دۇربەلەڭگە تولى دۇنيەنىڭ قازاققا توسىن «سىيى» دايىن تۇر دەپ كىم ويلاپتى تەگىندە. 362 اۋليە جاتقان كيەلى ايماقتىڭ توسىنەن شۋ شىقتى ەلدى دۇرلىكتىرگەن. ءدال تاۋەلسىزدىكتىڭ تورقالى تويى قارساڭىندا بۇلىكشىلەر (ولاي دەپ ايتۋعا اۋزىم بارمايدى), سۇتتەي ۇيىعان تىنىشتىقتىڭ تۇندىگىن جەلپىپ، ورىسىمىزگە قىزىعىپ، ءار ىسىمىزگە قىزعانىشپەن قاراعانداردى ەلەڭ ەتكىزدى. ءاپ ساتتە-اق الەم قۇلاقتانىپ، ەڭسەلى ەلدەردىڭ كوشىنە ەرۋگە تالاپ قىلعان مەملەكەتىمىز ازۋلى ايىپتاۋلار مەن ءازازىل پىكىرلەردىڭ وشاعىنا اينالىپ شىعا كەلدى. جيىرما جىلدا جەتكەن تاماشا جەتىستىكتەر مەن تولايىم تابىستاردى جوققا شىعارۋعا تىرىسىپ جاتقاندار دا بايقالادى. الىپ قاشتى سوزدەرگە ارقا سۇيەگەن اقپاراتتار اعىنى وتاندىق باق-ىن جانىشتاپ، دەموكراتيانى جەلەۋ ەتىپ، تۇيمەدەيدى تۇيەدەي قىلىپ وزدەرىن ءبىر كورسەتىپ قالۋعا تىرىسۋدا. قالاي بولعاندا دا جاھانعا جاريا بولعان وقيعاعا بەرىلگەن كەيبىر ساياسي باعالاردىڭ شىندىققا جاناساتىنىن جوققا شىعارمايمىن. الايدا ءپىسۋى جەتپەگەن شالا دۇنيەلەردىڭ دە ءورىپ جۇرگەنى جاسىرىن ەمەس. دەگەنمەن «اتتانداپ» جاتقانداردىڭ كوپشىلىگى قازاق ۇلتىنىڭ توزۋىن اڭساعان پيعىلدان تۋىنداپ جاتقانى ءسوزسىز. وسىنداي ساتتە ەلگە توقتاۋ ايتىپ، اشۋدى سابىرعا جەڭدىرۋدى سۇرانىپ جاتقان ەل اعالارىنىڭ وتىنىشتەرىنە قۇلاق اسقانىمىز ءجون اعايىن. «اداسقاننىڭ الدى ءجون، ارتى سوقپاق» دەيدى اتامىز قازاق.

دۇربەلەڭگە تولى دۇنيەنىڭ قازاققا توسىن «سىيى» دايىن تۇر دەپ كىم ويلاپتى تەگىندە. 362 اۋليە جاتقان كيەلى ايماقتىڭ توسىنەن شۋ شىقتى ەلدى دۇرلىكتىرگەن. ءدال تاۋەلسىزدىكتىڭ تورقالى تويى قارساڭىندا بۇلىكشىلەر (ولاي دەپ ايتۋعا اۋزىم بارمايدى), سۇتتەي ۇيىعان تىنىشتىقتىڭ تۇندىگىن جەلپىپ، ورىسىمىزگە قىزىعىپ، ءار ىسىمىزگە قىزعانىشپەن قاراعانداردى ەلەڭ ەتكىزدى. ءاپ ساتتە-اق الەم قۇلاقتانىپ، ەڭسەلى ەلدەردىڭ كوشىنە ەرۋگە تالاپ قىلعان مەملەكەتىمىز ازۋلى ايىپتاۋلار مەن ءازازىل پىكىرلەردىڭ وشاعىنا اينالىپ شىعا كەلدى. جيىرما جىلدا جەتكەن تاماشا جەتىستىكتەر مەن تولايىم تابىستاردى جوققا شىعارۋعا تىرىسىپ جاتقاندار دا بايقالادى. الىپ قاشتى سوزدەرگە ارقا سۇيەگەن اقپاراتتار اعىنى وتاندىق باق-ىن جانىشتاپ، دەموكراتيانى جەلەۋ ەتىپ، تۇيمەدەيدى تۇيەدەي قىلىپ وزدەرىن ءبىر