سوڭعى ايتىستاردا ايبەكتىڭ سوزدەرى قالاي بولسا سولاي كۇزەلىپ، "قۇيرىعى جوق، جالى جوق قۇلان" قۇساپ ءسانى كەتتى.ويلارىنىڭ "جالاڭ اياق بالاپان" ءتارىزدى، تابانىنان سىز ءوتىپ، ءارى مەن ءنارى كەتتى. بۇعان كىمدى كىنالايمىز. بيلىكتى مە، بيلىكتىڭ قاسى قاباعىن باققان جاعىمپاز بيشارالاردى ما؟ شىنىمەن ەلىمىزدە دەموكراتيا قاناتىن جايىپ تۇرسا، شامىرقانعان ۋىتتى سوزدەر اقىننىڭ اۋزىمەن ايتىلماعاندا قاي جەردە ايتىلادى. ول سوزدەر نەگە حالىقتىڭ قۇلاعىنا جەتپەي ورتا جولدا "شوگىپ قالادى." ادۋىندى ماحامبەت اقىلى ون اتانعا جۇك بولار حان جاڭگىرگە نەگە كەكتەندى؟ ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە حانعا باعىنىشتى سۇلتاندارمەن، شونجارلار ادىلدىكتىڭ اق جولىنان تايىپ، حالىقپەن ساناسۋدى قويىپ، «ىشكەنى الدىندا، ىشپەگەنى ارتىندا» باقۋاتتى تىرشىلىك كەشىپ جاتقان بولاتىن. وسى كورىپ جۇرگەن ىزالى اقىن: "حان ەمەسسىڭ قاسقىرسىڭ، قاس الباستى باسقىرسىڭ. دوستارىڭ كەلىپ تابالاپ، دۇشپانىڭ سەنى باسقا ۇرسىن" دەپ اشۋعا ءمىندى ەمەس پە؟ ال ايبەك حاندى داتتاماسادا بىرنەشە رەت دات ايتتى. بىراق سوزىنە قۇلاق تۇرگەن جان بارما ءتايىرى. كوزىمەن كورىپ تۇرعانىن سوزىمەن قىزىنا جەتكىزىپ بيلىك تاراپىنان "قارعىس" السادا، سان مارتە، حالىقتان العىس الىپ مەرەيى كوتەرىلدى. اقيقاتتىڭ الداسپانىن قولىنان تاستاماعان اقىننىڭ ەلىنە ايتارى ءالى كوپ ەكەن. الىدە جۇرىسىنەن جاڭىلماعان تايپالعان جورعانىڭ سالماقتى، ساليقالى قيمىلىنا حالىق كوزايىم بولدى.

سوڭعى ايتىستاردا ايبەكتىڭ سوزدەرى قالاي بولسا سولاي كۇزەلىپ، "قۇيرىعى جوق، جالى جوق قۇلان" قۇساپ ءسانى كەتتى.ويلارىنىڭ "جالاڭ اياق بالاپان" ءتارىزدى، تابانىنان سىز ءوتىپ، ءارى مەن ءنارى كەتتى. بۇعان كىمدى كىنالايمىز. بيلىكتى مە، بيلىكتىڭ قاسى قاباعىن باققان جاعىمپاز بيشارالاردى ما؟ شىنىمەن ەلىمىزدە دەموكراتيا قاناتىن جايىپ تۇرسا، شامىرقانعان ۋىتتى سوزدەر اقىننىڭ اۋزىمەن ايتىلماعاندا قاي جەردە ايتىلادى. ول سوزدەر نەگە حالىقتىڭ قۇلاعىنا جەتپەي ورتا جولدا "شوگىپ قالادى." ادۋىندى ماحامبەت اقىلى ون اتانعا جۇك بولار حان جاڭگىرگە نەگە كەكتەندى؟ ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە حانعا باعىنىشتى سۇلتاندارمەن، شونجارلار ادىلدىكتىڭ اق جولىنان تايىپ، حالىقپەن ساناسۋدى قويىپ، «ىشكەنى الدىندا، ىشپەگەنى ارتىندا» باقۋاتتى تىرشىلىك كەشىپ جاتقان بولاتىن. وسى كورىپ جۇرگەن ىزالى اقىن: "حان ەمەسسىڭ قاسقىرسىڭ، قاس الباستى باسقىرسىڭ. دوستارىڭ كەلىپ تابالاپ، دۇشپانىڭ سەنى باسقا ۇرسىن" دەپ اشۋعا ءمىندى ەمەس پە؟ ال ايبەك حاندى داتتاماسادا بىرنەشە رەت دات ايتتى. بىراق سوزىنە قۇلاق تۇرگەن جان بارما ءتايىرى. كوزىمەن كورىپ تۇرعانىن سوزىمەن قىزىنا جەتكىزىپ بيلىك تاراپىنان "قارعىس" السادا، سان مارتە، حالىقتان العىس الىپ مەرەيى كوتەرىلدى. اقيقاتتىڭ الداسپانىن قولىنان تاستاماعان اقىننىڭ ەلىنە ايتارى ءالى كوپ ەكەن. الىدە جۇرىسىنەن جاڭىلماعان تايپالعان جورعانىڭ سالماقتى، ساليقالى قيمىلىنا حالىق كوزايىم بولدى.

