قازاقستاننىڭ قورعانىس ءمينيسترى نۇرلان ەرمەكباەۆ ارىستاعى اپاتقا قاتىستى پىكىر ءبىلدىرىپتى. اسكەري قويماداعى ەسكى-قۇسقى قارۋ-جاراق پەن وق-ءدارىنىڭ جارىلعانىن "تابيعي اپات" دەپ باعالاپتى.

قازاقستاندىق جانە شەتەلدىك اقپارات قۇرالدارى مينيستر مىرزانىڭ سول ءبىر ءسوزىن جارىسا جازىپ، جاريالاپ جاتىر.

"بۇل ءبىزدىڭ كىنامىز دەۋگە بولمايدى. بۇل تابيعي اپات. ءاربىر ارسەنالدىڭ قاۋىپى بار. ازىرگە حالىقتان كەشىرىم سۇراۋدىڭ ەش سەبەبىن كورىپ تۇرعان جوقپىن", دەپتى (نەلزيا گوۆوريت، چتو ەتو ناشا ۆينا. ەتو پريرودنوە ياۆلەنيە. ۋ كاجدوگو ارسەنالا ەست وپاسنوست. يا پوكا نە ۆيجۋ پريچين پروسيت پروششەنيا ۋ نارودا).

مينيستر ەرمەكباەۆ ءماجىلىستىڭ دالىزىندە جۋرناليستەرگە جولىعىپ قالىپ، ارىستاعى اپاتقا قاتىستى بىرنەشە ساۋالعا جاۋاپ بەرگەن ەكەن. ءسويتىپ، جوعارىداعى پىكىردى ايتقان. بۇعان قوسا، ارىس قويماسىنداعى وق-ءدارى مەن قارۋ-جاراقتاردى كوشىرۋ ءۇشىن بيۋدجەتتىڭ بىرنەشە ميلليارد تەڭگەسى قاجەت ەكەندىگىن جانە ونىڭ ناقتى سوماسى ەسەپتەلىپ جاتقانىن دا ايتقان.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، وتكەندە ارىستاعى №44856 اسكەري بولىمىندە ورنالاسقان قويمادا جارىلىس بولىپ، 3 ادام قازا تاپقان ەدى.

كەيبىر دەرەكتەرگە سەنسەك، ارىستاعى اسكەري قويمادا 90 تونناعا جۋىق زىمىراندىق-ارتيللەريالىق قارۋ-جاراق، ينجينەرلىك جابدىقتار، اتىس قارۋلارىنىڭ وق-دارىلەرى، قول گراناتتارى، تانكىگە قارسى قولمەن باسقارىلاتىن زىمىراندار، زەنيتتىك زىمىراندار مەن ءتۇرلى كاليبرلى سناريادتار، سونداي-اق، كەڭەس وكىمەتى كەزىنەن بەرى ساقتالىپ كەلە جاتقان ەسكى قارۋ-جاراقتار مەن وق-دارىلەر بولعان.

جارىلىستىڭ سالدارىنان 45 مىڭعا جۋىق تۇرعىنى بار ارىس قالاسى تولىقتاي ەۆاكۋاتسيالانىپ، بىرنەشە كۇن قالانى جارىلعىش زاتتاردان تازالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن ەدى. تۇركىستان وبلىسى اكىمى ايماقتا توتەنشە جاعداي جاريالاعان. جارىلىستان ارىستاعى 80 پايىز عيمارات زاقىمدانعان دەگەن اقپارات تا تارادى.

رەسپۋبليكا بويىنشا ارىس قالاسىنا گۋمانيتارلىق كومەك كەرۋەندەرى جونەلتىلدى. حالىق جاپپاي جىلۋ جينادى. جەرگىلىكتى باسشىلار قالانى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن ءالى ءبىر ايداي ۋاقىت كەرەكتىگىن ايتتى. ارىستاعى اعايىن ءوز باسپانالارىنا ورالعانىمەن، ونداعى جاعداي ءالى بۇرىنعى قالپىنا كەلە قويعان جوق. ماتەريالدىق جاعىن ايتپاعان كۇننىڭ وزىندە، سول جارىلىستان مارقۇم بولعان ازاماتتاردىڭ توپىراعى دا ءالى سۋعان جوق.

