جىلىنا ءبىر رەت رامازان ايىندا كەلەتىن قاسيەتتى قادىر ءتۇنىنىڭ رۋحاني سالماعى وراسان زور ەكەنى كوپشىلىككە ايان. ايتسەدە، قالىڭ بۇقارا قاسيەتتى كەشتى ەرەكشە ءىلتيپات كورسەتىپ، ۇلىقتاعانىمەن، قادىر ءتۇنىنىڭ تاريحى مەن ءمان-ماعىناسىنا تەرەڭ ۇڭىلە بەرمەيدى. قۇداي-تاعالانىڭ كالامى قۇران-كارىمدە قاسيەتتى كەش حاقىندا «قادىر» سۇرەسىنىڭ بار ەكەنى بەلگىلى. ەندەشە، تانىم-تۇيسىگىمىزدى ارتتىرۋ ماقساتىندا وسى سۇرەنىڭ تۇسىندىرمەسىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنباقپىز.

قادىر ءسوزى نە ماعىنا بەرەدى؟

قۇران-كارىمگە العاش تۇسىندىرمە جاساعان ءماشھۇر عالىم يبن كاسير «قادىر» ءسوزىنىڭ تومەندەگىدەي ءۇش ماعىناسى بار ەكەنىن ايتىپ وتەدى.

ءبىرىنشى، «قادىر» ءسوزى «ۇكىم ءتۇنى» ماعىناسىن بەرەدى. وسىعان بايلانىستى قادىر ءتۇنى دەگەندە اللانىڭ تاعدىردى ۇكىم ەتەتىن ءتۇنى دەگەن وي تۇيۋگە بولادى. بۇل جەردەگى تاعدىر ۇعىمى، اۋەلگى تاعدىردىڭ پاش ەتىلۋى بولاتىن. ويتكەنى قۇران-كارىمدە: «ول كەشتە بارلىق حيكمەتتى ىستەر ايىرىلادى» (دۇحان، 4) دەپ بۇيىرىلعان.

ەكىنشى، «ۇلى جانە وراسان زور» ماعىناسىن بەرەدى. ياعني، قادىر ءتۇنى ۇلى جانە وراسان زور بولعان اسا قۇندى ءتۇن دەگەن ءسوز. ۇلى جانە وراسان زور بولاتىن سەبەبى، بۇل ءتۇننىڭ سالماعى مىڭ ايدان دا قايىرلى. بۇل حاقىندا قۇران-كارىمدە: «قادىر ءتۇنى مىڭ ايدان دا قايىرلى» (قادىر، 3) دەپ باياندالادى.

جىلىنا ءبىر رەت رامازان ايىندا كەلەتىن قاسيەتتى قادىر ءتۇنىنىڭ رۋحاني سالماعى وراسان زور ەكەنى كوپشىلىككە ايان. ايتسەدە، قالىڭ بۇقارا قاسيەتتى كەشتى ەرەكشە ءىلتيپات كورسەتىپ، ۇلىقتاعانىمەن، قادىر ءتۇنىنىڭ تاريحى مەن ءمان-ماعىناسىنا تەرەڭ ۇڭىلە بەرمەيدى. قۇداي-تاعالانىڭ كالامى قۇران-كارىمدە قاسيەتتى كەش حاقىندا «قادىر» سۇرەسىنىڭ بار ەكەنى بەلگىلى. ەندەشە، تانىم-تۇيسىگىمىزدى ارتتىرۋ ماقساتىندا وسى سۇرەنىڭ تۇسىندىرمەسىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنباقپىز.

قادىر ءسوزى نە ماعىنا بەرەدى؟

قۇران-كارىمگە العاش تۇسىندىرمە جاساعان ءماشھۇر عالىم يبن كاسير «قادىر» ءسوزىنىڭ تومەندەگىدەي ءۇش ماعىناسى بار ەكەنىن ايتىپ وتەدى.

ءبىرىنشى، «قادىر» ءسوزى «ۇكىم ءتۇنى» ماعىناسىن بەرەدى. وسىعان بايلانىستى قادىر ءتۇنى دەگەندە اللانىڭ تاعدىردى ۇكىم ەتەتىن ءتۇنى دەگەن وي تۇيۋگە بولادى. بۇل جەردەگى تاعدىر ۇعىمى، اۋەلگى تاعدىردىڭ پاش ەتىلۋى بولاتىن. ويتكەنى قۇران-كارىمدە: «ول كەشتە بارلىق حيكمەتتى ىستەر ايىرىلادى» (دۇحان، 4) دەپ بۇيىرىلعان.

