باس پروكۋراتۋرانىڭ جاڭاوزەن وقيعاسىنا بايلانىستى جەلتوقساننىڭ 17 – ءسى كۇنگى مالىمدەمەسى (ۆيدەو)
بۇرىن حابارلانعانداي، 2011 جىلعى 16 جەلتوقساندا جاڭاوزەن قالاسىنىڭ «تاۋەلسىزدىك» ورتالىق الاڭىندا بەيبىت تۇرعىندار مەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنە كۇش قولدانۋ، توڭكەرىستەر، توناۋلار مەن جەكە جانە زاڭدى تۇلعالاردىڭ مۇلكىن ورتەۋمەن ۇشتاسقان جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر ورىن الدى.
تارتىپسىزدىكتەر، بەلگىلى بولعانداي، بۇزاقى جاس تۇلعالار توبىنىڭ، سونداي-اق ولاردىڭ ىقپالىنا بەرىلگەن تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارنالعان الاڭداعى مەرەكەلىك شارالاردى وتكىزۋگە بەلسەندى تۇردە كەدەرگى جاساعان جۇمىستان بوساتىلعان مۇنايشىلار ارەكەتتەرىنەن باستالعان.
2011 جىلعى 16 جەلتوقساندا ساعات 11 شاماسىندا بۇزاقى ەلەمەنتتەر اراسىندا كوپتەگەن بالالار بولعان قالانىڭ بەيبىت تۇرعىندارىنىڭ مەرەكەلىك شەرۋدىڭ جولىن ادەپسىز سوزدەر جانە قورقىتۋمەن ۇشتاستىرىپ كەسۋگە ارەكەت جاساعان.
وسى كەزدە الاڭدا باسقىنشىلىق كۇيدەگى 800-گە جاقىن ادام بولعان، ال قوعامدىق ءتارتىپ جالپى قارۋسىز 120 پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. قارۋ تەك ولاردىڭ كومانديرىندە بولعان.
مەرەكەلىك شارالاردى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىمەن الاڭنىڭ سالتانات ءوتىپ جاتقان بولىگىن قورشاۋ جونىندەگى شارالار قولدانىلعان. بۇل رەتتە بۇزاقىلىق توپتىڭ تاراپىنان قۇقىق بۇزۋشىلىق ارەكەتتەر مەن اراڭداتۋشىلىقتىڭ ناقتى بەلگىلەرى بولعانىنا قاراماستان پوليتسيامەن قانداي دا ءبىر ماجبۇرلەۋ شارالارى قولدانىلماعان.
بۇرىن حابارلانعانداي، 2011 جىلعى 16 جەلتوقساندا جاڭاوزەن قالاسىنىڭ «تاۋەلسىزدىك» ورتالىق الاڭىندا بەيبىت تۇرعىندار مەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنە كۇش قولدانۋ، توڭكەرىستەر، توناۋلار مەن جەكە جانە زاڭدى تۇلعالاردىڭ مۇلكىن ورتەۋمەن ۇشتاسقان جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر ورىن الدى.
تارتىپسىزدىكتەر، بەلگىلى بولعانداي، بۇزاقى جاس تۇلعالار توبىنىڭ، سونداي-اق ولاردىڭ ىقپالىنا بەرىلگەن تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارنالعان الاڭداعى مەرەكەلىك شارالاردى وتكىزۋگە بەلسەندى تۇردە كەدەرگى جاساعان جۇمىستان بوساتىلعان مۇنايشىلار ارەكەتتەرىنەن باستالعان.
2011 جىلعى 16 جەلتوقساندا ساعات 11 شاماسىندا بۇزاقى ەلەمەنتتەر اراسىندا كوپتەگەن بالالار بولعان قالانىڭ بەيبىت تۇرعىندارىنىڭ مەرەكەلىك شەرۋدىڭ جولىن ادەپسىز سوزدەر جانە قورقىتۋمەن ۇشتاستىرىپ كەسۋگە ارەكەت جاساعان.
وسى كەزدە الاڭدا باسقىنشىلىق كۇيدەگى 800-گە جاقىن ادام بولعان، ال قوعامدىق ءتارتىپ جالپى قارۋسىز 120 پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. قارۋ تەك ولاردىڭ كومانديرىندە بولعان.
مەرەكەلىك شارالاردى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىمەن الاڭنىڭ سالتانات ءوتىپ جاتقان بولىگىن قورشاۋ جونىندەگى شارالار قولدانىلعان. بۇل رەتتە بۇزاقىلىق توپتىڭ تاراپىنان قۇقىق بۇزۋشىلىق ارەكەتتەر مەن اراڭداتۋشىلىقتىڭ ناقتى بەلگىلەرى بولعانىنا قاراماستان پوليتسيامەن قانداي دا ءبىر ماجبۇرلەۋ شارالارى قولدانىلماعان.
دەگەنمەن، جاعداي باقىلاۋعا الىنعانىمەن، 2011 جىلعى 16 جەلتوقساندا شامامەن 11 ساعات 40 مينۋتتا بۇزاقىلاردىڭ ىشىنەن بىرەۋى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ بولعانىنا قاراماستان، ولاردىڭ قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاۋ تۋرالى زاڭدى تالاپتارىن ەلەمەي، قورشاۋدىڭ جانىندا مەرەكەلىك سياپاتتار ءۇشىن ازىق-تۇلىكپەن تۇرعان ۋاز اۆتوكولىگىن انىقتالماعان زاتپەن سوققان.
پوليتسيا قىزمەتكەرىنىڭ قۇقىق بۇزۋشىنىڭ ارەكەتتەرىن جولىن كەسۋ جونىندەگى تالاپتارى جانجال تۋدىرعان، وسى جاعدايدى بۇزاقىلار بىردەن پايدالانعان. ولار ەرەۋىلشىلەردى تاران رەتىندە قولدانىپ، پوليتسيا قورشاۋىن بۇزىپ وتكەن.
قورشاۋدى بۇزىپ، بۇزاقى تۇلعالار پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە شابۋىل جاساعان، جاڭا جىل شىرشاسىن توڭكەرىپ، مەرەكەگە وراي قويىلعان كيىز ۇيلەر مەن ساحنانى بۇزعان جانە پوليتسيا اۆتوبۋسىن ورتەپ جىبەرگەن. وسىلايشا تۋىنداعان جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر باستاۋشىلارمەن جالعاستىرىلىپ، ولار بەيبىت تۇرعىنداردى ۇرىپ سوعۋدى جانە الاڭنىڭ جانىندا قويىلعان اۆتوكولىكتەردى قيراتۋدى باستاعان.
ناتيجەسىندە 6 پوليتسيا قىزمەتكەرى ءتۇرلى دەنە جاراقاتىن العان، ولاردىڭ ءبىرى - جاڭاوزەن قالاسىنىڭ ىشكى ىستەر باسقارماسى باستىعىنىڭ ورىنباسارى ءادىلوۆ قازىرگى كەزدە كومادا.
شابۋىلعا تاپ بولعان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى وسىنداي جاعدايلاردا دا قاندى قاقتىعىستار مەن اقتالماعان قۇربانداردى بولدىرماۋ ءۇشىن قارۋ مەن ارنايى قۇرالداردى قولدانباي، قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنا قاراي جىلجىپ، اۋاعا اتۋمەن شەكتەلگەن.
وسىلايشا، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا پايدا بولعان قاقتىعىس قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن اراڭداتىلعانى تۋرالى، ولارمەن بۇزاقىلاردى تارتىپكە ءماجبۇر ەتۋ ماقساتىندا قارۋ، تۇتىندەتۋ قۇتىلارى جانە باسقا ارنايى قۇرالدار قولدانىلعاندىعى تۋرالى، سونداي-اق پوليتسەيلىك ۋاز كولىگى ميتينگكە شىققان مۇنايشىلار توبىنا ادەيى بارىپ سوقتىعىسقانى تۋرالى اقپاراتتار شىندىققا سايكەس كەلمەيدى جانە انىق جالعان حابار بولىپ تابىلادى.
12 ساعات 35 مينۋتتا تارتىپسىزدىكتەر الاڭنىڭ سىرتىنا كوشكەن جانە 500-گە جۋىق ادام «وزەنمۇنايگاز» كومپانياسى عيماراتىنا شابۋىل جاساپ، ونى توناۋعا ۇشىراتىپ، ورتەپ جىبەرگەن.
ءدال وسىنداي ارەكەتتەر «ارۋ-انا» قوناق ۇيىنە قاتىستى جاسالعان. ەكى عيماراتتا دا، سودان كەيىن اكىمدىك عيماراتىندا جاۋىز نيەتتىلەرمەن سوندا ورنالاسقان بانكوماتتار تونالعان.
