قىزىلوردا وبلىسىنىڭ جالاعاش اۋدانىندا «سەرپىن» يندۋستريالدى ءوندىرىس ايماعىندا ورنالاسقان   «وركەن الەم» جشس-نىڭ «ارنايى كيىم تىگۋ شەبەرحاناسىنىڭ» جالپى قۇنى 38,2 ملن تەڭگەنى قۇرايدى. «ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋ جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدىڭ 2017-2021 جىلدارعا ارنالعان باعدارلاماسىنىڭ» ءبىرىنشى باعىتى بويىنشا 20 ادام ءۇش اي مەرزىمدە تىگىنشى ماماندىعىن وقىپ، كاسىبي دايارلىقتان وتكەن.  تسەح مەڭگەرۋشىسى اقىلحان بوسشاەۆانىڭ ايتۋىنشا، وسى ۋاقىتقا دەيىن جۇمىسسىز وتىرعان قىز-كەلىنشەكتەر جۇمىسقا بەلسەنە كىرىسىپ كەتكەن كورىنەدى. مەملەكەتتىك تاپسىرىس ارقىلى اسكەري كيىمدەر تىگىپ جاتقان ولاردىڭ شەبەر قولىنان شىققان بۇيىمدار ساپالى كورىنەدى. ەڭبەكاقىلارى ۋاقىتىلى. سونداي-اق، جىلى دا جايلى شەبەرحانادا جۇمىس جاساۋعا  بارىنشا قولايلى جاعداي جاسالعان. كەلەشەكتە كاسىپ اياسىن كەڭەيتىپ، جالپى 40 ادامدى جۇمىسپەن قامتۋ جوسپارلانىپ وتىر.

بۇدان ءارى ايماقتىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى جاڭاتالاپ اۋىلىنداعى «ايزەرە» ءجۇن تۇتەتىن تسەحىنىڭ جۇمىسىن كوردى. اۋىل تۇرعىنى مەيرامكۇل رومانقۇلوۆا «ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋ جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ» باعدارلاماسى بويىنشا 1 ملن تەڭگە جەڭىلدەتىلگەن نەسيە، سونىمەن قاتار، «بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» باعدارلاماسى ارقىلى 600 مىڭ تەڭگە گرانت يەلەنىپ، اتالعان جوبانى جۇزەگە اسىرىپ وتىر.

جوبا جەتەكشىسى م.رومانقۇلوۆانىڭ ايتۋىنشا،  وسى ۋاقىتقا دەيىن اۋىلداعى ۋاق مالدىڭ ءجۇنى ىسكە اسپاي، ىسىراپ بولىپ جاتاتىن. ەندى اۋىل تۇرعىندارى مال ءجۇنىن وسىندا اكەلىپ وتكىزەدى. ودان ءارى ءجۇن جۋىلىپ، وڭدەلىپ، بويالىپ، كيىزدەر، تەكەمەتتەر، كورپە-كورپەشەلەر ازىرلەنەدى. مۇندا قازىرگى تاڭدا ءۇش ادام جۇمىس جاسايدى. جوبانىڭ باستى ماقساتى – كيىز ءۇي جابدىقتارىن دايىنداۋ بولعاندىقتان، ولار ءتۇرلى-ءتۇستى جىپتەر ءيىرىپ، كيىز ءۇيدىڭ باۋلارىن، بەلدەۋلەرىن توقيدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ۇلتتىق ناقىشتاعى بۇيىمداردى ازىرلەۋ ءىسى جاس ۇرپاقپەن جالعاساتىنى اۋىلدىڭ قارتتارىن دا قۋانتادى.

ال مادەنيەت اۋىلىنداعى «جانايىم» بالاباقشاسى وسى جىلدىڭ قازان ايىنان جۇمىسىن باستاعان بولاتىن. بۇگىندە بالاباقشادا 3-5 جاس ارالىعىنداعى 50 بالا مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەمەن قامتىلعان. جالپى مۇندا 11 ادام جۇمىس جاسايدى. بالاباقشا مەڭگەرۋشىسى گۇلجان حايرۋللاقىزىن اڭگىمەگە تارتقانىمىزدا، ول جوبانىڭ قۇرىلتايشىسى جاس كاسىپكەر ا.امىرەەۆا بالاباقشا عيماراتىنا قاجەتتى ءۇيدى ساتىپ الىپ، تالاپقا ساي جابدىقتاعان. بالالار مۇندا قازاق جانە ورىس تىلدەرىن ۇيرەنىپ، جالپى ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا تاربيەلەنۋدە. بالاباقشانىڭ قىزمەت اقىسى – 3000 تەڭگە، ونىڭ ىشىندە كوپ بالالى انالارعا جەڭىلدىكتەر قاراستىرىلعان.

