«نۇرلى جەر» تۇرعىن ءۇي باعدارلاماسىنىڭ ارتىقشىلىعى نە؟
كەشە، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر-ءمينيسترى اسقار ءماميننىڭ توراعالىعىمەن ۇكىمەتتىڭ كەزەكتى وتىرىسى ءوتتى. بۇل جينالىستa«نۇرلى جەر» مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى باعدارلاماسىنىڭ ىسكە اسۋ بارسى تالقىلانىپ، اتالعان باعدارلامانىڭ 2020-2025 جىلدارعaارنالعان جوسپارى قارالدى.
جينالىستaقازاقستان رەسپۋبليكاسى يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى بەيبىت اتامقۇلوۆ پەن «بايتەرەك» ۇبح» اق توراعاسى ا. ءارىپحانوۆ اتالعان مەملەكەتتىك باعدارلامانىڭ العaقويعان باعىتتارى جانە الداعى جىلدارعaارنالعان جوسپارلار جايلى باياندادى.
«ءاربىر وتباسى مۇشەسىنە شاققاندaبىر ەڭ تومەن كۇنكورىس دەڭگەيىنە دەيىنگى تابىسى بار ازاماتتارعa(29,7 مىڭ تەڭگە) ساتىپ الۋسىز جالعaبەرىلەتىن تۇرعىن ءۇي ۇسىنىلادى (جەتىم بالالار، 1 جانە 2-توپتاعى مۇگەدەكتەر، زەينەتكەرلەر جانە ت.ب.). “باقىتتى وتباسى” باعدارلاماسى بۇرىنعىسىنشa2 ەڭ تومەن كۇنكورىس دەڭگەيىنە دەيىنگى تابىسى بار ازاماتتارعa(59,4 مىڭ تەڭگە) قولجەتىمدى بولادى», - دەدى قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى بەيبىت اتامقۇلوۆ.
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، 3,1 ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنە دەيىنگى تابىسى كوزى بار ازاماتتارعa(92 مىڭ تەڭگە) «5-20-25» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى ارقىلى جەرگىلىكتى اكىمدىكتەردىڭ كرەديتتىك باسپانالارىن الۋعaمۇمكىندىك تۋادى. بۇل سالاعaبيۋدجەت سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى، اسكەري قىزمەتكەرلەر جانە مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر جاتادى. ال ايلىق تابىسى 3,1 ەڭ تومەن كۇنكورىس دەڭگەيىنەن جوعارى ازاماتتار ءۇشىن «7-20-25» باعدارلاماسى قولجەتىمدى بولماق.
ايتaكەتەيىك، قازاقستان رەسپۋبليكاسى يدمب دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، اتالعان باعدارلامادa2015-2019 جىلدارعaارنالعان «نۇرلى جول» باعدارلاماسى بويىنشaينفراقۇرىلىمدىق دامىتۋدىڭ 2020 جىلعaدەيىنگى جوسپارى قاراستىرىلعان. وندaمەملەكەتتىك باعدارلامaبويىنشaۇيلەردى جوندەۋ، جىلۋمەن، سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ تارتۋ ماسەلەلەرى قاراستىرىلعان.
«تابىسى 5 ەڭ تومەن كۇنكورىس دەڭگەيىنەن اساتىن ادامدار (148,5 مىڭ تەڭگە) باستاپقى جانە كەيىنگى نارىقتان تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ ءۇشىن قولدانىستاعى نارىق ونىمدەرىن پايدالانaالادى (ۇلتتىق بانكتىڭ "باسپانا-حيت", قازاقستان يپوتەكالىق كومپانياسىنىڭ "وردا", تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ ء"وز ءۇيىم" باعدارلامالارى)», - دەدى مينيستر ب. اتامقۇلوۆ.
ازاماتتار ءۇشىن تۇرعىن ءۇي الۋدىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن بىرىڭعاي جۇيەلىك ەسەپكە الۋدى قولجەتىمدى ەتۋ ءۇشىن تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇرعانداردىڭ بىرىڭعاي مەملەكەتتىك بازاسى جاسالۋدا. بۇل بازادaجاريالانعان دەرەكتەر تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇرعان ازاماتتار اراسىندaتۇرعىن ءۇيدىڭ قولجەتىمدىلىگىن تەكسەرۋ ماقساتىندaپايدالانىلاتىن بولادى. وسى ارقىلى مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ ناقتى ادامعaجەتۋى جانە مەملەكەتتىك بيۋدجەتتى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە بولادى.
حالىق جاقسى بىلەتىن تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق جۇيەسىنىڭ ۇستانىمىنaساي، 2017 جىلدان بەرى ەسەپتەگەندە 2019 جىلدىڭ العاشقى ون ايى ىشىندە ازاماتتارعaجالپى مولشەرى 1 تريلليون تەڭگەنى قۇرايتىن 108,6 مىڭ جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرىلدى. سونداي-اق، ونىڭ ىشىندە «نۇرلى جەر» مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي باعدارلاماسى بويىنشaبەرىلگەن 145,3 ميلليارد تەڭگەنى قۇرايتىن 19,1 مىڭ نەسيە بار.
بۇل تۋرالى «بايتەرەك» ۇبح» اق توراعاسى ا. ءارىپحانوۆ بىلاي دەدى:
«وسى جىلدىڭ شىلدە ايىنان باستاپ كوپ بالالى جانە از قامتاماسىز ەتىلگەن وتباسىلارعaجىلدىق 2% مولشەرلەمەسىمەن يپوتەكالىق كرەديت بەرۋ باعدارلاماسى جۇزەگە اسىرىلۋدا. بۇگىنگى تاڭدaتۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنە جالپى سوماسى 47 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 4 650 ءوتىنىم قابىلداندى، ونىڭ ىشىندە 33 ملرد تەڭگەگە 3 250 قارىز بەرىلدى. وسى جىلدىڭ سوڭىنaدەيىن جالپى سوماسى 50 ملرد تەڭگە بولاتىن 5 مىڭ قارىز بەرىلەدى».
ءسوز سوڭىندaەرەكشە اتاپ ايتaكەتەرلىگى، بيىل، 2020 جىلدان باستاپ ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ تاپسىرماسىنaساي اتالعان باعدارلامaبويىنشaجىل سايىن كەم دەگەندە 10 مىڭ قارىز بەرۋ جوسپارلانىپ وتىر.
Abai.kz