بۇل رەتتە بۇرىڭعى مۇنايشىلارمەن قاتار، كورگەندەردىڭ حابارلارى بويىنشا، ۇشىنا پىشاق ورناتىلعان تاياقتارمەن جانە جانعىش سۇيىق قوسپاسى بار بوتەلكەلەرمەن قارۋلانعان جاستار كوبىرەك بەلسەندىلىك تانىتقان.
بۇل الاڭعا كەلگەن جاستار قيراتۋعا جانە تارتىپسىزدىككە الدىن-الا باعىتتالىپ كەلگەنىن دالەلدەيدى.
سول كۇننىڭ 12 ساعات 50 مينۋتىندا 70-كە جۋىق تارتىپسىزدىك قاتىسۋشىلارى جاڭاوزەن قالاسى اكىمدىگىنىڭ عيماراتىنا باسىپ كىرىپ، ونداعى جيhاز بەن ورگتەحنيكانى قيراتۋعا، سونداي-اق كابينەتتەردى ورتەۋگە كىرىسكەن.
دەي تۇرعانىمەن، سول ۋاقىتقا وزدەرىنىڭ قىزمەتتىك بولمەلەرىندە شابۋىلعا ۇشىراعان اكىمدىك جۇمىسشىلارىنىڭ تاعدىرى بەلگىسىز بولىپ قالا بەردى، ال عيماراتتىڭ ءوزى ورتپەن وراپ الىنعان.
وسىعان بايلانىستى، باسىپ الىنعان عيماراتتا قالىپ قويعان بەيبىت تۇرعىنداردى قورعاۋ ماقساتىندا، پوليتسيانىڭ جيىنتىق جاساعى قۇرىلىپ جىبەرىلگەنىمەن، ولار باستىرمالاتقان تاس شابۋىلىنا ۇشىراپ، تارتىپسىزدىكتەر قاتىسۋشىلارىنىڭ تاراپىنان اتىس قارۋمەن قارسى الىنعان.
ەسكەرتۋ اتىستارىنا قاراماي بۇزاقىلىق توپ پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە شابۋىلدى جالعاستىرعانىن ەسكەرە وتىرىپ، باسىپ الىنعان اكىمدىك جۇمىسشىلارى مەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرى تۇرىندەگى بەيبىت تۇرعىنداردىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن قورعاۋ، سونداي-اق قارۋدى بۇزاقىلاردىڭ قولىنا ءتۇسۋدى بولدىرماۋ ءۇشىن پوليتسەيلەر تابەلدى قارۋدى قولدانۋعا ءماجبۇر بولعان.
قالانىڭ مەديتسينالىق مەكەمەلەرىنە ءتۇرلى دەنە جاراقاتتارىمەن بارلىعى 86 كىسى جەتكىزىلگەن، ونىڭ ىشىندە 6 پوليتسەيلىكتەر.
قالانىڭ اۋرۋحاناسىنا جەتكىزىلگەن 10 ادام قايتىس بولدى، جان ساقتاۋ بولىمىندە 4 ادام بولۋدا.
وقيعا بولعان جەردى قاراۋ كەزىندە «سۋلپاك» ساۋدا ءۇيىن توناۋ جانە ورتەۋ بارىسىندا مەرت بولعان تاعى ءبىر ادامنىڭ ءمايىتى تابىلعاندىعى تۋرالى اقپارات الىندى.
جاپپاي تارتىپسىزدىك فاكتىسى بويىنشا قىلمىستىق ىستەر قوزعالىپ، جەدەل-تەرگەۋ توبىنا، بۇعان دەيىن ايتىلعانداي، ىشكى ىستەر ءمينيسترى ق. قاسىموۆ باسشىلىق ەتتى.
قولدانىلعان شارالارعا قاراماستان، جاپپاي تارتىپسىزدىكتەردىڭ ۇيىمداستىرۋشىلارى مەن قاتىسۋشىلارى زاڭعا قارسى ارەكەتتەرىن جالعاستىرعان، قالادا ولارمەن قيراتۋ مەن تالاۋشىلىق باستالعان.
