مەديتسينا قىزمەتكەرى ءۇشىن ينفەكتسيالار مەن ۆاكتسينالاۋدان بولاتىن قاۋىپتەردى ءتۇسىنۋ جانە سالىستىرا ءبىلۋ، بۇنى پاتسيەنتتەر مەن اتا-انالارىنا تۇسىندىرە ءبىلۋ ماڭىزدى

كارديولوگيا جانە ىشكى اۋرۋلار عزي جانىنداعى رەسپۋبليكالىق اللەرگولوگيا ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، م.ع.ك.، جوعارى ساناتتى دارىگەر دينارا تالعاتبەكوۆا ەلىمىزدە  پروفيلاكتيكالىق ەگۋ جۇرگىزىلگەننىڭ ارقاسىندا حالقىمىز كوپتەگەن قاۋىپتى ينفەكتسيالاردى جۇقتىرماي، ودان جەڭىل ءوتىپ، ءولىم سانى ەداۋىر ازايدى، دەيدى. مىسالى،18 عاسىردا عانا 60 ملن. ادامنىڭ ولىمىنە سەبەپشى بولعان شەشەك ىندەتى تۋرالى ادامدار بۇگىنگى كۇنى تەك ەستۋ ارقىلى عانا بىلەدى. 1977 جىلدان بەرى 43 جىل بويى الەمدە ەشكىم بۇل اۋرۋمەن اۋىرعان جوق.

دارىگەردىڭ ايتۋىنشا، ۆاكتسينالاۋدىڭ ماڭىزى اعزانىڭ يممۋندى جۇيەسىن الدىن الا، قانداي دا ءبىر پاتوگەندەر پايدا بولعان جاعدايدا ارەكەت ەتۋگە ۇيرەتەدى. بۇل ءۇشىن اعزاعا السىرەگەن، بەلسەندى ەمەس پاتوگەندەر نەمەسە ولاردىڭ كىشكەنتاي بولشەكتەرى جىبەرىلەدى. مۇنداي پاتوگەندەر اۋىر اۋرۋلاردى بولدىرمايدى، بىراق ەستە ساقتاۋ جاسۋشالارىن قالىپتاستىرادى. وسىلايشا، ينفەكتسيا تۇسكەن كەزدە بىردەن يممۋندىق جاۋاپ قوسىلادى. ەستە ساقتاۋ جاسۋشالارى بىردەن «دۇشپاندى» تاني كەتەدى دە، دابىل قاعىپ، جويۋ مەحانيزمىن جىبەرەدى، بۇل ءۇشىن بار جوعى 1-3 كۇن قاجەت. مۇنداي جاعدايدا ءبىز ينفەكتسياعا تاپ بولعانىمىزدى نەمەسە اۋرۋدان جەڭىل تۇردە ءوتىپ كەتكەندىگىمىزدى بىلمەي قالامىز.

دينارا جەڭىسبەكقىزى ايتقانداي، ەگۋدىڭ ءوزىنىڭ جاناما اسەرلەرى بار، كوپ جاعدايدا بۇل اعزانىڭ جەكە رەاكتسياسى. السىزدىك، دەنە قىزۋىنىڭ جوعارىلاۋى، ەگىلگەن ورىننىڭ اۋىراتىندىعى، تابەتتىڭ ناشارلاۋى سياقتى رەاكتسيالار ءجيى كەزدەسەدى. بورتپە، ءتىپتى كۆينكە ىسىنۋىنە دەيىن بولاتىن اللەرگيالىق رەاكتسيالار جانە انافيلاكسيالىق شوك سيرەك بولادى.

اللەرگيالىق رەاكتسيا تەك ەكپەگە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار كەز كەلگەن پرەپارات نەمەسە اللەرگەنگە تۋىنداۋى مۇمكىن ەكەندىگىن ەسكەرۋ قاجەت. سونىمەن قاتار، اعزانىڭ ساۋ بولۋى وتە ماڭىزدى. اۋىرۋمەن السىرەگەن يممۋنيتەتتىڭ ۆاكتسينامەن كۇرەسە الماۋى مۇمكىن: اۋىرۋ قاۋپى بار. ونداي جاعدايدا ۆاكتسينالاۋدى كەيىنگە قالدىرادى. ەگۋدەن تولىعىمەن باس تارتۋدىڭ كورسەتكىشى – يممۋندى تاپشىلىق اۋرۋدىڭ بولۋى، سەبەبى بۇل جاعدايدا، ءتىپتى السىرەگەن پاتوگەن دە ومىرگە قاۋىپ ءتوندىرۋى مۇمكىن.

