سارسەنبى, 9 قازان 2024
بۇ نە مازاق؟ 18117 83 پىكىر 4 قىركۇيەك, 2019 ساعات 16:59

ەسىڭىز دۇرىس پا، ەلشى مىرزا؟

قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى

بەيبىت باكىرۇلى اتامقۇلوۆتىڭ نازارىنا!

ەكى-ءۇش كۇننەن بەرى جاڭاوزەن جۇرتى ءوز وكىمەتىنە، ءوز بيلىگىنە، ءوز پرەزيدەنتىنە دات ايتىپ، دابىل قاعىپ، قىتايدىڭ 55 زاۋىتىنىڭ قازاقستاندا سالىنۋىنا قارسىلىق ءبىلدىرىپ جاتىر. زاۋىتتاردىڭ سالىنبايتىنىنا باسقا-باسقا ەمەس، پرەزيدەنتتىڭ ءوزى كەپىلدىك بەرۋى كەرەك دەگەن تالاپ قويدى. باتىستاعى جاڭاوزەن باستاپ بەرگەن قارسىلىق اكتسياسىن شىمكەنت، اقتوبە مەن استانا قولداپ، بۇگىن الماتى مەن سەمەي جالعادى.

ال قىتايدىڭ قازاقستانداعى وكىلەتتى ەلشىسى شىجان سياۋ دەيتىن ادام ەلدىڭ ىشكى شارۋاسىنا بەت-الباتى ارالاسقانداي بولىپ، جاڭاوزەندەگى ميتينگ تۋرالى «Baq.kz» پورتالىنا پىكىر ايتىپتى. «ءوز بيلىگىڭنىڭ كاسىبيلىگى مەن قۇزىرەتتىلىگىنە سەنىمسىزدىك ءبىلدىرىپ وتىرعان سەندەردىڭ، ەستەرىڭ دۇرىس پا؟» دەپتى. ايتپاقشى، ءبىز ماتەريالدى جازىپ جاتقاندا، «Baq.kz» ەلشىنىڭ ەرسىلى-قارسىلى سويلەگەن سۇحباتىن سايتتان الىپ تاستاپتى.

الايدا، ەلشى شىجاننىڭ شامىرقانا سويلەگەنى «kaz.caravan.kz» سايتىندا تۇر ەكەن. سوندىقتان سىلتەمەنى سول جاققا بەردىك.

ءسوزىن بۇرمالاپ، سىنىقتان سىلتاۋ ىزدەدى دەمەڭىزدەر، مىنە الگى ەلشىنىڭ ءوز ءسوزى:


«مەن مۇنداي وقيعامەن تانىسپىن. بىراق بۇل وقيعاعا قاتىستى پىكىر بىلدىرمەيمىن. سەبەبى ميتينگتەن كەيىن بريفينگ ءوتتى جانە وندا مەنىڭ ارىپتەستەرىم پىكىر ءبىلدىردى، تولىق تۇسىنىكتەمە بەردى. ولار 55 جوبانىڭ قايدان شىققانىن، قانداي جوبالار ەكەنىن جانە ولاردىڭ مەملەكەتتىك ساراپتامادان قالاي ءوتىپ جاتقانىن، ۇكىمەتارالىق ورتاق كوميسسيا ءاربىر جوبانى قالاي ىرىكتەيتىنى تۋرالى ايتىپ بەردى. وعان قوسارىم جوق. بۇل - ءبىر جاعىنان. ەكىنشى جاعىنان، وسى ميتينگتە ايتىلىپ جاتقان ويلار - وتە كۇلكىلى. سەبەبى ولار قازاقستاننىڭ ۇكىمەت ورگاندارىنىڭ قۇزىرەتى مەن كاسىبيلىگىنە سەنىمسىزدىك تۋعىزىپ وتىر. تەك سۇراق قويعىم كەلەدى: ەسىڭىز دۇرىس پا؟