كورسەتىپ قالۋعا تىرىسۋدا. قالاي بولعاندا دا جاھانعا جاريا بولعان وقيعاعا بەرىلگەن كەيبىر ساياسي باعالاردىڭ شىندىققا جاناساتىنىن جوققا شىعارمايمىن. الايدا ءپىسۋى جەتپەگەن شالا دۇنيەلەردىڭ دە ءورىپ جۇرگەنى جاسىرىن ەمەس. دەگەنمەن «اتتانداپ» جاتقانداردىڭ كوپشىلىگى قازاق ۇلتىنىڭ توزۋىن اڭساعان پيعىلدان تۋىنداپ جاتقانى ءسوزسىز. وسىنداي ساتتە ەلگە توقتاۋ ايتىپ، اشۋدى سابىرعا جەڭدىرۋدى سۇرانىپ جاتقان ەل اعالارىنىڭ وتىنىشتەرىنە قۇلاق اسقانىمىز ءجون اعايىن. «اداسقاننىڭ الدى ءجون، ارتى سوقپاق» دەيدى اتامىز قازاق. ەل تىنىشتىعى ءۇشىن  بابالار دانالىعىنا زەر سالايىق. سابىرعا كەلەيىك، اعايىن. ۇلتىمىزدىڭ تىنىشتىعى مەن بىرلىگىنە سىزات تۇسپەسىن. بۇلاي جالعاسا بەرسە تۇتاستىعىمىزعا قاۋىپ تونگەلى تۇر. الەمدە 250 مىڭعا جۋىق ۇلتتارمەن ۇلىستار بار دەسەك، سونىڭ 200-ءى عانا تاۋەلسىز مەملەكەتتەر بولسا، ونىڭ بىرەۋى ءبىز. بىلە بىلگەنگە، ۇلتىنىڭ بولاشاعىن ويلاعانعا، ەڭ باستى قۇندىلىعىمىز  تاۋەلسىزدىك ەكەنىن ەستەن شىعارمايىق. اتا-بابامىز اڭساعان ارمان كۇندى ۋىستان شىعارىپ المايىق داڭعازاعا ەرىپ. ەلباسىنىڭ دا ەلى ءۇشىن سىڭىرگەن ەرەن ەڭبەگىن قادىرلەيىك. مۇنىڭ ءبارى مەنىڭ انالىق ءسوزىم، قاراقتارىم. جاڭا عانا ەڭسەمىزدى تۇزەپ، ەل بولىپ كەلە جاتقاندا توسىننان لاپ ەتە قالعان ۇشقىننىڭ، قاۋعا تيگەن ورتتەي ەلىمىزدىڭ وزگە ايماعىنا شاشىراماۋىن تىلەيمىن ءبىر اللادان. كۇنى كەشە عانا ەلباسىنىڭ بار وبلىستى ارالاپ شىققانىن كوزىمىزبەن كوردىك. ارنايى بارىپ ماڭعىستاۋدى دا ارالادى. ەل جۇرتپەن اڭگىمە دۇكەن قۇردى. اكىمدەردەن باستاپ اقىندارعا شەيىن، قازىنالى قاريالار قوستاپ، «بىزدە ءبارى تاماشا، پروبلەمالار شەشىمىن تاپتى» دەپ شىعارىپ سالدى پاتشامىزدى. بالكىم سوندا بالەن اي بويى اشتىق جاريالاپ جاتقان بەيباقتاردىڭ تالاپ تىلەكتەرىن ەسكەرىپ، ەلباسىنى ورىندى ورىنسىز ماقتاپ شۋىلداعانشا، (ول كىسى ماقتاۋعا ءزارۋ مە، الەم الدىنداعى بەدەلىنىڭ ءوزى قانداي) مۇنايشىلاردىڭ جاعدايىن جۇقالاپ جەتكىزگەن قاريا بولعاندا بۇگىنگى ەلدى دۇرلىكتىرگەن وقيعانىڭ بەيبىت ماقساتتا شەشىمىن تابۋىنا سەپتىگى تيگەن بولار ما ەدى. «اتتەڭ توننىڭ كەلتەسى اي» دەيسىڭ وسىندايدا. ايتپەسە سىپىرا ماقتاۋ سىقپىتىمىزدى قاشىردى ابدەن. «اۋرۋدى ءولىم اشكەرە ەتەدى» دەگەندەي وقيعانىڭ اسقىنۋىنىڭ ءبىر استارى مىنادا جاتقانداي. مامىردىڭ ورتاسىندا باستالعان مۇنايشىلار شەرۋى ۇكىمەتتىڭ ۇيقىسىن، شەنەۋنىكتەردىڭ كۇلكىسىن بۇزا المادى. وسىدان 8 اي بۇرىن ون مىڭعا جۋىق ماڭعىستاۋلىقتار مەن مۇنايشىلار ەلباسىدان باستاپ ەلىمىزدىڭ قوس پالاتاسى، حالىقتىڭ مۇڭىن مۇڭداپ، جوعىن جوقتايدى دەپ سەنىم ارتقان سەنات پەن ءماجىلىس توراعالارىنا، ۇكىمەت باسشىسىنا، باس پروكۋرور مەن جوعارعى سوت توراعاسىنا، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى توراعاسىنا، ىشكى ىستەر ءمينيسترى مەن ەلىمىزدەگى ادام قۇقىقتارى جونىندەگى باسشىدان اراشا سۇراپ، ادىلدىك ىزدەپ ماڭداي تەرمەن تاپقان ەڭبەكتىڭ وتەماقىسىن ادال ءارى زاڭدى تۇردە شەشىپ بەرۋىن تالاپ ەتكەن بولاتىن. مۇنايشىلاردىڭ اشىق حاتىندا ەڭبەكشىلەردى جازىقسىز قۋدالاپ، «جابايى» مىنەز كورسەتكەن جەرگىلىكتى باسشىلاردىڭ، جۇمباق جاعدايدا كوز جۇمعان ەڭبەككەرلەردىڭ جوعىن جوقتاپ، قازاق قىزىنىڭ ابىرويىن اياققا تاپتاعانىن، ەڭبەك جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋدى تالاپ ەتىپ، وسى جىلدىڭ 10-قاراشاسىنا دەيىن جاۋاپ بەرۋدى جالىنىپ تا سۇرادى. الايدا، ۇكىمەت ءۇنسىز قالعان سوڭ، باسقا دا باسشىلار باسىن اۋىرتقىسى كەلمەدى. ولاردىڭ مۇڭىنا ءجۇردىم-باردىم قاراعان بيلىك، ەرەۋىلشىلەر باس كوتەرگەندە كۇلكىسىن تيا الماي قالدى. جوعارىعا شاعىنىپ،  ۇمىتتەرى اقتالماعاسىن، اشتىق جاريالاعانداردى دا كوزگە ىلگەن جان بولمادى. بۇل بىلە بىلگەنگە ادام تاعدىرىمەن «مىسىق-تىشقان» ويىنى ءتارىزدى كورىنەدى. اق-قاراسىن اشىپ الماي «مۇنايشىلار بۇيرەكتەن سيراق شىعارىپ وتىر. ايتپەسە 400-500 مىڭ جالاقى از ەمەس، ونداي جالاقى قازاقستان بويىنشا جوق، ولار قۇتىرعان» دەپ اقپارات تاراتقاندارى ەل ەسىندە. كوپشىلىك بۇعان سەنىپ تە قالعان. ەندى مىنە اق-قاراسى انىقتالىپ، «بولارى بولىپ بوياۋى سىڭگەندە» مۇنايشىلاردىڭ جالاقىسىنىڭ 180 مىڭنان اسپايتىنىن ساراپشىلار انىقتاپ وتىر. بۇلدا بولسا شيەلەنىسكەن وقيعانىڭ ورشۋىنە داۋىل بولىپ تيگەنى انىق.