جورج س.كلەيسون. بايلىق كىلتى (جالعاسى)
بايلىق كىلتى
قابىسقان امياندى قامپايتۋ جولى
نەمەسە
ەجەلگى بابىلداعى ەڭ باي ادام
اڭىز-شىنى ارالاس
بۇل كىتاپتى اربىر ميلليونەر وقىپ شىققان
مەگيددونىڭ ايتقانى ەسىمە ءتۇستى: ەڭبەك - ونىڭ ەڭ جاقىن دوسى بولسا، ول ماعان دوس بولا الار ما ەكەن. سول كەزدە ەگەر مەنى مىنا جاعدايدان قۇتقاراتىن بولسا، ەڭبەكتى جان دوس ەتۋگە دايار ەدىم.
مەگيددو ويانعان كەزدە، ونىمەن تۇنگى حاباردى سىبىرلاپ ءبولىستىم دە، ءبىز ءۇشىن ءۇمىت ساۋلەسى جىلت ەتكەندەي بولدى. بابىلعا قاراي ءجۇرىپ وتىرىپ، كەشقۇرىم ونىڭ بەكىنىسىنە جەتتىك تە، ورنىقسىز كوپىرشەلەر ارقىلى دۋال ۇستىندە ءارلى-بەرلى، جوعارى-تومەن ورمەلەگەن قۇمىرسقاداي قاپتاعان جۇرت كوزگە ءتۇستى. جاقىنداي كەلە، الگى ادامداردىڭ جۇمىسىن كورىپ، قايران قالدىق. بىرەۋلەر بەكىنىستى اينالا اپان قازىپ ساز يلەۋدە، باسقالارى يلەنگەن بالشىقتان قالىپقا كىرپىش قۇيۋدا. قۇلداردىڭ نەگىزگى بولىگى دايىن كىرپىشتى اۋىر سەبەتتەرمەن بەكىنىستىڭ ەڭ ۇستىندەگى قالاۋشىلارعا تاسۋدا٭.
بايلىق كىلتى
قابىسقان امياندى قامپايتۋ جولى
نەمەسە
ەجەلگى بابىلداعى ەڭ باي ادام
اڭىز-شىنى ارالاس
بۇل كىتاپتى اربىر ميلليونەر وقىپ شىققان
مەگيددونىڭ ايتقانى ەسىمە ءتۇستى: ەڭبەك - ونىڭ ەڭ جاقىن دوسى بولسا، ول ماعان دوس بولا الار ما ەكەن. سول كەزدە ەگەر مەنى مىنا جاعدايدان قۇتقاراتىن بولسا، ەڭبەكتى جان دوس ەتۋگە دايار ەدىم.
مەگيددو ويانعان كەزدە، ونىمەن تۇنگى حاباردى سىبىرلاپ ءبولىستىم دە، ءبىز ءۇشىن ءۇمىت ساۋلەسى جىلت ەتكەندەي بولدى. بابىلعا قاراي ءجۇرىپ وتىرىپ، كەشقۇرىم ونىڭ بەكىنىسىنە جەتتىك تە، ورنىقسىز كوپىرشەلەر ارقىلى دۋال ۇستىندە ءارلى-بەرلى، جوعارى-تومەن ورمەلەگەن قۇمىرسقاداي قاپتاعان جۇرت كوزگە ءتۇستى. جاقىنداي كەلە، الگى ادامداردىڭ جۇمىسىن كورىپ، قايران قالدىق. بىرەۋلەر بەكىنىستى اينالا اپان قازىپ ساز يلەۋدە، باسقالارى يلەنگەن بالشىقتان قالىپقا كىرپىش قۇيۋدا. قۇلداردىڭ نەگىزگى بولىگى دايىن كىرپىشتى اۋىر سەبەتتەرمەن بەكىنىستىڭ ەڭ ۇستىندەگى قالاۋشىلارعا تاسۋدا٭.