كەشە 19 ماۋسىم كۇنى، كەشكى ساعات 19-دا، الىبەكوۆ مەيىرجان باۋىرىمىز "جادىگەر ۇلتتىق جوباسى" اياسىندا ءانشى، تەرمەشى، كۇيشى، جىرشىلارمەن كوركەمدەلگەن جەكپە-جەك ايتىس ۇيىمداستىردى. «جادىگەر ۇلتتىق جوباسىنىڭ» تۇساۋى كەسىلگەنىنە دە ءبىر جىلعا جۋىقتاپ قالعانىن ايتا كەتۋىمىز كەرەك. ايتىستىڭ باستى قاھارماندارى ايبەك قاليەۆ پەن اقمارال ىلەۋباەۆا قارا ءسوزدىڭ ساباسىن ءپىسىپ، كۇشىنە مىنگەن بەستى قىمىزداي ۋىتتى ويلارىمەن، "جاستار سارايىنا" اقيقاتقا شولىركەپ كەلگەن كورەرمەننىڭ ءشولىن باستى. ايتىس نەگىزى قايىن اپا مەن كۇيەۋ بالانىڭ اراسىندا وربىگەنىمەن، قىزا كەلە باۋىرىن جازعان قوس اقىننىڭ شابىت تۇلپارىنىڭ باۋىرىندا ساياساتقا تولى دۇنيە شىر كوبەلەك اينالىپ جۇرە بەردى. اقىنداردىڭ قوعامنىڭ ءالسىز تۇسىن تاپ باسىپ، بۋىرقانا توگىلگەن شۋماقتارىن قىرناپ الىپ، كوزى قاراقتى وقىرماننىڭ تالقىسىنا تاستاماقپىز. ماداق پەن ماقتاننان شارشاعان حالىقتىڭ «جاستار سارايىنا» اعىلۋى دا كوپ جايدى اڭعارتسا كەرەك-ءتى. ايبەك قاليەۆ استان حالقىمەن امانداسىپ العان سوڭ، جاستىعىنىڭ جايدارلى شاعىنىڭ وسى قالادا وتكەنىن ساعىنا ەسىنە الىپ جىرعا قوستى. استانادان كەتكەنىنە ءۇش جىلدىڭ ءجۇزى بولعانىن، سوندىقتان بۇل جاقتاعى كوپ جايدان بەيحابار ەكەنىن جىر شۋماقتارىمەن ءورىپ اكەلىپ، «اپتا سايىن قالادا بولىپ جاتقان، سامميتتەردەن شارشاعان بولارسىڭدار» دەپ جيىلعان جۇرتتى ءبىر كۇلدىرىپ الدى. ودان قارسىلاسى اقمارال ىلەۋباەۆاعا قاراتا:

"...ايبەك قازىر بولعانداي ءدال قىزىل ماي.

وڭتۇستىكتە بار ەدى وتىز اقىن،

بارلىعى ءبىر-ءبىر ءۇيدىڭ جالعىزىنداي.

ولاردان وزا شاۋىپ سەن كەلىپسىڭ،

جەلكىلدەپ سۋلى جەردىڭ جالبىزىنداي.

