ورتالىق دويبى، شاحمات، توعىزقۇ­مالاق، ۇستەل تەننيسى جانە باسقا دا ويىندارعا ارنالعان كابينەتتەرمەن، كىتاپحانالار، سونىڭ ىشىندە اۋديوكىتاپ­تار، دشك ساباقتارى ءۇشىن زالدارمەن جابدىقتالعان، سونداي-اق، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىقتى، اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرۋ كۋرستارى تۇراقتى نەگىزدە وتەدى. اقىسىز نەگىزدە زاڭ، پسيحولوگيالىق جانە مەدي­تسي­نالىق كەڭەستەر كورسەتىلەدى. بۇدان باسقا، قارت-باقشاسىن اشۋ جوسپارلا­نۋدا. سونىمەن قاتار، اقىلى تاۋلىك بويى بولۋ ءبولىمى، قالا ەمحانالارىندا گەرونتولوگيا كابينەتتەرىن اشۋ، اگرو-كراۋدسورسينگ ساباقتارىن جۇرگىزۋ كوزدەلۋدە. كلۋبتار ۇيىمداستىرىلىپ، سونىڭ ىشىندە قالانىڭ ساياباقتارى مەن گۇلزارلارىندا «سكانديناۆتىق ءجۇرۋ» ۇيىمداستىرىلادى، توپ بولىپ مۋزەي­لەرگە، تەاترلارعا، كورمەلەرگە جانە ت.ب. كورىكتى جەرلەرگە بارادى.

بارلىق اۋدانداردا الەۋمەتتىك كلۋب­تار، كىتاپحانالار، مەكتەپتەر، تەاترلار، كوللەدجدەر، ۋنيۆەرسيتەتتەر، جاستار لوفت-ورتالىعى، اۋلا كلۋبتارى سياقتى كوممۋنالدىق جانە كوممەرتسيالىق جىلجىمايتىن مۇلىك نەگىزىندە شەكتەۋلى ۋاقىتقا ورناتىلادى. سونىمەن قاتار، ەگدە جاستاعى ادامدار ءۇشىن بوس ۋاقىتتى وتكىزۋگە جاعداي جاساۋ ءۇشىن ەركىن الەۋمەتتىك كلۋب قۇرۋعا نيەت بىلدىرەتىن بيزنەس-قوعامداستىقتى تارتۋ جوسپار­لانۋدا. وسىعان بايلانىستى جۇيەلىك جانە ترانسپارەنتتىك جۇمىس تۋرالى مەموراندۋمدار جاسالادى. بولاشاقتا بيزنەس-قوعامداستىقتار ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازانى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، بەلگىلى ءبىر ءىس-شارالاردى جۇرگىزۋ ءۇشىن قىزمەتكەرلەردى دە (ينسترۋكتور­لار، مۇعالىمدەر جانە ت.ب.) قامتاماسىز ەتەدى. الەۋمەتتىك كلۋبتاردا بەلگىلەنگەن جۇمىس كەستەسى جوق جانە مەكەمە نەمەسە كاسىپورىننىڭ مۇمكىندىكتەرىنە بايلا­نىستى. ولاردىڭ تۇرلەرى بويىنشا الەۋ­مەتتىك كلۋبتار وقۋ، سپورت، مادەني-دەما­لىس جانە باسقا دا جۇمىس پروتسە­سىندە انىقتالادى.

ال الماتى قالالىق جۇمىسپەن قام­تۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باس­قار­ماسىنا قاراستى ارنايى الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ۇيلەرىندە جوسپار بويىنشا جۇمىستار اتقارىلىپ جاتىر. ارنايى كلۋبتار، سكانديناۆيالىق ءجۇرىس، سەرۋەندەۋ، قازاقستاننىڭ كيەلى جەر­لەرىنە بارىپ گەوگرافياسىمەن تانى­سۋ، ترەنينگتەر وتكىزۋ، شاحمات، شاشكي، توعىزقۇمالاق، بي، پوەزيا كەشتەرى، فەن-شۋي، يوگا، قول تەراپياسى، ونەر تەرا­پياسى، اۋلاعا گۇل وتىرعىزۋ، ونى باپتاۋ-كۇتۋ، باۋ-باقشامەن اينالىسىپ، جاستارعا ۇيرەتۋ، ت.ب. كوپتەگەن شارالار جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر.

