جەكسەنبى, 24 قاراشا 2024
انە، كوردىڭ بە؟ 6029 22 پىكىر 10 ناۋرىز, 2020 ساعات 19:34

قاراقۇسوۆا: ءوزىڭ الدىڭ با، ءوزىڭ قايتار...

ماجىلىستەگى ەگدە جاستاعى دەپۋتات ايەل - گۇلجان اپا قاراقۇسوۆا كەدەي-كەپشىكتىڭ نەسيەسىن كەشىرۋ دۇرىس ەمەس، دەپ دۇرلىگىپتى. «تengrinews.kz» سايتى سولاي دەيدى.

قاراقۇسوۆانىڭ قاۋپى - تولەي الماي تەنتىرەپ جۇرگەن جۇرتتىڭ قارىزىن كەشىرۋ - بيۋدجەت ءۇشىن، سالىق تولەۋشىلەر ءۇشىن قوسىمشا سالماق سالادى-مىس.

«ومىرىمدە ەكى-اق رەت نەسيە الدىم، سول ءۇشىن وكىنەمىن. ءبىر رەت يپوتەكا الدىم، ەكىنشى رەت - كرەديت. بىراق، بارلىعىن ۋاقىتىنان بۇرىن جاۋىپ تاستادىم. نەگە ءويتتىم؟ قازىر ەندى مەنىڭ سول نەسيەمدى كەشىرە سالار ەدى...»، دەپتى ماجىلىستەگى سالىق زاڭناماسىن تالقىلاعان جيىندا.

دەپ قانا قويماپتى. ازاماتتاردىڭ قارىزىن كەشىرۋ ارقىلى ۇكىمەت سول ازاماتتاردى ماسىلدىققا ۇيرەتىپ وتىر دەگەندى ايتىپتى.

«ەلباسى ارقاشان (ازاماتتاردى) سالىق تولەۋگە ۇيرەتۋ كەرەكتىگىن ايتاتىن. ويتكەنى، ءسىز بەن ءبىزدىڭ، سالىق تولەۋشىلەردىڭ اقشاسىنان باسقا مەملەكەتتىڭ باسقا اشقاسى دا جوق. بارلىق بيۋدجەت - بۇل ءسىز بەن ءبىزدىڭ اقشامىز. مەملەكەتتىكى دەپ اتالادى»، دەيدى گۇلجان اپا قاراقۇسوۆا.

ءارى قاراي اقش-تى مىسال ەتىپ، «ول جاقتا 2007 جىلدان باستاپ ەشكىمنىڭ نەسيەسىن كەشىرمەيدى، ءبىز دە سولاردان ۇيرەنۋىمىز كەرەك» دەيدى.

«ءوزىڭ الدىڭ با، ءوزىڭ قايتار. ايتپەسە، ولار مەملەكەتتىڭ ەسەبىنەن ەمەس، ءسىز بەن ءبىزدىڭ ەسەبىمىزدەن ءومىر ءسۇرىپ جاتقان بولادى. بۇعان جول بەرۋگە بولمايدى! ءبىز سوۆەت وداعىن 90 پايىز ۇستايدى دەپ سوگەتىنبىز. بىراق، تەگىن دۇنيە كوپ بولدى عوي. ال قازىر ۇستايدى، سويتە تۇرا ءبارى قىمبات. بۇل قالاي؟ بىرەۋلەر جۇمىس ىستەپ، سالىق تولەيدى. ال ەكىنشىلەرى...كەشىرىڭىز! مەن مۇنداي ساياساتپەن كەلىسپەيمىن»، دەپتى دەپۋتات اپا.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، وتكەن جىلدىڭ ماۋسىمىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ كرەديتتەردى كەشىرۋ تۋرالى جارلىققا قول قويعان ەدى. ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانككە تىكەلەي تاپسىرما بەرگەن. ول بويىنشا:

- كوپ بالالى وتباسىلاردىڭ،

- اسىراۋشىسىنان ايىرىلۋ جاعدايى بويىنشا تولەم الاتىن وتباسىلاردىڭ،

- مۇگەدەك بالالارى بار وتباسىلاردىڭ،

- 18 جاستان اسقان، بالا جاسىنان مۇگەدەكتەردىڭ،

- مەملەكەتتىك اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋشىلاردىڭ،

- كامەلەتكە تولعانعا دەيىن اتا-انالارىنان ايىرىلعان، 29 جاسقا تولماعان جەتىم بالالاردىڭ،

- اتا-اناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان بالالاردىڭ ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر مەن ميكروقارجى ۇيىمدارىنداعى كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق قارىزدارى بىرجولعى تارتىپپەن كەشىرىلۋى كەرەك ەدى.

ونىڭ ناتيجەسى بويىنشا 554 مىڭ ادامعا كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق نەسيەلەر بويىنشا جالپى 115 ملرد تەڭگە كەشىرىلگەن.

قوعامدىق ورتادا قوتىر-قوراش مالىمدەمەلەرىمەن ءماشھۇر بولعان گۇلجان قاراقۇسوۆا حانىم وسىدان تۇپ-تۋرا ءتورت جىل بۇرىن جۋرناليستەرگە رەنجىگەن ەدى. ونىڭ سويلەگەن سوزدەرىن بۇرمالاپ، جۇرتقا جەكسۇرىن ەتىپ كورسەتكەن جۋرناليستەردىڭ دەنى شالا ساۋاتتى دەپ سوككەن.

كارتينكي پو زاپروسۋ "گۋلجان كاراگۋسوۆا"

«سوندىقتان بىزدىڭ سوۆەت وداعىندا جۋرناليستەردى دايىنداۋعا 5 جىل ۋاقىت كەرەك بولعان..، »، دەپ سويلەگەن (پوەتومۋ ۋ ناس ۆ سوۆەتسكوم سويۋزە پورفەسسيا جۋرناليستا پيات لەت، ا ۆووبششە سناچالا پولۋچاەت بازوۆۋيۋ پروفەسسيۋ. ون مەجدۋنارودنيك يلي ەكونوميست، يلي يۋريست ي پوتوم تولكو ستانوۆيتسيا وبازرەۆاتەلوم). 

گۇلجان اپا قاراقۇسوۆانىڭ قازىر ەكىنىڭ ءبىرى بىلەدى. ءار ايتقان ءسوزى ينتەرنەتتىڭ «ءحيتى» بوپ ءجۇر. زاماناۋي تىلمەن ايتساق، «حايپانۋتايا» دەگەن تەڭەۋ ءدال كەلەدى.  ءماجىلىستىڭ ەڭ تاجىربيەلى دەپۋتاتتارىنىڭ ءبىرى.

بيىل 70-كە تولادى. 3 بالا، 8 نەمەرە ءسۇيىپ وتىرعان اجە.  ءماجىلىس دەپۋتاتى. سەناتتا دا دەپۋتات بولعان. جالپى دەپۋتاتتىق قىزمەتىنە بيىل 16-17 جىل. ەكونميست، عىلىم دوكتورى، پروفەسسور، ايتا بەرسەڭىز اتاعى كوپ...وردەن-مەدالدەرىن تىزبەلەپ جاتپايىق. ءبىر باسىنا جەتىپ-ارتىلادى.

ءبىر جىلدارى استاناداعى (ول كەزدە باس قالانىڭ اتى استانا ەدى عوي) دەپۋتاتتار ءۇيسىز قالىپ، ءبىراز ۋاقىت قىمبات قوناق ۇيلەرگە قونىستانعانى ەستەرىڭىزدە بولار.

سول قىمبات قوناق ۇيدە بيۋدجەت ەسەبىنەن تۇرىپ جاتقان ءوز ارىپتەستەرىن جاقتاپ سويلەپ، جۋرناليستەرگە جەكىگەن. «رەبياتا، كتو كاك سودەرجيتسيا، توت تاك ي رابوتاەت» دەگەن-ءدى. بۇل قاراقۇسوۆانىڭ ءوز ءسوزى. ءدۇيىم جۇرت دەپۋتاتتىڭ بۇل داراقىلىعىن سىنعا العان. كەيىن قاراقۇسوۆا ءوز سوزىنەن اينىپ، اقتالعانداي بولدى. ءجا، ونى قويشى، ايتا بەرسەڭ دەپۋتات قاراقۇسوۆانىڭ قىڭىر-قيسىق سوزدەرى كوپ.

بۇل - «ءبىزدىڭ سوۆەت وداعى» دەپ سويلەپ، سىنعا قالعان قاراقۇسوۆا. بۇل - «قارتار پانسيوناتىن سالايىق» دەپ سويلەپ، سىنعا قالعان قاراقۇسوۆا. بۇل - «تازا قازاقى» تىلمەن «ءبىر بالا جاقسى، ەكى بالا جاقسى» دەپ سويلەپ،  سىنعا قالعان قاراقۇسوۆا...

ەسىمىزدە، الەۋمەتتىك جەلىدەگى ءاجۋادان كەيىن گۇلجان اپا «قازاق ءتىلىن ۇيرەنە بەرەمىن. بىراق ماعان قولداۋ كەرەك.  50 جىل ورىس تىلىندە سويلەپ، سول تىلدە جۇمىس جاساپ، سول تىلدە ويلانىپ كەلدىم. قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋدى ەندى باستادىم» دەگەن ەدى. ونىسىن قۇپتادىق جانە.

كەيىن «قاراقۇسوۆا قازاقتارعا قاتتى وكپەلەپتى» دەگەن جەل ءسوز جەلىدە جەلدەي ەسىپ جۇرگەن سوڭ، قارادىق، تاعى. سويتسەك، راس ەكەن. وكپەلەپتى. «قازاقشامدى قازاقتار مازاق قىلدى» دەپتى. سوۆەتتىڭ ۋاعىندا تۋعانىن سىلتاۋ قىپ، «ەندى تەك ورىسشا سويلەيمىن» دەپتى.

«ەتو وپيات توجە ساموە... تەك قانا ورىسشا ايتام. نۋ نەت ينتەرنەتتە سولاي ءجۇر عوي... چتو ۆوت، قاراقۇسوۆا قازاق ءتىلىنى بىلمەيدى. ول مەنىكى كىنالىم ەمەس. ساعات وقىدىق تاعى...».

بۇرىنداعى «اۋزىما جالاڭداتىپ ءتىلدى بەردىڭ، ىرزىعىن تەرىپ جەسىن، ولمەسىن دەپ» دەپ كەلەتىن توعجاننىڭ «گوي-گويى» بار ەدى عوي. ال بۇل ەندى گۇل اپانىڭ «گوي-گويى».

ەندىگىسى مىنە! «نەسيەسىن تولەي الماي جۇرگەن كەدەي-كەپشىك ءسىز بەن ءبىزدىڭ قالتامىزدان كۇن كورىپ ءجۇر. بۇلاي بولمايدى. سوۆەت وداعىندا ولاي ەمەس ەمەس ەدى» دەپ ويبايعا باسىپتى.

ەسكەرتۋ! ۇكىمەت ازاماتتاردىڭ نەسيەسىن ءبىر-اق، رەت كەشىردى. كەشىرگەندە دە بيۋدجەتتەن اقشا ءبولىپ، بانكتەرگە وتەپ بەردى. 300 مىڭ تەڭگە. وندا دا كوشەدەگى كولدەنەڭ اتتىڭ ەمەس، كوپ بالالى وتباسىلاردىڭ، تەسىك قالتا، جارىم قۇرساق جەتىم-جەسىردىڭ تۇرمىستىق نەسيەلەرىن وتەپ بەردى. ال پالەن جىلدان بەرى پارلامەنتتە جۇرگەن داۋدەي دەپۋتات «قاپ اتتەگەن-اي، بۇيتەتىنىن بىلگەندە مەن دە نەسيەمدى تولەمەي جۇرە بەرەر ەدىم-اۋ» دەپ سانىپ سابالاپ وتىر، انە...

Abai.kz

22 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1494
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3265
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5598