استاناعا كەلگەنىڭ دۇرىس بولدى،

"شىمكەنتتىڭ ەرتە پىسكەن قاربىزىنداي"- دەپ اقمارالدى ءبىر قاعىتىپ ءوتتى. اقمارالدا ءوز كەزەگىندە، ايتىستى تاماشالاۋعا جينالعان حالىقپەن جارقىن ەسەندەسىپ الىپ، ايبەككە:«وڭتۇستىككە كۇيەۋ بولۋ قيىن، ول ءۇشىن كوپ سىنداردان ءوتۋىڭ كەرەك» دەي كەلىپ:

"كۇيەۋ سىيلاسىن ۇيدەگى قايىن اتاسىن،

قولىڭا دومبىرا ۇستاپ جۇرگەننەن سوڭ،

سۇيەگى جوق قىزىل ءتىلدى سايراتاسىڭ،

وسى ايتىستىڭ اجالى ايبەكتەن دەپ،

ءجۇرسىن اعام ايتقانداي ويلانتاسىڭ.

ايبەك شەرىن تارقاتسىن دەپ كەلىپ ەم،

شاينەكتەي وتتا تۇرعان قايناتاسىڭ.

كۇيەۋلەردەن بارلىعى شىعىپ جاتىر،

بىلمەيمىن كىمنىڭ سورىن قايناتاسىڭ" - دەپ ارىنداعان ايبەككە ساپ-ساپ دەگەندەي ىڭعاي تانىتتى. وسى جەردە ايبەك :

"جالپاقتاپ جاتساق-تاعى جاقپايمىز-اۋ،

وڭتۇستىكتىڭ مىنەزىن ۇعۋ قيىن.

كۇيەۋ بولعاسىن بارىنە شىدايمىز عوي،

سوندادا كوڭىلىنەن شىعۋ قيىن", دەپ ازىلگە وراي جاۋاپ بەردى. ىلە شالا

"تانبايتىن جىگىت ەدىم سەرتىنەن كوپ،

ومىردەن ساياساتتى كەلتىردىم كوپ.

قاليەۆ ءاليەۆتەن مۇلدە بولەك،

جازىقسىز قان ىشەم دەپ جوڭكىلگەم جوق.

قايىن اتامدى تاعىنان تايدىرام دەپ،

جاسىرىن بۇلىك جاساپ جەلپىنگەم جوق.

قازاقتىڭ قاسقا ماڭداي جىگىتتەرىن،

تاۋعا اپارىپ جاسىرىن ولتىرگەم جوق.

قىلمىسىم اشىلعان سوڭ شەتەل اسىپ،

قايىن اتامدى جامانداپ سەرپىلگەم جوق.

ايسۇلتانداي ۇلىمدى پوليتسەيدىڭ،

تەپكىسىنە قالدىرىپ مەن كەتكەم جوق.

ساماۋىرىن مەن شاي قويىپ بەرمەسەمدە،

قايىن جۇرتقا قيانات كەلتىرگەم جوق" دەپ ارىدەن قايىردى.

وسى جەرگە كەلگەندە اقمارال بىلايشا تولعادى:

"ايتارى بولەك ايبەكتىڭ، ايتۋعا جانە مىندەتتى،

ايبەك ايتسا بۇل حالىق، اقيقاتشىل شىن دەپتى.

جەتىپ جاتقان ەشكىم جوق، جەتىم جاننان ءۇن كەتتى،

قازىق قىپ قاققان قانمەنەن، قارا جەردەن سۇر كەتتى.

كوجەسى مايلى قازاننىڭ، وجاۋى بولىپ ءتىل كەتتى.

قالامۇش ۇستار قولىنا، قارۋ ۇستاپ ۇل كەتتى".

تاۋەلسىزدىك وسى دەپ، تاۋبەسىزدەر شالقىپ ءجۇر.

قارا حالىق بەينەتتى ارقاسىنا ارتىپ ءجۇر.

الماتىدا جەر تۋلاپ ءتوزىمىن جۇرتتىڭ سارقىپ ءجۇر،

ەل ىشىندە ءدۇمپۋ كوپ، وداندا ەلىم قورقىپ ءجۇر" - دەپ استارلى سوزبەن كوپ جايدى شولىپ ءوتتى. استانانى جاس قالا دەپ ماقتاپ كەلىپ، قالا كۇنىنىڭ جاقىنداپ قالعانىن تىلىنە تيەك ەتتى.

"...استانا دەپ ماقتانام، استانا دەپ شاتتانام،

قالا كۇنى كەلەدى كرۋتويسىز كۇنىڭ جوق،

قازاقتىڭ ول كوشىن باستاعان،

كوشەلەرىڭ "كرۋتوي", شەتەلدىكتەردى ماقتاعان.