ايداۋىلدار قولاپايسىز قۇلدارعا ايقاي سالىپ، جۇمىس قارقىنىن باسەڭدەتكەندەردىڭ ارقاسىنا وگىز بىلعارىسىنان ورىلگەن دويىردى شىقپىرتۋدا.اۋىر جۇمىسقا شىداماي، تالتىرەكتەپ بارىپ، زورىعىپ قۇلاعانداردى دا كورىپ كەلەمىز. دويىردىڭ سوققىسىنان تۇرماي قالعاندارىن، قاپتالعا يتەرىپ، ءوز بەتىنشە ولۋگە قالدىرۋدا. ولگەندەرىن تومەندەگى ولەكسە تولى جول جيەگىنە اپارىپ لاقتىرىپ جاتىر.
٭ەجەلگى بابىلدىڭ كەرەمەت عيماراتتارى، دۋالى، ءتاۋحانالارى، اسپالى باعى مەن ۇلكەن سۋ ارناسى قۇل ەڭبەگىنىڭ كۇشىمەن سالىنعان ەدى.قۇلدىققا كوبىنە اسكەري تۇتقىندار تارتىلدى دا، ولاردى ادام عۇرلى كورمەدى.الايدا، بابىل مەن ونىڭ ماڭىنداعى جەرلەردەن قىلمىسى مەن قارىزى ءۇشىن قۇلدىققا تۇسكەن بابىلدىقتار دا بولدى.ەرلەر اراسىندا ءوزىنىڭ قارىزىن قايتارعانشا، سوت شەشىمى مەن باسقا دا مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋ ءۇشىن ايەلدەرى مەن بالالارىن كەپىل رەتىندە قۇلدىققا بەرۋ كەڭ تارالدى. مىندەتتەمە ورىندالماعان جاعدايدا كەپىل جاندار قۇلدىققا ساتىلدى.
بۇل ماسقارا كورىنىستى كورگەندە مەنىڭ بويىم دىرىلدەپ سالا بەردى. قۇل بازاردا وتپەي قالسام، مەنى نە كۇتىپ تۇر ەكەن؟!
گودوزونىڭ ايتقانى دۇرىس بولدى. ءبىزدى قالا قاقپاسىنان وتكىزىپ، قۇلدار تۇرمەسىنە اپاردى دا، كەلەسى كۇنى ءبىز قۇل بازاردىڭ شارباعىندا تۇردىق.كوپشىلىگى قورىققاننان قالشىلداپ العا باسپادى، ولاردى تەك قانا ايداۋىل دويىرى عانا ساۋداگەرلەر كورىپ، باعالاۋى ءۇشىن امالسىز جۇرگىزدى. مەگيددو ەكەۋمىز وزىمىزگە جاقىن كەلگەن ءاربىر ساتىپ الۋشىمەن ءتىل قاتىسۋعا تىرىستىق.
قۇل ساتۋشى پاتشا كۇزەتىنىڭ ساربازدارىن ەرتىپ كەلدى دە، وعان شىنجىرلاۋلى قاراقشىنى بەرىپ ەدى، اناۋ قارسىلاسىپ باقتى دا، ەسەسىنە ونى ىلەسىن قاتىرا سوقتى. قاراقشىنى الىپ كەتكەندە، ونى قاتتى ايادىم.
مەگيددو كوپ ۇزاماي، قوشتاساتىنىمىزدى سەزدى. الارماندار جوق كەزدە ول ەڭبەكتەن قاشپاۋدى ايتىپ، مەنى ازعىرىپ بولدى: «بىرقاتارى جۇمىستى ءيتتىڭ ەتىنەن جەك كورەدى. جۇمىس ولار ءۇشىن دۇشپاننان دا جامان. ونى، كەرىسىنشە، دوس ەتىپ، جاقسى كورۋ كەرەك. جۇمىستىڭ اۋىر-جەڭىلدىگى ماڭىزسىز. وزىڭە ادەمى ءۇي سالعاندا، ونىڭ بەلدىگىنىڭ دە اۋىرلىعى قاجەت ەمەس قوي، سىلاق ءۇشىن بالشىق ازىرلەۋگە دە سۋدى الىستان تاسۋعا تۋرا كەلەدى.ەگەر وزىڭە قايىرىمدى قوجايىن تاپ كەلسە، اينالايىن، وعان بارىڭدى سالىپ قىزمەت ەتەمىن دەپ ماعان ۋادە بەر. وعان سەنىڭ ءىسىڭنىڭ ءبارى جاقپاۋى مۇمكىن.ەستە ساقتا: جاقسى ىستەلگەن جۇمىستان اۋەلى ءوزىڭ ءلاززات الاسىڭ، پايدا تاباسىڭ. ول سەنەن ادام قالىپتاستىرادى.»