وسىلايشا قاي اقپاراتقا سەنەرىن بىلمەي حالىق ءجۇر. اشىپ ايتۋىمىز كەرەك، تاۋەلسىزدىكتىڭ قازاققا بەرگەنى كوپ. بىرلىگىمىز جاراسسا الداعى كۇندەردەن دە  ءۇمىتىمىز زور. بۇگىنگى بولىپ جاتقان قاقتىعىستار، تۇسىنبەستىكتەر، بيلىك تاراپىنان جىبەرىلگەن ورەسكەل قاتەلىكتەن تۋىنداپ وتىر. مۇنى باسا ايتۋىمىز كەرەك. باس ۋازىرگە بۇل ۇلكەن ساباق بولعانى ءسوزسىز. الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك، شەتەلدىكتەردىڭ قازاقتىڭ سايىن دالاسىنىڭ مۇنايىن، وزگە دە قازبا بايلىقتارىن اتاسىنان قالعانداي يەمدەنىپ، قازاقتاردى قور ساناۋى، قىتايلىقتاردىڭ، وزگە دە شەتەلدىك جۇمىسشىلاردىڭ كەيبىر ابەس قىلىقتارى بۇعان دەيىن دە ۇلتارازدىعىن قوزدىرىپ، اقىرىندا «قول سىنسا جەڭ ىشىندە، باس جارىلسا بورىك ىشىندە» دەگەندەي دۋىلداپ بارىپ باسىلعانىن ۇمىتقان جوقپىز. كەلەشەكتە جەرگىلىكتى جەردىڭ حالقىمەن ساناسپاي، ورەلى بيىكتەرگە جەتە المايتىنىن كىمنىڭ بولسادا ءبىلىپ جۇرگەنى دۇرىس. اسىرەسە بيلىك باسىنداعىلار. ەل باسىنىڭ ماسەلەنىڭ كۇرت ورشىگەنىن ءتۇيسىنىپ، جاڭاوزەنگە ەل ءىشىن تىنىشتاندىرۋ ءۇشىن اسكەر جىبەرىپ كومەندانتتىق ساعات بەلگىلەۋىن،  ىنتىماققا اقىلعا كەلتىرۋ ءۇشىن جاسالعان قادام دەپ تۇسىنەيىك. كورىپ وتىرعانىمىزداي، عالامتوردا، باسقا دا اقپارات قۇرالدارىندا ساليقالى پىكىر ايتپاي، كەرىسىنشە حالىققا جانى اشىعان بولىپ، ءارتۇرلى قاۋەسەت تاراتىپ جاتقاندار جەتەرلىك. مەنىڭ ايتپاعىم قۇر بوسقا ارانداتىپ جاستارىمىزدى قىرىپ المايىق اعايىن. اشۋدى اقىلعا جەڭدىرەيىك. عالامتوردان ەرەۋىلشىلدەر «ەۆروپارلامەنت بىزگە كومەك بەرەتىن بولدى» دەگەندى قۋانا ايتىپ جاتتى. بۇل دا بولسا مەنىڭ جۇرەگىمە شانشۋداي قادالدى. تاۋەلسىز ەلىمنىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن  ەۋروپارلامەنت قارايدى دەگەن نە ماسقارا؟ تاپ سونداي كۇن تۋا قالسا الەم الدىندا ماسقارامىز شىعارى انىق.

جاڭاوزەندى وقيعا ءبىر كۇندە قوزداعان شوق ەمەس. ابدەن مازداپ جانىپ، تۇتانعان ءورت. وزدەرىڭىز كوزدەرىڭىزبەن كورگەندەي ەرەۋىلشىلدەردىڭ باسىم كوپشىلىگى جاستار. ولارعا نە جەتپەدى دەگەنگە كەلسەك، ولارعا وتان اناسىنىڭ جىلۋى مەن قامقورلىعى جەتىسپەدى دەپ تولىق ايتا الامىن. العاشىندا ءوز قۇقىقتارىن قورعاعانى ءۇشىن بالە ىزدەگىش اتاندى بەيباقتار. الماتى مەن استاناعا بارىپ ءوز مۇڭ-مۇقتاجىن ۇكىمەتكە تىڭداتا الماعانى سونىڭ ايعاعى. ءبىر ناقتى مىسال كەلتىرەيىن. ۇكىمەتكە سوزدەرىن وتكىزە الماعان سوڭ قوعامدىق ورىندارعا بارىپ مۇڭدارىن شاعىپتى كەيبىرەۋلەرى. كەيىن قوعامدىق ورىندار ارالاستى بۇل ىسكە. ءبارىبىر تۇكتە شىقپادى. دەرەك كوزدەرىنە قاراسام  