وسى مۇمكىندىكتى پايدالانىپ، 55 جوبانىڭ ءبىرىن مىسالعا ايتىپ كەتكىم كەلەدى. ول - شىمكەنت مۇناي وڭدەۋ زاۋىتى. وعان مەن بىلتىر باردىم. زاۋىت وتە ەسكى بولدى. 1985 جىلى سوۆەت كەزىندە سالىنعان. مودەرنيزاتسيالاۋعا دەيىن ول زاماناۋي تەحنولوگيالىق نورمالارعا سايكەس كەلمەدى. شىعاراتىن ءونىمنىڭ ساپاسى جاعىنان، ەكولوگياعا تيگىزەتىن اسەرىنىڭ زيانى جاعىنان دا وتە ناشار بولدى. وسى ايماقتاعى اۋانى لاستايتىن ەڭ باستى نىسان ەدى. ءبىزدىڭ جۇمىلدىرىلعان ورتاق كۇشىمىزدىڭ ارقاسىندا زاۋىت جاڭادان ىسكە باستاپ، تولىق رەجيمدە جۇمىس ىستەي باستادى. ونىڭ ارقاسىندا قازاقستان ءوزىن تەك ساپالى بەنزينمەن قامتاماسىز ەتىپ قويماي، جاقىن كورشى ەلدەرگە ەسكپورتتاي باستادى. رەسمي اقپاراتقا سۇيەنسەك، قازاقستان - تمد ەلدەرىنىڭ ىشىندە بەنزين ەڭ ارزان مەملەكەت. ميتينگكە شىعۋشى وراتورلار، بۇعان نە ايتار ەدىڭىز؟».


ەلشىنىڭ ءسوزىن ەستىدىك. ەندى سويلەم-سويلەمى، جول-جولىمەن جازىپ، ساراپتايىق...

كىمنىڭ سوزىنە سەنەمىز؟

بىرىنشىدەن، «ولار 55 جوبانىڭ قايدان شىققانىن، قانداي جوبالار ەكەنىن جانە ولاردىڭ مەملەكەتتىك ساراپتامادان قالاي ءوتىپ جاتقانىن، ۇكىمەتارالىق ورتاق كوميسسيا ءاربىر جوبانى قالاي ىرىكتەيتىنى تۋرالى ايتىپ بەردى»، دەپتى.

ەلشىنىڭ سوزىنە سەنسەك، 55 جوبا دەگەن بار. ول جوبالاردى ەلارالىق ورتاق كوميسسيا ىرىكتەيدى. ءتىپتى، ول جوبالار مەملەكەتتىك ساراپتامادان دا ءوتىپ جاتىر-مىس.

ال 2 قىركۇيەكتە قر سىرتقى ىستەر ۆيتسە-ءمينتيسترى ەرمەك كوشەرباەۆ ينۆەستيتسيا تارتۋ تۋرالى بريفينگ وتكىزگەن. سول جيىندا جاڭاعى كوشەرباەۆ دەيتىن كىشى مينيستر قىتايدىڭ قازاقستانعا 55 زاۋىت سالاتىنى تۋرالى اڭگىمەنىڭ مۇلدە بولماعانىن ايتقان. «Aikyn.kz» جازعان.

«مۇنداي حاباردى بلوگەرلەر whatsapp ارقىلى تاراتىپ ءجۇر، الايدا مۇنداي باعدارلاما اتىمەن جوق. ەسكى زاۋىتتاردى ەشكىم كوشىرىپ الىپ كەلمەيدى. ارنايى بىرلەسكەن كوميسسيا بار، مۇندا بار جوبالار ىرىكتەۋ مەن ساراپتامادان وتەدى. ءارى كوبىنە مۇنداي جوبالاردى جەكە كاسىپكەرلەر جۇزەگە اسىرادى. سوندىقتان ەشكىم مۇندا ەسكى زاۋىتتاردى كوشىرىپ الىپ كەلمەيدى. ءتىپتى ولار قالاعان كۇننىڭ وزىندە ءبىزدىڭ كوميسسيا وعان مۇمكىندىك بەرمەيدى»، - دەگەن ەدى كوشەرباەۆ.