ەكىنشى، «ۇلى جانە وراسان زور» ماعىناسىن بەرەدى. ياعني، قادىر ءتۇنى ۇلى جانە وراسان زور بولعان اسا قۇندى ءتۇن دەگەن ءسوز. ۇلى جانە وراسان زور بولاتىن سەبەبى، بۇل ءتۇننىڭ سالماعى مىڭ ايدان دا قايىرلى. بۇل حاقىندا قۇران-كارىمدە: «قادىر ءتۇنى مىڭ ايدان دا قايىرلى» (قادىر، 3) دەپ باياندالادى.

ءۇشىنشى، «سىعىستىرۋ» ماعىناسىن بەرەدى. وسىعان وراي زەرتتەۋشىلەر تاراپىنان قادىر ءسوزى نىعىزداۋ ماعىناسىن بەرەدى دەگەن جورامال ايتىلادى. ويتكەنى، بۇل ءتۇنى بۇكىل پەرىشتەلەر جەر بەتىنە  تۇسكەننەن كەيىن ولارعا جەر-ءجۇزى تار كەلىپ، سىعىلىسادى. بۇل حاقىندا قۇران-كارىمدە: «پەرىشتەلەر جانە جەبىرەيىل س.ع.ا ول كەشتە راببىلارىڭنىڭ رۇقساتى بويىنشا بارلىق ءىس ءۇشىن تۇسەدى» (قادىر، 4) دەپ بۇيىرىلادى. يسلام عۇلامالارىنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، «سىعىلىسۋداعى» ماقسات «ۇلكەن قايىرلى ىستەردىڭ جۇزەگە اسۋى، سونداي-اق پايعامبارىمىز س.ع.ا-عا. حيرا ۇڭگىرىندە جەبىرەيىل (س.ا.ۋ)-عا العاشقى ۋاحي تۇسىرگەندە، ارداقتى پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ)-نىڭ جانى سىعىلعاندىعى بەلگىلى.

قۇران-كارىمنىڭ العاشقى اياتى قاسيەتتى كەشتە تۇسكەن

قادىر  ءتۇنى نەسىمەنەن ارداقتى دەگەن ماسەلەدە يسلام عۇلامالارى وسى ءتۇنى العاش رەت قۇران-كارىم اياتتارىنىڭ پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ)-عا پاش ەتىلگەندىگىمەن بايلانىستىرادى. ءبازبىر تاپسىرشىلەردىڭ توپشىلاۋىنشا، قۇران-كارىمدەگى: «نەگىزىندە قۇراندى قادىر تۇنىندە تۇسىردىك» دەگەن ايات، وسى ءتۇن حاقىندا ايتىلعان. كەلەسى ءبىر تاپسىرشىلەر بۇل قۇتتى كۇندى شابان ايىنىڭ ون بەسىنشى تۇنىندەگى باراعات كەشى دەپ بىلەدى. سەبەبى، كوپتەگەن تاپسىرشىلەر قۇران-كارىمنىڭ كەلەسى ءبىر سۇرەسىندەگى «شىن مانىندە ونى قۇتتى ءبىر كەشتە تۇسىردىك...» (دۇحان، 3) دەگەن اياتتى باراعات ءتۇنى دەپ تۇسىندىرەدى. ال، اتاقتى يبن كاسير ءوز شىعارماسىندا يبن ابباستىڭ مىنانداي  ريۋاياتىن العا تارتادى: اللا-تاعالا العاشقىدا قۇراندى مۇرتىن بۇزباستان تۇتاس لاۋحي-ماھبۋحزدان (تاعدىر تاقتاسى) كوك جۇزىنە ءتۇسىردى. سوڭىنان بىرتىندەپ، كوك جۇزىنەن وقيعالاردىڭ بارىسىنا قاراي جيىرما ءۇش جىلدا پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ)-عا ءنازىل ەتتى». وسى ريۋاياتقا سايكەس، تاپسىرشىلەر قۇراننىڭ لاۋحي-ماھبۋزدان كوك جۇزىنە تۇتاس تۇسكەن كۇنى شابان ايىنىڭ ون بەسىنشى جۇلدىزىنداعى باراعات كەشى دەپ، ال، قۇراننىڭ كوك جۇزىنەن پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ)-عا العاش پاش ەتىلۋى رامازان ايىنداعى قادىر ءتۇنى بولعان دەپ جورامالدايدى.