ول ءۇنسىز قالدى، ويتكەنى، وسى كەزدە وعان الدەبىر شارۋا كەلدى دە، ونى مۇقيات قاراي باستادى.
مەگيددو ونىڭ جەرى مەن ەگىنى جونىندە سۇراستىردى دا، كوپ ۇزاماي شارۋانى وزىنە يلىكتىردى. قۇل ساتۋشىمەن ونىڭ باعاسى تۋراسىندا قىزۋ ساۋدالاسۋ ءجۇردى، اقىرى شارۋا قوينىنان قالىڭ ءاميانىن الدى دا، مەگيددو تەز ارادا ءوزىنىڭ جاڭا قوجايىنىمەن كوزدەن تاسا بولدى.
تۇسكە دەيىن بىرنەشە قۇل ساۋدالاندى. تۇستەن كەيىن گودوزو ماعان قۇل ساتۋشىنىڭ كوڭىلكۇيى ونشا ەمەستىگىن، ەكىنشى كۇنگە قالۋى نەعايبىل دەپ حابارلادى.كۇن باتا قالعان قۇلداردى پاتشا الارماندارىنا وتكىزىپ جىبەرمەك ەكەن. مەن كۇدەر ۇزە باستاعانىمدا، شارباققا سەمىز جايدارى قالالىق تۇرعىن كەلدى دە، ارامىزدا ناۋبايشى بارلىعىن سۇراستىردى. مەن وعان تاياۋ بارىپ، بىلاي دەدىم: «جاقسى ناۋبايشىعا باسقا ناۋبايشىنى ىزدەپ نە كەرەك؟ ونان دا جۇمىسقا تالپىنعان ءارى قابىلەتتى جانعا ءوز بىلىگىڭدى ۇيرەتكەنىڭ وڭاي ەمەس پە؟ ماعان قاراشى، مەن - جاسپىن، كۇشىم جەتكىلىكتى ءارى ەڭبەك سۇيگىشپىن. ماعان مۇمكىندىك بەر، قولىمنان كەلسە، سەنىڭ ءاميانىڭنان التىن مەن كۇمىس باقىر تابۋعا بارىمدى اياماي قىزمەت ەتەمىن».
مەنىڭ ءسوزىم ونىڭ جۇرەگىن قوزعاسا كەرەك، ول قۇل ساتۋشىعا مەنى ساۋدالاسۋعا بەتتەدى. اناۋ بولسا، بۇعان دەيىن ماعان كوز سالماسا دا، مەنىڭ قابىلەتىمدى شەشەن تىلمەن بايانداپ، دەنساۋلىعىمنىڭ جاقسىلىعىن، ءتارتىبىمنىڭ ادەپتىلىگىن ايتىپ باعامدى اسىرا ءتۇستى. مەن ءوزىمدى قاساپشىعا ساتىلاتىن وگىزدەي سەزىندىم. اقىرىندا ولار، مەنىڭ باقىتىما وراي، الاقاندارىن ۇرعىلاسىپ، ساۋدا كەلىسىمىن جاسادى.مەن قوجايىنىمنىڭ سوڭىنان بابىلداعى ەڭ باقىتتى ادام رەتىندە الشاڭ باسىپ كەتە باردىم.
جاڭا مەكەنىم ماعان ۇنادى. قوجايىنىم نانا-نايد ماعان اۋلاداعى تاس ديىرمەنگە ارپادان ۇن تارتۋدى، وشاققا وتتى قالاي جاعۋدى، بال قاتقان توينانعا (پيروگ) كۇنجىت داندەرىن ۇگۋدى ۇيرەتتى. ماعان جاتىن ورىندى استىق سارايىنان ءبولدى.ءۇي قىزمەتىندەگى سۋاستى ەسىمدى قاريا كۇڭ ايەل مەنىڭ تاماعىمدى اش قىلمادى، ال مەن ونىڭ اۋىر جۇمىسىنا قولعابىس ەتتىم.
مەن قوجايىنىما جاعىنىپ، كەلەشەكتە بوستان بولۋىما قاجەت مۇرساتتىڭ تۋعاندىعىن ۇقتىم.
