اكەمتەاتر 94-ءشى ماۋسىمنىڭ شىمىلدىعىن اشتى
الماتىدا مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى اكادەميالىق دراما تەاترى 94-ءشى ماۋسىمنىڭ شىمىلدىعىن اشتى. جاڭا ماۋسىم "الاش" ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى ءاليا بوپەجانوۆانىڭ اۋدارماسىنداعى، گريگوري ۆ. تومسكيدىڭ «اتتيلا مەن اەتسي» قويىلىمىنىڭ پرەمەراسىمەن باستالدى. سپەكتاكلدىڭ قويۋشى-رەجيسسەرى - قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى الما كاكىشەۆا.
ايتا كەتەيىك، اكەمتەاتر جاڭا ماۋسىمنىڭ اشىلۋىنا دەيىن پاۆلودار، سەمەي جانە وسكەمەن قالالارىنا گاسترولدىك ساپارمەن بارىپ كەلدى. بۇل ساپار بارىسىندا تەاتر ۇجىمى كورەرمەن قاۋىمعا:
-مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «اباي» تراگەدياسىن (رەجيسسەرى – قازاقستاننىڭ حالىق ءارتيسى ەسمۇحان وباەۆ),
-الەكساندر ءۆولوديننىڭ «قوشتاسقىم كەلمەيدى..» دراماسىن (رەجيسسەرى قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى اسحات ماەميروۆ),
-تىنىمباي نۇرماعانبەتوۆتىڭ «قوجاناسىر ءتىرى ەكەن...» كومەدياسىن (رەجيسسەرى قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ورازحان كەنەباەۆ),
-عاريفوللا ەسىمنىڭ «تاڭسۇلۋ» دراماسىن (رەجيسسەرى قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى الما كاكىشەۆا)
-باقىت بەدەلحاننىڭ «مۇقاعاليمەن سىرلاسۋ» پوەتيكالىق قويىلىمىن (رەجيسسەرى ءاريداش وسپانباەۆا) ۇسىندى.
تەاتر ديرەكتورى ءسابيت ابدىحالىقوۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇل ماۋسىمنىڭ ەرەكشەلىگى - حالىققا، كورەرمەندەرگە بارىنشا جاقىن بولۋ ماقساتىندا ارنايى مەرەكە سيپاتىندا ۇيىمداستىرىلعان.
ءسابيت ابىحالىقوۆ، م.اۋەزوۆ تەاترىنىڭ ديرەكتورى:
-ءبىز وسى ماقساتتا تەاتر فويەسىندە ارنايى "مۇحتار اۋىلى", ء"شامشى اۋىلى", "مۇقاعالي اۋىلى", "پوەزيا بۇرىشى" سياقتى تەاترلاندىرىلعان كورىنىستەردى ەل نازارىنا ۇسىنىپ جاتىرمىز. جانە، پرەمەرا سپەكتاكلىنە قاتىساتىن اكتەرلاردان باسقا تەاتر ارتىستەرى كورەرمەننىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرىپ، حالىقپەن بىرگە ءجۇر. سونىمەن قاتار، سوناۋ 70-90 جىلدارى تەاترىمىزدا فوتو ءتىلشى بولىپ ىستەگەن عاليقۇمار قابدەشوۆ اقساقالىمىزدىڭ ارحيۆتە جاتقان، بۇرىن ەش جەردە جاريالانباعان سۋرەتتەرىن ەل نازارىنا ۇسىنىپ، تەاتردا اعامىزدىڭ فوتو كورمەسىن وتكىزەيىن دەپ جاتىرمىز. جانە، ەڭ باستىسى - بۇل ماۋسىمدى جاڭا پرەمەرامەن اشىپ وتىرمىز،- دەدى.
سونداي-اق، حالىق ءارتىسى ءاسانالى ءاشىموۆ ءسوز الىپ، تەاتردى جاڭا ماۋسىمنىڭ اشىلۋىمەن قۇتتىقتادى. جانە، قازىرگى تاڭدا تەاتر قويىلىمدارىنا ساۋاتتى سىن جازىلمايتىنىن دا ايتىپ ءوتتى.
ءاسانالى ءاشىموۆ، قر حالىق ءارتىسى:
-بۇل - سوناۋ 94 جىل بۇرىن قىزىلوردادا ۇلىلاردىڭ اشقان تەاترى. ۇلىلار جۇمىس ىستەپ كەتكەن كيەلى تەاتر. سولاردىڭ ءىزىن جوعالتپاي، سولاردىڭ ءستيلىن جوعالتپاي، وتكەن ءومىرىن، شەبەرلىگىن، شەبەرلىك كلاسىن بالالارعا ءسىڭىرۋ - ءبىزدىڭ ماقساتىمىز. سوندىقتان، بۇل تەاتر - ۇلكەن قارا شاڭىراق. سونى قولىمىزدان كەلگەنشە قۇلاتپاي، جاڭا كەلىپ جاتقان بالالاردى سول جولعا سالىپ، شەبەرلىكتەرىن شىڭداپ، اكتەردىڭ كىم ەكەنىن حالىققا تانىتىپ، حالىقپەن ءجيى كەزدەستىرىپ، سونداي ارەكەت جاسايمىز.
باياعىدا قۇنداقباەۆتىڭ تۇسىندا، قاجىعۇمار قۋاندىقوۆ تۇسىندا كوبەتاي دەگەن كىسى بولعان. ودان سوڭ، اشىربەك سىعايلاردان كەيىن جاقسى جازىلعان، اكتەرلارعا جاردەم بەرەتىن سىنداردى ەستي الماي ءجۇرمىز. قازىر تەاتر سپەكتاكلدەرىن تالداپ، سىن جازۋدى كوپ كورمەيتىن بولدىم. تەاتر - سىنشىسى بولسا عانا وسەدى. ول ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ قويىلىمدى بىرنەشە رەت كورىپ، ماعۇلمات الۋ كەرەك. جان-جاقتى زەررتەۋ كەرەك. سوندىقتان، باق وكىلدەرىن وسى تۇرعىدا بىزگە كومەكتەسۋگە شاقىرامىن.
ودان سوڭ، زيالى قاۋىم وكىلدەرى، كورەرمەندەر مەن تەاتر ۇجىمى م.و.اۋەزوۆ ەسكەرتكىشىنە ارنايى گۇل شوقتارىن قويىپ تاعزىم ەتتى.
گۇل قويۋ راسىمىنەن سوڭ، كوپشىلىك قاۋىم گريگوري ۆ. تومسكيدىڭ «اتتيلا مەن اەتسي» قويىلىمىن تاماشالادى.
بۇل قويىلىمنىڭ ايتار ويى سالماقتى، كوتەرەر جۇگى اۋىر. مۇندا اتتيلا باسقىنشى ەمەس، كەرىسىنشە، ەۋروپادا قۇل يەلەنۋشىلىك قۇرىلىستىڭ شايقالۋىنا اسەر ەتكەن، ونداعى حالىقتارعا ازاتتىق اپەرگەن ۇلى قولباسشى، عۇن-ريم يمپەرياسىن قۇرۋدى ارمانداعان كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى، ديپلومات رەتىندە ساحنالانعان. سونداي-اق، ونىڭ سۇيىكتى جارى كەرە-كوعا ماحابباتى، ريمدىك اتاقتى گەنەرال اەتسيمەن دوستىعى دا كوركەم كورىنىس تاپقان.
ال، تەاتر ديرەكتورى ءسابيت ابدىحالىقوۆ «اتتيلا مەن اەتسي» قويىلىمىن كەلەسى جىلى يتالياعا اپارىپ قويۋعا نيەتتەنىپ وتىرعانىن ايتتى. ول ءۇشىن قازىر "حالىقارالىق ادام ينستيتۋتىنىڭ" پرەزيدەنتى جانۇزاق اكىم مىرزا باستاعان بىرقاتار شىعارماشىلىق ۇجىم جۇمىس ىستەپ جاتقان كورىنەدى.
قازاق ونەرىنىڭ قارا شاڭىراعى اتانعان اكەم تەاترعا شىعارماشىلىق تابىس تىلەپ، كورەرمەننىڭ كوڭىلىنەن شىعاتىن سۇبەلى تۋىندىلارىڭىز كوپ بولسىن دەيمىز!
نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى
Abai.kz