قادىر ءتۇنىنىڭ ەرەكشە قاسيەتتىلىگى - بۇل قۇتتى كەشتىڭ مىڭ ايدان دا قايىرلى بولۋى. بۇل تۋراسىندا قۇران-كارىمدە: «قادىر ءتۇنى مىڭ ايدان دا قايىرلى» (قادىر، 3) دەپ باياندالادى. قۇران-كارىمنىڭ بۇل اياتىنىڭ حاق ەلشىسى (س.ا.ۋ)-عا قالاي پاش ەتىلگەندىگى حاقىندا يبن ءابۋ حاتم، ءجۇنىس الي يبن ۇربەنىڭ مىنانداي ريۋاياتىن العا تارتادى: «ءبىر كۇنى پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) يسرايل ۇرپاقتارىنىڭ ىشىندە ايۋب، زىكىريا، حازيكال، نۇن اتتى ءتورت ادامنىڭ  اللا-تاعالاعا سەكسەن جىل توقتاۋسىز ءھام مۇلتىكسىز قۇلشىلىق جاساعاندىعىن ايتادى. سەكسەن جىل بويى ەشبىر كىناراتسىز قۇلشىلىق ەتكەندەرىن ەستىگەن ساحابالار تاڭداي قاعىسادى. وسى ساتتە، جەبىرەيىل پەرىشتە پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ)-عا: «قادىر ءتۇنىنىڭ نە ەكەنىن بىلەسىڭ بە. قادىر ءتۇنى مىڭ ايدان دا قايىرلى» (قادىر، 2-3) دەگەن اياتتى ءنازىل ەتىپ، جەبىرەيىل (س.ا.ۋ); «بۇل سەنىڭ ۇمبەتىڭ تاڭداي قاعىسقاننان دا جوعارى» دەيدى. پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) اتالمىش اياتتى ساحابالارعا پاش ەتكەندە، ولاردىڭ قۋانىشىندا شەك بولماعان ەدى».

البەتتە، بۇل يللاھي جارىلقاۋ ءتاڭىرى-تاعالانىڭ مۇسىلمان جۇراعاتىنا دەگەن ەرەكشە قامقورلىعى مەن راقىمدىلىعى بولاتىن. مىڭ ايدى جىلدارعا شاعاتىن بولساق، سەكسەن ءۇش جىلدان استام ۋاقىت بولادى. ادام ءومىرى دە ورتاشا ەسەپپەن جەتپىس-سەكسەن جىل شاماسىندا. ءبىر ءتۇننىڭ مىڭ ايدان دا قايىرلى بولۋى، ياعني، قادىر تۇنىندە حاقتى ۇلىقتاعان ادام، بۇكىل عۇمىر بويى قۇلشىلىق ەتكەن بولادى. بۇل دەگەنىمىز، قاسيەتتى قادىر ءتۇنىنىڭ شاپاعاتىنا بولەنگەن ادامنىڭ جانى ينشاللا قيامەت كۇنى جاسىل باق جانناتتا شالقيدى دەگەن ءسوز.

