جەكسەنبى, 24 قاراشا 2024
انە، كوردىڭ بە؟ 5656 16 پىكىر 27 ماۋسىم, 2018 ساعات 14:18

شىمكەنتتىك كاسىپكەرلەردى شىرىلداتىپ جۇرگەن كىم؟

مايلى قىزمەت تۇگىلى كۇزەتشى مەن ەدەن جۋشىنىڭ ورنىنىڭ ءوزىن ساۋداعا اينالدىرعان پىسىقايلار تالاي دۇنيەنىڭ كۇرمەۋىن كەرى كەتىرىپ، قاراپايىم حالىقتىڭ نەسىبەسى ەسەبىنەن كۇن كورىپ وتىر. تەك امالىن تاۋىپ جوعارىداعىلاردىڭ كوڭىلىنە جاققاندار مەن  بارماق باستى-كوز قىستىلىقتى مىقتى مەڭگەرگەندەردىڭ عانا تاسى ورگە دومالاپ، كەرىسىنشە ەشكىمگە اكە-كوكەلەمەي-اق كۇنىن كورمەككە بەل بۋعانداردىڭ تاۋى شاعىلىپ، ماڭدايى تاسقا تيەتىن زامان بولاپ تۇر. ادال جولمەن مال تاپپاق بولعان مۇنداي كاسىپكەرلەردىڭ ءبىرازى اقىر سوڭىندا قاپتاعان تەكسەرۋلەر مەن اكىمشىلىك كەدەرگىلەرگە توتەپ بەرە الماي بيزنەسى شاتقاياقتاپ، بانكروتقا ۇشىراپ تا جاتىر. تىپتەن «ءىستى بولىپ» ءار ءتۇرلى مەرزىمگە جازا ارقالاپ كەتىپ جاتقاندارى دا جوق ەمەس.

