مەن ۇلى وتان سوعىسى جەڭىسىنىڭ 40 جىلدىعى قارساڭىندا «جيىرما سەگىز باتىر» تەلەفيلمىن جاساعاندا، ارنايى تاپسىرمامەن سول كەزدە كوزى ءتىرى بولعان جيىرما سەگىزدىڭ ءبىرى، كەڭەستەر وداعىنىڭ باتىرى شادرينمەن سۇبحاتتاسقانىم بار-دى. سول ءبىر تاريحي كەزدەسۋدى وسى كۇنگە دەيىن وزىمە زور مارتەبە سانايمىن. سودان بەرى شيرەك عاسىر ۋاقىت ءوتىپتى.
وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا تاعى دا وسىنداي ءبىر قاھارمان ازاماتپەن ۇشىراسىپ، سۇحبات الۋعا تۋرا كەلدى. بۇل جولعى كەيىپكەرىم قازاقتىڭ قاھارمان ۇلى، اۆياتسيا گەنارال-مايورى، ءۇش مارتە كسرو جوعارى كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتى بولعان، ەكى مارتە كەڭەستەر وداعىنىڭ باتىرى، سوعىستا كورسەتكەن ەرلىگى ءۇشىن بۇعان قوسىمشا قىزىل تۋ، 1-ءشى جانە 2- ءشى دارەجەلى وتان سوعىسى، قىزىل جۇلدىز، الەكساندر نەۆسكي، 3-ءشى دارەجەلى داڭق وردەندەرى جانە بىرنەشە مەدالدارمەن ماراپاتتالعان، ۇلى وتان سوعىسىندا 305 جاۋىنگەرلىك ۇشۋدى ورىنداپ، 7 نەمىس ۇشاعىن اتىپ قۇلاتىپ، 500 ساعات ءومىرىن اسپاندا ءولىم مەن ءومىر اراسىندا وتكىزگەن، ەرلىگى كوزى ءتىرى كەزىندە-اق اڭىزعا اينالعان تالعات ياكۋبەكۇلى بيگەلدينوۆ بولدى. سوعىستان سوڭ 62 جىل وتكەندە «وتان» وردەنىمەن ماراپاتتالعانىن ەستىپ، قۇتتىقتاي بارىپ، سۇبحات الدىم.
سودان بەرى ءبىر شاما ۋاقىت ءوتتى.
سول كەزدەسۋدە مەنىڭ باتىر ازاماتقا باتىلىم بارىپ; 
- بەرىلگەن «وتان» وردەنىن قومسىنىپ وتىرعان جوقسىز با؟ -  دەگەن cاۋالىما:
- مىنا جايعا قۇلاق سال، قالقام. ءبىز وتانىمىزدىڭ باسىنا قاۋىپ تونگەندە باتىر بولايىق نەمەسە حالىق قاھارمانى بولايىق دەپ سوعىسقا بارعانىمىز جوق. وتانىمىزدى شامامىز كەلگەنشە، قاسىق قانىمىز قالعانشا، ەرلىكپەن قورعايىق دەپ باردىق. سول الاساپىران سوعىستا قانشاما ازاماتتىڭ قانى توگىلىپ، جانى قيىلدى. سول قىرشىن كەتكەندەردەن مەنىڭ جانىم ارتىق ەمەس. اللانىڭ دەگەنىنە شۇكىرشىلىك ەتۋ كەرەك...
سول سوعىس كەزىندە ءستاليننىڭ «ءار 80 جاۋىنگەرلىك ۇشۋدى ورىنداعان ۇشقىشقا ءبىر رەت كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن بەرۋ تۋرالى» تاپسىرماسى بولدى. مەن 305 رەت جاۋىنگەرلىك ۇشۋدى اتقارعان اداممىن. 80 ەمەس، 100-دەن جاۋىنگەرلىك ۇشۋدى ورىنداعاننىڭ وزىندە مەن ءۇش مارتە باتىر اتانۋىم كەرەك قوي. شۇكىرشىلىك، وزگە قوعامدىق قۇرىلىستىڭ، وزگە ەلدىڭ اتاعى دەمەسەڭ، قازاق ازاماتتارىنىڭ اراسىندا وسىنداي ۇلىق تا ابرويلى اتاققا ەكى مارتە مەنەن باسقا كىمنىڭ قولى جەتتى؟ سەن قاھارماندىقتى ايتاسىڭ، مەن بيىل 85 جاسقا كەلدىم. سول جاسىمدى ەلەپ، نە قالالىق اكىمشىلىك، نە مينيسترلىك، نە ۇكىمەت قۇتتىقتاۋ حاتىن دا جولداعان جوق. سول ءۇشىن وكپەلەۋىم كەرەك پە، كىمگە، نەگە؟ وكپەلەمەك تۇگىلى، «بۇلارىڭ قالاي؟» دەپ تەلەفون دا شالعانىم جوق... - دەگەن جاۋاپ العان ەدىم. 
باتىردىڭ اۋزىنان شىعىپ، باسىلىم بەتىندە جاريالانعان وسى ءبىر سالماقتى جاۋاپ مەنى ءالى كۇنگە ويلاندىرىپ كەلەدى. يا، قاھارماندىق اتاقتى ەشكىم سۇراپ المايدى، قاھارماندىق اتاق ەرلىك جاساعان ادامدى ءوزى ىزدەپ تابادى.
مەنىڭ ايتپاعىم، ۇلى وتان سوعىسىنداعى ەرلىگى ءۇشىن بۇل باتىرلىق اتاق تالعات بيگەلدينوۆتى ءبىر ەمەس ەكى رەت ىزدەپ تاپقان، ەكى مارتە كەڭەستەر وداعىنىڭ باتىرى اتانعان. كەزىندە كسرو مويىنداعان وسى قاھارماندىق ءوز ەگەمەندىگىن العان ەلىمىزدە ءالى كۇنگە دەيىن مويىندالماۋدا. قازىرگى كەزدە  سابيلەردى كەزدەسوق وتتان ساقتاپ قالعاندار مەن قاراپايىم ەڭبەك ادامدارىنا دا بەرىلىپ جاتقان حالىق قاھارماندىعى، وتانى ءۇشىن، اجال سەبەلەپ تۇرعان وقتان تايسالماي، 305 رەت ولىمگە باسىن تىگىپ جاۋىنگەرلىك ۇشۋدى ەرلىكپەن اتقارعان كوزى ءتىرى حالىق باتىرى تالعات بيگەلدينوۆكە وسى كۇنگە دەيىن بەرىلمەۋى ۇيات-اق. تالعات اعامىزعا بەرىلمەگەن «حالىق قاھارمانى» اتاعىنىڭ قانداي قاسيەتى قالدى؟ الدە، ارنايى  جارلىقپەن بەرىلەتىن بۇل اتاقتى بەرۋدە دە ترايباليزم ۆيرۋسى جاۋلاپ العان با؟..

باقتىباي اينابەكوۆ،
جازۋشى
«قازاقستان» اپتالىعى، №17 (257), 7.05.2009