جۇماققا جولداما اپەرەر يللاھي مۇمكىندىك

يمام احمەت ءحانباليدىڭ ريۋايات ەتۋى بويىنشا، بىردە رامازان ايىندا پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) : «رامازان ايى كەلدى. بۇل قاسيەتتى ءبىر اي. بۇل ايدا اۋىز بەكىتۋدى اللا سىزدەرگە پارىز قىلدى. بۇل ايدا جۇماق ەسىكتەرى اشىلىپ، تامۇق ەسىكتەرى جابىلادى. شايتاندار شىدەرلەنەدى. بۇل ايدىڭ سونداي ءبىر ءتۇنى بار مىڭ ايدان دا قايىرلى. بۇل ءتۇننىڭ شاراپاتىنان ماقۇرىم قالعان - شىنىندا ماقۇرىم قالعان سانالادى» دەپ بۇيىرعان. بۇل حاديس-ءشاريفتى اتاقتى نەسەي دە ءوز شىعارماسىندا ايتىپ وتەدى. سونداي-اق، بۇحاري مەن ءمۇسلىمنىڭ شىعارمالارىندا پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) مىنانداي حاديس-ءشاريفى بايان ەتىلەدى: «كىم قادىر ءتۇنىن يمان جانە ىقىلاسپەن قۇلشىلىق جاساپ وتكىزسە، بۇكىل كۇنالارى كەشىرىلەدى». بۇل قاسيەتتى ءتۇندى قۇلشىلىقپەن وتكىزگەن مۇسىلمانعا، پەرىشتەلەردىڭ سالاۋات ايتىپ، وعان بەيبىت ءومىردى تىلەيتىندىگى حاقىندا، سايد يبن مانسۋر جانە وزگەدە عۇلامالار مىنانداي ريۋاياتتى جەتكىزەدى: «بۇل ءتۇن  - بەيبىتشىلىك ءتۇنى. بۇل ءتۇنى شايتاننىڭ جاماندىق جاساۋعا قاۋقارى جەتپەيدى. بۇل ءتۇنى بارلىق ىستەر بەلگىلەنەدى (تاعدىر جازىلادى)  جانە رىزىقتار ايىرىلادى».

شىنىندا دا مىڭ ايدان دا قايىرلى بولعان قادىر ءتۇنىنىڭ مۇمكىندىگىنەن ماقۇرىم قالۋ، مىنا بەۋ دۇنيەدە ەرتەڭگى كۇنگى اقىرەت ءۇشىن ەشبىر رۋحاني ازىق جيناماي، ونداعى ەسەپ كۇنى يللاھي شۋاقتان قۇر الاقان قالۋ دەگەن ءسوز. بايىبىنا بارا بىلگەنگە، حاق-تاعالانىڭ ءبىر تۇندىك قۇلشىلىقتى مىڭ ايدان استام ۋاقىتتىق قۇلشىلىققا تەڭەستىرۋى، ونىڭ ادام بالاسىنا دەگەن ەرەكشە مەيىرىمدىلىگى بولاتىن. تامۇقتىڭ ەسىكتەرىن تاس بەكىتىپ، جۇماقتىڭ قاقپاسىن ايقارا اشىپ، ءبىزدى جاي كۇندەرى اربايتىن شايتاندى شىدەرلەپ، ءبىر تۇندىك عيباداتتى  مىڭ ايلىق قۇلشىلىققا بالاپ، ماڭگىلىك جاسىل باق جانناتتا جانىڭ جاي تاپسىن دەپ، قول بۇلعاپ شاقىرىپ تۇرعان ءتاڭىرى-تاعالانى  قالايشا ەرەكشە مەيىرىمدى دەمەيسىڭ. بۇل شۋاعى مول مەيىرىمنەن قۇر الاقان قالعان، شىنىندا دا ماڭگىلىك باقىتتان قۇر الاقان قالدى دەگەن ءسوز.

قادىر كەشىن قاي كۇننەن ىزدەيمىز؟

ال، قادىر ءتۇنى رامازان ايىنىڭ قاي ءتۇنى دەگەنگە كەلەتىن بولساق، قۇران-كارىمدە بۇل تۋراسىندا ناقتى دەرەك بولماعانمەن، پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) مىنانداي حاديس-شاريفتەرى بار:

«ىشتەرىڭىزدەگى ءبازبىر ادامداردىڭ تۇسىنە قاراعاندا قادىر ءتۇنى العاشقى جەتى كۇندە كورىنەدى. ال تاعى ءبىر ادامدارعا سوڭعى جەتى كۇندە كورىنگەن. سىزدەر قادىر ءتۇنىن سوڭعى ون كۇننەن ىزدەڭىز» دەپ بۇيىردى.

تاعى ءبىر حاديس شاريفىندە: «سىزدەر ونى سوڭعى ون كۇننىڭ تاق كۇنگى كەشتەرىنەن ىزدەڭىز» دەگەن بولاتىن.