جاقىندا ءدال وسىنداي جاعدايدىڭ قۇربانى بولدىق دەگەن وڭتۇستىك قازاقستاندىق (قازىرگى تۇركىستان وبىلىسى) ءبىر توپ كاسىپكەرلەردىڭ ارىزىن ارقالاپ كەلدىم دەپ ءاشىرحان بايگوزوۆ ءبىر ازامات حابارلاستى. كەيىن رەداكتسيامىزعا ارنايى ىزدەپ كەلىپ ءمان جايىن ءوز اۋىزىمەن بايانداپ بەردى. ءوزىنىڭ ايتۋىنشا، جەكە كاسىپكەر ەكەن. «ءوزىمنىڭ جەكە كاسىبىم بار. زەينەت جاسىندامىن. جاسىم 68-گە كەلىپ وتىر «قۇرىلىسماركەتينگ» اتتا سەرىكتەستىك قۇرعامىز. تەحنيكالىق باقىلاۋ، قۇجاتتاما، رۇقسات بەرۋ ىسىمەن اينالىسامىز. قىسقاسىن ايتقاندا، نىساندارعا تەحنيكالىق باقىلاۋ، قاداعالاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەمىز. باستاپقى ون شاقتى جىل جامان بولعان جوق. ەشقانداي كەدەرگىسىز، ەل قاتارلى جۇمىس ىستەدىك. ءار ءتۇرلى نىساندارعا ساراپتاما جۇمىستارىن جۇرگىزدىك. تەحنيكالىق قاداعالاۋ جۇمىستارىمەن اينالىستىق. الايدا 2016 جىلى جاعداي كۇرت وزگەردى. وبلىستىق مەملەكەتتىك ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ باسقارماسى ءارى وبلىستاعى  مەملەكەتتىك ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ جانە ليتسەنزيالاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى قۇتتىبەك جاماشەۆ مىرزانىڭ قىرىنا ىلىندىك. تۋراسىن ايتايىن، ماسەلە مۇنىمەن عانا شەكتەلمەيدى. وبلىس كولەمىندە كاسىپپەن اينالىسۋعا بەرىلەتىن ليتسەنزيالار، كاتەرگوريالىق ساناتتار مەن اتتەستات الۋ دەگەنىڭىز قيامەت قايىم بولىپ تۇر. تەگىن بەرىلەتىن ليتسەنزيالاردىڭ ءوزىن پاراسىز الا المايسىڭ. تەگىن العاندار قۋدالاۋعا تۇسەدى. مەنى وسىنداي حالگە جەتكىزىپ وتىرعان دا وسى جاعداي. ليتسەنزيالاردىڭ ستاۆكاسى 5 مىڭ، كاتەگوريا العىڭىز كەلسە ساناتىنا بايلانىستى 10  مىڭنان 20 مىڭ دوللار ارالىعىندا سىياقى ۇسىنۋعا تۋرا كەلەدى. ونسىز بولمايدى. زاڭدى جولمەن قۇجات العانداردان «ىلىك» تاۋىپ الادى. جۇمىس ىستەتپەيدى. ماسەلەن «سىمبات پروەكت» مەكەمەسىنىڭ ديرەكتورى ۇزاق ۋاقىت جۇگىرىپ ءجۇرىپ ەكىنشى ساناتتاعى كاتەگوريا العان ەدى. الايدا كەيىن تەكسەرىلىپ، ايىپپۇل سالىندى. وبلىستان قايىر بولماعان سوڭ قىزىلوردا قالاسىنا بارىپ ءبىرىنشى ساناتتاعى قاداعالاۋشى اتتەستاتىن الىپ كەلگەن مالىك شوراەۆ دەگەن كاسىپكەرگە دە جارتى ميلليونعا جۋىق ايىپپۇل سالىنىپ، ليتسەنزياسىن جارتى جىلعا جارامسىز ەتتى. سونداي اق، «قالتاي»، «فارابقۇرىلىس»، «نۇروتان قۇرىلىس»، «جولشى ي ك»، «ارح نانو-پروەك» سەكىلدى شارۋا قوجالىقتارى يەلەرى دە تۋرا وسىنداي سۇرگىندە ءجۇر. باسىندا ايتىپ ءوتتىم عوي، ءوزىم دە وسىنداي جايتتىڭ قۇربانىمىن. 2012 جىلدىڭ اقپان ايىندا «جوعارىدان تاپسىرما ءتۇستى، قۇجاتتاردى تاپسىرىڭىز، اتتەستاتسيادان وتەسىز» دەپ جاماشەۆ شاقىرتتى. سويتسەم، مەن عانا ەمەس بارلىق كاسىپكەرلەر دە شاقىرتىلىپتى. اتتەستات الۋ التى مىڭ اقش دوللارى كەرەك دەدى. بىراق مەن «ونداي اقشا جوق، قابىلداماساڭدار قابىلداماي اق قويىڭدار!» دەپ شىعىپ كەتتىم. كەيىن ەكى ايدان كەيىن اتالمىش باسقارمانىڭ ءبولىم باسشىلارىنىڭ ءبىرى سەيىتقاسىم ءمۇسلىموۆ دەگەن ازاماتقا كىرىپ قۇجاتتارىمىزدى قابىلداتىپ الدىق. راسى كەرەك، جاماشەۆتىڭ ستاۆكاسىنان التى ەسەدەي ارزانعا ءتۇستى. التى ادام ەدىك. سول جەردە قۇجاتىمىز دۇرىس شىققان ءتورت كاسىپكەر بولىپ اتتەستاتىمىزدى قايتا قورعاپ شىقتىق. بىراق كوپ ۇزاماي ول ءبولىم باسشىسى ۇستالىپ كەتتى. سودان باستاپ جاماشەۆتىڭ سىرتىنان ءىس بىتىرگەن سول كاسىپكەرلەرمەن بىرگە مەن دە قۋدالاۋعا ءتۇستىم. ءالى قۋدالاۋدا ءجۇرمىن. اشىقتان اشىق جاۋىعىپ الدى» دەيدى ءاشىرحان بايگوزوۆ.

