بيىلعى جىلى، «بيزنەستى جۇرگىزۋ 2019: ترەنينگ جانە
رەفورمالار» اتتى باياندامادا، قازاقستان بيزنەستى جۇرگىزۋ جەڭىلدىگى
بويىنشا الەمدەگى توپ-30 ەل قاتارىنا ەنگىزىلدى.

2018 جىلعى 31 قازانداعى دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ «Doing Business
2019» رەيتينگى ناتيجەلەرىنە سايكەس ءوزىنىڭ رەيتينگىن وتكەن جىلمەن
سالىستىرعاندا 8 پوزيتسياعا كوتەرە وتىرىپ، قازاقستان 28 ورىنعا
ورنالاستى.

رەيتينگتە قازاقستان يسپانيا (30 ورىن), فرانتسيا (32), پولشا
(33), پورتۋگاليا (34), شۆەيتساريا (38), جاپونيا (39), تۇركيا (43)
سياقتى ەلدەردى باسىپ وزدى. ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق
ەلدەرىنىڭ اراسىندا قازاقستان كوشباسشى اتاندى، رەيتينگ بويىنشا
روسسيا (31), بەلارۋس (37), ارمەنيا (41) ي كىرگىزستان (70) تومەنىرەك
ورنالاستى.

Doing Business 2019 رەيتينگىسىن جاڭا زەلانديا باسقارادى.
رەيتينگتەگى كوشباسشىلار وندىعىنا سينگاپۋر، دانيا، وڭتۇستىك كورەيا،
گونكونگ، گرۋزيا، نورۆەگيا، اقش، ۇلىبريتانيا، ماكەدونيا كىردى
دۇنيەجۇزىلىك بانك قازاقستاندى 2017-2018 جىلدارى ۇشتەن اسا
بيزنەستى جۇرگىزۋ جەڭىلدىگى ينديكاتورلارى اياسىندا رەتتەۋشىلىك
رەفورمالار جۇرگىزگەن ەلدەر قاتارىندا اتاپ ءوتتى.
كورسەتكىشتەر بولىنىسىندە قازاقستاننىڭ پوزيتسيالارى
كەلەسىدەگىدەي.

جالپى قازاقستان 10 بازالىق ينديكاتورلار بويىنشا
باعالاندى. 10 بازالىق ينديكاتوردىڭ 6-ى بويىنشا قازاقستان
پوزيتسياسىن جاقسارتتى.

«مينوريتارلىق ينۆەستورلاردى قورعاۋ» ينديكاتورى بويىنشا
قازاقستان ەكىنشى قاتارىنان الەمدىك كوشباسشى بولىپ تانىلدى.
قازاقستان «حالىقارالىق ساۋدا» (+21), «نەسيە الۋ» (+17),
«قۇرىلىسقا رۇقسات الۋ» (+17), «كاسىپورىن اشۋ» (+5), «شارتتاردىڭ
ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋ» (+2) جانە «تولەمقابىلەتسىزدىكتى شەشۋ»
(+2) ايتارلىقتاي ءوسىم كورسەتتى.

جالپى العاندا، دۇنيەجۇزىلىك بانك ۇكىمەتتىڭ كەلەسى باعىتتاعى
رەفورمالارىن اتاپ ءوتتى:

«كاسىپورىن اشۋ» (1 رەفورما)

قازاقستان قوسىلعان قۇن سالىعىن تىركەۋگە قاجەتتى ۋاقىتتى
قىسقارتا وترىپ، بيزنەستى جۇرگىزۋ شارتتارىن جەڭىلدەتتى.

«حالىقارالىق ساۋدا» (2 رەفورما)

قازاقستان يج استانا-1 كەدەندىك دەكلاراتسيا ەلەكتروندى
جۇيەسىن ەنگىزۋ ارقىلى جانە كەدەندىك اكىمشىلىك الىمداردى قىسقارتۋ
حالىقارالىق ساۋدا جۇرگىزۋدى جەڭىلدەتتى.

«شارتتاردىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋ» (2 رەفورما)

قازاقستان كوممەرتسيالىق ىستەردەگى بارلىق دەڭگەيدە ۇسىنىلعان
سوت شەشىمدەرىن كوپشىلىككە قول جەتىمدى ەتىپ، جانە جەرگىلىكتى
كوممەرتسيالىق سوتتاردىڭ قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىن باعالاۋ تۋرالى ەسەپتى
جاريالاپ، شارتتاردىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋدى جەڭىلدەتتى.
سونىمەن قاتار، «سالىق سالۋ» (-6), «ەلەكترمەن جابدىقتاۋ
جۇيەسىنە قوسىلۋ» (-6) جانە «مەنشىكتى تىركەۋ» (-1) ينديكاتورلارى
بويىنشا پوزيتسيالاردىڭ تومەندەۋى بايقالادى.

«مەنشىكتى تىركەۋ»

قازاقستان Doing Business 2018 سالىستىرعاندا الدىڭعى شەكتەن
قاشىقتىعىن 0,01 پۋنكتكە ۇلعايتتى، بۇل رەتتە باسقا پارامەترلەر
(راسىمدەردىڭ سانى، ۋاقىتى، تىركەۋ قۇنى) وزگەرىسكە ۇشىراعان جوق.

«سالىق سالۋ»

قازاقستان Doing Business 2018 سالىستىرعاندا الدىڭعى شەكتەن
قاشىقتىعىن 0,19 پۋنكتكە ۇلعايتتى. سونىمەن قاتار، دۇنيەجۇزىلىك بانك
سالىق تولەۋگە كەتەتىن ۋاقىتتىڭ، تولەمدەردىڭ سانىنىڭ ارتۋىن اتاپ
ءوتتى.

«ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جۇيەسىنە قوسىلۋ»

قازاقستان Doing Business 2018 سالىستىرعاندا الدىڭعى شەكتەن
قاشىقتىعىن 0,11 پۋنكتكە قىسقارتتى. بىراق دۇنيەجۇزىلىك ەلەكترمەن
جابدىقتاۋ جۇيەسىنە قوسىلۋ قۇنىنىڭ 4,3 پايىزدىق پۋنكتكە
تومەندەگەنىن اتاپ ءوتتى.

انىقتاما:
الدىڭعى شەك ءاربىر ەلدىڭ «شەكتەن» قاشىقتىعىن بىلدىرەدى. بۇل شەك Doing
Business 2005-تەن باستاپ ءاربىر ينديكاتورعا قاتىستى كورسەتىلگەن كەز-كەلگەن
ەلدىڭ كورسەتىلگەن ەڭ جاقسى ناتيجەسىن بىلدىرەدى. الدىڭعى شەك 0-دەن 100-گە
دەيىنگى باعاممەن ولشەنەدى، مۇنداعى 0- ەڭ ناشار ناتيجە، ال 100 شەكتى
كورسەتەدى. مىسالى، Doing Business 2017 مالىمەت بويىنشا ەل ءۇشىن 75 باللعا
تەڭ كورسەتكىش بارلىق ەل بويىنشا جانە بارلىق جىلدار بويىنشا ەڭ جاقسى
كورسەتكىشتەر نەگىزىندە ەسەپتەلگەن ەلدىڭ جەتىستىكتەرى مەن الدىڭعى شەكتىڭ
اراسىنداعى ارا قاشىقتىق 25 باللعا تەڭ.

سونداي-اق مىسالى، ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جەلىسىنە قوسىلۋ مەرزىمى
بويىنشا بارلىق ۋاقىت بويىنشا ەڭ ۇزدىك كورسەتكىش 18 كۇن بولسا، كورەيا
رەسپۋبليكاسىندا بۇل كورسەتكىش 13 كۇن قۇرادى، ال ءباا-دە 10 كۇن. بۇل ەلدەردە (كورەيا جانە ءباا) ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جەلىسىنە قوسىلۋ مەرزىمى ءارتۇرلى بولعانىمەن، ولار 100 بالل الادى. سەبەبى ولار ەڭ ۇزدىك كورسەتكىش شەگىنەن وزدى.

جۇرگىزىلگەن رەفورمالار جونىندە 201-2018 جىلدار ارالىعىندا ۇكىمەت ىسكەرلىك احۋالدى جاقسارتۋ بويىنشا قازاقستاندا بۇرىن-سوڭدى بولماعان تۇبەگەيلى رەفورمالاردى جۇرگىزدى. قازاقستان قولدانىستاعى زاڭنامانى رەفورمالاۋ، رۇقساتتاما جۇيەسىن جەتىلدىرۋ، بيزنەستى اشۋ راسىمدەرىن جەڭىلدەتۋ، مەملەكەتتىك باقىلاۋ-قاداعالاۋ قىزمەتىن وڭتايلاندىرۋ، ەلدەگى بيزنەس احۋالدى جانە حالىقارالىق رەيتينگتەردەگى قازاقستاننىڭ پوزيتسيالارىن جاقسارتۋ بويىنشا ۇكىمەتتىڭ جۇيەلى جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىندە بيزنەس جۇرگىزۋ جەڭىلدىگى بويىنشا 30 ەلدىڭ قاتارىنا كىردى.

انىقتاما:
قابىلدانعان زاڭدار:
2014 جىلعى 2 شىلدە مەملەكەتتىك باسقارۋدى جەتىلدىرۋ ماسەلەلەرى
تۋرالى;
2014 جىلعى 29 جەلتوقسان قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا كاسىپكەرلىك
قىزمەت جۇرگىزۋ جاعدايىن جاقسارتۋدىڭ تۇبەگەيلى شارالارى تۋرالى;
2014 جىلعى 22 ءساۋىر كاسىپكەرلىك قىزمەتكە مەملەكەتتىڭ قاتىسۋىن
شەكتەۋ تۋرالى;
2016 جىلعى 29 ناۋرىزداعى رۇقسات قاعازدارىن قىسقارتۋ جانە رۇقسات الۋ
راسىمدەرىن جەڭىلدەتۋ سۇراقتارى بويىنشا;
2017 جىلعى 27 اقپان ازاماتتىق، بانكتىك زاڭنامالاردى جەتىلدىرۋ جانە
كاسىپكەرلىك قىزمەت ءۇشىن جاعدايدى جاقسارتۋ سۇراقتارى بويىنشا;
2018 جىلعى 24 مامىر كاسىپكەرلىك قىزمەتتى رەتتەۋدى جەتىلدىرۋ
سۇراقتارى بويىنشا.

بيزنەستى دامىتۋ ءۇشىن ناقتى جاعدايدى ءىس جۇزىندە جاقسارتۋ
باعىتتالعان جۇمىس بۇگىنگى تاڭدا قابىلدانعان شارالارمەن
شەكتەلمەيدى، جانە مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىنا سايكەس
جۇيەلى نەگىزدە جالعاستىرىلاتىن بولادى.

قازىرگى كەزدە قر زاڭناماسىنا Doing Business رەيتينگىنىڭ نەگىزگى
ينديكاتورلارى اياسىندا جۇيەلى وزگەرىستەر ەنگىزۋدى كوزدەيتىن
وزگەرىستەر ەنگىزۋدىڭ كەزەكتى پاكەتى بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە
(7 پاكەت).

Abai.kz