بۇرىن كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ «قىرسىق» ساياساتىنىڭ سالدارىنان قايمانا قازاق قالالارعا باس سۇعا المايتىن. ءوز ەلىنىڭ تولىققاندى ازاماتى بولسا دا، ولاردى «تىركەلىمگە تۇرۋ كەرەك» (اتاقى «پروپيسكانى» ايتامىز) دەگەن سىلتاۋمەن شاھارلارعا مۇلدەم جولاتپايتىن. قازىر، قۇدايعا شۇكىر، كەڭەس وداعى دا كەلمەسكە كەتىپ، جاعداي وڭالا باستادى. بۇگىندەرى باس قالا استانامىزدان باستاپ، وبلىس ورتالىقتارىندا دا قارا كوزدەرىمىز مولىنان كەزدەسەدى. ەندى تەك قالالىقتارعا عانا ءتان، قازىرگى زاماننىڭ وزىق تەحنولوگياسىن جەتە مەڭگەرۋ مىندەتى باس كوتەرەدى.

جۇرتتىڭ ءبارى بىردەي ادۆوكات پەن سۋديا نەمەسە اكىم مەن ديرەكتور بولا بەرمەيدى عوي. دەمەك، كۇندەلىكتى تىرشىلىككە قاجەتتى ماماندىقتار دا كىم-كىمنىڭ دە جۇرتقا جالىنباي-اق تىرشىلىك ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەرى ءسوزسىز. تەك ەرىنبەسەڭ بولعانى. ونىڭ ۇستىنە كۇنى ەرتەڭ ورىستار مەن وزگە ۇلتتىڭ وكىلدەرى دە ءوز وتاندارىن اڭساپ، ەلدەن دۇرە كوتەرىلگەندە ولاردىڭ ورنىن ەش قينالماستان اتقارا الاتىن بىلىكتى مامانداردى وسى باستاپ دايىنداي بەرۋگە ابدەن بولارى ءسوزسىز. جانە بۇلاردى بالا كەزىنەن-اق باۋلىسا نۇر ۇستىنە نۇر.

الايدا كوڭىلگە كىربىڭ تۇسىرەتىن جايتتاردىڭ ءالى دە مولىنان كەزدەسەتىندىگىن تاعى دا جاسىرا الماسپىز. ماسەلەن، ءبىزدىڭ قوستاناي وبلىسىندا بالالارعا ارنالعان اۆتومەكتەپ جۇمىس ىستەيدى. بۇل بۇكىل رەسپۋبليكا بويىنشا جالعىز عانا ورتالىق. مۇندا سول كولىك سالاسىنىڭ ماماندارى مەن جول پوليتسيتسياسى قىزمەتكەرلەرى ءدارىس بەرىپ، جول ەرەجەسى مەن كولىك جۇرگىزۋدىڭ قىر-سىرىن ۇيرەتەدى. ساباق بالالارعا ىڭعايلى بولۋ ءۇشىن تەك سەنبى كۇنى عانا جۇرگىزىلەدى. ول بالاردىڭ ءىشىن پىستىرماس ءۇشىن ويىن تۇرىندە، قىزعىلىقتى جۇرەدى. بالالار دا ولاردى قۇمارتا تىڭدايدى.

بۇل مەكتەپ، بىزدىڭشە، قازىرگى تاڭدا اسا قاجەتتى دۇنيە. ويتكەنى دامىعان ەلدەردىڭ تاجىريبەسىنە سۇيەنسەك، «بالانى باستان» قاعيداسى وتە پايدالى. ويتكەنى بالا كەزىنەن كولىكتى مەڭگەرگەن جان كۇنى ەرتەڭ مىنا كولىك قاپتاعان جولدا ەرەجەنى قاتاڭ ساقتاپ، ءارتۇرلى اۆارياعا جول بەرمەيدى. ءتارتىپتى ءارى مۇقيات بولادى. ءبىر عانا مىسال. اناۋ انگليا ەلىندە كولىكتىڭ سانى بىزدەن ون ەسە كوپ كورىنەدى. ال جول اپاتى بىزدەن ون ەسە از تىركەلەدى. مۇنىڭ ءبىر سىرى - مىنا ءبىزدىڭ وڭىردەگى سەكىلدى مەكتەپتەردىڭ كوپ بولۋىنان دەپ تۇسىندىرەدى. ەندى بىزدەگى قازىرگى تاڭداعى جول اپاتىن ايتپاي-اق قويايىن. كۇنىنە ورتا ەسەپپەن العاندا بىرنەشە ادام وپات بولىپ نەمەسە اۋىر جاراقات الىپ جاتادى. دەمەك، ءبىز وسىنداي يگى تاجىريبەنى تەزىرەك قولدانساق، تالاي ادامدى اجالدان الىپ قالارىمىز ءسوزسىز.

بىزدەگى بالالار مەكتەبىنىڭ بۇل ورايدى ۇلكەن ءىس تىندىرىپ جاتقانى ايدان انىق. الايدا كوڭىلدى كۇپتى ەتىپ تۇرعان جايتتى دا ايتپاي كەپسەي بولماس. مۇندا نەگىزىنەن ورىس ۇلتىنىڭ جەتكىشەكتەرى ءدارىس الىپ جاتىر. قالامىزدا قازاقتاردىڭ قازىر مولىعىپ وتىرعانىن ەسكەرسەك، الگى مەكتەبىمىزدە قارا كوزدەرىمىزدىڭ مۇلدەم بولماۋىن قالاي تۇسىندىرەمىز؟ بۇل نە، بويكۇيەزدىك پە؟ الدە قانىمىزعا سىڭگەن نەمقۇرايلىق پا؟ كۇنى ەرتەڭ بالالارىمىزدىڭ قانداي دا ءبىر كولىكتىڭ قۇلاعىن ۇستايتىنى ءسوزسىز. ەندەشە ءبىز نەگە ولاردىڭ بولاشاعىنا ءجۇردىم-باردىم قاراپ ءجۇرمىز؟ الدە «ە، نە قىلار دەيسىڭ. جۇرە كەلە ۇيرەنەدى عوي» دەگەن بويكۇيەزدىكتەن ارىلا الماي ءجۇرمىز بە؟

مۇنداي جامان ادەتتەن ارىلىپ، وزگە جۇرتپەن تالاسا ءجۇرىپ، قانداي دا ماماندىقتى بالالىرىمىزدىڭ جىلدام يگەرۋىنە وسى باستان ات سالىسپاساق، كۇنى ەرتەڭ سان ۇرىپ قالدارىمىز ءسوزسىز.

جايبەرگەن بولاتوۆ، قوستاناي

Abai.kz