02.08.11ج. ەرەۋىلگە  شىققاندارعا 3 اي بولعاندا ءجاۋمىتباي سەيتمۇراتوۆ دەگەن زەينەتكەر مەن ورازباي تۇرسىنباي اشىنا شىرىلداپ ادىلدىك ىزدەپ شارق ۇرىپتى. سوزدەرىدە سالماقتى. ءبىر ءسات قۇلاق ءتۇرىپ كورىڭىزدەرشى نە دەگەندەرىنە. «ۇكىمەت نەگە بەيبىت جولمەن شەشپەيدى ەرەۋىلشىلەردىڭ تالاپ تىلەكتەرىن. بىزدەر ماڭعىستاۋلىقتار شۇعىل كونتينەنتالدى جەردەمىز، باۋ-باقشامىز جوق.  كرەديتتەرىمىز دە بار. كوكونىستەردى  قىمبات باعامەن بازاردان ساتىپ الامىز. جۇمىسشىلاردىڭ ايلىعى جۇزدەن اسىپ جىعىلعانىمەن، تاۋارلاردىڭ باعاسى دا اسپانداپ تۇر. كەرەك دەسەڭىز اتتەستاتسيالاۋ ءوز دارەجەسىندە جۇرمەيدى. رادياتسيا كەسىرىنەن بالالار ولىمىنەن قازاقستان بويىنشا الدىڭعى ورىندامىز. حالىقتىڭ دەنساۋلىعى دا كوڭىل كونشىتپەيدى. سوندىقتان ەرەۋىلشىلەرمەن ساناسىپ، ورتاق مامىلەگە كەلۋگە نەگە اسىقپايدى بيلىك؟ كۇنى ەرتەڭ ۋشىعىپ كەتىپ جاتسا، كىمدى كىنالايدى بۇلار. ءبىز ۇكىمەت باسىنداعىلاردىڭ بايلىعىنا كوز الارتىپ وتىرعان جوقپىز. «ءتىلىمىز بىلاي، ءدىنىمىز نەگە ولاي» دەپتە وتىرعامىز جوق. ءبىزدىڭ تىلەگىمىز، ەڭبەك زاڭدىلىقتارىنداعى ادىلەتسىزدىكتەردى شەشىپ، ءوز ەلىمىزدە ءجۇرىپ قۇلدىق بەيشارالىقتان ارىلۋعا جول اشۋىن سۇرايمىز» دەيدى الىستى بولجاي بىلەتىندەر. ايتىڭدارشى كىم قۇلاق ءتۇردى ولاردىڭ زارىنا. بۇگىندەرى جاناوزەن قالاسىنان شىقپاي، حالىقتىڭ الدىندا ۆيتسە-مينيستر ومىرزاق شوكەەۆ پەن مۇناي جانە گاز ءمينيسترى ساۋات مىڭباەۆ ت.ب شەندى-شەكپەندىلەر  سول كەزدە قايدا بولعان؟ ەگەر سول كەزدە كوڭىل ءبولىپ، ءىستىڭ ءمان جايىمەن تولىق تانىسقان بولسا ەلىمىزدىڭ اتىنا دا، ەلباسىمىزدىڭ داڭقىنا دا كىر كەلمەگەن بولار ەدى.  06.08.2011ج.29 جاسار جاكسىلىك تۋراباەۆ دەگەن بۇرعىلاۋشى جاس ازامات بەلگىسىز سەبەپتەرمەن باقيلىق بولدى. ول كاسىپودان ۇيىمىنىڭ بەلسەندىسى ەدى. ونىڭ قازاسىنىڭ ءتۇپ نەگىزى ءالى اشىلعان جوق. ودان كوپ وتپەي جاس قازاق قىزىن قىتاي زورلاپتى. ايتۋعا عانا جەڭىل بولعانىمەن، وسى جەردە ۇلتتىق نامىستىڭ تاپتالىپ جاتقانى نەگە ايتىلمايدى؟  بۇعان نامىستانىپ اتقا قونۋ ەرلەردىڭ ءىسى. اشۋ-ىزانىڭ قايناۋىنا وسىنداي جات جۇرتتىقتاردىڭ كەلەڭسىز ارەكەتتەرى اسەرىن تيگىزبەدى دەۋگە بولا ما؟ ال الگى داندايسىعان قىتايعا قانشالىقتى ءادىل سوتتىڭ شەشىمى شىققانى كۇماندى. وسىنداي تارتىسقا تولى مۇنايشىلاردىڭ ومىرىنەن ءبىر-ەكى رەت بارلىق تەلەارنالار حابار دا تاراتتى. نامىسى بار قازاق ازاماتتارى ورە تۇرەگەلدى. قازاق پەن قىتاي جۇمىسشىلارى اراسىنداعى قاقتىعىستاردا وسى كەزدە ورىن الدى. الەۋمەتتىك تەڭسىزدىكتى جىلاپ وتىرىپ ايتقان قازاق مۇنايشىلارىنىڭ سوزىنە يىگەن ءبىر باسشىنى كوردىك پە سول كەزدە. بۇگىندە ءبارى جالپاقشەشەي كەيپىنە ءتۇسىپتى. كادىمگىدەي الەۋمەتپەن سۇحباتتاسىپ، پىكىرلەرىمەن ساناسىپ جاتىر. وسىنداي دەڭگەيگە جەتۋ ءۇشىن ۇكىمەتىمىزگە ەرەۋىل كەرەك پە؟ حالىق «كوپ قورقىتىپ، تەرەڭ باتىرىپ» قانداي ۇشپاققا شىعادى. ساعىزداي سوزىلعان مۇنايشىلاردىڭ پروبلەماسىنا، قوعامدىق ۇيىمدار بولماسا، قاندايدا  ءبىر قوعام قايراتكەرىن كوردىك پە اراشا تۇسكەن. ارقالى اقىن تەمىرحان مەدەتبەك قانا (09.08. 2011) وتە ورىندى پىكىر  ايتىپ مۇلگىپ كەتكەن قوعامدى وياتقانداي بولدى. «قارا التىننىڭ كايتارىمى از، شەتەلدىكتەر قازاق مۇنايشىلارىنا ءوز ەلىندە قۇلىنشا قارايدى. بۇل دەگەنىڭىز ۇلتتى باسىنۋ عوي. ارينە شىدامى تاۋسىلعان مۇنايشىلار قالا اكىمىنە، بولماسا وبلىس اكىمىنە بارادى، جازادى بىراق الگى اكىمدەر ولاردى قابىلدامايدى، سەبەبى كەلەڭسىزدىكتەردى جوعارىعا ايتقىلارى كەلمەيدى، جوعارىعا تەك ماقتانۋ كەرەك قوي. وسىدان بارىپ مۇنايشىلار اشىنىپ ەرەۋىلگە شىعادى، اشتىق جاريالايدى. بىراق ءبىزدىڭ ۇكىمەت پىسكىرمايدى دا. ايتىپ-ايتىپ ءبىر كۇنى شارشاپ قويادى دەيتىن بولسا كەرەك. مىنە وسىلايشا اشىنعان حالىق ءبىر كۇنى بومبا بولىپ جارىلادى» دەپتى. ايتقانى ايداي كەلدى ەمەس پە اقىننىڭ؟ قانشاما جامانداپ تىنىش ەلدىڭ ءىشىن ويراندادى دەسەك تە، مۇنايشىلاردىڭ تالاپ تىلەكتەرىنە ۇكىمەت مويىنسۇنىپ، كەلىسىمگە كەلىپ جاتقانى، «حالىق قالاسا حان اتىنان تۇسەدىنىڭ» كەرى دەمەي كور. اق جاۋلىقتى انا رەتىندە كوڭىلىمە كىربىڭ تۇسىرگەن جايتتاردى دا بۇگىپ قالۋدى ءجون كورمەدىم. ەرەۋىلشىلەردىڭ ەكپىنى ءسال سايابىرسىعاندا، ەرەۋىلشىلەردى كىنالاپ، تەلەارنالاردان باسۋ ايتقان تۇلعالاردىڭ كەيبىرىنە جيىركەنە قارادىم. 1986 جىلعى جەلتوقساندا تۋرا وسىلاي بولىپ ەدى. وندا دا  زيالىلاردىڭ كەيبىرەۋى كوسىلىپ سويلەپ، ءوزىنىڭ باۋىرلارىن كىنالاپ جاتقان... ءدال سولار كەزىندە وزدەرى جازعىرعان جەلتوقسانشىلاردىڭ ارقاسىندا تاۋەلسىز ەلىمىزدە اتاق-داڭققا بولەنىپ-اق ءجۇر...