بايگوزوۆ مىرزانىڭ ايتۋىنشا، ءدال سول جىلدىڭ شىلدە ايىندا «نىسانداردى قابىلداۋ كەزىندە زاڭ بۇزۋشىلىققا جول بەردى» دەگەن جەلەۋمەن كاسىپكەردىڭ سىرتىنان ايىپ تاعىلىپ ءىرى كولەمدە ياعني قر اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى زاڭىنىڭ 317 بابىنىڭ ءۇش بىردەي تارماعى بويىنشا ارقايسىسىنا   200 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتەن بارلىعىن قوسقاندا 600 اەك كولەمىندە  (1 272 600 تەڭگە) ايىپپۇل سالىنىپتى. «ياعني ءبىر موتيۆپەن ءۇش مارتە ايىپ سالعان. ول ازداي مەنىڭ ليتسەنزيام الىنىپ، ءۇش بىردەي اتتەستاتسيام توقتاتىلعان ەكەن. ونى مەن بىلمەگەم. تەك سىرتتاي «شاقىرتتىق، كەلمەدى!» شەشىم شىعارىپ ۇرا بەرگەن. تاعى ءبىر شەشىمدە «ايىپتالۋشى ءاشىرحان بايگوزوۆ شەشىمدى وقىپ كەلىسىمىن بەردى» دەپ جازىلعانىن وقىپ جاعامدى ۇستاي جازدادىم» دەيدى ول.

كاسىپكەردىڭ باسىنا بالە بولىپ جابىسقان نىسان تۇلكىباس اۋدانىنداعى «قاينار» شارۋا قوجالىعىنا تيەسىلى مال قوراسى بولىپ شىعادى. كەيىپكەردىڭ ايتۋىنان تۇسىنگەنىمىز، اتالمىش قوجالىقتىڭ يەسى تالعات مايماقوۆ 2015 جىلى وبلىستىق مەملەكەتتىك ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ باسقارماسىنا بارىپ سالىنىپ دايىن تۇرعان قوراسىن مال بورداقىلاۋ الاڭى رەتىندە تىركەتپەك بولادى. الايدا باسقارما باسشىسى قۇتتىبەك مىرزا «زاڭ وزگەرەيىن دەپ جاتىر، كۇتە تۇرىڭدار!» دەپ مايماقوۆتى قايتارىپ جىبەرەدى. راسىندا ايتقانداي كەلەسى ياعني 2016 جىلى نىسانداردى تەحنيكالىق قاداعالاۋشى، اۆتورلىق قاداعالاۋشى، تاپسىرىس بەرۋشى جانە مەردىگەر قابىلدايتىن زاڭ قابىلدانادى. بۇرىن باسقاشا بولاتىن. وسىدان كەيىن مايماقوۆ تىركەتۋ ءۇشىن باسقارما باسشىسىنىڭ الدىنا تاعى بارعان. ول جولى جاماشەۆ «زاڭ وزگەرىپ كەتتى، وزدەرىڭ مەردىگەر، تەح باقىلاۋشى تاۋىپ قورالارىڭدى قابىلداتا بەرىڭدەر» دەپ رۇقسات بەرىپ شىعارىپ سالادى. وسىدان كەيىن «قاينار» قوجالىعىنىڭ يەسى كەيىپكەرىمىزدى ىزدەپ تاۋىپ، مامان رەتىندە كومەگىڭ كەرەك دەپ قولقا سالادى. «مەن قارادىم. قۇرىلىس 2015 جىلى اياقتالعاندىقتان كەيىن جاساتقان جوسپارى مەن اپز (ساۋلەت جوسپارلاۋ تاپسىرماسى) بولعان جوق. ەسەسىنە اۆتورلىق قاداعاۋشىنىڭ پايدالانۋعا دايىن دەگەن ساراپتاما قورىتىندىسى بولدى. سوسىن قورا-جايىن كورىپ ءبارى زاڭعا ساي بولعان سوڭ قابىلداۋ كوميسسياسىنىڭ شەشىمىنە تەحنيكالىق قاداعالاۋشى رەتىندە قول قويىپ بەرگەن ەدىم. سول جىلدىڭ 21 ماۋسىمىندا حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا بارىپ تىركەتىپ جۇمىسىن باستاپ كەتتى. ماسەلەنىڭ بارلىعى وسىدان باستالادى. سويتسەم، مەنشىك يەسى تىركەۋ تۋرالى دەكلاراتسيانى ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ باسقارماسىنا اپارىپ تاپسىرماعان. وسىعان اقىرى مەن كىنالى بولىپ شىعىپپىن. زاڭ بويىنشا، ءۇش كۇننىڭ ىشىندە بۇل قۇجاتتى تاپسىرىس بەرۋشى اتالمىش باسقارماعا اپارىپ تىركەتۋى ءتيىس. الايدا ول مەنىڭ قۇزىرىما كىرمەيتىن دۇنيە. بىراق نەگە ەكەنى بەلگىسىز، تاپسىرىس بەرۋشى رەتىندە مەنى كورسەتىپ ايىپپۇل سالىپ وتىر. كەيىنگى ءىستىڭ بارلىعىندا مەن «تاپسىرىس بەرۋشى» بولىپ كورسەتىلدىم».