2019 جىل. 29 ءساۋىر. قازاقستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قىتايعا باردى. الگى قحر توراعاسى شى جيڭ پيڭ «دوستىق» وردەنىمەن ماراپاتتايتىن كەز عوي. نۇرسۇلتان نازارباەۆ «ءبىل بەلدەۋ، ءبىر جول» فورۋمىنا قاتىسقان. كەيىن قىتاي باسىلىمىنا سۇحبات بەرگەن. سول سۇحباتىندا قىتايدىڭ قازاقستانداعى 55 ءىرى جوباسىنىڭ 15-ءى ءوز جۇمىسىن باستاعانىن، 11 نىسان بيىل پايدالانۋعا بەرىلەتىنىن ايتقان. «ازاتتىق» جازدى.

ال كەشە ماڭعىستاۋ وبلىسى اكىمى سەرىكباي تۇرىموۆ «زاۋىت سالۋعا رۇقسات بەرىلگەن جوق» دەپ سويلەدى. «جاس الاش» گازەتى جازدى.

«55 قىتاي زاۋىتى كىرەتىن بىزدە مەملەكەتتىك باعدارلاما جوق. زاۋىت سالۋعا رۇقسات بەرىلگەن جوق. بىزگە ءونىم وڭدەۋ كەرەك. بىراق قىتاي ەمەس. رەسەي، اقش، يران باسقا دا ەلدەرمەن قارىم-قاتىناسىمىز بار. قازاقستان وزىمەن-ءوزى دامي المايدى. باسقا ەلدەرمەن جان-جاقتى قارىم-قاتىستا داميدى. 55 زاۋىت بۇل جەرگە سالىنبايدى»، - دەگەن ەدى تۇرىموۆ.

سونىمەن كىم وتىرىكشى؟  ەلشى مە، ەل باسقارۋشىلار ما؟ ەلباسىنىڭ سوزىنە سەنسەك، زاۋىتتار بار، ءتىپتى كەيبىرى جۇمىس جاساپ جاتىر، انە. ەلشى مەن كىشى مينيستر كوشەرباەۆتىڭ سوزىنە سەنسەك، جوبالار بار، بىراق ولاردى مەملەكەتتىك كوميسسيا ەلەكتەن وتكىزىپ جاتىر. دەمەك، ءالى قولدانىسقا بەرىلمەگەن. اكىمنىڭ سوزىنە سەنسەك، ونداي زاۋىت اتىمەن جوق.

سونىمەن، ناقتىسى نە؟ كەشەلى-بەرگى دابىلداتىپ جۇرگەن جۇرتقا ءدال جاۋاپتى كىم بەرەدى؟ كىشى مينيستر كوشەرباەۆ ءوز سوزىندە «مۇنداي حاباردى بلوگەرلەر whatsapp ارقىلى تاراتىپ ءجۇر»، دەپ قالدى عوي. ءيا، الەۋمەتتىك جەلىدە ءارتۇرلى اڭگىمە ايتىلىپ ءجۇر. حالىق ولاردىڭ قايسىسىنا سەنۋى كەرەك؟ جۇرتتىڭ ميتينگكە شىعىپ، مازالانۋىنىڭ دا سەبەبى – وسى ناقتى جاۋاپتىڭ جوقتىعىنان ەمەس پە؟ بىزشە بولسا، سولاي...

ەلشى: ەسىڭىز دۇرىس پا؟

ەكىنشىدەن، ءارى قاراي: «ەكىنشى جاعىنان، وسى ميتينگتە ايتىلىپ جاتقان ويلار - وتە كۇلكىلى. سەبەبى ولار قازاقستاننىڭ ۇكىمەت ورگاندارىنىڭ قۇزىرەتى مەن كاسىبيلىگىنە سەنىمسىزدىك تۋعىزىپ وتىر. تەك سۇراق قويعىم كەلەدى: ەسىڭىز دۇرىس پا؟», دەپتى اناۋ كۇلەگەش ەلشى شىجان سياۋ.