وسىنىڭ ءبارىن جاساعان،قايدا باراسىڭ استانام" دەپ قوناقجاي قازاقتىڭ جاندى جەرىن قىرشىپ الدى. مۇنى ەستىگەن ايبەكتىڭ دەلەبەسى قوزدى.

"جۇرتىما ايتام بۇگىن ءسوز جۇباتا،

"كەي ىستەر قىلىپ جاتىر ەلدى قاپا.

كەشە عانا حۋ جين تاو كەلىپ كەتتى،

ونىدا ءوز كوزىڭمەن كوردىڭ, اپا.

كوشىپ كەلىپ يگەر دەپ قىتايلارعا،

جوبالاپ ءبىراز جەردى بەردىك, اپا.

كۇيەۋ بالا دەمەكشى, قىتاي كەلسە،

باسقاشا اتار ەدى كۇنىڭ, اپا.

ايبەكپەن جىلاسىپ كورىسەرسىڭ،

شىنايى بۇل سوزىمە سەنگىن, اپا.

قىرعيداي تيسە قازاق قىزدارىنا،

قالىڭ مالعا قاتتىراق بولعىن, اپا.

قارا قىتاي قاپتاسا قىسىق كوزدى،

كۇيەۋگە جاريتۇعىن بولدىڭ, اپا.

بايتەرەكتىڭ باسىندا سامۇرىق ءجۇر،

نە بولعانىن تۇسىنبەي اڭىرىپ ءجۇر.

ەلورداعا قىتايدىڭ باسشىسى كەپ،

ۇلىق بىتكەن ۇدەرە شابىلىپ ءجۇر.

قىتايعا جەتى مىڭ گەكتار جەر بەرەم دەپ،

ۇكىمەت ەتەگىنە شالىنىپ ءجۇر.

ەلىمە قارا قىتاي قاپتادى دەپ,

بيلىك نەگە جۇرىستەن جاڭىلىپ ءجۇر.

سامۇرىق ۇيا سالعان بايتەرەكتىڭ،

ءدال تۇبىندە ايداھار ناعىلىپ ءجۇر" دەپ تاعىدا "شەڭبەردەن" شىعىپ كەتتى ارقالى اقىن. ونىمەن قويماي

"تاۋارىم قىتايدان دەپ تۇتىناتىن،

جايىم جوق جەردى بەرىپ قۇتىلاتىن.

مۇنايىمدى بەرگەنىم از بولعانداي،

قادامعا باردىق تاعى تۇتىلاتىن.

ايداھاردى ورتاعا ەنگىزگەن سوڭ

اعايىن كۇنىڭ تاقاۋ قۇرتىلاتىن.

التى باستى ايداھار جىلان ەمەس

باسىنا ايران قۇيىپ قۇتىلاتىن"- دەپ ءبىر قاۋىپتىڭ ء"يسىن" سەزەتىنىن اڭعارتتى. وسى ءبىر تاپقىر سوزگە حالىق ءبىراز ۋاقىت قول شاپالاقتاپ تۇرىپ الدى. ايبەك اقىن وسى جەردە عۇن كوسەمى مودەگە قىتاي باسقىنشىلارىنىڭ جاۋشى جىبەرىپ، ءبىرىنشى جۇيرىك تۇلپارىن سۇراعاندا بەرگەنىن، ەكىنشى، سۇلۋ ايەلىن قالاعاندا تاعى قولدارىن قاقپاعانىن، ءۇشىنشى جەر سۇراعاندا اشۋعا مىنگەنىن مىسال قىلىپ ايتىپ ءوتتى. ءسوزىنىڭ سوڭىندا قىتايعا وسىنى ايتاتىن حان قايدا دەپ ءبىر قايىردى.

كەزەگى كەلگەندە اقمارالدا قاراپ قالمادى:

"ايتارىم باسقا بولماي تۇر، قوسىلماسام مۇنىڭا،

قازاقتىڭ عانا جانى اشىر قالىڭ ورمان ۇلىنا.

بابالار مىنا دالانى جاتقا ءسىرا قيماعان،

ايتار ءسوزىم كوپ ەدى ىشىمە بۇگىن سيماعان.

