تۇركىستاندا 2021 جىلعا دەيىن قالا جانە اۋىل تۇرعىندارى 100 پايىز تابيعي گازبەن قامتىلادى
مەملەكەت باسشىسى ن.نازارباەۆتىڭ “پرەزيدەنتتىڭ بەس الەۋمەتتىك باستاماسى” اتتى حالىققا ۇندەۋى – حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان بىرەگەي باستاما. ۇندەۋدىڭ بەسىنشى باستاماسى - «ەلدى گازبەن قامتاماسىز ەتۋدى جالعاستىرۋ» دەپ اتالادى.
بۇگىندە ەلىمىزدەگى 9 وبلىس گازبەن قامتاماسىز ەتىلگەن. الايدا، ورتالىق جانە سولتۇستىك وڭىرلەر ءالى دە گازسىز وتىر. وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن - قاراوزەك (قىزىلوردا وبلىسى) – جەزقازعان–قاراعاندى–تەمىرتاۋ–استانا باعىتىندا ماگيسترالدى گاز قۇبىرىن سالۋ جوباسى جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى.
پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، بۇل جۇمىستار ءۇشىن حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتتارىنان قارجى تارتىلاتىن بولادى. ناتيجەسىندە، 2,7 ميلليون ادامدى گازبەن قامتاماسىز ەتۋمەن قاتار، شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ جاڭا وندىرىستەرىن اشۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سونداي-اق، ەكولوگيا جاقسارۋىنا ىقپال ەتەدى. ماسەلەن، گازعا كوشۋ تەك استانانىڭ وزىندە زياندى قالدىقتاردىڭ اۋاعا تارالۋىن 6 ەسەگە نەمەسە جىلىنا 35 مىڭ تونناعا ازايتاتىن كورىنەدى.
وسى باستامانىڭ اياسىندا ەلىمىزدە بىرنەشە ماڭىزدى جوبالار قولعا الىنىپ، قارقىندى جۇمىستار جۇرگىزىلىپ كەلەدى.
ماسەلەن، بىلتىرعى جىلدىڭ سوڭىندا قىزىلوردا وبلىسى، شيەلى اۋدانىنىڭ ى.جاقاەۆ جانە بيدايكول ەلدىمەكەندەرىنە تابيعي گاز تارتىلعان. ايماق باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، ءىرى ستراتەگيالىق ماڭىزى بار — "بەينەۋ-بوزوي-شىمكەنت" ماگيسترالدى گاز قۇبىرى سىر ەلىنە ءساتتى مۇمكىندىك بەرگەن. ناتيجەسىندە، وبلىس اۋماعىنان وتەتىن 846 شاقىرىمدىق گاز قۇبىرى قىزىلوردا وبلىسىن گازداندىرۋعا جول اشقان. بۇل ارال، قازالى، شيەلى، جاڭاقورعان اۋدان ورتالىقتارىن جانە وتكەن جىلى بايقوڭىر قالاسىن گازداندىرۋعا مۇمكىندىك بەرىپتى. ەندى كەنت ورتالىعىنان بولەك اۋىلدىق ەلدىمەكەندەردى دە گازداندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتقان كورىنەدى.
سونداي-اق، بيىل وڭتۇستىك وڭىردە قايتا تۇلەگەن تۇركىستان قالاسى تۇرعىندارىنىڭ دا 60 پايىزعا جۋىعى تابيعي گازبەن قامتىلادى. ال، 2020 جىلى قالا تولىعىمەن تابيعي گازعا كوشەتىن ەورىنەدى.
ايماق باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، «قالانى گازبەن قامتۋ 3 كەزەڭ بويىنشا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. ءبىرىنشى كەزەڭنىڭ جۇمىستارى بويىنشا 10518 ابونەنتكە گاز قۇبىرى جۇرگىزىلىپ، 43 مىڭعا جۋىق قالا تۇرعىنىنا تابيعي گاز بەرىلگەن. بۇگىندە ەكىنشى جانە ءۇشىنشى كەزەڭنىڭ قۇنى 20 ملرد. 271 ملن تەڭگەنى قۇرايتىن 11 جوباسى ازىرلەنىپ، قۇرىلىس جۇمىستارى باستالعان كورىنەدى. سونىمەن قاتار، قالا تۇرعىندارىن ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتۋ بۇگىندە 99,8 پايىزدى قۇراپ وتىر. ەسەپتى مەرزىمدە 2 نىساننىڭ قۇرىلىسى اياقتالىپ، قالا اۋماعىنداعى 1566 ابونەنت ساپالى ەلەكتر قۋاتىمەن قامتاماسىز ەتىلگەن.
سونداي-اق، ءوڭىردىڭ 2018-2025 جىلدارعا ارنالعان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ تۇجىرىمداماسىندا - nابيعي گازبەن قامتاسىز ەتۋ ءۇشىن 2018 جىلدان باستاپ ىشكى ورام جۇيەلەرىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلىپ، 2021 جىلعا دەيىن قالا جانە اۋىل تۇرعىندارى 100 پايىز تابيعي گازبەن قامتۋ جوسپارلانعانى ايتىلعان.
Abai.kz