بۇل شىجان سياۋ دەيتىن شەتەل ازاماتى. سايكەسىنشە، شەتەلدىك دەپ ەسەپتەلەدى. قىتايدىڭ قازاقستانداعى وكىلەتتى ەلشىسى. ياعني، لاۋازىمدى ميسسياداعى ادام. ال كەز كەلگەن شەتەلدىك (مەيلى ول قانداي مانساپتاعى ادام بولسا دا) اۋەلى قر كونستيتۋتسياسىن، ونان سوڭ ونىڭ ادامدارى مەن ادامدارىنىڭ ار-ۇجدانىن كەمسىتۋگە جول بەرمەۋى كەرەك.

ال بوتەن ەلدىڭ بىلدەي ەلشىسى دەيتىن لاۋازىمداعى ادامنىڭ «ولاردىڭ ميتينگتە ايتىپ جاتقان ويلارى - كۇلكىلى» دەپ سويلەۋى – قر ازاماتتارىنىڭ ۇستانىم-پىكىرىن كەمسىتۋ ەمەي نەمەنە؟! ول از دەسەڭىز، اتا زاڭ بار. كونستيتۋتسيا. سول كونستيتۋتسيانىڭ 32 بابىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى بەيبىت ءارى قارۋسىز جينالۋعا، جينالىستار، ميتينگىلەر مەن دەمونستراتسيالار، شەرۋلەر وتكىزۋگە جانە توسقاۋىلدارعا تۇرۋعا حاقىلى» دەپ تايعا تاڭبا باسقانداي جازىلعان. ءتىپتى بولماسا، «قر-دا بەيبىت جينالىستار، ميتينگىلەر، شەرۋلەر، پيكەتتەر جانە دەمونستراتسيالار ۇيىمداستىرۋ مەن وتكىزۋ ءتارتىبى تۋرالى» 1995 جىلعى 17 ناۋرىزداعى №2126 زاڭى بار. وسى زاڭدا ميتينگتەر وتكىزۋدىڭ ءتارتىبى مەن ەرەجەلەرى ەگجەي-تەگجەيلى جازىلعان.

اتا زاڭنىڭ 24 بابىندا، 3 تارماعىندا:  «ەرەۋىل جاساۋ قۇقىعىن قوسا العاندا، زاڭمەن بەلگىلەنگەن تاسىلدەردى قولدانا وتىرىپ، جەكە جانە ۇجىمدىق ەڭبەك داۋلارىن شەشۋ قۇقىعى مويىندالادى» دەپ جازىلعان.

نەمەسە 33 باپ بار. وندا: «قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتارىنىڭ تىكەلەي جانە ءوز وكىلدەرى ارقىلى مەملەكەت ءىسىن باسقارۋعا قاتىسۋعا، مەملەكەتتىك ورگاندار مەن جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارىنا تىكەلەي ءوزى جۇگىنۋگە، سونداي-اق جەكە جانە ۇجىمدىق وتىنىشتەر جولداۋعا قۇقىعى بار» دەپ جازىلعان.

2019 جىل. 17 ماۋسىم. قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ «Euronews» ارناسىنا سۇحبات بەرىپ، «ميتينگ وتكىزۋگە رۇقسات بەرەتىن زاڭ قابىلدايتىنىن» ايتتى.

2019 جىل. 2 قىركۇيەك. پرەزيدەنت توقاەۆ قازاقستان حالقىنا جولداۋ جولدادى. وندا «بەيبىت شەرۋلەر وتكىزۋگە رۇقسات بەرىلەتىنىن» ايتتى.

