الماتى وبلىسىندا “ديپلوممەن اۋىلعا” بارعان 135 مامان مەملەكەتكە 20 ميلليون تەڭگەدەن استام قارىز بوپ شىقتى. بۇل - ولاردىڭ باسپانا الۋ ءۇشىن بەرىلگەن نەسيەلەرىن ۋاقىتىندا تولەمەگەننەن قوسىلعان ۇستەماقى كورىنەدى. الايدا، اۋىلعا بارعان جاس ماماندار 9 جىلدان بەرى نەسيەلەرىن ۋاقىتىندا تولەپ كەلگەندەرىن ايتادى. سوندا بۇل قايدان شىققان قارىز؟

مەدينا دۇيسەمبايقىزى:

- 2010 جىلى جۇبايىم ەكەۋمىز جۇمىسىمىزدى رايىمبەك اۋدانىنا اۋىستىردىق. كۇيەۋىمە 2 ملن 268 مىڭ تەڭگە نەسيە بەردى. ءبىز بۇل اقشاعا ءۇي ساتىپ الدىق. ونىڭ اي سايىنعى تولەمى 12 600 تەڭگەنى قۇرايدى. ەندى 7 جىل تولەيمىز. بىزدە ول نەسيەگە بايلانىستى ەشقانداي قۇقىق بۇزۋشىلىق بولمادى، بارلىعىن ءوز ۋاقىتىندا تولەپ تۇردىق. ال، 2019 جىلدىڭ قاڭتار ايىندا بىزگە 697 مىڭ تەڭگە قارىزدارىڭىز بار دەگەن حات كەلدى.

مەدينانىڭ ايتۋىنشا، ايىپپۇلداردىڭ جارتىسىنا جۋىعى “ديپلوممەن اۋىلعا” باعدارلاماسىمەن نەسيە العاندارعا تيەسىلى. ماسەلەن، 2010 جىلى 260 جاس مامان نەسيە العان. ولاردىڭ 135-ءى رايىمبەك جانە كەگەن اۋداندارىنا بارعاندار. نەسيە سوماسىنا قاراي ايىپپۇل مولشەرى ارقايسىسى ءۇشىن ءارتۇرلى. ال، ەكى اۋداننىڭ “ديپلوممەن اۋىلعا” باعدارلاماسى بويىنشا مەملەكەتكە جالپى قارىزى 20 ميلليوننان اسادى.

ايتا كەتەيىك، جاس ماماندارعا نەسيە جەرگىلىكتى بيۋدجەت ارقىلى بەرىلگەن. بىراق، اكىمشىلىك ونى «اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى» اق ارقىلى تاپسىرعان.

اتالعان قوردىڭ ديرەكتورى مادي يبادۋللاەۆتىڭ ايتۋىنشا، قارىز العاندار نەسيەسىن ءوز ۋاقىتىندا وتەمەگەن. ناتيجەسىندە ول ايىپپۇلعا اكەلىپ سوقتىرعان.

الايدا، رايىمبەك جانە كەگەن اۋداندارى اكىمدىكتەرى «اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى» اق نا ەسەپ بەرىپ وتىرعان. وندا سالىمشىلاردىڭ جالپى نەسيە مولشەرى، وتەلگەن جانە قالعان قارىزدارى كورسەتىلگەن. الايدا، وندا ۇستەماقى تۋرالى ەش مالىمەت كورسەتىلمەگەن. ال، مۇنداي اقپارات 2018 جىلدىڭ تامىز ايىنان باستاپ الماتى وبلىسى اكىمدىگىنىڭ ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسى اتىنان ەسەپتەلە باستاعان.

مەدينانىڭ ايتۋىنشا، ولار 2010 جىلى العان كرەديتتى وزدەرى تولەپ وتىرعان. ودان سوڭ بانككە بارىپ، قوردىڭ اتىنا اقشا اۋدارعان. ال، 2011 جىلى ولارعا جۇمىستان بۋحگالتەرگە ءوتىنىش جازىپ، قورعا تيەسىلى اقشانى بىردەن ۇستاپ قالاتىنداي ەتىپ جاساعان. سودان بەرگى 9 جىلدا ەشقانداي الاڭداۋشىلىق بولماعانىن ايتادى.

ولاردىڭ مۇنداي  وتىنىشتەرى اكىمدىكتەردە تىركەلگەن ەكەن.

ال، الماتى وبلىسى رايىمبەك اۋدانىنىڭ ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى ەرلان الديبەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، دەپارتامەنتتىڭ بۋحگالتەرلەرى ء(بىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، مادەنيەت، الەۋمەتتىك قورعاۋ) ءارتۇرلى ساندار بويىنشا تولەمدەردى اۋدارىپ وتىرادى. سونىمەن قاتار، ەكونوميستەر وزدەرىنىڭ مالىمدەمەسىندە قىزمەتكەرلەردىڭ اقى تولەۋ مەرزىمىن كورسەتپەگەنىن ايتادى. سوندىقتان ولار قالاعان كەزدە اقشا جىبەرگەن. وسىلايشا، ادامدار بۇل تۋرالى بىلمەستىكتەن قارىزعا كىرگەن كورىنەدى.

جاس مامانداردىڭ كەيبىرى بىرنەشە ءجۇز مىڭ، ال، كەيبىرىنىڭ قارىزى ميلليوننان اسادى. الايدا، ولار بۇل ايىپپۇلداردى تولەۋدەن باس تارتادى.

ال، ولاردىڭ بارلىق قارجىلاي ماسەلەسىمەن اينالىسقان بۋحگالتەرلەر مۇنداي ىستە وزدەرىنىڭ كىناسىز ەكەنىن جانە وزدەرىنە ەشقانداي جاۋاپكەرشىلىك المايتىندارىن ايتادى.

الايدا، ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ بولىمىندەگىلەر مەملەكەتتىڭ قارجاتى قانداي جاعداي بولسا دا قايتارىلۋى كەرەك دەيدى. ولار قازىر 10 ادامنىڭ قۇجاتىن دايىنداپ، سوتقا جۇگىنگەلى وتىر.

ايتا كەتەيىك، بۇگىندە كەگەن اۋدانىندا “ديپلوممەن اۋىلعا” بارعان 81 جاس مامانعا 12 ميلليون تەڭگە ايىپپۇل سالىنعان. ال، رايىمبەك اۋدانىندا 54 مامان 8 ميلليون تەڭگەدەن استام قارىز بولعان...

“ديپلوممەن اۋىلعا” باعدارلاماسى – ەكس-پرەزيدەنت ن.نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن 2009 جىلدان بەرى قولعا الىنعان. ول باعدارلامانىڭ ماقساتى - اۋىلدىق جەرلەردە جۇمىس ىستەۋگە جانە تۇرۋعا كەلگەن ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ، مادەنيەت جانە سپورت، ۆەتەريناريا سالاسىنداعى ماماندارعا كومەك كورسەتۋ. ول ءۇشىن 70 اەك كولەمىندە بىرجولعى كوتەرمە جاردەماقى تولەنەدى، سونداي-اق، تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ نەمەسە سالۋ ءۇشىن 1500 اەك-كە دەيىن 15 جىلعا ، 0,01%.پايىزدىق مولشەرلەمەمەن  نەسيە بەرىلەدى.

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى 

Abai.kz