ارىستاعى شەتىن وقيعا - تابيعي اپات ەمەس. ول ادامي فاكتوردان بولعان اپات. جارىلىس اسكەري قويمادا بولدى. قويماعا جاۋاپتى ادامدار بار. ول قويماداعى ەسكى-قۇسقى، پايدالانۋعا جانە ساقتاۋعا جارامسىز دەپ تانىلعان قارۋ-جاراق پەن وق-دارىلەر دەر كەزىندە جويىلۋى كەرەك ەدى. ۋتيليزاتسيالاۋ جۇمىستارىنىڭ ۋاقىتىلى جۇرگىزىلمەۋى دە، وعان ءبولىنۋى ءتيىس قاراجاتتىڭ ۋاقىتىلى بەرىلمەۋى دە، قويماداعى ءورت-قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىنىڭ ساقتالماۋى دا - ادامي فاكتور. الايدا مينيستر ەرمەكباەۆ ءۇشىن بۇل فاكتورلار - تابيعي قۇبىلىس كورىنەدى.

ايتپاقشى، بۇگىن اسكەري پروكۋراتۋرا ارىستاعى اپاتتىڭ العاشقى سەبەپتەرىن ايتقان ەدى. باس اسكەري پروكۋراتۋرا باسشىسىنىڭ ورىنباسارى دارحان ەرجانوۆ ارىستاعى اپاتتىڭ سەبەبى رەتىندە بىرنەشە نۇسقانىڭ قارالىپ جاتقانىن حابارلاعان.

سونىمەن، باس اسكەري پروكۋراتۋرا ايتقان نۇسقالار:

- ءورت قاۋىپسىزدىگىن ساقتاماۋ;

- ەلەكتر سىمدارىنىڭ تۇيىقتالۋى;

- تەز تۇتانعىش زاتتاردىڭ ورتەنۋى (قۋراعان اعاشتار، جانار-جاعارماي  ماتەريالدارى);

- لاۋازىمدى قىزمەتتەگى تۇلعالارادىڭ سالعىرتتىعى.

بۇعان قوسا:

- وق-دارىلەرى بار قويمالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا بولىنگەن بيۋدجەت قاراجاتىن پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگى;

- جارىلعىش زاتتاردىڭ دۇرىس جينالۋى;

- قويمالاردا انىقتالعان اقاۋلاردى دەر كەزىندە جويۋ.

باس اسكەري پروكۋراتۋرا وسى اتالعان سەبەپتەر بويىنشا تەكسەرىس جۇرگىزەدى. جوعارىدا اتالعان ەرەجەلەر ساقتالماعانى انىقتالعان جاعدايدا جاۋاپتى ازاماتتار زاڭ الدىندا جاۋاپقا تارتىلاتىن بولادى. بۇل تۋرالى دارحان ەرجانوۆ مىرزا ايتتى.

"قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 462-بابى 3-بولىگىنە سايكەس "ابايسىزدا ەكi نەمەسە ودان دا كوپ ادامنىڭ ولiمiنە اكەپ سوققان ءىس-ارەكەت، قارۋ-جاراقپەن، وق-دارiلەرمەن، راديواكتيۆتi ماتەريالدارمەن، جارىلعىش نەمەسە اينالاسىنداعىلارعا اسا قاۋىپ توندىرەتىن وزگە دە زاتتارمەن جانە نارسەلەرمەن جۇمىس ىستەۋ قاعيدالارىن بۇزۋ، ەگەر بۇل ابايسىزدا ادامنىڭ دەنساۋلىعىنا اۋىر نەمەسە اۋىرلىعى ورتاشا زيان كەلتiرۋگە، اسكەري مۇلiكتiڭ جويىلۋىنا نە وزگە دە اۋىر زارداپتارعا اكەپ سوعۋ" بويىنشا بەس جىلدان ون جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسى قاراستىرىلعان. وسى دەرەككە قاتىستى ءىىم تاجىريبەلى ماماندارىنان جاساقتالعان جەدەل تەرگەۋ توبى قۇرىلدى", - دەدى ەرجانوۆ.

ەرمەكباەۆ كىم؟

سونىمەن ەرمەكباەۆقا ورالايىق... بىلە ءجۇرىڭىز...

نۇرلان بايۇزاقۇلى ەرمەكباەۆ - قازاقستاننىڭ قورعانىس ءمينيسترى. بۇل قىزمەتكە 2018 جىلدىڭ تامىزىندا كەلگەن. قازىر 56 جاستا. اسكەري اتاعى - گەنەرال-مايور. قازاق، ورىس، قىتاي، اعىلشىن تىلدەرىن بىلەدى. ءبىراز جىل بيلىكتىڭ ءار ساتىسىندا لاۋازىمدى قىزمەتتەر اتقارعان. 2016 جىلى ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام مينيسترلىگى قۇرىلىپ، سول مينيسترلىكتى باسقارعان. قازىر ول مينيسترلىك جوق.