جول كارتاسى «بەلسەندى ۇزاق ءومىر» جوباسى قالالىق اكىمدىكپەن بىرگە قا­بىل­دانعاندىقتان، قالامىزدىڭ اۋدان­دارىمەن تىعىز بىرگە قىزمەت جاساۋدا­مىز. وسى رەتتە، اۋداندىق اكىمى اپپارات­تارى جوبا بويىنشا ءوز جوسپارلارىن قۇرىپ،  جۇمىستارىن باستاپ تا كەتتى.

ماسەلەن، المالى اۋدانىنداعى ا.پ.چە­حوۆ اتىنداعى كىتاپحانا بازا­سىندا ەگدە جاندارعا ارنالعان شاحمات­تىق كلۋب اشىلدى. وندا 15 ادام قاتى­سۋدا. وسى كىتاپحاناعا قوسا №4 كىتاپحا­نادا زەينەتكەرلەر مەن ارداگەرلەرگە ارنالعان كومپيۋتەرلىك كۋرستار اشىل­دى. ول جەردە 20 ادام كۋرس ساباقتارىن جۇرگىزىپ وتىر. گاندي اتىنداعى ساياباقتا زەينەتكەرلەردىڭ قاتىسۋىمەن كۇن سايىن تاڭەرتەڭگىلىك جانە كەشكىلىك جاتتىعۋ­لار جاسالادى. جامبىل اتىنداعى كىتاپ­حا­نا بازاسىندا ەگدە جاندار ءۇشىن قازاق­شا جانە اعىلشىن تىلدەرىن مەڭگەرۋ ماقساتىندا تىلدىك كۋرستار اشىلدى. بۇل جەردە بۇدان باسقا زەينەتكەرلەر ءۇشىن پسيحولوگيالىق ترەنينگتەر وتەدى. قازىر­گى تاڭدا كۋرستار مەن ترەنينگكە 20-دان اسا ادام قاتىسىپ وتىر. بۇگىنگى تاڭدا گاندي ساياباعىندا ورنالاسقان ۆولەيبول كلۋبى باسشىسىمەن كەلىسىم-شارت جاسا­سىپ، زەينەتكەرلەردىڭ دەمالۋىنا ارنايى ورىن ءبولۋ مۇمكىندىگىنە يە بولىپ (ورتالىقتىڭ اشىلۋى شىلدە ايىنىڭ اياعىندا قۇرىلىس جۇمىسىنىڭ بىتۋىنە وراي جۇزەگە اسىرىلادى) وتىرمىز. بۇدان باسقا، ارداگەرلەر ءۇشىن شاحمات كلۋب­تارىن اشۋ ماقساتىندا قالاداعى كوپتەگەن كاسىپورىندارمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلۋدە. جوبانىڭ «بۇل – اۋلا» دەپ اتالاتىن بولىمىندە كورسەتىلگەندەي، قولونەر بۇيىمدارىمەن جاسالعان جاسان­دى كورمە جارمەڭكەسىن وتكىزۋ جانە زەينەتكەر جاسىنداعىلار ءۇشىن جاسىل كوشەتتەر وتىرعىزۋ دا كوزدەلىپ وتىر. ەگدە جاستاعى قارتتارىمىز اۋدان­نىڭ سپورتتىق شارالارىنا قاتىسىپ وتىرادى. اۋدان زەينەتكەرلەرى ۆەلو­پروبەگ، مارافون، جالپىقالالىق سپار­تا­كيادا جانە باسقا دا شارالارعا شاقى­رىلىپ تۇرادى. ءتىپتى، جوعارىدا اتالعان شارالار  ەكىنشى جارتىجىلدىقتا جۇزە­گە اسپاق. اتالعان شارالار پيك، زتمو، ەمحانا، الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەر مەن جانە باسقا دا ىنتا ءبىلدىرۋشى مەكەمەلەر ارقىلى ىسكە اسادى. قازىرگى تاڭدا «ءۇشىن­شى جاستىڭ تالانتتارى» اتتى كونكۋرسىنا قاتىسۋعا ىرىكتەۋ جۇرگىزىلىپ جاتىر. بۇل شارا جوسپار-كەستەسىنە ساي قىركۇيەك ايىندا وتكىزىلەدى.