مەن نانا-نايدتان قامىر يلەۋ مەن نان ءپىسىرۋدى ۇيرەتۋدى ءوتىندىم. ول مەنىڭ ءوتىنىشىمدى اياقاستى ەتپەستەن، ناۋباي كاسىبىن ۇيرەتتى ءارى مەنىڭ سونشالىقتى تالپىنىسىما ريزا بولدى. كەيىنىرەك، ول ۇيرەتكەن جايتتاردى ابدەن ءسىڭىردىم دە، سوسىن بال قاتقان توينان ءپىسىرۋ ءتاسىلىن ۇيرەندىم. اقىرى، ناۋبايحاناداعى بار جۇمىس مەنىڭ قولىما كوشتى.قوجايىنىم راحاتتانا دەمالاتىن بولدى، بىراق ونىڭ مۇنىسىن سۋاستى كۇڭ جاراتپاي، باسىن شايقاپ ءجۇردى.
«جۇمىسسىزدىق جاقسىلىققا اپارمايدى»، - دەۋمەن بولدى ول.
مەن وزىمە ەرىك قۇقىعىن ساتىپ الۋ ءۇشىن قارجى تابۋدىڭ ءساتى تۇسكەنىن سەزدىم. ءبىر كۇنى جۇمىستىڭ ءبارىن تۇسكە دەيىن ءبىتىردىم دە، نانا-نايدتان بۇدان بىلاي تۇستەن كەيىنگى ۋاقىتتا باسقا ءبىر تابىستى جۇمىسقا رۇقسات ەتۋىن سۇراپ، پايدانى بولىسەتىنىمىزدى ايتتىم. مەنىڭ ويىما مىناداي ءىس كەلگەن ەدى: نەگە كوبىرەك توينان ءپىسىرىپ، كوشەگە شىعارىپ ساتپاسقا؟
نانا-نايدتان سۇرادىم: «ەگەر دە مەن تۇستەن كەيىن، ناۋبايحاناداعى جۇمىسىمدى بىتىرگەسىن،ساعان قوسىمشا ەكى باقىر تاپسام، سول قوسالقى جۇمىستان تۇسەتىن پايدانى ءبولىسىپ، ءوزىم ءۇشىن ادامعا كەرەك-جاراق ساتىپ الاتىنداي بولسام، سەن ءۇشىن ادىلەتتى بولا ما؟»
«بۇل ادىلەتتى»، - دەپ قوستادى ول. مەن وعان بال قاتقان توينان ءپىسىرىپ ساتۋ جوسپارىمدى ايتقانىمدا، ول مۇنىما اسا ريزا بولدى.
«وندا بىلاي ىستەيمىز،- دەدى ول.- سەن ەكى بالناندى ءبىر جەز باقىرعا ساتاسىڭ.جارتىسىن ماعان ۇن مەن بال جانە وتىن الۋعا بەرەسىڭ دە، ال قالعان جارتىسىن ەكەۋمىز تەڭ بولىسەمىز».
مەن مۇنداي جومارتتىققا ءماز بولدىم. ويتكەنى، تابىستىڭ ءبىر شيرەگىن مەن وزىمە قالدىراتىن مۇمكىندىككە يەمىن عوي. سول ءتۇنى مەن وزىمە توينان سالاتىن ىدىس جاساۋمەن وتە كەش جاتتىم.نانا-نايد ماعان كوشەگە كيۋگە جارايتىن ءوزىنىڭ ەسكى كيىمىن بەردى دە، سۋاستى كۇڭ ونى جاماپ-جاسقاپ، جۋىپ بەردى.
كەلەسى كۇنى مەن مولىراق بال قاتىپ، توينان ءپىسىردىم. ونىڭ التىن تۇستەس قۇرىشى بارىنشا تابەت تارتىپ تۇردى. مەن ءوز تاۋارىمدى ماداقتاعان كۇيى كوشە كەزۋمەن بولدىم. باسىندا توينانعا ەشكىم دە نازار سالمادى، مەن، ءتىپتى، مازاسىزدانا باستاعام.الايدا، كەشكە قاراي، جۇرت اشىقسا كەرەك، توينانعا بىرىنەن سوڭ ءبىرى جارماستى دا، ىدىسىم بوساپ قالدى.