ال جۇرت كەشەدەن بەرى نە ءۇشىن ميتينگكە شىقتى؟ قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتى كونستيتۋتسياعا ساي، ءوز تالاپ-تىلەكتەرىن بەيبىت شەرۋ، ميتينگ، پيكەت ت.ب. ارقىلى بىلدىرۋگە قۇقىلى. پرەزيدەنت كونستيتۋتسيانىڭ كەپىلى (گارانتى). سوندىقتان، جۇرت پرەزيدەنتتىڭ كەلۋىن، زاۋىتتاردىڭ سالىنبايتىنىنا كەپىلدىك بەرۋى تالاپ ەتتى. ول ءاربىر ازاماتتىڭ زاڭدى قۇقىعى. ال قازاقستان ازاماتتارىنىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىعىن مويىنداماۋ، كەمسىتۋ، ودان قالسا بالاعاتتاۋ – قازاقستان كونستيتۋتسياسىن مويىنداماۋمەن پارا-پار!

55 جوبانىڭ بىرەۋى - شىمكەنتتەگى زاۋىت ەكەن

ۇشىنشىدەن، شىجان سياۋ بىلاي دەيدى: «55 جوبانىڭ ءبىرىن مىسالعا ايتىپ كەتكىم كەلەدى. ول - شىمكەنت مۇناي وڭدەۋ زاۋىتى. وعان مەن بىلتىر باردىم. زاۋىت وتە ەسكى بولدى. 1985 جىلى سوۆەت كەزىندە سالىنعان. مودەرنيزاتسيالاۋعا دەيىن ول زاماناۋي تەحنولوگيالىق نورمالارعا سايكەس كەلمەدى. شىعاراتىن ءونىمنىڭ ساپاسى جاعىنان، ەكولوگياعا تيگىزەتىن اسەرىنىڭ زيانى جاعىنان دا وتە ناشار بولدى. وسى ايماقتاعى اۋانى لاستايتىن ەڭ باستى نىسان ەدى. ءبىزدىڭ جۇمىلدىرىلعان ورتاق كۇشىمىزدىڭ ارقاسىندا زاۋىت جاڭادان ءىس باستاپ، تولىق رەجيمدە جۇمىس ىستەي باستادى».

2018 جىل. «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىندا «قازاق مۇنايىنا قازاقتان باسقانىڭ ءبارى باستىق» اتتى ماقالا جاريالاندى. وندا ءدال وسى شىجان سياۋ اۋزىنىڭ سۋى قۇرىپ ايتىپ وتىرعان شىمكەنت مۇناي وڭدەۋ زاۋىتى تۋرالى دا ايتىلعان...

شىمكەنت ءموز – باقىلاۋشى اكتسيونەرى «پەتروكازاحستان»

«پەتروقازاقستان ينك.» – بۇل اكتسيونەرلەرى بولىپ «CNPC E&D» (67%) جانە «قازمۇنايگاز» ءبو (33%) تابىلاتىن، مۇناي جانە گازدى ساتىپ الۋ، بارلاۋ، شىعارۋ جانە ءوندىرۋ، سونداي-اق مۇناي ونىمدەرىن ساتۋ بويىنشا قىزمەتتى جۇزەگە اسىراتىن كومپانيالار توبى.

باسشىلىق قۇرام:

ۆەي يۋيسيان، «پەتروكازاحستان ينك.» كومپانياسىنىڭ باس اتقارۋشى ديرەكتورى،

ين سيانتسين، لوگيستيكا مەن ماركەتينگ جونىندەگى ۆيتسە-پرەزيدەنتى،

چجان پينچجان، الماتى فيليالىنىڭ باسشىسى،

يان مينيۋي، قارجى ديرەكتورى،

ۋ لينگان، «پەتروكازاحستان قۇمكول رەسوريز» باسقارما توراعاسى،

تسزيان شي، «پەتروكازاحستان ويل پروداكتس» پرەزيدەنتى،

تسزەن سيۋيدۋن، «پەتروكازاحستان ويل پروداكتس» ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جونىندەگى ۆيتسە-پرەزيدەنتى،

