كەشىرىڭىز، جىگىتتەرمەن قول الىسىپ امانداسپايتىن ەدىم...
سوڭعى كەزدەرى ىڭعايسىز جاعدايعا ءجيى قالىپ ءجۇرمىن. بىزدەگى ەر ادامداردىڭ قىزدارعا قول سوزىپ امانداساتىنى قيىن-اق. كەيدە قۇربى قىزداردىڭ ورتاسىندا ولارمەن قول الىسىپ امانداسقان جىگىت ماعان دا قولىن سوزادى. وندايدا "كەشىرىڭىز، جىگىتتەرمەن قول الىسىپ امانداسپايتىن ەدىم" دەپ جىلى جىميامىن.
كەيبىرى باسىمداعى ورامالعا قاراپ تۇسىنە قويادى. ەندى ءبىرى اڭىراپ، قولىن سوزعان كۇيى تۇرىپ قالادى. نەمەسە ىڭعايسىز كۇيگە ءتۇسىپ، قاراداي قىسىلادى. مىنا جاقتان قىلمىس جاساعانداي مەن ءبىرتۇرلى بوپ تۇرامىن. ارتىنان قۇربى قىزدارىم: "سەن ەمەس، ءبىز ىڭعايسىزداندىق" دەپ رەنجىپ جاتادى. ال جاقىندا قولىمدى ۇسىنباعانىم ءۇشىن سونداي ءبىر اعادان اۋىر ءسوز ەستىدىم.
راس، قازىر كوپشىلىگىڭىز ىشتەي "قولدى ۇسىنا سالعاندا تۇرعان نە بار؟" دەپ ويلاپ وتىرعان شىعارسىزدار، ىشتەي. جو-جوق، ماسەلە ءتىپتى دە وندا ەمەس. ماسەلە، تازالىقتا. ءبىز ۇنەمى يسلامنىڭ تازا ءدىن ەكەنىن ايتامىز دا، كۇنىنە بەس ۋاقىت دارەتىمىزدى تىلگە تيەك ەتەمىز. الايدا، تازالىق سىرتىڭدى جۋمەن شەكتەلمەيدى عوي. ىشكى تازالىقتى قايدا قويامىز؟
قازاقتا باياعىدا "قولۇستاتار" دەگەن سالت بولعان. وندا كۇيەۋ جىگىت پەن قالىڭدىقتىڭ نەكەلەرى قيىلعان سوڭ جەڭگەلەر قاۋىمى قىزدىڭ قولىن جىگىتكە ۇستاتىپ، اقى الادى ەكەن. بۇل تۋرالى زەينەپ احمەتوۆانىڭ "بابالار اماناتىنان" وقىدىم. ءارى باۋىرجان مومىشۇلى زەينەپ اپايعا: "سەندەر نە دەسەڭدەر دە، قالاي سىناساڭدار دا، ءبىز باسىمىزدان وتكىزگەن “قولۇستاتار” تالعامى بەرىك، تىلەگى تۇنىق، تاربيەسى مول ادەمى عۇرىپ ەدى-اۋ، شىركىن! قىز دەگەن ءار ەركەككە قولىن ۇستاتا بەرسە، الاقانىنىڭ قىتىعى كەتەدى. قىتىعى دەگەن – ۇياتى. ۇيات كەتسە، قىز قاسيەتىن ساقتاۋ سەزىمى سۇيىلادى. قولىن جىگىتتەرگە قىمسىنباي ءجيى ۇستاتۋعا دانىككەن بويجەتكەندە قىزعا ءتان نازىكتىك، پاكتىك، سىپايىلىق جۇتايدى. قىلىقتارى داراقىلانىپ، جۇرىستەرىنەن جاڭىلادى", - دەپتى. مىنە، ماسەلە قايدا!
