ناۋرىزدىڭ 12-ءسى كۇنى پەكيندە وتكەن ۇلتتىق حالىقتىق كونگرەسس جيىنىندا شىڭجاڭ-ۇيعىر اۆتونوميالىق ولكەسى حالىقتىق ۇكىمەتىنىڭ جەتەكشىسى شوحرات زاكير حالىقارالىق قاۋىمداستىقتا سىنعا ۇشىراعان داۋلى لاگەرلەردىڭ "بىرتە-بىرتە جويىلۋى مۇمكىن" ەكەنىن ايتقان.

"جالپى العاندا بۇل ورتالىقتارداعى ادامدار سانى بارعان سايىن ازايىپ بارادى جانە ەگەر قوعامعا قاجەتى بولماسا، مۇنداي ورتالىقتار بىرتە-بىرتە جويىلادى" دەدى شوحرات زاكير.

جيىن بارىسىندا جۋرناليستەر وعان لاگەردە وتىرعان ادامدار سانى تۋرالى سۇراق قويعان. ول قاماۋ ورتالىقتارىندا قانشا ادام بار ەكەنىن ايتپاعان، بىراق ولاردىڭ سانى ميلليوننان "الدەقايدا از" دەگەن.

"ولاردىڭ سانى تەز وزگەرەدى. مۇنداي ورتالىقتاردا شامامەن ءبىر ميلليون ادام وتىر دەپ كەيبىرەۋلەر ۇلعايتىپ كورسەتكەندەي ەمەس، [ولاردىڭ سانى] ودان الدەقايدا از" دەگەن.

شىڭجاڭ ايماعىنداعى لاگەرلەر جايلى العاش رەت 2017 جىلدىڭ كوكتەمىندە ايتىلا باستاعان. بۇۇ شىڭجاڭداعى "ساياسي تاربيەلەۋ ورتالىقتارىندا" ميلليونعا جۋىق ادام "ەركىنەن تىس" قاماۋدا وتىرعانىن مالىمدەگەن.

قىتاي ۇكىمەتى باسىندا بۇل ورتالىقتاردىڭ بارىن جوققا شىعارىپ كەلدى. كەيىن پەكين قىسىمدى "ەكسترەميزمگە قارسى شارا" دەپ مالىمدەدى جانە "قامالعاندار ءتىل ۇيرەنىپ، كاسىپ مەڭگەرىپ شىعاتىنىن" ايتتى. ال قۇقىق قورعاۋشىلار جانە لاگەردە بولعان ازاماتتار بۇل ورتالىقتاردىڭ ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسىنەن گورى تۇرمەگە ۇقسايتىنىن، وندا ازاپ پەن قىسىم بارىن ايتقان.

قامالعاندار اراسىندا ۇيعىر، قىرعىز، تاتار، تاجىك، وزبەك ۇلتىنىڭ وكىلدەرىنەن بولەك ەتنيكالىق قازاقتار دا بارى ايتىلادى.

قىتايدا تۋىستارى قامالعان ازاماتتار الماتىدا بىرنەشە رەت جيىن وتكىزىپ، قىتايداعى جاقىندارىنىڭ جاپپاي قامالىپ جاتقانىن ايتقان. ولار قازاقستان بيلىگىنەن، حالىقارالىق ۇيىمداردان كومەك سۇراعان.

2018 جىلى جەلتوقسان ايىنىڭ سوڭىندا پەكين بىرنەشە ەلدىڭ ەلشىلەرىن شىڭجاڭعا اپارىپ، “ساياسي تاربيەلەۋ ورتالىقتارىن” كورسەتكەن. لاگەرگە بارعانداردىڭ اراسىندا قازاقستان ەلشىلىگىنىڭ قىزمەتكەرى دە بولعان. ول شىڭجاڭداعى ساياسي تاربيەلەۋ ورتالىعىندا "جاعدايدىڭ جاقسى" ەكەنىن ايتقان.

اقپاننىڭ 10-ى كۇنى تۇركيا قىتايدان شىڭجاڭداعى لاگەرلەردى جابۋدى تالاپ ەتىپ، وندا "ميلليونداعان ادام قىسىم كورىپ جاتىر" دەگەن. قىتاي تۇركيانىڭ بۇل مالىمدەمەسىن "جالعان ايىپتاۋ" دەپ اتادى.

Abai.kz