2011 جىلعى 16 جەلتوقساندا 17 ساعات 00 مينۋت شاماسىندا جاپپاي تارتىپسىزدىكتەرگە قاتىسۋشىلار «وزەنمۇنايگاز» كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى ك. ەشمانوۆتىڭ ءۇيىن، ال 19 ساعات 00 مينۋتتا «سۋلپاك» ساۋدا ءۇيىن ورتەگەن.
2011 جىلعى 16 جەلتوقساندا 23 ساعات 00 مينۋتتا قالا ماڭىنداعى تەڭگە كەنتى اكىمدىگىنىڭ عيماراتىن ورتەپ جىبەرگەن.
جالپى جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر ناتيجەسىندە 46 وبەكتىلەر تونالىپ، ورتەلگەن، ونىڭ ىشىندە:
- 8-ءى بانك وبەكتىلەرى (بانكوماتتار مەن بانكتەر), ونىڭ ىشىندە حالىق بانكى ءوفيسى مەن «اليانس بانكىنىڭ» فيليالى;
- 20 دۇكەن («سۋلپاك» ساۋدا ورتالىعى مەن «اتلانت» ساۋدا ءۇيى);
- 2 كافە;
- 1 نوتاريالدىق كونتورا;
- 2 لومبارد;
- 2 اكىمدىك (قالا اكىمدىگى مەن تەڭگە كەنتىنىڭ اكىمدىگى);
- 1 فوتوسالون;
- پوليتسيانىڭ 2 بەكەتى;
- «ارۋ انا» قوناق ءۇيى;
- «وزەنمۇنايگاز» كومپانياسىنىڭ عيماراتى;
- 3 جەكەمەنشىك ءۇي;
- 20-دان استام اۆتوكولىك ورتەلگەن جانە زاقىمدالعان;
- ساحنا، كيىز ۇيلەر، مۋزىكالىق اپپاراتۋرا جانە ورتالىق الاڭداعى جاڭا جىل شىرشاسى جويىلدى.
ءتارتىپتى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن جاڭاوزەن قالاسىنا قارۋمەن جانە ارنايى تەحنيكامەن جابدىقتالعان ىشكى اسكەرلەر مەن پوليتسيانىڭ قوسىمشا قۇرىلىمدارى تارتىلدى. بارلىق نەگىزگى حالىقتىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ وبەكتىلەرى كۇشەيتىلگەن كۇزەتكە الىندى.
تالاۋشىلىققا قاتىسقان تۇلعالاردى ۇستاۋ ماقساتىندا 2011 جىلعى 16 جەلتوقساننىڭ 17 ساعات 30 مينۋتىنان ارنايى قۇرىلىمدارمەن اۋماقتى ءدال تازالاۋ بويىنشا وپەراتسيا باستالدى.
قازىرگى كەزگە جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر مەن تالاۋشىلىققا 70 قاتىسۋشىسى ۇستالعان. تارتىپسىزدىكتەرگە بەلسەندى قاتىسۋشىلارىنىڭ تۇلعالارى انىقتالىپ، ولاردى ۇستاۋ بويىنشا شارالار قولدانۋدا.
قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن تارتىپسىزدىكتەرگە بەلسەندى قاتىسۋشىلارى مەن ۇيىمداستىرۋشىلارىنىڭ قىلمىستىق ارەكەتتەرىنىڭ جولىن كەسۋ، انىقتاۋ مەن جازالاۋ جانە قالادا قوعامدىق ءتارتىپتى تۇگەلدەي قالپىنا كەلتىرۋ جونىندەگى بارلىق قاجەتتى شارالار قولدانۋدا.
تەرگەۋ مۇددەلەرىنە زيان كەلتىرمەي جاريالاۋعا بولاتىن ورىن العان جاعدايدىڭ جاڭا ءمان-جايلارى انىقتالعان كەزدە، ولار بىردەن قوعامعا جەتكىزىلەتىن بولادى.
ءوز كەزەگىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باس پروكۋراتۋراسى جاڭاوزەن قالاسىنىڭ جانە ونىڭ ماڭىنداعى اۋدانداردىڭ تۇرعىندارىن زاڭدىلىقتى ساقتاۋعا جانە اراڭداتۋشىلىق ماقساتتا كەيبىر تۇلعالارمەن تاراتىلاتىن جالعان اقپاراتتارعا بەرىلمەۋگە شاقىرادى.
باس پروكۋراتۋرانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى
جاڭاوزەندەگى جاعداي تۋرالى باس پروكۋراتۋرادا كورسەتىلگەن بەينەتاسپا