سوڭعى جىلدارى بۇكىل دۇنيە جۇزىندە ۆاكتسيناعا قارسى لوببي بەلسەندى ارەكەت ەتۋدە. الەۋمەتتىك جەلىلەردە ەگۋلەردەن باس تارتۋعا شاقىرىپ جاتادى. ۆاكتسينالاۋدىڭ تيىمدىلىگىنىڭ دالەلدەنۋىنە جانە قازىرگى ۆاكتسينالاردىڭ رەاكتوگەندىلىگىنىڭ تومەن ەكەندىگىنە قاراماستان بولاتىن نەگاتيۆ اتا-انالاردىڭ ۆاكتسينالاۋدان باس تارتۋىنا اكەلۋدە. ەگىلمەگەن بالالاردىڭ سانى ارتقان جاعدايدا ۇجىمدىق يممۋنيتەت، ياعني قوعامنىڭ بەلگىلى ءبىر اۋرۋلارعا قارسى تۇرۋ مۇمكىندىكتەرى تومەندەيدى. جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر قوعامداعى ەگىلمەگەن ادامدار پايىزىنىڭ سالىستىرمالى جوعارى بولۋى ءتىپتى ۋاقىتىلى ەگىلگەندەر اراسىندا دا جۇقتىرۋدىڭ قاۋپىن ارتتىراتىندىعىن دالەلدەدى.

سوزىلمالى اللەرگيالىق اۋرۋلار بالالاردا بولاتىن اۋرۋلاردىڭ كەڭ تارالعان توبىنىڭ قاتارىنا جاتادى. بالالاردا اللەرگوپاتولوگيانىڭ بولۋى ۆاكتسينالاۋدان باس تارتۋعا نەگىز بولىپ تابىلمايدى. بۇل يممۋنيزاتسيا جۇرگىزۋ كەزىندە ەرەكشە ساقتىقتى قاجەت ەتەتىن پاتسيەنتتەر توبى، سەبەبى مۇنداي بالالاردىڭ يممۋندىق جۇيەسى ۆاكتسيناعا قالىپسىز تۇردە جاۋاپ بەرۋى مۇمكىن. اللەرگياسى بار بالالاردىڭ ۆاكتسينالاردىڭ ءجىتى اللەرگيالىق رەاكتسيانى بولدىرتاتىن كەيبىر كومپونەنتىنە جوعارى سەزىمتالدىعى بولۋى مۇمكىن. بارلىق ۆاكتسينالارعا قولدانۋعا بولاتىن جالعىز عانا ءابسوليۋتتى قارسى كورسەتىلىمى انامنەزدە الدىڭعى دوزاعا بولعان انافيلاكسيا نەمەسە ۆاكتسينا كومپونەنتتەرىنىڭ بولۋى.

اللەرگياسى بار بالالاردا ينفەكتسيالىق اۋرۋلار ادەتتە اۋىرلاۋ بولاتىندىعىن ەسكەرگەن ءجون. ولارعا ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە قاۋىپتى اۋرۋلاردان قورعانۋ قاجەت. تۇماۋ، قىزىلشا، كوكجوتەل برونح دەمىكپەسى، اتوپيالىق دەرماتيت، اللەرگولوگيالىق رينيت اسقىنۋىنىڭ تريگگەرلەرى بولىپ تابىلاتىندىعى بەلگىلى. سوندىقتان اللەرگيانى ۆاكتسينالاۋدان باس تارتۋدىڭ سەبەبى رەتىندە قابىلداۋعا بولمايدى.

ال مەديتسينا قىزمەتكەرى جالپى جانە تاۋەكەل توبىنداعى يممۋنيزاتسيا جاساۋدىڭ قازىرگى زامانعى تاسىلدەرىن ءبىلىپ، ينفەكتسيا مەن ۆاكتسينالاۋدىڭ قاۋىپتەرىن سالىستىرىپ، وسىنىڭ بارلىعىن پاتسيەنتتەرگە، اتا-انالارىنا تۇسىندىرە ءبىلۋى ءتيىس.

Abai.kz