اۋدانداعى كاسىپكەرلىك جوبالاردىڭ ىشىندە كوپجىلدىق تاجىريبەسى بار «سايگۇلىك» شارۋا قوجالىعىنىڭ ورنى ەرەكشە. ولاي دەيتىن سەبەبىمىز، بۇل وتباسىلىق كاسىپكەرلىك قۇرىلىم وسىدان ءتورت جىل بۇرىن، ياعني 2013 جىلى جۇمىسىن باستاعان ەدى. دالىرەك ايتساق، سول جىلى مەملەكەتتىك «سىباعا» باعدارلاماسىمەن «اۋىل كرەديتتىك سەرىكتەستىگى» جشس-نان 5 ملن  تەڭگە نەسيە الىپ، ەت باعىتىندا ءمۇيىزدى ءىرى قارا مالىن ءوسىرۋدى قولعا العان بولاتىن. العاشقىدا 35 باس مالدى كۇتىمگە الىپ، ونى كوبەيتۋ ماقساتىندا كوپ جۇمىستار جاسادى. سونىڭ ناتيجەسىندە، بۇگىندە شارۋا قوجالىعىندا ءمۇيىزدى ءىرى قارا مالىنىڭ سانى 150-گە جۋىقتادى. بيىلعى جىلى ءجۇز  انالىقتان 62 پايىز ءتول الىندى.

«سايگۇلىك» شارۋا قوجالىعىنىڭ توراعاسى قابىلبەك نۇرماعانبەتوۆتىڭ نەگىزگى ماماندىعى – مال دارىگەرى، سوندىقتان ول بۇل شارۋانىڭ قىر-سىرىن جەتىك بىلەدى. ءوزىنىڭ ايتۋىنشا، جىلقى باپتاپ، تازى ەرتىپ، سايات قۇراتىن قازاقتىڭ ءتول ءداستۇرىن جانىنا جاقىن تۇتادى. سوندىقتان بالالارىن جەتى اتاسىن ءبىلىپ، جەتى قازىناسىن تۇگەندەپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتى ۇعىنىپ، اتا كاسىپكە بەيىم بولۋعا باۋلىدى. شاڭىراق شىرايى، التى بالانىڭ اناسى باقىت اپامىز اعارعان ونىمدەرىنەن ايران، قۇرت، ماي، ىرىمشىگىن دايىنداپ، كەلىندەرىن دە وسىعان ۇيرەتىپ وتىرادى. ەڭبەگى قايتىپ، ەكى ۇلى مال شارۋاشىلىعىنا دەن قويدى. ال وسىعان دەيىن اكەسىنىڭ باستاماسىنا قولعابىس ەتىپ كەلگەن الىمبەك نۇرماعانبەتوۆ بۇگىندە «سىباعا» باعدارلاماسى بويىنشا ءوز الدىنا كاسىپ اشىپ، جۇمىسىن باستادى. قازىرگى تاڭدا «سايگۇلىك» شارۋا قوجالىعىندا قىسقى ماۋسىمعا ازىرلىك جۇمىستارى اياقتالىپ، قىستاۋ باسىنا ەلەكتر جارىعىن جەتكىزۋ باعىتىندا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر ەكەن. جاڭالىققا جانى قۇمار قابىلبەك اعامىز مۇندا كۇن كوزىنەن قۋات الاتىن قوندىرعى ورناتۋعا ارنايى ماماندارعا تاپسىرىس بەرىپتى.

اۋىل-ايماققا قادىرى مول ازامات بۇگىندە اۋىلدىق ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى، ەلدىڭ بىرلىگى مەن ىنتىماعىن ساقتاپ، اۋىل جاستارىنىڭ ادال ەڭبەك ەتۋىنە، جالپى قاراپايىم ەڭبەككە دەگەن قۇرمەتتىڭ قالىپتاسۋىنا كوپ كوڭىل بولەدى. وتكەن جىلى «مەرەيلى وتباسى» وبلىستىق بايقاۋىنىڭ جۇلدەسىن جەڭىپ العان بۇل شاڭىراقتا بايىپتى تاربيەنىڭ بەرەكەلى ۇلگىسى ساقتالعان.

بەرىك امانحان

قىزىلوردا

Abai.kz