تىزگىنىڭدى تارتايىن ەل ءۇشىن مەندە ويلانام،

جىبەرسەم ەگەر ەركىنە،

سەنىم ارتقان كۇيەۋ بالا،

بىردەڭەنى ءبۇلدىرىپ قوياما دەپ قينالام" دەپ قورقىنىشىن جاسىرمادى.

ايبەك بۇل ايتىستا ورالماندار ماسەلەسىن دە اينالىپ وتپەدى.

"...شەتەلدەن كەلىپ جاتقان قانداستاردى،

ىشكە تارتىپ باۋىرمال بولا المادىق.

مۇنايمەن، جەردى بەرىپ قىتايلارعا،

ءوزىمىزدى ءوزىمىز تاعى الدادىق.

تىم قۇرىسا قاجىعۇمار اتامىزعا،

تۇرمەگە تىرىسىندە بارا المادىق.

الاشتىڭ ەڭ اقىرعى ارىسىنا،

قىتايدان ساۋعا سۇراپ الا المادىق.

ەلىم دەپ ەڭىرەگەن ەسىل ەرءدىڭ,

سۇيەگىن ەلگە اكەلتءىپ قالا المادىق.

سۇيەگىن ەلگە اكەلىپ قويماق تۇگىل،

ءبىر ۋىس توپىراقتا سالا المادىق"- دەگەندە دۇركىرەتە قول سوققان حالىقتىڭ ريزاشىلىعىن سوزبەن ايتىپ جەتكىزۋ قيىن. بۇل ءسوزدىڭ استارىندا «قاجىعۇمارداي اتانى ازاپتاعان قىتايعا ەمەشەگىمىز ۇزىلەردەي نە باسىمىزعا كۇن تۋدى» دەگەن ىزعارلى ويدىڭ جاتقانىن اڭعارماۋ مۇمكىن ەمەس.

قىتايداعى باۋىرلارعا ۆيزا ماسەلەسى اسقىنىپ تۇرعانىن قۋاتتى جىرلارىمەن قامشىلاپ وتكەن اقىن:-

"...قىتايلار ەمىن ەركىن ءوتىپ جاتىر،

ال ءبىزدىڭ قازاقتارعا جول باسقا ما؟"

قىل كوپىردەن وتە سالا ەلگە كەلىپ،

سالپاڭداپ جۇگەرەدى ءار قاسقاعا.

ەڭ ءبىرىنشى كەدەرگى ءتىلدىڭ جايى،

جاعدايىن ايتا المايدى "سارى قاسقاعا".

باسار جەر، بارار تاۋى قالماعاسىن،

قازاققادا قارايدى ءسال جاسقانا

ورالماننىڭ كوبىسى قوقىستا ءجۇر،

تۇرعىزىپ اپ باسىنا كور باسپانا.

قىتايعا جەر، قازاققا كور بەرگەنىڭ،

ەمەس پە بارىپ تۇرعان ءنان ماسقارا.

قازاقتىڭ سۇيەگىنە تاڭبا سالما،

ايتارىم بيلىكتەگى بار قاسقاعا"- دەپ، كوشىپ كەلگەن قانداستاردىڭ ءوز ەلىندە تەنتىرەپ ءجۇرىپ، شىداماي قايتا كوشىپ كەتىپ جاتقاندارىنا قىنجىلاتىنىن ءبىلدىرىپ ءوتتى. توپىراقتان قازاق جاساي الماي جاتقاندا، كەڭ بايتاق دالانىڭ يەلەرىنىڭ توز-توز بولۋى قاسىرەت دەدى ءسوز ورايىندا. "قاسقىر سەكىلدى ءوز جارامدى ءوزىم جالاپ وتىرمىن" دەپ ءبىر سەرپىلىپ العان اقىن، شىندىقتى ايتۋ ءۇشىن جات قىلىققا قادام باسقان حاميت اتامىزدىڭ قىزىندا وڭدىرمادى.

"...الپىسقا كەپ الجىعان گۇلجان قۇساپ،

تىر جالاڭاش بولماسىن تىرلىگىمىز.

قازاق, قازاق بولعالى ءدال وسىنداي،

ەشقاشان كورمەپ ەدىك بالەنى ءبىز.

باتىستىڭ قاڭسىعىنا تاڭسىق بولىپ،

بۇزىلىپ بارا جاتىر ادەبىمىز.