نانا-نايد مەنىڭ جەتىستىگىمە ريزا بولىپ، ۇلەسىمدى سول بويدا ساناپ بەردى. مەن سول كەزدە ءوزىمنىڭ جەكە اقشامنىڭ پايدا بولعانىنا شەكسىز باقىتتى ەدىم! مەگيددو «جاقسى جۇمىس ىستەگەن قۇلدىڭ ەڭبەگى قوجايىن كوزىنەن تاسا بولمايدى» دەگەنى دۇرىس ەكەن. سول ءتۇنى مەنىڭ كوڭىلىمنىڭ قوزعانى بولار، ءتۇن ورتاسىنا دەيىن كوز ىلمەدىم. مەن ءبىر جىلدا قانشا قارجى تاباتىنىمدى جانە قۇلدىقتان قۇتىلۋعا قانشا جىل كەرەكتىگىن ەسەپتەپ، باس قاتىردىم.
كۇن سايىن توينان ساتا ءجۇرىپ، مەن وزىمە تۇراقتى ساتىپ الۋشى قالىپتاستىردىم.سونىڭ ءبىرى، باسقا ەمەس، سەنىڭ اتاڭ - ارات قۇلا بولاتىن. ول قالانىڭ ءبىر شەتىنەن ەكىنشى شەتىنە قارا قۇلى جەتەكتەگەن ەسەككە ارتقان كىلەمىن ساتىپ جۇرەتىن.ادەتتە، ول تويناننىڭ وزىنە ەكەۋىن، قۇلىنا ەكەۋىن الاتىن دا، جەپ بولعانشا، مەنىمەن اڭگىمە بوسەتىن.
ءبىر كۇنى ول مەنىڭ ەسىمنەن شىقپايتىن ءبىر نارسە ايتتى: «سەنىڭ پىسىرگەن توينانىڭ ماعان سونشا ۇنامدى، قاراعىم.بىراق ماعان ونان دا ۇنايتىنى - ونى ساتا بىلەتىنىڭ. بۇل قابىلەتىڭ سەنى قۇلدىقتان قۇتقارادى ءالى».
ءىرى قالادا قۇل بولىپ، تۋىسقانى مەن دوستارىنان ايىرىلعان جانە ءوزىنىڭ بەيشارا حالىنان قۇتىلۋعا اسىققان مەن بايعۇسقا بۇل ءسوزدىڭ قالايشا رۋح بەرگەنىن بىلسەڭ عوي!
بىرنەشە اي بويى مەن شيلانىما جەز باقىر تولتىرۋمەن بولدىم. ول كادىمگىدەي سالماقتانىپ، سىڭعىرلاقتارعا لىقا تولا باستادى.مەگيددو ايتقانداي، ەڭبەك شىنىندا دا مەنىڭ ناعىز دوسىم بولدى. مەن باقىتتى ەدىم، بىراق سۋاستىنىڭ ۋايىمى تارقامادى: «قوجايىن ويىنحاناعا سونشا كوپ اقشاسىن جۇمسايتىن بولدى. مەن ودان قورقا باستادىم».
ءبىر كۇنى مەگيددو دوسىمدى كەزدەستىرىپ، سونشا قۋاندىم. ول ءۇش ەسەككە ارتىلعان كوكونىستى بازارعا الىپ كەلگەن بەتى ەكەن.
«مەندە ءبارى كەرەمەت،- دەدى ول.- مەنىڭ جۇمىسىم ۇناعاسىن، قوجايىن مەنى قۇلدارعا باقىلاۋشى ەتتى. كوردىڭ عوي، ول ءتىپتى، ماعان بازارعا ساۋدا جاساۋعا دا سەنەتىن بولدى.جۋىردا مەنىڭ جانۇيامدى الدىرتتى. جۇمىس ۋايىمدى ۇمىتتىرادى، ال ءبىر كۇنى ماعان ول بوستاندىققا شىعىپ، ءوز شارۋاشىلىعىمدى ساتىپ الۋعا جاردەم ەتەدى، ءالى».
ۋاقىت ءوتىپ جاتتى، بىراق نانا-نايد مەنىڭ كەلگەنىمدى اسىعا كۇتىپ وتىراتىن بولدى. ول تابىستى جۇلىپ الىپ، باقىردى جالما-جان ساناۋعا كىرىسەتىن بولدى.ەندى ول مەنەن الىس بازارعا بارىپ، بۇرىنعىدان دا كوپ توينان ساتۋدى تالاپ ەتتى.
