شيەتتەي جەتى بالامەن قاڭعىرىپ ءجۇرمىن
گازەتىمىزگە كەلىپ تۇسكەن حاتتاردى ەش ەلەۋسىز قالدىرمايتىن ءداستۇر بويىنشا حات يەسىن ىزدەپ جولعا شىقتىق. الماتى وبلىسىنىڭ كەربۇلاق اۋدانىنىڭ قيان شەتىندە ورنالاسقان اۋىلىنا جەتىپ، ارەڭ تاپقان حات يەسىنىڭ جاعدايىمەن جاقسىلاپ تۇرىپ تانىسىپ، اڭگىمەگە تارتتىق.
جالپى ءوز وتباسى جايلى اڭگىمەدەن كەيىن وتباسى تىرلىگىن باقىلاپ، بارىپ قايتۋدى ءجون كوردىك. اڭگىمە بارىسى مەن وتباسىلىق، الەۋمەتتىك جاعدايىن كوزبەن كورگەنىمىزدە، وتىنىشتەگى جازىلعانداردىڭ تەك بەرگى جاعى عانا ەكەنىن اڭعاردىق. بار كورگەنىمىزدى تاپتىشتەپ جازا بەرسەك، ءبىر گازەتتى تولتىرۋعا بولارى ءسوزسىز.
گازەتىمىزگە كەلىپ تۇسكەن حاتتاردى ەش ەلەۋسىز قالدىرمايتىن ءداستۇر بويىنشا حات يەسىن ىزدەپ جولعا شىقتىق. الماتى وبلىسىنىڭ كەربۇلاق اۋدانىنىڭ قيان شەتىندە ورنالاسقان اۋىلىنا جەتىپ، ارەڭ تاپقان حات يەسىنىڭ جاعدايىمەن جاقسىلاپ تۇرىپ تانىسىپ، اڭگىمەگە تارتتىق.
جالپى ءوز وتباسى جايلى اڭگىمەدەن كەيىن وتباسى تىرلىگىن باقىلاپ، بارىپ قايتۋدى ءجون كوردىك. اڭگىمە بارىسى مەن وتباسىلىق، الەۋمەتتىك جاعدايىن كوزبەن كورگەنىمىزدە، وتىنىشتەگى جازىلعانداردىڭ تەك بەرگى جاعى عانا ەكەنىن اڭعاردىق. بار كورگەنىمىزدى تاپتىشتەپ جازا بەرسەك، ءبىر گازەتتى تولتىرۋعا بولارى ءسوزسىز.
«ءبىزدىڭ تاربيەمىزدە مەملەكەتكە سەنىم ارتۋ، وتان ءسۇيۋ، ار-وجدان، ادال بولۋ دەگەن بار. بالا-شاعاعا دا سول تاربيەنى جالعاستىرساق دەيمىز. وكىنىشكە قاراي، تۇرعىن ءۇي دەپارتامەنتى مەن جەرگىلىكتى باسشىلار ايتقانداي، 20-30 جىلدا ءۇي كەزەگى كەلەتىن بولسا، راسىندا دا 20 جىل تەنتىرەتىپ، دۇرىس ءبىلىم دە بەرىلمەگەن، سالاۋاتتى ءومىر دە كورمەگەن بالالارىمنان بۇل تاربيەنىڭ ءيسىن دە سەزە الماي قالام با دەپ قورقامىن»،- دەپ اڭگىمەسىن اياقتاعان وتاعاسى دارحان ءباداۋدىڭ وتباسى جايلى تەك تۇيگەنىمىز، قازاقستانداي ىرگەلى مەملەكەتتە مۇنداي كوپ بالالى، تاربيەلى، ۇلگىلى، الەۋمەتتىك جاعدايى وتە تومەن وتباسىلارعا قول ۇشى بەرىلمەي وتىرعانى، ارينە، وكىنىشتى جاعداي. وتباسىلىق جاعدايى تومەن دەپ ايتۋ بىلاي تۇرسىن، قالاي تىرلىك ەتىپ وتىرعانىنا تاڭ قالعانىمىزدى جاسىرا المايمىن. نەگە گازەت ارقىلى ءوتىنىش جەتكىزۋگە ءماجبۇر بولعانىن سۇراعانىمىزدا: «سىزدەر ارقىلى حات جولداعان سەبەبىم، ءار ايقايىمىز ءتيىستى مەكەمە باسشىلارى مەن ءتيىستى ادامدارعا جەتە بەرمەيدى، شولاق شەنەۋنىكتەر «جوق» دەگەن جاۋاپپەن، ءتىپتى باسقارما بەتىن كورۋ بىلاي تۇرسىن، ارىزىمىزدى قابىلداماي قايتارادى»، - دەدى وتاعاسى. راسىمەن دە ۇران تاستاپ تۋدىرا الماي جۇرگەن بالالارىمىزدى قۇدايدىڭ بەرگەنى دەپ سۇيرەپ جۇرگەن بۇل وتباسىنىڭ مەملەكەت تاراپىنان سۇراعان وسى ءبىر ءوتىنىشىنىڭ وتە ورىندى ەكەنىنە كوز جەتكىزدىك. ەندىگى ءۇمىت، قۇرمەتتى ەلباسى، تەك وزىڭىزدەن كۇتىلۋدە.
تومەندە ءوتىنىش يەسىنىڭ حاتىن وزگەرتپەي بەرىپ وتىرمىز.
«قازاقستان-Zaman» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى ەرتاي ايعاليۇلى مىرزاعا الماتى قالاسى، المالى اۋدانى، برۋسيلوۆسكي، 30, 21-پاتەر تۇرعىنى حاۆدان زاحچيننان
ءوتىنىش
قۇرمەتتى ەرتاي ايعاليۇلى، مەن، حاۆدان زاحچين، الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنىمىن. جاسىم 37-دە، ون قۇرساق كوتەرىپ، جەتەۋىن امان-ەسەن ءوسىرىپ، تاربيەلەپ وتىرعان انامىن. ەلباسىنىڭ تىكەلەي باستاماسىمەن شەتەلدەگى قازاقتاردىڭ ەلگە ورالۋى جونىندە ىستىق ىقىلاسىنىڭ ساياسىندا، 2007 جىلى تاريحي وتانىمىز قازاقستانعا كوشىپ كەلدىك. كەلگەن جەرىم - الماتى قالاسى.
العاش كەلگەندە ءبىر جولعى قولداۋ كومەگىمىزدى ۇكىمەت تاراپىنان الدىق. كۇيەۋىم ەكەۋمىز دە دەنساۋلىعىمىز، وتباسى جاعدايىنا بايلانىستى جۇمىسسىزبىز. بالا-شاعانى ينتەرنات سياقتى قوعامدىق مەكەمەلەرگە بەرىپ، ءوزىمىز نەدە بولسا جۇمىسقا شىعايىق دەسەك، ولار ات باسىن الا قاشادى. بالالارىمنىڭ ءبىرازى قالادا، ءبىرازى اۋىلدا ءبولىنىپ-جارىلىپ ءجۇرمىز. باسىمىزدا ءۇي بولماۋىنا بايلانىستى، قالادا بالا وقىتىپ، تۇراقتاپ جۇمىس جاساۋ مۇمكىندىگىمىز دە جوق. ءالى كۇنگە دەيىن قالادان الىس ەلدى مەكەندەردى جاعالاپ ءجۇرىپ جاتقان جايىمىز بار. بۇعان دا شۇكىر، بالالارىمىزدىڭ اي سايىنعى ۇكىمەتتەن تولەنەتىن 8-9 مىڭ تەڭگە جانە التىن القا اقشاسىمەن كۇن كورىپ كەلەمىز. ەكى بالام الماتىدا مەكتەپ-ينتەرناتتا وقۋدا، قالعان ەكەۋى تالدىقورعان قالاسى، كەربۇلاق اۋدانى، كوكسۋ اۋىلىندا وقۋدا، ۇشەۋى وقۋ جاسىنا تولماعان. بالالارىمنىڭ التاۋى ەر، ءبىرى قىز بالا. بالالارىمنىڭ ۇلكەنى 15, كىشىسى 2,5 جاستا.
الماتى قالاسى، المالى اۋدانى، برۋسيلوۆسكي كوشەسى، 30 ءۇي، 21-پاتەردە اپكەمنىڭ ۇيىندە تىركەۋدەمىز. الماتى قالاسى تۇرعىن ءۇي مەكەمەسىندە 2008 جىلدان بەرى كەزەكتە تۇرامىز. ولار «ەل قاتارلى 20-30 جىلدا ءبىر پاتەر كەزەگىنە جەتىپ قالاسىندار» دەپ، ودان ارى ەسىگىنەن قاراتپايدى. كەزەكتەن تىس پاتەر بەرىلەتىن «اسا مۇقتاجدار ءۇشىن» دەگەن جوسپارلار جىل سايىن بولىپ جاتسا دا، ءبىزدىڭ اسا مۇقتاجدىق ءحالىمىز نە اۋدان اكىمىن، نە قالا اكىمىن ەش الاڭداتىپ وتىرعان جوق. ال مەنىڭ وتباسىم ءۇشىن قازىرگى بالالارىمنىڭ جاعدايى مەن ءبىلىم الۋ جاي-كۇيى ماڭىزدى. 20-30 جىل تەنتىرەتىپ وسىرگەن ۇرپاقتان ەل نە ءۇمىت كۇتەدى؟ وسى وتباسىلىق الەۋمەتتىك جاعدايعا بايلانىستى بالالارىمىزدىڭ تۇراقتى، ساپالى ءبىلىم الۋ مۇمكىندىگى دە تومەندەپ، ءارى ەل قاتارلى سالاۋاتتى ءومىر سالتىنا ىلەسە الماي وتىرمىز. شىندىعىندا، مەنىڭ جاسىمدا 7 بالا تاربيەلەپ وتىرعان جاعدايى تومەن وتباسى رەسپۋبليكا كولەمىندە ساۋساقپەن سانارلىق. قالادا تۇراقتايتىن ورنىمىز بولعاندا، بالالاردى ءتيىستى وقۋ ورنىنا ورنالاستىرىپ، اقىرىنداپ جۇمىسىمىزدى جاساپ، تىرلىك ەتىپ كەتەر ەدىك. جىلى ورنىن سۋىتىپ، تاريحي وتانىمىزعا ورالتقان بالالارىمىزدىڭ ەلىن-جەرىن سۇيەتىن، پاتريوت ازاماتتار بولۋىن اتا-اناسى ءبىز قالاي قالاساق، ۇكىمەتىمىز دە نازاردان تىس قالدىرماس دەگەن ۇمىتتەمىز.
قۇرمەتتى رەداكتسيا، وسى ءوتىنىشىمىزدى گازەتتەرىڭىز ارقىلى ەلباسىمىزعا جولداپ، ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىگىنىڭ 20 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا جاسالاتىن الەۋمەتتىك شارالار نەگىزىندە، بالا-شاعامىزدى وقىتىپ، وتباسىمىزبەن ەل قاتارلى ءومىر سۇرۋگە مۇمكىندىك جاسالۋىنا، بولماعاندا وتباسىمىز پاتەرلى بولىپ قالامىز با دەگەن ءۇمىتىمىزدىڭ جالعاسىن تابۋىنا ارقاۋ بولساڭىزدار ەكەن.
قۇرمەتپەن، حاۆدان زاحچين.
«قازاقستان زامان» گازەتى