Abai.kz سايتىنداعى بلوگتارعا قاراعاندا لاتىن ءالىپبيىنىڭ سوڭعى ۇلگىسى كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىققان سياقتى. بىراق ءالى دە كوڭىلگە قونىمسىز تۇستارارى بار. شىنىدا دا Sh (شش) ديگرافىن قولدانساق «اسحاتتى» «اشات»، «اسحانانى» «اشانا» دەپ وقۋىمىز كەرەك پە؟ كەيبىر پىكىر بىلدىرگەندەردىڭ 25 نومىردەگى ۇ جانە 29 نومىردەگى ۋ ارىپتەرىنىڭ ورىنىن اۋىستىرۋ كەرەك دەگەنى ورىندى. بارلىق ەۋروپالىق جانە تۇرىك تىلىندە Uu كيريلليتساداعى ۋ سياقتى دىبىستالادى. بۇل جەرگە كەرى تارتىپ «قازاقي ەرەجە» اشساق ەرتەڭ شەت ءتىلىن وقىپ جۇرگەن مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ باسىن قاتىرامىز.

جوعارىدا مەن «جاس الاش» گازەتىنىڭ 13 اقپاندا جاريالانعان «ويدان ەرەجە شىعارمايىق» دەگەن ماقالامداعى نۇسقامدى كەلتىرىپ وتىرمىن. بۇل تۇركى جانە ەۋروپالىق تىلدەردەگى لاتىن جازۋلارىن تالداۋ نەگىزىندە جاسالدى. ءبىزدىڭ ءالىپبي تۇركى حالىقتارىنا دا، ەۋروپاعا دا، مەكتەپ وقۋشىلارىنا دا ۇعىنىقتى، قولايلى بولۋى كەرەك. لاتىننىڭ Hh ءارپىن قازاقتىڭ ھھ، حح ارىپتەرىنە سايكەس قولدانۋعا بولادى. ويتكەنى «قاھارمان»، «ءھام» سياقتى اراب، پارسى تىلدەرىنەن كىرگەن سوزدەردە قولدانىلىاتىن ھ قازاقتىڭ ءتول دىبىسى ەمەس.

الدا ءالى دە كۇردەلى ماسەلەلەر تۋىندايدى. مىسالى لاتىن جازۋىنا نەگىزدەلگەن تۇرىك جانە باتىس ءباسپاسوزى اعىلشىنشا توپونيمدەر مەن ادام ەسىمدەرىن وزگەرتپەي بەرىپ ءجۇر. مىسالى، Washington – ۆاشينگتون (نەگىزى، بۇل ورىسشا ايتىلۋى، قازاقشا ايتىلۋى اعىلشىن تىلىندەگىگە ۇقساس «ۋوشيڭتون» بولۋى كەرەك شىعار»), Beijing – بەيجيڭ («پەكين» ەمەس), Henry – حەنري («گەنري» ەمەس). ال ءبىز جاڭا الىپبيدە ترامپتىڭ ەسىمىن قالاي جازۋىمىز كەرەك – Trump پا، الدە Tramp دەپ جازامىزبا؟

2017 جىلدىڭ 22 قىركۇيەگىندەگى پارلامەت وتىرىسىندا كورنەتى مەملەكەتتىك قايراتكەر قاسىمجومارت توقاەۆ  قازاق ءتىلىن لاتىن جازۋىنا كوشىرۋدى جان-جاقتى ويلانىپ، اسىعىسسىز، «ۇلكەن سەكىرىسسىز» جۇزەگە اسىرۋ كەرەك دەگەن ەدى. «ەڭ باستىسى، ءبىزدىڭ قاتەلەسۋگە حاقىمىز جوق» دەدى ول سول جولى. كورەگەن ساياساتكەردىڭ وسى سوزدەرىن ەستە ۇستاساق ەكەن.

مارات ەرمۇقانوۆ، قىزىلجار قالاسى

Abai.kz