ناگرادالارى:

1. قۇرمەت وردەنى،

2. پاراسات وردەنى،

3. اسكەري بارلاۋعا 100 جىل مەدالى،

4. لوكالدى جانجالدارعا قاتىسۋشىعا مەدالى (انگولا),

5. وبلىس يگىلىگىنە اتقارعان ەڭبەگى ءۇشىن مەدالى،

6. سىرتقى بارلاۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن مەدالى،

7. قورعانىس جانە اەروعارىش ونەركاسىبىن دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن مەدالى،

8. كسرو قارۋلى كۇشتەردىڭ 70 جىلدىعى مەدالى،

9. اسكەري بارلاۋعا 20 جىل مەدالى،

10. سىرتقى بارلاۋعا 20 جىل مەدالى،

11. قر قارۋلى كۇشتەرىنە 20 جىل مەدالى،

12. قر تاۋەلسىزدىگىنە 25 جىل مەدالى،

13. قر ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنە 25 جىل مەدالى،

14. ەلباسىنىڭ العىسى توسبەلگىسى،

15. قر اسكەري بارلاۋى الدىنداعى ەڭبەگى ءۇشىن "التىن ۇكى" توسبەلگىسى،

16. ءى دارەجەلى ۇقشۇ قۇرمەت بەلگىسى،

17. قازاقستان پوليتسياسىنا 25 جىل توسبەلگىسى،

18. بىرقاتار مەرەيتويلىق مەدالدار مەن توسبەلگىلەر.

ءتۇيىن. ەرمەكباەۆ قازاقستاننىڭ قورعانىس ءمينيسترى. ارىستاعى ءورت شىققان، جارىلىس بولعان اسكەري قويماعا تىكەلەي جاۋاپتى مينيسترلىكتى باسقارىپ وتىرعان لاۋازىمدى تۇلعا. ەل-حالىقتى وسىنشا ابىگەرگە تۇسىرگەن سويقان اپات ءۇشىن ەرمەكباەۆقا سەبەپ كەرەك پە، سوندا؟

ەرمەكباەۆتىڭ وسى پىكىرى قازىر الەۋمەتتىك جەلىدە قىزۋ تالقىلانۋدا. ءوزى باسقاراتىن مينيسترلىكتىڭ قاراۋىنداعى قويماداعى جارىلىستان زارداپ شەككەن حالىقتان كەشىرىم سۇراۋعا سەبەپ سۇراعان ەرمەكباەۆتىڭ وتستاۆكاسىن تالاپ ەتىپ جاتقاندار از ەمەس. قالاي ايتساق تا، ءبىز مينيستر ەرمەكباەۆتىڭ جاڭاعى سوزدەرىن اقىل شەڭبەرىنە سىيعىزا المادىق؟

ەل امان، جۇرت تىنىشتا بۇكىل قالا قارشا بوراعان وق پەن وتتىڭ جاۋىنىن كوردى. باسپانالارىن تاستاپ، بوسىپ كەتتى. بەيبىت كۇندە ازاماتتار وققا ۇشتى. كىسى ءولىمى بولدى. بۇكىل قازاقستان حالقى قايعى كەشتى. كومەك ۇسىنىپ، جىلۋ جينادى. باسقاسىن ايتپاعاندا، ەرمەكباەۆ وسى ءۇشىن حالىقتان كەشىرىم سۇراپ قانا قويماي، ءوز ەركىمەن وتستاۆكاعا كەتۋى كەرەك ەدى. الايدا ەرمەكباەۆ ويتپەدى. كەرىسىنشە، "كەشىرىم سۇرايتىنداي ەش سەبەپ جوق" دەپ سويلەدى.

جىل باسىنان بەرى ەلىمىزدە جۇزگە جۋىق ميتينگ ءوتىپتى. جۇرت ەلدەگى الەۋمەتتىك پروبلەمالاردى كوتەرىپ، كوشەلەرگە شىقتى.ەل-حالىقتىڭ كوڭىلى الاعاي دا، بۇلاعاي بولىپ تۇرعان وسى ساتتە ءمينيستردىڭ جاڭاعىداي سويلەۋى -  ونسىز دا اشىنىپ وتىرعان اعايىندى ارانداتۋعا سەبەپ بولماسا يگى ەدى.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz