دۋلات يسابەكوۆ. بۇل كىسىنىڭ كىتاپتارىمەن قازاقتىڭ بىرنەشە بۋىنى تاربيەلەندى-اۋ. «قارعىن» جاستاردىڭ كۋلتوۆىي رومانىنا اينالدى، «ەسكەرتكىش»، «تالاحان-186»، «بوناپارتتىڭ ۇيلەنۋى»، «اقىراماشتان ناۋرىزعا دەيىن»، «كونفرونتاتسيا» سياقتى ۋسويقى اڭگىمەلەرى ۋىتتى دا وتكىر ساركازمىمەن وقىرماندى قالىڭ كۇلكىگە قارىق قىلدى. «سوتسياليزم ءزاۋلىمى» ءتىپتى سول سابەت وكىمەتى قۇلاماي جاتىپ، ونىڭ «جانازاسىن شىعارىپ» تاستادى. «ەرتەگى ەلىندە» حيكاياتىندا دا «قيالعا بەرىلگەن» بوپ وتىرىپ سابەت مەملەكەتىن «ساباپ» الاتىن تۇستار بار. بۇل كىسى وقىرمانىن كۇلدىرىپ قانا قويعان جوق، جىلاتتى دا. «سۇيەكشىدەگى»، «تىرشىلىكتەگى»، «ءبىز سوعىستى كورگەن جوقپىزداعى»، «تىنىشتىق كۇزەتشىسىندەگى» تاعدىرلار كوزىڭە جاس الدىرماي قويا ما... «گاۋھارتاس» پەن «قارا شاڭىراق»، «شالدار» مەن «كەمپىرلەر» قانداي ءمولدىر، قانداي شىنايى!
«دەرمەنە» شە؟ ومىردە دە قيانات پەن ادىلەتسىزدىك – وماش سياقتى وجار دا ءالدى، قۋاتتى دا كۇشتى عوي. ال ادىلدىك پەن مەيىرىم – تۋرا توقسانباي قارت پەن ونىڭ نەمەرەسىندەي ءالسىز دە نازىك. سوسىن ءبىر ەرەكشە ريزا بولاتىنىم: وماش تيتتەي بالانى ساباعاندا، وعان قاۋقارسىز قاۋساعان شالدىڭ اراشا تۇسە الماۋى... كەيىن ۇيىقتاپ جاتقان بالانىڭ جامان ءتۇس كورىپ (وماشتى ما؟), «كوكە!» دەپ داۋىستاپ جىبەرەتىنى، سوندا نەمەرەسىن تيتتەيىنەن اكەسىنىڭ جوقتىعىن بايقاتپاي باعىپ-قاعىپ كەلە جاتقان قارتتىڭ: «اپىراي، «كوكە!» دەدى مە؟ بۇ شىراق دەگەندە شىعار جانىمىز بولەك، كوكەسىنىڭ ورنىنا كوكە بوپ، شىركوبەلەك بوپ كەلە جاتقانىمىز مىناۋ، سوندا دا قاتتى قورىققاندا، قينالعاندا «اتا!» دەمەي، «كوكە» دەدى-اۋ. ادام سونداي شەشۋشى ساتتە كورسىن-كورمەسىن، ءبىلسىن-بىلمەسىن، تۋعان اكەسىن ويلايدى ەكەن-اۋ، ءا؟ سول كەپ قۇتقارىپ، سول عانا كومەكتەسەتىندەي كورەدى ەكەن عوي» دەپ تولعاناتىنى، قايتىس بولعان ۇلىن ەسىنە اپ، ەگىلەتىن تۇسى...
دراماتۋرگياداعى تابىستارى تۋرالى ايتساق، ۇزاققا كەتەمىز. سوندىقتان كەشە عانا 75 جىلدىعىن لوندوندا تويلاپ، سوندا تەاتر فەستيۆالىن وتكىزىپ، لوردتار پالاتاسىندا ءسوز سويلەپ قايتقانىن جەتكىزسەك تە جەتەر. ءوز ويىن اشىق ايتاتىنى، قانداي ماسەلەگە بايلانىستى بولسىن پىكىر بىلدىرۋدەن قاشپايتىنى – باسقانى قايدام، بىزگە، جۋرناليست قاۋىمىنا جاعادى-اق. سۇحباتقا، ساۋالناماعا، قوعامدا بولىپ جاتقان شۇعىل وقيعالارعا وراي حابارلاسساڭ، تەلەفونىن ءوشىرىپ، ەسىگىن تارس جاۋىپ الىپ، تىرس ەتپەي جاتا بەرەتىن اقىن-جازۋشى دا از ەمەس، ويتكەنى...
دۋلات كوكەمىزدىڭ باستى باعى – ول وتە وقىلىمدى جازۋشى. بىردە تالدىقورعان وڭىرىنە، قاپالدىڭ ار جاعىنداعى داۋرەن قۋات دوسىمنىڭ اۋىلىنا بارعانىمىزدا، تاۋ بوكتەرىندە قوي باعىپ جۇرگەن شوپاننىڭ ەتىگىنىڭ قونىشىنان «تىرشىلىك» شىعا كەلگەندە تاڭ قالعانبىز. مەنىڭشە، دۋلات يسابەكوۆ شىعارماشىلىعى – تەلەگەي تەڭىز سياقتى: سۋدا بالىقشا جۇزە الاتىندار سوناۋ ورتاسىنا دەيىن قۇلاشتاي مالتىپ، تەرەڭىنە سۇڭگىپ، ءىنجۋىن ءىلىپ شىعادى، الىسقا بارا المايتىندار دا ەنشىسىز قالمايدى، ولار سول تەڭىزدىڭ جاعالاۋعا جاقىن جەرلەرىندە شومىلىپ ءجۇرىپ-اق ونىڭ جاقسىلىعىن ۇعىنىپ، شاراپاتىن سەزىنە الادى.
جاقسى وقىلعان جازۋشى ەكەنىنىڭ ءبىر عانا دالەلى: ونىڭ ومىردەن العان كەيىپكەرلەرى سول ومىرگە قايتىپ ەنىپ كەتتى. مولداحان دەگەن دوسىمىزدىڭ شىن اتى جايىنا قالىپ، اقىرى مولداراسىلگە (كيەۆانعا) اينالدى، وتكەندە ءبىر تويدا اۋىل جاقتان كەلگەن ءابداشىم دەگەن جىگىتتى كەزدەستىرىپ، «بوناپارتتىڭ اكەسىن» ەسىمىزگە الىپ، ابدەن كۇلدىك. اسقار سۇلەيمەنوۆ تە ۇنەمى ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعىندا دۇكەڭە زۆانداپ: «بۇل مەن عوي، اشتەن»، – دەيتىن بولعان...
بۇگىن (20 قازان) سۇيىكتى جازۋشىمىز 75 جاسقا تولدى. قۇداي وعان ۇزاق عۇمىر بەرسىن دەپ تىلەيمىن!

ساكەن سىبىنباي

Abai.kz