ال الاتاۋ اۋداندىق اكىمدىگى: ەگدە جاستاعى قارتتارىمىزدى قازىرگى قوعامعا بەيىمدەۋ ماقساتىندا، ارنايى كۇنتىز­بەلىك جوسپار بويىنشا بەلگىلەنگەن مەكە­مەلەردە «كومپيۋتەردى ۇيرەتۋ» جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. ارداگەرلەر كەڭەسىمەن بىرلەسىپ، قارت ادامدار ارا­سىندا سپورتتىڭ بىرنەشە تۇرىنەن جارىس­تار وتكىزىلدى. جالعىزباستى قارت ادامدارعا جانە از قامتىلعان قارتتار­دىڭ ءتىزىمىن انىقتاپ، ارنايى الەۋمەتتىك كومەك كورسەتىلۋدە. كوممۋنالدىق ءتو­لەم­دەرىن تولەۋ ءۇشىن تۇرعىن ءۇي كومەگىن اقپاراتتىق-ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى ءجۇر­گى­زىلدى. اۋدان ەمحانالارىندا مەدي­تسي­نالىق تەگىن تەكسەرۋ جۇمىستارى ءجۇر­گىزىلدى. وزدىگىنەن جۇرە المايتىن قارت­تاردىڭ ۇيلەرىنەن دارىگەر مامانداردىڭ بارىپ تەكسەرۋىن قامتاماسىز ەتىلدى. الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ مەكەمەلە­رىنىڭ ستاتسيونارلىق تارابىنىڭ دامۋى قارتتارعا بىرنەشە باعىتتار بويىنشا كومەكتەر جۇرگىزىلدى:

1. تۇراقتى ءومىر ءسۇرۋدىڭ ەڭ قولاي­لى جاعدايىن جاساۋ;
2. مەديتسينالىق، الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ جانە قايتا قالپىنا كەلتىرۋدىڭ ساپالى ۇيىمداستىرىلۋى;
3. الەۋمەتتىك مادەني باعىتتاعى قىز­مەتتەردى بەرۋ;
4. ءوزارا قارىم-قاتىناستارىنداعى بايلانىستاردى نىعايتۋ.

«عاسىر قۇرداسى» اتتى ءىس-شارا بو­يىنشا، 100 جانە ودان دا ۇزاق عۇمىر كەشۋشى قارتتاردى مەرەيتويلارىمەن ارنايى ۇيلەرىنە بارىپ، قۇتتىقتاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. اۋدانداعى قارت­­تاردىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ ماقسا­تىندا قارتتار ءجيى-ءجيى سەرۋەندەپ وتىرادى.

قارتتارعا الەۋمەتتىك-تۇرمىستىق كومەك كورسەتۋ ماقساتىندا اۋدانداعى جاستار ورتالىقتارى دەمالىس كۇندەرى «قارتتار-ءبىزدىڭ اسىل قازىنامىز» اكتسيا­سى اياسىندا قارتتاردىڭ ۇيلەرىنە بارىپ، قاجەتتى كومەكتەر كورسەتەدى.