رۇستەم بەكتۇروۆ، ستراتەگيالىق كوممۋنيكاتسيا جونىندەگى ۆيتسە-پرەزيدەنتى،

بولات كوشەرباەۆ، «پەتروكازاحستان قۇمكول رەسوريز» ۆيتسە-پرەزيدەنت،

اسقار تۇرىسبەكوۆ، «پەتروكازاحستان ويل پروداكتس» ءبىرىنشى ۆيتسە-پرەزيدەنتى،

راقىمجان جانعابىلوۆ، «پەتروكازاحستان ويل پروداكتس» مودەرنيزاتسيا جانە دامۋ جونىندەگى ۆيتسە-پرەزيدەنتى.

(ەسكەرتۋ! بۇل 2018 جىلعى دەرەك. قازىر باسشىلىق قۇرام وزگەرۋى مۇمكىن. الايدا ايتارلىقتاي ايىرماشىلىق بولا قويۋى ەكىتالاي.).

باسشىلىق قۇرامداعى باللانس – 7/4. شىجان سياۋ مىرزانىڭ مەڭزەپ وتىرعان «ورتاعى» مەن «ورتاق جۇمىلدىرىلعىن كۇشى» وسى بولار، بالكىم؟! ءبىز بۇل زاۋىتتىڭ باسشىلىعىنداعى ونشاقتى ادامنىڭ عانا ەسىم-سويلارىن ەكشەلەپ جازدىق. ال مۇنداعى قاراۋىلىنان قازانشىسىنا دەيىنگى بارلىق دەڭگەيدەگى جۇمىس كۇشى قانداي؟ ەتنيكالىق قۇرامى قانداي؟ جۇمىسشىلار اراسىندا ەتنيكالىق قۇرام تەپە-تەڭدەگى ساقتالعان با؟ جۇمىس بەرۋشى تاراپ نەمەسە تاراپتار ەڭبەك اقىسىن تولەۋدە قازاقستاندىق جۇمىسكەرلەر مەن قىتايلىق جۇمىسكەرلەرگە تەڭ قاراي ما؟ بۇل تۋرالى اقپاراتتاردى ەلشى شىجان اشىق جاريالاي الا ما؟ ءاي، قايدام!

ەلشى شىجان سياۋ -  ارانداتۋشى ما؟

تورتىنشىدەن, «قازاقستان - تمد ەلدەرىنىڭ ىشىندە بەنزين ەڭ ارزان مەملەكەت. ميتينگكە شىعۋشى وراتورلار، بۇعان نە ايتار ەدىڭىز؟»، دەپتى شامىرقانا سويلەپ.

جاقسى-اق، جوعارىداعى شالا ساۋاتتى سالا-قۇلاش سوزدەردى شىجان ءوز ەلىنىڭ مۇددەسى تۇرعىسىنان سويلەپتى دەلىك. دەسە دە، بۇل دا اقتالمايتىن ارگۋمەنت.

ال ەندى، ميتينگشىلەرگە قاراپ، «قازاقستان بەنزينىن ارزانعا ساتىپ جاتىر، سەندەر سوعان نە ايتاسىڭدار، ال؟» دەگەنىن ديپلوماتيانىڭ قاي ساناتىنا جاتقىزامىز؟ ءبىز شىجاننىڭ جاڭاعى سوزدەرىن باسقا-باسقا ەمەس، ءدال وسىلاي تۇسىندىك. ەل-حالىقتىڭ كوڭىلى الاعاي دا بۇلاعاي بوپ تۇرعان وسى كەزدە ەلشىنىڭ بۇل ايتقاندارى بارىپ تۇرعان – پروۆوكاتسيا!