قادىر ءتۇنى تۋرالى ەڭ كەڭ كولەمدە ايتىلعان حاديس شاريفتەردىڭ ءبىرى ءابۋ سايد ال-ءحۋدريدىڭ ريۋاياتى بولىپ تابىلادى. ول بىلاي دەيدى: «مۇحاممەد (س.ا.ۋ) رامازاننىڭ العاشقى ون كۇنىندە يتتيفاك (كۇنى-ءتۇنى اللا-تاعالاعا قۇلشىلىق جاساۋ) جاسادى. ودان كەيىنگى ورتاداعى ون كۇنىندە جاباعى جۇننەن جاسالعان تۇرىك شاتىرىندا يتتيفاك جاسادى. شاتىرىنىڭ ەسىگىنىڭ ورنىندا سازدان جاسالعان پەردە بولاتىن. پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) بۇل پەردەنى الىپ، شاتىردىڭ ءبىر بۇرىشىنا قويدى. سودان كەيىن شاتىر تەرەزەسىنەن باسىن شىعاردى. ءدۇيىم جۇرت وعان جاقىن كەلدى. ول بىلاي دەدى: «مەن قادىر ءتۇنىن ىزدەپ العاشقى ون كۇندە يتتيفاك جاسادىم. سودان كەيىن ورتاداعى ون كۇننەن ىزدەپ تاعىدا يتتيفاك جاسادىم. كەيىن ماعان پەرىشتە كەلىپ: «قادىر ءتۇنى سوڭعى ون كۇندە» دەدى. جانە: مەنىمەن بىرگە يتتيفاك جاساعاندار قالاسا سوڭعى ون كۇندە دە يتتيفاك جاساسىن». ول ادامدار پايعامبارىمىز س.ع.ا بىرگە يتتيفاك جاسادى. پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) ولارعا: «ماعان قادىر ءتۇنى تاق ءتۇنى كورىندى» دەدى.

اتاقتى يبن كاسير ءوز تاپسىرىندە «پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) ءدۇيىم جۇرتتىڭ الدىندا قادىر ءتۇنى قاي كۇنى كەلەتىنىن ايتار شاقتا، ەكى مۇسىلمان ءبىر-بىرىمەن جانجالداسىپ، بۇعان قاباق شىتقان اللا ەلشىسى (س.ا.ۋ) : «مەن سىزدەرگە قادىر ءتۇنىنىڭ قاي كۇنى كەلەتىنى حاقىندا ايتۋعا كەلگەن بولاتىنمىن. پالەنشە دەگەن ەكى ادام بىر‑بىرىمەن جاعا ۇستاستى. مەن دە قادىر ءتۇنىنىڭ قاي كۇنى كەلەتىنىن ايتقىم كەلمەدى. بالكىم، بۇل ءسىز ءۇشىن قايىرلى. بىراق، سىزدەر قادىر ءتۇنىن توعىزىنشى، جەتىنشى، بەسىنشى  تۇندەرىنەن ىزدەڭىزدەر» دەگەن ريۋاياتتى العا تارتادى. يمام شافي بۇنداعى پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ)-نىڭ قادىر  ءتۇنىنىڭ قاي ءتۇنى كەلەتىندىگىن ايتپاقشى بولعاندىعى، سول جىلعى قادىر ءتۇنىنىڭ قاي ءتۇنى كەلەتىندىگىن جەتكىزبەكشى بولعان دەگەن پىكىر ايتادى.

قاسيەتتى كەشتەگى ايتىلار دۇعا-تىلەك

حز. ايشا انامىزدىڭ جەتكىزۋىنە قاراعاندا پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) ءاربىر جىلى رامازان ايىنىڭ سوڭعى ون كۇنىندە ەرەكشە يتتيفاك ەتەتىن بولعان. ءبازبىر عالىمدار بۇل يتتيفاكتاعى ماعىنا، سوڭعى ون كۇندە ايەلدەرمەن جاقىنداسپاۋ ماعىناسىن بەرەدى دەگەن كوزقاراستى ايتادى. يسلام عۇلامالارىنىڭ كوزقاراسىنشا قادىر ءتۇنىنىڭ ەڭ ناقتى ايتىلعان مەرزىمى ۋبەي ب. كااب ر.ا جەتكىزگەن ريۋاياتى. «ول ءوزىنىڭ باۋىرىنىڭ قادىر ءتۇنى پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) ايتۋىمەن  رامازان ايىنىڭ جيىرما جەتىنشى ءتۇنى بولىپ بەلگىلەنگەنىن ايتادى». يسلام عۇلامالارى وسى دەرەكتەرگە سايكەس، قاسيەتتى قادىر ءتۇنى رامازان ايىنىڭ سوڭعى ون كۇنىندە، ونىڭ ىشىندە تاق كۇندەرى، تاق كۇندەردىڭ دە جيىرما جەتىنشى ءتۇنى بولۋى ىقتيمالدىعىن العا تارتادى. وسى ءپاتۋانىڭ نەگىزىندە بۇگىنگى كۇنى سان مىڭداعىن مۇسىلمان جۇراعاتى قاسيەتتى قادىر ءتۇنى رەتىندە رامازان ايىنىڭ جيىرما جەتىنشى ءتۇنى دەپ بىلەدى. وسى ءتۇنى مۇسىلماندار جاپپاي قۇداي-تاعالاعا قۇلشىلىق ەتىپ، جاساعان كۇنالارى ءۇشىن كەشىرىم سۇراپ، اقىرەتىنەن زور ءۇمىت ەتەدى.

