كەشە تۇركىستان قالاسىندا «كيەلى تۇركىستان جانە تۇركى دۇنيەسىنىڭ رۋحاني جاڭعىرۋى» اتتى عىلىمي-تەوريالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى. بۇل تۋرالى تۇركىستان وبلىسى اكىمدىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.

«رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىنداعى ماڭىزدى جيىندى تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمدىگى مەن حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسى وتكىزدى. جيىنعا ەلىمىزدەن بولەك ءازىربايجان، رەسەي، تۇركيا، قىرعىز رەسپۋبليكاسى، وزبەكستان، اقش، تاجىكستان، ءۇندىستان مەملەكەتتەرىنەن تۋركولوگتار مەن عالىمدار جانە ديپلوماتيالىق وكىلدىكتەردەن دە قوناقتار كەلدى. كونفەرەنتسيانى حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى دارحان قىدىرالى جۇرگىزىپ وتىردى. جيىندا تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى جانسەيىت تۇيمەباەۆ تۇركىستان قالاسىن تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني جانە مادەني ورتالىعىنا اينالۋ باعىتىندا جۇمىستار باستالعانىن مالىمدەدى.

«تاياۋ ۋاقىتتا تۇركىستاندا تۇركى الەمىنىڭ ورتالىعى بوي كوتەرەدى. مۇندا بۇكىل تۇركى دۇنيەسىنىڭ ويشىلدارى مەن اعارتۋشىلارىنىڭ، عالىمدارىنىڭ ەڭبەكتەرى قويىلىپ، عىلىمي جەتىستىكتەرى كورسەتىلەدى. ەلباسى ۇسىنعان «تۇركى الەمىنىڭ 100 ەسىمى» جوباسىن تۇركىستاندا جۇزەگە اسىرۋعا تولىق مۇمكىندىك بار.  وبلىسىمىزدىڭ تاريحي ورىندارىن «تۇركى الەمىنىڭ كيەلى جەرلەرى» تىزىمىنە ەنگىزۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. سونىمەن بىرگە، تۇركىستاندا تۇركى كەڭەسى جاستارىنىڭ قۇرىلتايىن وتكىزۋگە دە دايىنبىز.  قازىر جۇمىر جەر بەتىندە 200 ميلليوننان استام تۇركى تىلدەس باۋىرلارىمىز بار. ەگەر ساياسي، عىلىمي جانە رۋحاني بىرلىگىمىز مىعىم بولسا، بۇل ۇلكەن كۇشكە اينالادى. جاھاندانۋ زامانىندا ءبىز بىرگە بولىپ، قيىندىقتارعا بىرگە توتەپ بەرۋىمىز قاجەت. بۇگىنگى تۋركولوگتاردىڭ باسقوسۋى وسى سەنىم ۇدەسىنەن شىعادى دەگەن ويدامىن. تۇركى الەمىنىڭ ورتالىعى تۇركىستانىمىز وسىنداي يگى باستامالاردى قولداۋعا ارقاشان دايىن!»، — دەدى ج.تۇيمەباەۆ.

كونفەرەنتسيادا تۇركىستان وبلىسى اكىمدىگى مەن حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسى اراسىندا عىلىمي جانە ىسكەرلىك بايلانىستى نىعايتۋ باعىتىندا مەموراندۋمعا قول قويىلدى. سونىمەن قاتار، حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسى مەن وزبەكستان رەسپۋبليكاسى اراسىندا دا كەلىسىم جاسالدى. الداعى ۋاقىتتا تۇركىستان قالاسىندا وسى اكادەميانىڭ عىلىمي ورتالىعى بوي كوتەرەدى.

تۇركىستان تورىندەگى كونفەرەنتسيا «تۇركى الەمىنىڭ قاسيەتتى جەرلەرى»، «تۇركى الەمىنىڭ اتاقتى تۇلعالارى»  جانە  «تۇركى تىلدەرى مەن جازۋى»  دەپ اتالاتىن 3 سەكتسيادان تۇردى. سەكتسيالاردا حاليل اكىندجى (تۇركيا),  ۆيكتور بۋتاناەۆ (رەسەي), مەكەمتاس مىرزاحمەتوۆ (قازاقستان), ءابساتتار قاجى دەربىسالى، كيۋرشاد زورلۋ (تۇركيا), قانىبەك يماناليەۆ (قىرعىز رەسپۋبليكاسى), راميز اسكەروۆ ء(ازىربايجان), ومىرزاق ايتباەۆ (قازاقستان), باحتيەر كاريموۆ (وزبەكستان), راحمويل سافاروۆ (تاجىكستان), الەكساندر ۆاسيلەۆ (رەسەي) جانە تاعى باسقا تاريحشىلار مەن عالىمدار، پروفەسسورلار مەن تۋركولوگتار بىلگەندەرىن ورتاعا سالدى.

«تۇركى الەمىنىڭ  كيەلى  جەرلەرى» دەپ اتالاتىن  سەكتسياسىندا تۇركى دۇنيەسىنىڭ  كيەلى جەرلەرىن انىقتاۋ  جوباسىن ازىرلەۋ،  ونىڭ كريتەريلەرىن بەلگىلەۋ، جوبانى ىسكە اسىرۋ  مەرىزىمى مەن  كەزەڭدەرى،  جۇزەگە اسىرۋ ءتارتىبى جانە  وزگە دە ماسەلەلەر تالقىلاندى.

«تۇركى دۇنيەسىنىڭ اتاقتى تۇلعالارى»  سەكتسياسىندا تۇلعالاردى انىقتاۋ كريتەريلەرى  مەن وسى جوبانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ تەتىكتەرى ءسوز بولسا، «تۇركى تىلدەرى مەن  جازۋى» تاقىرىبىنداعى  ءۇشىنشى  سەكتسيادا تۇركى ءتىلى، تۇركى ادەبيەتى، تۇركى تىلدەس ەلدەردىڭ لاتىن گرافيكاسىنا  كوشۋى تۋرالى ماسەلەلەر كوتەرىلدى.

كونفەرەنتسياعا قاتىسۋشىلار تۇركىستاننىڭ تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني ورتالىعىنا اينالۋعا تولىق مۇمكىندىگى بار ەكەنىنە توقتالىپ، وسى باعىتتاعى جۇمىستارعا ۇلەس قوسۋعا دايىن ەكەندەرىن جەتكىزدى.

Abai.kz