بۇل - بالانى ينتەللەكتۋالدى مۇگەدەك ەتۋدىڭ توتە جولى
شىمكەنتتەن مارات بورىقباي دوس ماعان بىلاي دەپ حات جازىپتى: ء"ۇش ءتىل دەمەكشى، بىزدەگى ءبىر سۋپەراقىلى باقشادا بۇلدىرشىندەر تىلدەردى سايراپ ۇيرەنىپ جاتىر ەكەن. ءبىر ادىسكەر تەلەارنادا سۇحبات بەرىپ، ء"بىر جارىم جاسار بۇلدىرشىندەردىڭ ءتىلى اعىلشىنشا شىعىپ جاتىر» - دەپتى، قۋانىشى قۇشاعىنا سيماي... ءتىلشىنىڭ "ول دۇرىس پا؟" - دەگەن ساۋالىنا: -ء"يا، دۇرىس دەپ ويلايمىن" - دەپ جاۋاپ بەرىپتى" دەيدى ...
نە ايتۋعا بولادى؟
جامان ايتساق: بۇل - بالانى ينتەللەكتۋالدى مۇگەدەك ەتۋدىڭ توتە جولى. سەبەبى، ءتىلى اعىلشىنشا شىققان بالا وزگە تىلدىك ورتادا قالا بەرسە (قازاق نە ءورىستىلدى دەلىك) - وسە كەلە ء"تىلىن قايتا شىعارۋعا" ءماجبۇر بولادى. ال بۇل بالانىڭ پسيحولوگيالىق-تانىمدىق دامۋىن سونشاما جىلعا شەگەرەدى. پەداگوگيكا ءىلىمى مۇنى الدەقاشان دالەلدەپ قويعان!
سوندىقتان، بالانى "رۋحاني مۇگەدەك" ەتىپ الماۋ ءۇشىن، ونى، ياعني - ءتىلى اعىلشىنشا شىققان بالانى - تەز ارادا اعىلشىن ءتىلدى ورتاعا جەتكىزۋ قاجەت. مەيلى ول اقش پا، الدە انگليا ما - ءبارىبىر، ماڭىزدى ەمەس...
بولماسا بالا شەكتەلەدى. ال، وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، ءبۇلدىرشىننىڭ دامۋ قارقىنى بىلاي − بالانىڭ əر كۇنى - ايعا، ايى - جىلعا تەڭ! وسىنى ەسكەرە كەلە، بۇل شارانى شۇعىل جۇزەگە اسىرۋ قاجەت!
ونى قالاي جۇزەگە اسىرامىز؟
ول ءۇشىن، جاقسى ايتار بولساق: بالانى قۇتقارۋ ماقساتىندا ونىڭ ء"تىلىن شىعارعان" پەداگوگ-تاربيەشىلەر مەن «شىعارتقىزعان» شەنەۋنىكتەر جانە تاعى باسقالار «بالا جانە اتا-انا جولىنا» دەپ ءوز قالتالارىنان، بالا كامەلەتكە تولعانشا سول جاقتا تۇرۋى ءۇشىن اقشا جيناپ بەرگەندەرى ءجون. ەگەر ولار ناعىز پەداگوگتار بولسا، وندا بالا تاعدىرىنان ەشقاشان تەرىس اينالىپ كەتە قويماس... ولاي ەتە المايدى دەپ سانايمىز.
ال، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى، ءوز تاراپىنان، وسى ماسەلە بويىنشا قاۋلى شىعارىپ، بيۋدجەتتەن قوماقتى اقشا قاراستىرىپ − شۇعىل تۇردە ول ەلدەردەگى بالا قابىلدايتىن مەكەمەلەرمەن نە وتباسىلارمەن كەلىسىم جاساي باستاۋلارى قاجەت! حالىقارالىق زاڭدارعا ساي، ءسابيدىڭ اتا-انالارىنا دا جاتىن ورىن بەرىلىپ، اۋدارماشى تاعايىندالسىن.
ەسكەرە كەتەيىك، ءبىزدىڭ بالا باقشا قىزمەتكەرلەرى دە، مينيسترلىك قىزمەتكەرلەرى دە جالاقى الىپ وتىر! ەندەشە، كرەديت السا دا، بۇل ولاردىڭ قولدارىنان كەلەر تىرلىك!
ولار بالا ءۇشىن ەڭبەگى مەن اقشاسىن ايامايدى دەپ سەنەيىك!
ولار ارۋاقىتتا "بالانىڭ دەنساۋلىعى جəنە بولاشاعى بارىنەن جوعارى تۇرۋى ءتيىس!" دەپ سانايدى، وعان ەش كۇماندانبايىق!!!
قۇرمەتپەن
ءابدىراشيت باكىرۇلى،
زەينەتكەر اتا، الماتى قالاسى
Abai.kz