ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءبىر جىل بۇرىن پرەزيدەنتتىڭ بەس الەۋمەتتىك باستاماسى دەپ اتالاتىن ۇندەۋ جاريالاعان بولاتىن. ونداعى باسپانا الۋ مەن جۇمىسشىلار جالاقىسىن كوتەرۋ، ءبىلىم الۋدىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ مەن شاعىن نەسيە بەرۋدى كوبەيتۋ جانە ەلدى گازبەن قامتاماسىز ەتۋ سىندى ءار باستاما حالىق تاراپىنان ۇلكەن قولداۋعا يە بولدى.

اسىرەسە، اتالعان باستاماداعى تۇرعىن ۇيگە قولجەتىمدىلىكتى ارتتىرۋ بويىنشا ءار وڭىردە ىرگەلى ىستەر اتقارىلدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ  مالىمەتىنە سەنسەك، 2018 جىلى قازاقستاندا 12,5 ملن.شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلگەن.

بيىل دا ەلباسىنىڭ «7-20-25» باعدارلاماسى بويىنشا بىرقاتار  شارالار اتقارىلىپ جاتىر. بۇل تۋرالى قر ۇلتتىق بانك باسقارماسى مالىمدەدى. ۇلتتىق بانك مالىمەتىنشە، 2018 جىلعى 31 مامىرداعى № 107 قاۋلىسى نەگىزىندە تۇرعىن ءۇي كرەديتتەۋ باعدارلاماسى بەكىتىلگەن.

ۇلتتىق بانكتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، «7-20-25» باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە 2019 جىلعى 30 ناۋرىزداعى جاعداي بويىنشا قارىز الۋعا 125,3 ملرد. تەڭگە سوماسىنا 11 021 ءوتىنىش قابىلداندى. ونىڭ ىشىندە 75,2 ملرد. تەڭگە سوماسىنا قارىز بەرۋگە 6 450 ءوتىنىش ماقۇلداندى.

باق اقپاراتىنا سۇيەنسەك، اتالمىش يپوتەكالىق باعدارلامانىڭ ورىندالۋ كورسەتكىشى ءبىر الماتى وبلىسىنىڭ وزىندە كورنەكتى ارتقان. اتاپ ايتقاندا، الماتى وبلىسىنا قارايتىن ەڭبەكشىقازاق، جامبىل، ەسكەلدى، قاراتال، پانفيلوۆ، اقسۋ اۋداندارىندا تومەن. ال كوكسۋ، ىلە، سارقان جانە الاكول اۋداندارىندا ايتارلىقتاي العا جىلجۋ بايقالادى.

ءبارىمىز بىلەتىندەي، يپوتەكالىق كرەديتتەردى بەكىتۋدەگى نەگىزگى فاكتورلار تولەم قابىلەتتىلىگى مەن تۇراقتى تابىسى بولىپ تابىلادى. قازىرگى ۋاقىتتا بانكتىك ۇيىمدار قوسىمشا كريتەريلەردى وڭدەيدى. كريتەريلەردى ودان ءارى قاتايتۋ جوققا شىعارىلمايدى. بۇل تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋدى قاجەت ەتەتىن ادامدارعا (تابىسى از، تۇرمىسى ناشار وتباسىلار، جاس وتباسىلار جانە ت.ب.) ازاماتتار كەپىلدىككە يە بولۋى ءۇشىن قاجەت. ءۇشىنشى پاتەردى تالاپ ەتەتىن تابىس دەڭگەيى جوعارى ازاماتتار ارتىقشىلىقتى باعدارلامانى پايدالانا المايدى.

وسىعان بايلانىستى، ۇلتتىق بانك تاراتقان مىنا اقپاراتتارعا نازار اۋدارايىق. 2019 جىلدىڭ باسىندا يپوتەكالىق تۇرعىن ءۇي قارىزدارىنىڭ كولەمى ءبىر جىلدا 202 ملرد تەڭگەگە ۇلعايىپ، 1,3 ترلن تەڭگە بولدى. بۇل تۋرالى قازاقستان ۇلتتىق بانكى قارجى نارىعىنىڭ ءادىسناماسى دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى داۋرەن سالىمباەۆ قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ «7-20-25. ءاربىر وتباسىنا باسپانا الۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرىن بەرۋ» يپوتەكالىق تۇرعىن ءۇي كرەديتتەۋ باعدارلاماسى بويىنشا الەۋمەتتىك تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ مۇمكىندىگىن كەڭەيتۋ» اتتى دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىسىنا قاتىسقان كەزىندە ايتىپ بەردى.