وسىنداي ەلىكتەۋ مەن سولىقتاۋدان،

كوپ بولدى كورىپ جۇرگەن الەگىمىز.

قازاعىمنىڭ قىزدارىن جالاڭاشتاپ،

الەمنىڭ جۇلدەسىنەن دامەلىمىز"- دەپ قوعامداعى كەلەڭسىز وقيعالاردى ءبىر شولىپ شىقتى.

وسى جەردە اقمارال:

"ايبەككە قانداي ءۋاج تەڭ كەلمەك جىر

ۋىسىنا شىندىقتى شەڭگەلدەپ ءجۇر.

حاس باتىرى, قازاقتىڭ قاھارمانى،

حاميت اقىن قىزى ءۇشىن ولگەن دەپ ءجۇر.

«كەلىن» دەگەن كينونى كوردىڭىزدەر،

بىرەۋلەر سول كينوعا ەربەڭدەپ ءجۇر.

ءوزىمىزدىڭ قاراكوز كەي ستۋدەنت،

پورنوفيلم تۇسىرەم دەپ وڭمەندەپ ءجۇر.

كەر كەتكەننىڭ زامانى كەلدى مە ەكەن،

تالاي ادام شىندىقتى كوزگە ىلمەي ءجۇر.

كەيۋانا بولاتىن جاسقا كەلگەن،

كەمپىرلەر كويلەك شەشىپ كەردەڭدەپ ءجۇر"- دەپ گۇلجان اپكەسىنە دەگەن وكپەسىن اقتارىپ تاستادى. بۇدان كەيىن ايبەكتىڭ ءۇش ءجۇزدىڭ بالاسىنا ورتاق ماسەلەنى كوتەرىپ جۇرگەنىنە، قانشا شەتتەتىپ جاتسادا نالىمايتىن ازاماتتىعىنا ريزاشىلىعىن جىرىنا قوستى. ابدەن ماقتاۋىن كەلىستىرگەن سوڭ:

"تاۋەلسىزدىك ايتىسىنا سەن كەلمەدىڭ

قازاقتىڭ مۇڭىن ايتىپ بەرەر جەردە.

ايبەكتىڭ ءوزى ايتتى دەپ ەل شۋلاسىن

سەبەبىن ايتىپ بەرشى كورەرمەنگە"- دەپ سۇراق قويدى قارسىلاسىنا.

ايبەك:

"جەلتوقسان ايتىسىنا كەلمەدىڭ دەپ،

جۇرەكتى تىرنادىڭ-اۋ تىلىمدەلگەن.

قاتتى-قاتتى ايتاتىن بولعاندىقتان،

سىزىلىپ قالىپ ءجۇرمىن تىزىمدەردەن.

وتىرىك استاناعا جولاتپاي ءجۇر،

ءتىلىمنىڭ اششىلىعىن بۇرىن بىلگەن.

مەن ءوزى ساراي اقىن ەمەس ەدىم،

بيلىككە جاقىن ءجۇرىپ كۇنىن كورگەن.

حالقىمنىڭ مۇڭىن ايتىپ مەن وتەرمىن،

ءتىلىمدى قىرىقسادا قىرىق جەردەن"- دەدى ايبەك اقىن. بۇل حالىقپەن بىرگە جاساسىپ كەلە جاتقان اياۋلى اقىننىڭ جۇرەكجاردى ءسوزى بولسا كەرەك-ءتى. بۇدان ءارى بيلىككە قاراتا مىنا سوزدەردى قارشا بوراتتى.

"پارلامەنت پەن ۇكىمەت تىلدەسەدى،

تىلدەسىپ وزدەرىنشە كۇن كەشەدى.

مەملەكەتتىڭ كەمەسىن قايىرلاتپاي،

ەكەۋى ەسكەكتەرىن بىرگە ەسەدى.

پارلامەنتپەن ۇكىمەت قاراپ تۇرساڭ،

بايبىشە مەن توقالداي كۇن كەشەدى.

قانشا كۇندەس بولسادا ەكەۋىنىڭ،

قاشاندا تۇپكى ماقسات، بىرگە ەسەبى.

سىرت كوزگە كۇندەس بولىپ كورىنگەنمەن،

ەكەۋى ءبىراز جەردە ۇندەسەدى.

كۇيەۋىنىڭ كوڭىلىن تابۋ ءۇشىن،

جاعىنىپ جاۋتاڭ-جاۋتاڭ كۇن كەشەدى.