قر «اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى» 2014 جىلعى 5 شىلدەدەدەگى №235-V قرز كودەكسى بار. اتالعان كودەكستىڭ 488 بابى، 2 تارماعىندا: «ۇيىمدار باسشىلارىنىڭ جانە باسقا دا لاۋازىمدى ادامدارىنىڭ سانكتسيالانباعان جينالىسقا، ميتينگىگە، پيكەت قويۋعا، دەمونستراتسياعا نەمەسە وزگە دە كوپشiلiك iس-شاراعا قاتىسۋشىلارعا ءۇي-جاي نە وزگە دە مۇلiك (بايلانىس قۇرالدارىن، كوبەيتۋ تەحنيكاسىن، جابدىق، كولiك) بەرۋi نەمەسە وسىنداي iس-شارالاردى ۇيىمداستىرۋ مەن وتكiزۋ ءۇشiن وزگە دە جاعدايلار جاساۋى – جيىرما ايلىق ەسەپتiك كورسەتكiش مولشەرiندە ايىپپۇل سالۋعا اكەپ سوعادى»، دەپ انىق جازىلعان.

ءيا، كەشەلى-بەرى ەلىمىزدىڭ بىرنەشە قالالارىندا نارازىلىق اكتسيالارىنىڭ بولۋىنا ەلشى شىجان سەبەپكەر ەمەس. ميتينگكە – ءبىرىنشى كەزەكتە اتقارۋشى جانە جوعارعى بيلىك سەبەپكەر. حالىق ءوز بيلىگىنىڭ، ءوز بيلىگىندەگى باسشىلاردىڭ شەشىمىنە نارازى. ءدال كەشەگى، بۇگىنگى ماسەلەدە – بۇل قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى ينۆەستيتسيالىق جوبا كەلىسىمى. ياعني، قىتايدىڭ 55 زاۋىتىنىڭ قازاقستاندا سالىنۋى ماسەلەسى. جۇرت وسىعان نارازى. سول ءۇشىن دە، ءوز پرەزيدەنتىنەن تۇسىنىكتەمە بەرۋدى تالاپ ەتۋدە. بۇل ءاربىر قازاقستان ازاماتىنىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقى! ال ەندى وعان ەلشىنىڭ ارالاسىپ، ازاماتتاردىڭ تاڭداۋ بوستاندىعىن كەمسىتۋى – وتقا ماي قۇيعانمەن بىردەي بولدى.

ءتۇيىن. «ەلدەستىرمەك ەلشىدەن، جاۋلاستىرماق جاۋشىدان» دەۋشى ەدى. شىجىڭدانىپ سويلەيتىن شىجان دەيتىن الگى اينەككوز، ادىرەم كەتكىر - ەلشىدەن گورى، جاۋشى ما دەرسىڭ... ايتپەسە، ءوز بيلىگىنە، ءوز پرەزيدەنتىنە دات ايتقان ەلگە «ەستەرىڭ دۇرىس پا» دەگەندى ەستى ادام ايتپاسا كەرەك-ءتى.

قر كونستيتۋتسياسىندا كورسەتىلگەن زاڭدار مەن كودەكستەردى ورەسكەل بۇزعان، قر ازاماتتارىنىڭ ۇستانىم-پىكىرلەرى مەن تاڭداۋلارىن كەمسىتكەن ەلشى شىجان سياۋعا قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى شارا قولدانۋى كەرەك!

ديپلوماتيالىق اكريديتاتسيا مەن رانگتى بەرەتىن ءدال وسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى! دەمەك، بەرىلگەن اكريدتى كەرى قايتارىپ الۋعا دا قۇقىلى! ال ول ءۇشىن جوعارىداعى زاڭ بۇزۋشىلىقتار جەتكىلىكتى بولسا كەرەك-ءتى.

ەلشىنىڭ دەگەنىنە قاراپ، زاڭىڭ سولقىلداق، مەملەكەتتىك قىزمەتتەگىلەرىڭ ءمىنايى بولسا، ارينە، شىجاندار شىجىڭدانىپ سويلەيدى دەمەسكە شاراڭ جوق.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz

83 پىكىر