وسىدان كەيىن بايگوزوۆ «زاڭسىز شىققان شەشىمدى جارامسىز دەپ تانۋ ءارى تاپسىرىس بەرۋشى ەمەس ەكەنىنىن دالەلدەمەك بولىپ سوتقا ارىزدانادى. بىراق ارىز قاناعاتتاندىرىلمايدى. ءىستىڭ نەگىزگى موتيۆىندە بايگوزوۆ سول كۇيى تەح باعالاۋشى ەمەس «تاپسىرىس بەرۋشى» بولىپ قالا بەرەدى.

ءسويتىپ جۇرگەندە «زاڭسىزدىققا ۇرىندىق» دەپ «قاينار»  قوجالىعىنىڭ يەسى تالعات مايماقوۆ تا مەملەكەتتىك ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ باسقارماسى باسشىسى جاماشەۆتىڭ ۇستىنەن شىمكەنت قالالىق مامانداندىرىلعان اكىمشىلىك سوتىنا ارىز بەرەدى. «ويتكەنى ولارعا دا ايىپپۇل سالىنعان ەكەن. اۆتورىنا، قوراسىنا، يەسى تب دەپ بارلىعىمىزعا بارلىعى ەكى جارىم ميلليون تەڭگە ايىپپۇل سالىنادى. ولاردىڭ دا ارىزى قاناعاتتاندىرىلمايدى. وسىلايشا، تولىق زاڭعا قايشى ارەكەتەر بولىپ جاتتى. زاڭ بويىنشا تاپسىرىس بەرۋشى ارىز جازسا عانا تەكسەرۋ كەرەك. ال مەنىڭ ۇستىمنەن ەشكىم ارىز جازباعان. قۇجات، ساراپتاما ءبارى دۇرىس بولدى. ەكىنشى ءبىر ماسەلە، زاڭ بۇزىلعانىن دالەلدەيتىن فاكتىلەر دە جوق ەدى.  ەشقانداي اناليز الىنباعان، قورانىڭ ىرگەتاسى اتىلىپ، قابىرعاسى تەكسەرىلمەگەن. وفيستە وتىرىپ ءپاتۋا شىعارىپ «بايگوزوۆ قابىلداعان نىسان جارامسىز» دەپ قورىتىندى جاساي سالعان. ۇشىنشىدەن ادامدى ءبىر باپ بويىنشا ەكى مارتە جازالاۋعا بولمايدى. بۇل جەردە كەرىسىنشە ءبىر موتيۆ بويىنشا ءۇش مارتە جازا الىپ وتىرمىن. بۇل زاڭدا جوق نارسە. تورتىنشىدەن، سوتتىڭ شەشىمىندە «بايگوزوۆتىڭ ءوزى داۋىستاپ وقىپ باس تارتتى دەلىنگەن تۇستار بار. مەنى شاقىرماسا، سوتقا كىرمەسەم، قاتىستىرىلماسام قالاي قول قويامىن؟ ايتۋلارىنشا، 13 شىلدە كۇنى ماعان سوتقا شاقىرتۋ تۋرالى حات جولدانىپتى. ءبىر قىزىعى، سوتقا كەلۋ مەرزىمى  «8 ماۋسىم» دەپ كورسەتىلگەن. ياعني، شاقىرتۋ ءبىر اي وتكەن سوڭ جىبەرىلگەن.    ەكىنشى مارتە جىبەردىك دەگەن حاتىندا دا سولاي: شاقىرتۋ 8 شىلدە كۇنى جىبەرىلگەن. ال كەلۋ كۇنى 18 ماۋسىم دەپ كورسەتىلگەن. ادام تۇسىنبەيتىن بىردەڭە. قىسقاسى، سوتقا مەنى قاتىستىرماۋدىڭ بارلىق امالى قاراستىرىلعان. كەيىن بىرنەشە مارتە قايتا ارىزداندىق. ەكونوميكالىق سوت قارامادى. ازاماتتىق ىستەر جونىندەگى سوت «ءىس كۇشىن جويعاندىقتان قاراۋعا جاتپايدى» دەپ كەرى قايتاردى. ول راس بولسا، شەشىمدە «كۇشىن جويعاندىقتان ايىپپۇل تولەۋ تۋرالى شەشىم بۇزىلسىن» دەپ جازىلۋى ءتيىس ەدى. ول دا جوق» دەيدى ارىزدانۋشى اعامىز.

ايتپاقشى، وبلىستىق مەملەكەتتىك ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ باسقارماسى ءارى وبلىستاعى  مەملەكەتتىك ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ جانە ليتسەنزيالاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى جاماشەۆتىڭ قىرىنا ىلىگىپ وتىرعان بايگوزوۆ قانا ەمەس سەكىلدى. ءسوز اراسىندا ءاشىرحان اعا  ءوزى سەكىلدى جاماشەۆپەن سوتتاسىپ، ادىلدىككە جەتە الماي جۇرگەن ون شاقتى كاسىپكەردى تانيتىنىن ايتىپ قالدى. «سونىڭ ءبىرى پاتيما تاجىباەۆا دەگەن ۇلكەن ادام. زەينەتكەر. مۇگەدەك قىز تاربيەلەپ وتىر. ۇزاق جىلدار بويى سول جاماشەۆپەن سوتتاستى. شاعىن كاسىبى بار ەدى.  ۇي اۋلاسىنداعى شاعىن نان ءپىسىرىپ ساتاتىن دۇڭگىرشەگى بار. اراسىندا قىمىز ساتادى.  سول ادامعا باسقارما تاراپىنان قىسىم جاسالىپ تىركەۋ قۇجاتىنان كىنارات تاۋىپ سوتقا ارىز بەرىلگەن. ايىپپۇل سالىندى. سونداعى تاپقانى ءۇي اۋلاسىنداعى دۇڭگىرشەكتىڭ جوباسى دۇرىس ەمەس ەكەن. ءتورت جىل جۇگىرىپ ءجۇرىپ ارەڭ دەگەندە ادىلدىككە قول جەتكىزدى. ول دۇرىس بولماسا نەگە قابىلدانعان؟ ال ونى قابىلداعان جاماشەۆتىڭ ءوزى ەمەس پە؟»

ايتپاقشى، وسىدان ەكى جىل بۇرىن وڭتۇستىك ءوڭىردىڭ ءبىراز شارۋالارى.  كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ وبلىستىق بولىمشەسى عيماراتىندا باق وكىلدەرىن شاقىرىپ ارنايى بريفينگ وتكىزىپتى. بارلىق تەلەارنالار مەن گازەتتەر كەلىپ شارۋالاردىڭ جانايقايىن كوتەرەدى. سول جەردە ليتسەنزياسىنان ايىرىلعان نەمەسە قايتا الا الماي جۇرگەن ون بەس شاقتى كاسىپكەر ويلارىن اشىق جەتكىزگەن ەكەن. وبلىستىق مەملەكەتتىك ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ باسقارماسى ءارى وبلىستاعى  مەملەكەتتىك ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ جانە ليتسەنزيالاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى قۇتتىبەك جاماشەۆتىڭ تاراپىنان بولىپ وتىرعان زاڭسىزدىقتار تۋرالى اشىپ ايتادى. سونىمەن قاتار، باسقارما باسشىسى كاسىپكەرلەر مەن جەكە تۇرعىندارعا زاڭسىز شۇيلىككەنشە ساپاسىز سالىنىپ جاتقان مەملەكەتتىك نىساندار مەن قوعامدىق ورىندار جانە تروتۋارلاردى كومەرتسيالىق نىسانداردان نەگە تازارتپايدى دەپ ءۇن كوتەرگەن بولاتىن. بۇل بريفينگكە ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان «قاينار» قوجالىعى وكىلدەرى دە كەلىپ قاتىسادى. الايدا ەش ناتيجە بولمايدى. جاعداي سول باياعى جارتاس كۇيىندە قالىپ، جاماشەۆتىڭ مۇرتى دا قيسايماستان ورنىندا قالادى. كەرىسىنشە كوپ ۇزاماي قىزمەتى ءوسىپ ءوڭىر باسشىسى جانسەيىت تۇيمەباەۆتىڭ وكىمىممەن وبلىستىق قۇرىلىس باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولىپ شىعا كەلەدى.

بولماعان سوڭ ءبىراز كاسىپكەرلەر باسىن قوسىپ ىشىندە «قاينار» قوجالىعى دا بار «شارۋا جۇرگىزىپ، ادامدارعا جۇمىس تاۋىپ بەرىپ جاتىرمىز. الايدا سول ەڭبەگىمىز ەش كەتىپ جاتىر.  قالالىق قۇرىلىس باسقارماسى تاراپىنان ايىپپۇلدار سالىنىپ، كەدەرگىلەر جاسالىپ جاتىر. جاماشەۆتىڭ تىرلىگىن تەكسەرۋدى سۇرايمىز» دەپ مەملەكەت باسشىسىنان اراشا سۇراپ حات تا جازادى. «سونىمەن قاتار، سول كەزدەگى باس پروكۋرور جاقىپ اسانوۆ پەن  پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىسى ادىلبەك جاقسىبەكوۆتىڭ اتىنان ءبىراز كاسىپكەرلەر اتىنان ۇجىمدىق ارىز جازدىق. دالەل رەتىندە 100-گە جۋىق قۇجات تىركەدىك. ءبىر داناسىن وبلىس اكىمى جانسەيىت تۇيمەباەۆتىڭ اتىنا دا جولداندى. قابىلداۋىنا جازىلدىق. امال نە ناتيجە بوماي وتىر» دەيدى بايگوزوۆ.

ءبىر قىزىعى جاماشەۆ وسى شۋدان كەيىن «قاينار» شارۋاشىلىعىنىڭ يەسى مايماقوۆتىڭ ءبىراز ايىپپۇلىن ءوزى تولەپ بەرىپتى. «ال مەن ءالى تولەگەن جوقپىن. نە ءۇشىن تولەۋىم كەرەك؟ اقىرى ءىس سوت ورىنداۋشىلارىنا بەرىلىپ قۇجاتتارىمىزعا قارجىمىزعا شەكتەۋ قويىلدى. بىراق ول قاۋلىنىڭ ءوزىن تىرىلەي ءالى كورگەن جوقپىن. زاڭگەرىمىز بارىپ الا الماي ءجۇر. كورەيىك دەسەك بەرمەيدى، كورسەتپەيدى. سونىڭ سالدارىنان جالاقى الا المايمىن. كەرەك بولسا، ەكى جىل بولدى زەينەتاقىمدى دا الا الماي وتىرمىن» دەپ اتاپ وتكەن ول قۇزىرلى ورگان وكىلدەرىنىڭ قاراپايىم حالىق پەن شاعىن بيزنەس وكىلدەرىنە شۇيلىككەنشە مەملەكەتتەن ميللياردتاپ قارجى ۇرلاپ جاتقاندار مەن جەمقورلارعا نەگە جازا قولدانبايدى دەپ ءبىر كۇرسىنىپ الدى. «ءبىز سەكىلدى كاسىپكەرلەر مەن ۇساق تۇيەكتەر عانا تۇزاققا تۇسەتىن. قانشاما قارجى ىسىراپ بولىپ،  حالىقتىڭ قىرۋار قارجىسى قولدى ۇستاعاننىڭ قولىندا، تىستەگەننىڭ اۋىزىندا كەتىپ جاتىر. ماسەلەن، 2013 جىلى تۇركىستان قالاسىندا 500 ادامدىق اۋقىمدى ەمحانا سالىندى.  قۇرىلىس جۇمىستارىنا دەپ 958  ملن تەڭگە ءبولىندى. الايدا سول ەمحانانىڭ جايى سۇمدىق ەندى. سۋىق، قىستا جىلىمايدى. توبەسىنەن سۋ سورعالاپ تۇر. سمەتالىق قۇجاتتا ءىشى گازابلوك دەپ كورسەتىلگەن. ال ءىس جۇزىندە گيپسوكارتونمەن بولىنگەنى بەلگىلى بولدى. سىرتىنىڭ ءوزى جاي بلوكتان قالانعان. زاڭ بويىنشا قۇرىلىستان ون پايىزدىق اقشا ايىرماسى شىقسا قايتا ساراپتاما جۇرگىزىلۋ كەرەك. بىراق ول جاسالماي وتىر. مەن مامان رەتىندە وسىنى تالاي مارتە كوتەردىم. ءالى كۇنگە دەيىن ساراپتاما جاساتا الماي كەلە جاتىرمىن. جىلىنا 30 مىڭ توننا ديزەل وتىنىن جاعىپ وتىر. ءبارى دۇرىس جولمەن سالىنعاندا 15 مىڭ توننا ماي كەتۋ كەرەك بولاتىن ول جەرگە. قايران حالىقتىڭ اقشاسى. ءىشىڭ ۋداي اشيدى.  سول سەكىلدى وتىرار اۋدانى ءشاۋىلدىر اۋىلىندا 250 ادامدىق اۋرۋحانا سالىندى. سول اۋرۋحانا ءالى بىتپەي جاتىپ كوميسسيانىڭ قابىلداۋىنان ءوتىپ كەتتى. ويتكەنى باسىندا ايتىپ وتكەنىمدەي 2016 جىلى قابىلداۋ ەرەجەسى وزگەرگەنشە ۇلگەرىپ قالايىق دەگەن جىمىسقى ارەكەت ەكەنىن ءىشىمىز سەزدى. ال جۇمسالعان قارجى سۇمدىق ەندى. ءبىر ملرد 40 ملن 879 مىڭ تەڭگە ءبولىندى. سونداي زاڭسىزدىقتارعا جول بەرىپ وتىرعان جاماشەۆ نەگە جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلمايدى. ءبىر ايتا كەتەرلىگى، سوڭعى كەزدەرى جوعارىدا ءسال جىلىمىق ورناپ جاتىر. سوت سالاسى مەن پروكۋراتۋراعا ىسكەر باسشىلار كەلىپ جاتىر. ەندىگى ءۇمىتىمىز جوعارعى سوت تورعاسى جاقىپ اسانوۆتا. جوعارى سوتقا ارىز ءتۇسىردىم. ناتيجە بولادى دەپ سەنەمىن. ال ودان قايىر بولماسا نە ىستەرىمدى بىلمەيمىن» دەيدى  اشىرحان بايگوزوۆ.

راسىندا ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىگى جەمقورلىق جايلاعان وڭىرلەردىڭ كوشىن باستاپ تۇر. تىپتەن بۇل جاعدايعا پرەزيدەنتتىڭ ءوزى كەيىستىك تانىتىپ ءوڭىر باسشىسى جانسەيىت تۇيمەباەۆقا ەدەن جۋشى بولىپ جۇمىسقا تۇرۋ ءۇشىن پارا سۇرايتىن ۇياتتى جاعدايعا جەتكەن وبلىستىڭ جاعدايىن رەتتەپ، جەمقورلىقتى توقتاتۋ تۋرالى قاتاڭ تاپسىرما بەرگەن ەدى. ال سول تۇيمەباەۆ مىرزا باسقاراتىن ءوڭىر بۇگىندە قايتا قۇرىلىمدانىپ، وبلىس دارەجەسى قاسيەتتى تۇركىستانعا اۋىسىپ جاتىر. قىسقاسى، پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىن ورىندايتىن ءسات كەلىپ-اق تۇر...

ب.نۇراتاي

Abai.kz

16 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1490
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3257
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5552