كەڭەس ۇكىمەتى كەلگەنگە دەيىن قازاق دىنىنە، اتا سالتىنا وتە بەرىك ەدى عوي. ءارى بۇكىل جاعىنان تازالىققا قاتتى ءمان بەرگەن. كۇنى كەشە شىمكەنتتە ءحانبيبى ەسەنقاراقىزىمەن سۇحباتتاسىپ وتىرىپ، اقىننىڭ اناسى تۋرالى ايتقان مىنا ءبىر وقيعاسىنا قايران قالدىم. اناسى قولىنا كەلىپ تۇراتىن بولىپ، قىزىنىكىنە كەلەدى. سول كەزدە اپايدىڭ ۇيىندە تاماق ىستەپ، ءۇي شارۋاسىنا كومەكتەسىپ، ءبىر ورىس قىز جۇرسە كەرەك. اقىرى اناسى قويار دا قويماي "ۇيىندە دوڭىزدىڭ ەتىن ۇستاپ كەلگەن قىز، بىزگە تاماق جاساي ما؟" دەپ شىعارتىپ جىبەرەدى. مىنە، بۇل - قازاقتىڭ تازالىعى. ايتپەسە، ول كىسىگە كىم شوشقا ەتىن بەرگەلى تۇر دەيسىز؟
نەمەسە قازاقتىڭ كەسىرى تيەر دەپ اش وتىرسا دا كولدەنەڭ جاتقان بوتەن زاتتى الماۋى، ۇرلىقپەن كەلگەن مالدىڭ ەتىن جەمەۋى وسىنىڭ ايعاعى ەمەس پە؟ مۇنىڭ ءبارى - تازالىق.
نەكە دە سولاي. تەك تازالىققا قۇرىلۋى ءتيىس. ونداي نەكەدەن ساليقالى، ىزگى ۇرپاق دۇنيەگە كەلەدى. ءازىلحان نۇرشايىقوۆتىڭ "ماڭگىلىك ماحاببات جىرىندا" عوي دەيمىن، ايەلىنىڭ ادالدىعىن، ءوزىنىڭ دە ومىرباقي ايەلىنە ادال بولعانىن ايتاتىنى بار ەدى عوي. جارتى عاسىردان استام ۋاقىت ءبىر شاڭىراق استىندا تاتۋ-ءتاتتى، باقىتتى تۇرۋىنىڭ سىرىن سول ادالدىقتان، تازالىقتان دەيدى جازۋشى.
بۇگىندە ءبىز دە يسلامنىڭ وسى ءبىر ادەمى تىيىمىن ۇستانعىمىز كەلىپ، قولىمىزدى ۇسىنۋدان باس تارتىپ جاتساق، ول ءبىزدىڭ وزگە اعىمعا كىرىپ كەتكەنىمىز ەمەس، ادال نەكە قۇرساق، ساليقالى ۇرپاق دۇنيەگە اكەلسەك دەگەن نيەتىمىزدەن، قازاقتىڭ باياعى قانىنداعى تازالىققا دەگەن ۇمتىلىسىمىزدان دەپ بىلسەڭىزدەر ەكەن. سوندىقتان قولىن ۇسىنباي جاتقان ءار قىزعا كەشىرىممەن ءارى تۇسىنىستىكپەن قاراۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
P.s. بۇل جازبامدى ءبىرىنشى ينستاگرامعا جاريالاعان ەدىم. وندا جىگىتتەر قاۋىمى دا قولىن بەرىپ نەمەسە بەتتەن ءسۇيىپ امانداساتىن قىزدار بار ەكەنىن، ولاردىڭ ارەكەتىنەن ىڭعايسىز جاعدايعا ءجيى قالاتىندارىن تىلگە تيەك ەتىپتى. بۇل پروبلەما قىزداردا عانا دەپ ويلاسام...
قىزدار، مۇنىمىز ءتىپتى ۇيات قوي ەندى...
مارفۋعا شاپيان
Facebook-تەگى پاراقشاسىنان