قارتتاردىڭ بوس ۋاقىتتارىن ءتيىمدى وتكىزۋى ءۇشىن، ساياباقتاردىڭ قولايلى­لىعى، تازالىعى قامتاماسىز ەتىلدى. مادە­ني ورىندارعا (مۋزەي، تەاتر، كينو­تەاتر، كونتسەرتتەرگە) ارنايى جولدا­مالار بەرىلىپ تۇرادى. ارنايى بەلگى­لەنگەن مەكەمەلەردە پسيحولوگيالىق ترەنينگتەر، ەگدە جاستاعى ادامدارعا ارنالعان ءتۇرلى تەراپيالار وتكىزىلدى. ءبىلىم مەكەمەلەرىندە قارتتاردىڭ قاتى­سۋىمەن كەزدەسۋلەر، «دوڭگەلەك ۇستەل­دەر»، اشىق ساباقتار وتكىزىلىپ تۇرادى.

اۋەزوۆ اۋدانداعى №6 ەمحانادا «لايىقتى جاس» دەپ اتالاتىن كلۋب اشىل­دى. كلۋب اپتاسىنا 2 رەت 2-3 ساعات بويىنا قىزمەت جاسايدى. ول جەردە ميدىڭ دۇرىس جۇمىس جاساۋىن ارنالعان ارنايى ساۋىقتىرۋ شارالارى جۇرگى­زىلەدى.

بوستاندىق اۋدانى: اۋدان اۋماعىندا ورنالاسقان ساياباقتار مەن گۇلزارلار جانە اۋلالاردا 22 سپورت الاڭدارى ورنا­لاسقان. №14 كىتاپحانادا «ارداگەرلەرگە ونەگە» اتتى كلۋب اشىلدى. ول جەردە شاحمات، شاشكى ويىندارى ۇيىمداستى­رىلىپ وتۋدە. اتالمىش كلۋبقا اۋدان­نىڭ 100 بەلسەندى زەينەتكەرلەرى قاتىسا­دى. «الماتى قالالىق سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋ ورتالىعىنىڭ» وكىلدەرى  مەن «ەۆرازيا سكانديناۆيالىق ءجۇرۋ» مەكتەبىنىڭ جاتتىقتىرۋشى­سىنىڭ قاتىسۋىمەن تۇڭعىش پرەزيدەنت ساياباعىندا 30 بەلسەندى تىل مايدانگەر­لەرى مەن زەينەتكەرلەرى «سكانديناۆيا­لىق ءجۇرىس» بويىنشا ارنايى ءىس-شارا ۇيىمداستىردى. «كومفورت» تۇرعىن ءۇي كەشەنىندە ارداگەرلەر مەن زەينەتكەر­لەرگە ارنالعان شاحمات كلۋبى اشىلدى. ونىڭ ىشىندە توعىزقۇمالاق، ناردى، شاشكى ويىندارىن ويناۋعا جاعداي جاسالعان. شاحمات كلۋبىنا 150 بەلسەندى زەينەتكەرلەر قاتىسىپ وتىر. ال «حا­لىقارالىق يننوۆاتسيالىق تەحنيكالىق» جانە «قاينار» ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە اۋداننىڭ ارداگەرلەرى مەن زەينەتكەر­لەرىنە ارنالعان كومپيۋتەرلىك كۋرستار ۇيىمداستىرىلىپ وتكىزىلۋدە. كۋرستى اياقتاعاندارعا ارنايى سەرتيفيكات تابىس ەتىلەدى.