ەڭ سوراقىسى سول قازاق قازاققا وق اتتى نە دەگەن سۇمدىق. قارۋ كەزەنىپ ەلدى ساباسىنا تۇسىرەمىن دەۋ، اقىلدىڭ شولاقتىعى. بايلىقتىڭ بۋىنا ماستانعانداردىڭ ءدوڭ ايباتى. بۇقارا حالىقتى توبىرعا تەڭەپ جۇرگەندەردىڭ ءىسى. بۇل ەندى ساباسىنا تۇسە باستاعان حالىقتى قايتا كوتەرۋگە زاردابىن تيگىزىپ جۇرمەسىن. سىرتقى جاۋلاردىڭ بۇل ىسكە قانشالىقتى قاتىسى بارىن بىلمەيمىن. ولار تاراپىنان ارانداتۋشىلىق بولعانى انىق. مىسالى راحات اليەۆتىڭ، ۆيكتور حراپۋنوۆتىڭ، مۇحتار ءابليازوۆتىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ قابىرعاسىن قاۋساتىپ، رەتى كەلسە ەل ىشىنە شي جۇگىرتىپ، الاتايداي بۇلدىرۋگە «اڭسارلارىنىڭ» اۋىپ تۇراتىنىن وقىپ ءجۇرمىز. ءدال وسى ەلىن ساتىپ، حالىقتى توناپ كەتكەن قاشقىنداردىڭ ارانداتىپ اقشا تولەپ وتىرماعانىنا كىم كەپىلدىك بەرە الادى؟ عالامتورداعى ولاردىڭ ەل اراسىندا بۇلىك سالۋعا يتەرمەلەيتىن «ەلبۇزار» سوزدەرىنە كىم توسقاۋىل بولادى؟! ەلدى قاناپ، دالانىڭ بايلىعىن سىپىرىپ كەتكەندەرگە كۇشىمىزدىڭ جەتپەي جاتقانى دا ءتۇرلى ويعا يتەرمەلەيدى. نەگە ولار جازادان قۇتىلىپ، وزگە ەلدە تايراڭداپ جۇرۋگە ءتيىس. بۇلدا حالىقتىڭ ورەسى جەتپەي جۇرگەن ماسەلەنىڭ ءبىرى. بۇعان ناقتى جاۋاپتى تابۋ قيىن بولىپ تۇر. الايدا ەرتىسباەۆ مىرزانىڭ ەرەۋىلشىلەردى كەسىپ ءپىشىپ، قاراقشىلار دەپ اتاۋىنا جول بولسىن. ەرتىسباەۆ ايتقىش بولسا، قاشىپ جۇرگەن ناعىز قاراقشىلاردى، ادىلدىگىن ايتساق، «حالىق جاۋلارى» دەپ نەگە ايتا المايدى؟ «ويلانباي سويلەگەن اۋىرماي ولەتىنىن» بىلمەگەن ەرتىسباەۆ ءوز ءسوزى ارقىلى مۇنايشىلاردىڭ، ونىڭ ىشىندە كۇللى قازاق ەلىنىڭ، ەلباسىنىڭ اتىنا كىر كەلتىرىپ وتىر. اسىرەسە، بيلىك باسىندا وتىرعان باسشىلار مەن قوسشىلاردىڭ سويلەگەن كەزدە بىرجاقتى پىكىر ايتپاي، ءار ءسوزىن ساراپتاپ، سارالاپ، ەرتەڭگى ۇلتىنىڭ بولاشاعىن ويلاپ سويلەسە ەكەن. ارينە، عيماراتتاردى ورتەپ، بانكوماتتاردى توناعانداردىڭ قاراقشىلار ەكەنى داۋسىز. بىراق وندايلاردىڭ بەس مىڭنىڭ ىشىندە ساناۋلى عانا بولعانىن ءىشىم سەزەدى. ليۆياداعى قانتوگىس كىم-كىمگە دە ساباق بولسا يگى. اراشا تۇسكەندەي بولمايىن، قۇقىق قورعاۋشىلارعا قارسىلىق كورسەتىپ، عيماراتتاردى ورتەپ جۇرگەندەر مۇنايشىلار دەۋگە اۋزىم بارمايدى. ماسەلەن، جاڭاوزەن قالاسىندا ەلۋگە جۋىق عيمارات ورتەنگەن. ولار قالا تۇرعىندارى وزدەرىنىڭ قولىمەن تۇرعىزعان، بارلىعىنا كەرەك عيماراتتار ەدى عوي. ءوز ەڭبەكتەرىن، ءوز