ماعان جيىرەك قالانىڭ قاقپاسىنان شىعىپ، دۋال سىرتىنداعى قۇل قاراۋشىلارعا تاۋارىمدى ساتۋعا تۋرا كەلدى. مەن سول ءبىر ماسقارا كورىنىستى كورگىم كەلمەسە دە، قۇل قاراۋشىلار توينان الۋعا قۇمار بولعاسىن، امالسىز باراتىن بولدىم.ءبىر كۇنى سەبەتتەرىنە كىرپىشتىڭ تولۋىن كۇتىپ، ءيىرىلىپ تۇرعان قۇلدار اراسىنان زابادونى كوردىم. ول قاتتى ارىقتاپتى ءارى بۇكىرەيىپ كەتكەن، ال ارقاسى بيشىك تيگەننەن جارا مەن تىرتىققا تولى ەدى.مەن ونى اياپ كەتتىم دە، وعان ءبىر توينان ۇسىنىپ ەدىم، ول اشىققان ايۋانداي، جۇلىپ الدى دا، اساپ جىبەردى.كوزىندەگى اڭعا ءتان ۇشقىندى كوردىم دە، ىدىسىما سولايىمەن جارماسپاي تۇرعاندا، ودان الىس كەتتىم.
«سەن نەگە سونشا تىراشتانا ەڭبەكتەنەسىڭ؟» - دەپ سۇرادى ءبىر كۇنى مەنەن ارات قۇلا. ەسىڭدە مە، حادان قۇلا، سول سۇراقتى سەن دە بۇگىن ماعان قويعانسىڭ؟ مەن وعان ءبىر كەزدە مەگيددودان ەستىگەنىمدى ايتىپ، ەڭبەكتىڭ ماعان ناعىز دوس ەكەنىن جەتكىزدىم.
«قۇلدىقتان بوساعاندا سەن نە ىستەمەكسىڭ؟» - دەپ سۇرادى ول.
«ساۋداگەر بولامىن شىعار».
وسى ساتتە ول ماعان مەن سەنبەيتىندەي سىرىن اشتى: «سەن مەنىڭ دە قوجايىنمەن ۇلەستى ءبولىسىپ جۇرگەن قۇل ەكەنىمدى بىلەسىڭ بە؟»
- توقتا! - حادان قۇلا ىزادان كوزدەرى وت شاشىپ،ونىڭ ءسوزىن ءبولىپ جىبەردى.- مەنىڭ اتامنىڭ ابىرويىن توگەتىن وتىرىكتى تىڭداعىم كەلمەيدى. ول قۇل بولعان ەمەس.
- مەن ونى تاۋقىمەتتەن قۇتىلىپ، شامنىڭ ەڭ قادىرلى ادامدارىنىڭ بىرىنە اينالعانى ءۇشىن قۇرمەتتەدىم،- قاباق شىتپاستان شاررۋ نادا ءسوزىن جالعادى.- ال، سەن، سول قادىرلى كىسىنىڭ نەمەرەسى، قاي قامىردان جارالعانسىڭ؟سەن شىندىقپەن بەت پە بەت كەلەردەي مىقتىسىڭ با، الدە جالعان قيالدىڭ تۇتقىنىندا بولۋدى قالايسىڭ با؟
حادان قۇلا بويىن تىكتەدى.ونىڭ داۋىسى دىرىلدەپ شىقتى.