يمام احمەت ءحانباليدىڭ جەتكىزگەن ريۋاياتى بويىنشا «حز.  ايشا انامىز پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ)-نان : «قادىر ءتۇنىنىڭ قاسيەتتىلىگىنە ساي، قالايشا دۇعا ەتسەم بولادى» دەپ سۇرايدى. سوندا، پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) : «اللاھىم سەن كەشىرىمدىسىڭ، كەشىرۋدى سۇيەسىڭ، مەنى كەشىر» دەپ دۇعا ەتۋدى ۇسىنعان». ءيا، ءاسىلى، ادامزات بالاسى ناپسىمەن بىرگە جاراتىلعاننان كەيىن، كەي شاقتى مىنا سىناق  الەمىندە اياعىن شالىس باسىپ، كۇناعا باتاتىنى انىق. ارينە، مۇنداي سىندارلى شاقتا ىشكى تاسىرىن يمانىنا جەڭدىرىپ، كۇنادان بويىن اۋلاق ۇستاعان بولسا، قۇبا-قۇپ. الايدا، ادام بالاسى ءدايىم، ءبىر سىزىقتىڭ بويىمەن ءجۇرىپ تۇرا المايدى. كەيدە، ادامنىڭ اڭعارماي، الىپ-ۇشىپ ءجۇرىپ وت باساتىنى بەلگىلى. بالكىم، ارامىزدا كۇنادان پاك ادامدار بولۋى دا ابدەن مۇمكىن. دەگەنمەن، «مەن كۇنادان پاكپىن» دەپ كوكىرەك قاعۋىمىزعا جول جوق. پاك بولساق تا، باسىن يگەن ماۋەلى اعاشتاي كىشىرەيگەنىمىز ابزال.

بۇل كەشتە قانداي امال ىستەگەنىمىز ابزال

يسلام عۇلامالارى قاسيەتتى قادىر ءتۇنىن تومەندەگىشە اتقارۋدى ۇندەيدى:

ءبىرىنىشى، بۇل تۇندە اللانىڭ رىزاشىلىعى ءۇشىن عيبادات جاساپ، ناماز وقىپ، قۇلدىق سەزىمدەرىمىزدى ارتتىرۋىمىز كەرەك.

ەكىنشىدەن، قۇران كارىم وقىلىپ، تىڭدالىپ، تۇسىنۋنگە ىنتا قويىپ، قۇران كارىمگە سۇيىسپەنشىلىك پەن بايلانىستار ورناتىلۋى ءتيىس.

ۇشىنشىدەن، پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) سالاۋات ايتىپ، ونىڭ شاپاعات ەتۋىنەن ۇمىتتەنىپ، ونىڭ ۇممبەتىنەن بولعانىمىزدى سانالى تۇردە سەزىنىپ، ونىڭ جولىن بەرىك ۇستانۋىمىز شارت.

تورتىنشىدەن، ۋاعىز-ناسيحات تىڭداپ، سۇحباتتار قۇرىپ، كۇندەلىكتى كۇيبەڭ  تىرشىلىك بارىسىندا جۇرەككە تۇسكەن كىربىڭدى جۋىپ شايىپ، كوڭىلگە ۇيالاعان كومەسكىلىكتەن ارىلۋىعا ءتيىستىمىز.