جەتىسۋ اۋدانى: «ساندىق قازاقستان» باعدارلاماسى شەڭبەرىندە «بەلسەندى ۇزاق ءومىر» جول كارتاسى بويىنشا قارت­تارىمىزدىڭ كومپيۋتەردى ساۋاتتى پاي­دالانىپ، سايتتار مەن جەلىلەر ارقىلى ءوز مۇمكىندىكتەرىن پايدالانۋ ماقساتىن­دا كۋرستار جۇرگىزىلۋدە. ول جەردە ۇكىمەت­تىك، ەلەكتروندىق مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ، ەلەكتروندىق ساۋدا-ساتتىق تۋرالى بىلۋلەرىنە مۇمكىندىك بار. ەگدە جاستاعىلارعا ارنالعان «اي­كۇنە» اتتى قازاقشا جاتتىعۋلار ۇيىم­داس­تىرىلسا، «ابىلايحان» فيتنەس ترە­نەرلىك كلۋبى دا ءوز جۇمىستارىن اتقا­رىپ جاتىر. ال «قۇلاگەر» جانە «اينا­بۇلاق» ىقشاماۋداندارىندا ەگدە جاس­تاعىلار ءۇشىن قىتايدىڭ «ۋشۋ» جاتتى­عۋىنىڭ ۇيىرمەسى جۇمىس ىستەيدى.

مەدەۋ اۋدانى: جوبانى جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا تاڭەرتەڭگىلىك «قارا جورعا» حالىق بيىنە ناقىشتالعان جاتتىعۋلار جاسالادى. بۇل ءبيدىڭ وزىندىك سىرى بار. ءبيدى ۇيرەتۋ جانە اۋداننىڭ زەينەتكەرلەرىن بەلسەندى ءومىر سالتىنا تارتۋ، تاڭەرتەڭگى تونۋستى، كۇندىزگى كوڭىل-كۇيدى كوتەرۋ بولىپ تابىلادى. وسى باعىتتاعى جوسپارلى ءىس-شارا ءوز جۇمىستارىن ءارى قاراي جالعاستىرماق.

تۇركسىب اۋدانى: اۋداندا ەگدە جاستاعى ادامدارعا ارنالعان «رادۋگا» كلۋبى جۇمىس جاسايدى. سونداي-اق، قارتتارىمىزعا ارنالعان فلەش-موبتار، شاحمات كلۋبتارى، ترەنينگتەر، لەكتسيا­لار، ەدش-لار، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتى­لىققا كۋرستار، ۆوكالدى ۇجىمدار، سۋدا ءجۇزۋ كلۋبتارى، دەنساۋلىق كلۋبتارى، ەكوتۋريزم بۇل جەردە قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ گەوگرافياسىمەن ءتۇر­كىستان، يسا اتا، سارىاعاش كيەلى جەر­لەرىندە بولىپ قايتتى. جازعى مەزگىل­دەردى تۇرگەن، ەسىك قورعانى، الاكول جانە باسقا دا جەرلەرگە بولۋ جوسپار­لانۋدا.

ناۋرىزباي اۋدانى: الەۋمەتتىك كلۋبتار ءوز جۇمىستارىن باستادى. كوم­پيۋتەرلىك ساۋاتتىلىق، تاڭعى جانە كەشكى ەدش ساباقتارى، يوگا نازاردا.

جول كارتاسى «بەلسەندى ۇزاق ءومىر» جوباسى، الماتى قالاسى زەينەتكەرلەرى مەن ارداگەرلەرىنە، زەينەتكەرلىك جاسقا جەتكەن ادامدارعا، زەينەتكەرلىك جاستا نە ىستەيمىز دەگەن ساۋالعا جاۋاپ تابا الماي جۇرگەن جاندارعا ەڭ قاجەتتى جوبا. جوبانى ىسكە اسىرىپ قانا قوي­ماي، ۇنەمى دامىتىپ، ولاردىڭ زامان تالا­بىنا ساي ءومىر سۇرۋلەرىن قامتا­ماسىز ەتۋگە باعىتتالعان اۋقىمدى جوبا، رۋحاني جاڭعىرۋعا قوسىلعان اۋقىمدى ءىس دەپ باعالايمىز.

ءلاززات جەتىباەۆا، الماتى قالالىق جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى

دەرەككوز: "الماتى اقشامى" گازەتى

Abai.kz