدىردى. سونىڭ ىشىندە قارشاداي بولعان مەندە بار ەدىم!.. كەيىن زاماننىڭ بەتى بەرى قاراپ ۆەتنام بىرلىككە كەلدى. ارماندارىڭىز ورىندالىپ تاۋەلسىزدىكتەرىڭىزدى الدىڭىزدار.

1959 جىلى كەڭەستەر وداعىنا ساپارلاي كەلگەن حو شي مين الماتىعا ات باسىن بۇردى. قازاقستان كومپارتياسىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى دىنمۇحامەت احمەتۇلى قوناەۆ اڭىزعا اينالعان ادامدى قارسى الىپ ۇلكەن قۇرمەت كورسەتكەن بولاتىن. ءوزى ەرتىپ ءجۇرىپ عىلىم اكادەمياسىن كورسەتتى، تالعار اۋدانىنىڭ شارۋاشىلىق الاڭدارىن ارالاتتى. ول كىسىنىڭ الماتىدا ءىزى بار، ءدامىمىزدى تاتىپ، سۋىمىزدى ىشكەن. ءبىزدىڭ اسىل ازاماتىمىز ديماشپەن بىرگە الاتاۋدىڭ اۋاسىن جۇتقان. ۇلت ءۇشىن، جەر ءۇشىن تابانىن ويىپ، تاعدىرىن ارناپ، تاريحىنا تاعلىم جازعان ماحاتما گاندي، مۇستافا كەمال اتا تۇرىك، سۇن ياتسين (سۇن جوڭ سان), ماحاتحير مۇحامماد، ءبىزدىڭ ءاليحان بوكەيحانوۆ سەكىلدى حۋ شي ميندە الەمدىك دەڭگەيدەگى تۇلعا.

مەنىڭ ساقالىمنىڭ جوقتىعى دەمەسەڭدەر، اۋماعان حو شي ءميننىڭ ءوزىمىن. ال سىزدە، قازاقتىڭ قاراتورى قارلىعاشىنداي ءبىر قىزىسىز. بىزدەر وتارلىقتىڭ ءدامىن ابدەن تاتقامىز. سىزدەردى جاقسى تۇسىنەمىز! مىنە قازىر ەگەمەن ەلمىز!.. قاراپايىم، ەڭبەكشىل، نامىسشىل، قايتپاس، تاعدىرلاس ۆەتنام حالقىن جاقسى كورەمىز، حيەن حانىم، ءسىزدى جاقسى كورەمىز!.. - دەدى.

بۇل سوزدەردى ەستىپ كوزى نۇرلانىپ، ءجۇزى بالبۇل جانعان حيەن حانىم ورنىنان تۇرىپ كولباي اعاما بەتتەدى... كولباي اعامدا قاراپ تۇرماي، ەلشى حانىمدى باۋىرىنا قىسىپ ەمىرەنە ءسۇيدى.

داۋلەتبەك بايتۇرسىنۇلى

Facebook-تەگى پاراقشاسىنان