بەسىنشىدەن، قادىر كەشىنىڭ ماڭىزىنا بايلانىستى جانە قادىر تۇنىنە قاتىستى جەتكىلىكتى ماعۇلمات بەرەتىن ءدىن ادامدارىمەن سۇحبات قۇرۋ  كەرەك. اسىرەسە، ادام ءوز وزىمەن سۇحباتتاسىپ، قاتەلىكتەرىن تانىپ، كەمشىلىكتەرىن جويۋعا كۇش سالۋعا، ادامدارمەن دوستىق قارىم قاتىناسىن كۇشەيتۋگە، بىرلىك پەن بىرتۇتاستىقتى ارتتىرۋعا ءمان بەرۋى ءتيىس.

التىنشىدان، تاۋبە مەن يستيعفار جاساپ، ءوز ءناپسىسىن ەسەپتەن وتكىزىپ، قاتەلىك جاساۋدان ساقسىنىپ، قايىرلى ىستەردى جاساۋعا قۇمبىل بولۋى شارت.

جەتىنشىدەن، اللانى زىكىر ەتىپ، تەفەككۋر (تەرەڭ جاقسى ويلانۋ) ەتىپ، اللانى ەسكە العاننان جۇرەك تىنىشتالادى.

ۇلى جاراتۋشىنىڭ ۇشى قيىرى جوق قۇدىرەتىمەن جوقتان بار بولعان جاراتىلىستىڭ سىرلارىن نازىك تەفەككۋر (جاقسى تەرەڭ ويلانرىپ) ەتىپ، يمانىمىزدى كۇشەيتۋىمىز قاجەت.

سەگىزىنشىدەن، ءجيى-ءجيى دۇعا جاساۋىمىز كەرەك. ويتكەنى، دۇعا ادامدى ۇلى جارتۋشىعا جاقىنداتاتىن دانەكەر دەسەك بولادى. پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ) بۇل ءتۇنى كوبىنەسە مىنا دۇعانى جاساعان: «اللاھۇممە يننەكە ءافۇۆۆين ءتۇھيببۇل افۆە فا ءفۇ انني». ياعني، «اللاھىم سەن كەشىرىمدىسىڭ، كەشىرۋدى سۇيەسىڭ، مەنى كەشىرە گور».

توعىزىنشىدان، قادىر ءتۇنىنىڭ كۇندىزىن دە بەينە كەش سەكىلدى وتكىزۋ ءلازىم. وسىلاي بولعان بولسا، مۇباراك ءتۇننىڭ رۋحتارعا توككەن شۇعىلاسى ءسىڭىمدى بولىپ، جۇرەكتىڭ قاق تورىنەن ورىن الارى ءسوزسىز.

ونىنشىدان، بۇل قادىر ءتۇنىنىڭ قۇرمەتىنە راببىمىزدان بۇكىل ءيسى ءبۇتىن مۇسىلمانداردىڭ كۇنالارىنىڭ كەشىرىلۋىن تىلەۋىمىز كەرەك. قادىر ءتۇنىنىڭ جاقسىلىققا مۇرىندىق بولۋىن، دوستىق پەن باۋىرماشىلدىقتى ارتتىرىپ، يسلام الەمىنىڭ بىرتۇتاستىعىن جانە كۇللى ادامزاتتى اپاتتاردان ساقتا دەپ تىلەۋىمىز شارت.

ءتۇيىن

ءيا، شىنىندا دا قادىر ءتۇنى اتىنا زاتى ساي، ادامزات بالاسىنىڭ كەلەشەگى ءۇشىن اسا قادىرلى ءھام ماڭىزدى. حاق-تاعالا ادام بالاسىنا شايتاننىڭ ارباۋىنا تەز كوندىگەتىن ءناپسىنى بەرىپ سىناپ، ءوزىنىڭ اسا مەيىرىمدىلىگىمەن بۇل تىعىرىقتان سىتىلىپ شىعاتىن داڭعىل جولدى دا مەڭزەگەن.  ول داڭعىل جول - قاسيەتتى قادىر ءتۇنى تاۋبەگە كەلىپ، ىنتى-شىنتىمەن كەشىرىم سۇراپ، جان-تانىمەن حاققا جالبارىنىپ، بولاشاعىنا زور ءۇمىت ارتىپ، ءتاڭىرىنىڭ دارگاھى جاسىل باق جانناتقا جول تارتۋ جولى. لايىم، وسى جول - بارشا ادامزاتقا ءناسىپ بولعاي!

«اباي-اقپارات»