قاراپايىم حالىقپەن شارۋاسى جوق،

تۇگەندەلسە بولدى تەك تۇنگى ەسەبى"- دەگەندە حالىقتىڭ كەرەمەت تەڭەۋگە دۇركىرەتە قول سوققانى سونداي "جاستار سارايى" قۋانىشتان تەڭسەلىپ تۇردى. مىنا شۋماعىدا وتە اسەرلى شىقتى. بيلىك باسىنداعى جاعىمپازداردى سىناي كەلىپ

"...ەلباسىنى قۇدايمەن قاتار قويىپ،

كۇناھار تىرلىك جاساپ مىسقىلدايتىن.

دەموكراتيانىڭ كوكەسى ءبىزدىڭ ەلدە،

پارلامەنتى پرەزيدەنتكە پىسقىرمايتىن"- دەپ جانە ءبىر تۇيرەپ ءوتتى. "

ەلباسىنىڭ قادىرىن كەتىرىپ ءجۇر،

جانتىقتار تەڭەيمىز دەپ پاعامبارعا" - دەۋىنىڭ استارىنا ءۇڭىلىپ كورىڭىز. سوندا كوپ نارسەگە قانىعارىڭىز ءسوزسىز.

حالىق ءسال سايابىرسىعاندا اقمارالعا «الماتىدا كەش وتكىزىپسىڭ، سوندا كارىم ء(ماسىموۆ) كوكەڭ بىلەگىڭە التىن بىلەزىك تاعىپتى عوي، سونىڭ ءمانىسىن ءوز اۋزىڭنان ەستيىك حالىققا تارقاتىپ ايتىپ بەرشى» دەدى جىر شۋماقتارىمەن توگىلدىرىپ. اقمارال: ء"بىر ايتىستا مۇحتار قۇلمۇحاممەت قازاقتىڭ جاقسى اقىن قىزىنا تارتۋىمىز دەپ موينىما التى القا تاققان بولاتىن دەپ، ءماسىموۆتى ايتپاي جالتارعىسى كەلىپ ەدى، ايبەك وعان:

"ماسىموۆتەن العانىڭا قۋانىمىن،

ىشىمدە قىزعانىش جوق بايعا دەگەن.

نە بەرسەدە الا بەر ۇكىمەتتەن،

دۇشپاننان تۇك تارتساڭدا پايدا دەگەن"- دەپ حالىقتى تاعىدا قىران توپان كۇلكىنىڭ استىنا قالدىردى. وسىلايشا قوس اقىن باس بايگە ءۇشىن ەمەس، حالىقتىڭ قالاۋى ءۇشىن ايتىسقاندارىن دالەلدەپ بەردى. ەكى اقىنعادا سوڭىندا تەڭ دارەجەدە سىي-سياپات جاسالدى. ءبىر قىزىعى دەموكراتياسى قارىشتاپ دامىعان ەلىمىزدىڭ بىردە ءبىر تەلەارناسى جەكپە-جەك ايتىستى ءتۇسىرىپ تاراتۋعا قۇلىقسىزدىق تانىتتى. ونى ايتاسىز،شەنەۋنىكتەر ايتىسقا كەلگەنشە رەسەيدىڭ انشىسىنە قۇمارتىپ، بارىن سوعان شاشىپ "تەكتىلىگىن" كورسەتىپ جاتاتىنى وسى جولى تاعى بايقالدى. ءوزىمىزدىڭ زيالى قاۋىمدى كورە الماعانىمىز قابىرعامىزعا قاتتى باتتى.ءبىر اي بويى كوشە كوشەدە «ايقايلاپ» تۇرعان جارنامانى وقىمادى دەۋ قيسىنعا كەلمەس. الدە "بالەلى جەرگە بارماعىڭدى سۇقپا" دەگەن قاعيدانى ۇستاندى ما ەكەن. ەگەر ۇلت جاناشىرلارى سونداي قادامعا بارسا كەلەشەگىمىز بۇلىڭعىر، كوك تۇمان. ەڭ باستىسى قوس اقىندا حالىقتىڭ الدىندا كورگەن تۇيگەندەرىن "زىندان كەۋدەلەرىنەن" شىعارىپ ءبىر جەڭىلدەپ قالدى. اقىندارعا ودان ارتىق جەڭىلدىك جوق شىعار مىنا جالعاندا.

استانا.