ونىڭ ايتۋىنشا، 2018 جىلى قازاقستان ۇلتتىق بانكى يپوتەكالىق كرەديتتەۋدى جانداندىرۋ ءۇشىن ايتارلىقتاي جۇمىس جۇرگىزگەن كورىنەدى. «وتكەن جىلدىڭ ورتاسىنا تامان «7-20-25» باعدارلاماسىنىڭ تالاپتارى بەكىتىلدى، پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ قولداۋىمەن يپوتەكالىق نارىقتى دامىتۋعا كەدەرگى كەلتىرگەن زاڭنامالىق كەدەرگىلەر جويىلدى، وپەراتور – «باسپانا» يۇ قۇرىلدى. «7-20-25» باعدارلاماسىن ىسكە قوسۋ 2018 جىلعى شىلدەدە ورىن الدى. ازداعان كەزەڭگە قاراماستان، قابىلدانعان شارالار وتاندىق يپوتەكالىق كرەديتتەۋ نارىعىنىڭ جاي-كۇيىنە وڭ اسەر ەتكەنى انىق»، - دەدى سالىمباەۆ.

ول وسىلايشا، «7-20-25» باعدارلاماسىن جانە ءتيىستى شارالار كەشەنىن ىسكە قوسۋ يپوتەكالىق نارىقتىڭ احۋالىن ايتارلىقتاي جانداندىرۋعا مۇمكىندىك بەرگەنىن، ونىڭ ارقاسىندا مىڭداعان ازاماتتار مەنشىكتى باسپاناسىن ساتىپ الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولعانىن قوسا ايتتى.

جالپى العاندا باعدارلاما جاقسى سەرپىندى كورسەتىپ وتىر. 2019 جىلعى 30 ناۋرىزداعى جاعداي بويىنشا قارىز الۋعا 125,3 ملرد. تەڭگە سوماسىنا 11 021 ءوتىنىش قابىلداندى. ونىڭ ىشىندە 75,2 ملرد. تەڭگە سوماسىنا قارىز بەرۋگە 6 450 ءوتىنىش ماقۇلداندى.

قازاقستان ۇلتتىق بانكىنىڭ وكىلىنىڭ ايتۋىنشا، «7-20-25» باعدارلاماسىنىڭ دامۋىن تەجەيتىن نەگىزگى فاكتور ەل بويىنشا، اسىرەسە وڭىرلەردە بايقالاتىن باستاپقى تۇرعىن ءۇيدىڭ جەتىسپەۋى بولىپ تابىلادى ەكەن.

"7-20-25" باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ۇلتتىق بانك پەن ۇكىمەت بىرلەسە جۇمىس ىستەۋى قاجەت. "ۇلتتىق بانكتىڭ، ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر مەن قور نارىعىنىڭ مۇمكىندىكتەرىن ىسكە قوسۋ كەرەك. ۇلتتىق بانك كەمىندە 1 تريلليون تەڭگە قارجىنى تارتاتىن ارنايى كومپانيا قۇرىپ، ونى بانكتەردىڭ جوعارىدا ايتىلعان شارتتارىنا جاۋاپ بەرەتىن جاڭا يپوتەكالىق نەسيەلەرىن ساتىپ الۋعا جۇمساۋى قاجەت. باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ ناتيجەسىندە ميلليون قازاقستاندىق باسپانا الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى", – دەگەن ەدى ەلباسى.

مەملەكەت باسشىسى ن.نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنعان "7-20-25" مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي باعدارلاماسى ءۇيسىز جۇرگەن وتانداستاردىڭ ءۇمىتىن جاققان، جالپىحالىقتىڭ قولداۋىنا يە بولعان باستامالاردىڭ ءبىرى ەكەنى بەلگىلى. ەلباسى ۇكىمەت پەن جەرگىلىكتى باسقارۋ ورگاندارىنا، ۇلتتىق بانككە اتالمىش يپوتەكالىق باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن بىرقاتار تاپسىرمالار مىندەتتەگەن ەدى.

وسى ۋاقىتقا دەيىن قاتارداعى قاراپايىم قازاقتى قولجەتىمدى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان بۇل باعدارلاما بويىنشا ءبىراز شارۋانىڭ شەتى قايىرىلعان.

Abai.kz