- مەنىڭ اتامدى ءبارى دە جاقسى كورەتىن. ونىڭ قىلعان قايىرىمدى ىستەرىندە سان جوق. اشارشىلىق بولعاندا، مىسىردا سونىڭ اقشاسىنا استىق ساتىپ الىنىپ، اش حالىققا تاراتۋ ءۇشىن شام قالاسىنا سونىڭ اقشاسىنا كەرۋەن جالداپ اكەلىنبەدى مە؟ ال، ەندى سەن ونى بابىلدا بەيشارا قۇل بولدى دەيسىڭ بە؟
- ەگەر ول بابىلدا قۇل بولعاندا، ناعىز بەيشارا بولار ەدى.بىراق ول ءوزىنىڭ مىقتىلىعى ارقاسىندا شامداعى الدىڭعى قاتارلى ادامدارعا قوسىلىپ، پىرلەر ونى قولداپ، قۇرمەت پەن ابىرويعا بولەندى عوي، - دەپ شاررۋ نادا جاۋاپ قايىردى دا، ءسوزىن جالعادى.- ارات قۇلا ماعان ءوزىنىڭ قۇل ەكەنىن ايتىپ، بوستاندىققا ۇمتىلىپ جۇرگەنىن جەتكىزدى. ول ءۇشىن وزىندە اقشا جەتكىلىكتى ەكەنىن، بىراق ودان ءارى نە ىستەۋ كەرەكتىگىن بىلمەيتىنىن مويىندادى. ويتكەنى، سوڭعى ۋاقىتتارى ونىڭ ءىسى كەرى كەتە باستاپ، ەندى ءوز قوجايىنىنىڭ قامقورلىعىنان ايىرىلامىن با دەپ قورقۋدا ەكەن.
مەن ونىڭ مۇنداي باتىلسىزدىعىنا قارسى بولدىم: «دۇنيە شەتى سەنىڭ قوجايىنىڭا تىرەلىپ تۇرعان جوق. ءوزىڭدى ەرىكتى جانداي سەزىنىپ، ەرىكتى ادامداي ارەكەت ەت. اۋەلى وزىڭە نە كەرەكتىگىن انىقتاپ ال، سوسىن سوعان قول جەتكىزۋگە بارىڭدى سال.»
ول مەنىڭ شىندىقتى تۋرا ايتىپ، قايراعانىما العىسىن ءبىلدىردى دە،ءوز جونىنە كەتتى٭.
ءبىر كۇنى مەن قالا سىرتىنا تاعى شىققانىمدا، كوزىم ۇيمەلەگەن ادامدارعا ءتۇستى. سۇراستىرسام، بىرەۋى: «ەستىمەپ پە ەدىڭ؟ قاراۋىلدىڭ ءبىرىن ولتىرگەن قۇلدى ۇستادى.بۇگىن ونىڭ ارقاسىن ولگەنشە شىقپىرتادى.پاتشانىڭ ءوزى باقىلايدى ەكەن.»
قولىمداعى توينان تولى ىدىسىممەن قالىڭ توپتى جارىپ كورە الماعاسىن، بىتپەگەن دۋالعا شىعىپ باقىلادىم. ول جەردەن ماعان،ءتىپتى، التىن كۇيمەلى نابۋقۇداناسىر (ناۆۋحدونوسور) پاتشانىڭ ءوزىن كورۋ ءساتى ءتۇستى. بۇعان دەيىن ماعان سونشاما ۇلىلىق پەن باي كيەشەك كورۋ مۇمكىن بولماعان ەدى.
قۇل بايعۇستىڭ شىڭعىرعانىن ەستىسەم دە، ءولىم جازاسىن كورە المادىم.بۇعان دەيىن مەن ادامنىڭ سونشالىقتى جاپا شەگۋىنە نەگە جول بەرىلەتىنىن ۇقپاي كەلگەن ەدىم، بىراق پاتشانىڭ اينالاسىنداعىلارمەن ەمەن-جارقىن ازىلدەسكەنىن بايقاپ، ونىڭ جۇرەگى سونشالىقتى قاتال ەكەنىن جانە بەكىنىستەگى قۇلدارعا دەگەن قانىپەزەرلىككە پاتشانىڭ ءوزى جول بەرىپ وتىرعانىنا كوزىم جەتتى.
قۇلدىڭ جانى شىققاندا، ونىڭ مۇردەسىن اياعىنان باعاناعا ءىلىپ، جۇرت نازارىنا قويدى.جۇرت ىدىراپ، سيرەگەسىن، مەن مۇردەگە جاقىنىراق باردىم. ونىڭ ءجۇندى توسىنەن كەۋدەسىندەگى ورىلگەن قوس جىلاننىڭ سۇققىلاپ سالىنعان سۋرەتىن كورىپ، قاراقشىنى تانىدىم.
ارات قۇلامەن كەلەسىدە كەزدەسكەنىمدە، ول،ءتىپتى باسقا ادام بولىپ كورىندى.
جالعاسى بار
«اباي-اقپارات»