وتكەندەرىن مۇنايشىلار ءوز قولدارىمەن ورتەدى دەگەنگە سەنۋ قيىن. ارينە، اشۋعا ەرىك بەرىپ، اشىنۋعا ءماجبۇر ەتسە قايتپەك. بىراق، ادامگەرشىلىكتەن اتتاپ ۆانداليزمگە بوي ۇرۋ ەڭبەكتىڭ پارقىن بىلەتىن، سول ءۇشىن تالاپ قويىپ تاپجىلماي جارتى جىل الاڭدا وتىرعان مۇنايشىلارعا ءتان ەمەس قوي. بىراق مۇنايشىلار بيلىككە اۋەلگى قويعان تالاپتارىنان قايتپاق ەمەس. جالاقىلارىن كوتەرىلۋىن، شەتەلدىك ماماندارمەن بىردەي ەڭبەكاقى الۋدى قالايدى. ونى الەۋمەتتىك تەڭدىك دەپ سانايدى. بىراق ول ءۇشىن عيماراتتاردى ورتەپ، قان توگۋگە بارمايتىندارىن حابارلاۋدا. بۇلدا بولسا انالىق كوڭىلىمدى ءبىر كوتەرىپ تاستادى. قازاق ەلىنىڭ بەرەكەسىنە نۇقسان كەلتىرىپ، ءوزارا قىرقىستىرىپ قويعىسى كەلەتىندەر از ەمەس. انتالاعان اشكوز جاۋ كوپ ماڭايىمىزدا. اقتاۋداعى شيەلەنىسكەن جاعداي ديالوگپەن شەشىلۋى كەرەك قالايدا. ول ءۇشىن قاقتىعىستار تولىق اۋىزدىقتالىپ، بەي-بەرەكەتسىزدىك توقتاتىلۋعا ءتيىس. ەل تىزگىنىن ۇستاعاندار ايماقتارعا بارىپ، حالىقپەن جۇزدەسىپ، سابىرعا شاقىرىپ، تالاپتارىنا قۇلاق ءتۇرىپ، ورتاق شەشىمگە كەلۋدى رەتتەگەندەرى دۇرىس. جاعداي ۋشىعىپ تۇرعان ايماققا ىشكى ىستەر ءمينسيترى ەمەس، ۇكىمەت باسشىسى كارىم ءماسىموۆ بارۋى كەرەك ەدى، بىراق... بالەن ايدان بەرى ۋشىعىپ كەلە جاتقان ءىستى ارانداتۋشىلاردىڭ ءوز ماقساتتارىنا پايدالاناتىنىن بىلە تۇرا جايباراقاتتىققا سالىنعان ۇكىمەت باسشىسىنىڭ كىناسى كوپ... قالاي بولعاندا دا بۇل جاعدايدىڭ سوڭى بەيبىت شەشىلۋى ءتيىس. حالىق ارانداتۋشىلارعا ەرمەۋى كەرەك، ال بيلىك كوپ كۇتتىرمەي مۇنايشىلارمەن ديالوگقا كەلۋدى تەزدەتپەسە بولمايدى... ەگەراكي ولاي بولماسا، الداعى سايلاۋ تىنىش وتەدى دەۋگە اۋزىم بارمايدى. ءبىزدىڭ ەلدى وسىنداي حالگە جەتكىزگەن بيلىك باسپالداعىندا وتىرعان ۇكىمەت باسشىسىمەن بىرگە شەنەۋنىكتەر دە جازالانۋى ءتيىس. ەرەۋىلدەگەن ەل ەمەس، الدىمەن وسى وقيعانى قولدان جاساعان قۋلار قۇرىقتالۋى كەرەك. قاتاڭ جازانىڭ قامىتىن سولاردىڭ موينىنا اجىرىق قىلىپ ارتۋ كەرەكتىگىن قاداپ ايتامىن. ەلدىڭ ەكپىنىن پايدالانىپ، وتقا ماي تامىزعان سودىر سويقاندار دا ءادىل زاڭنىڭ تورەلىگىنەن تىس قالماۋى قاجەت.

جاڭاوزەندەگى ەرەۋىلدى ورالمانداردىڭ ءىسى دەپ كۇڭكىلدەپ جاتقانداردىڭ ماقساتى ايدان انىق. كوكسەگەندەرى اعايىندار اراسىندا الاۋىزدىق تۋدىرۋ. وعان ءيسى قازاق بالاسى جول بەرمەيدى دەپ سەنەمىن. قازاق سان عاسىر بويى اڭساعان تاۋەلسىزدىگىنە بۇكىل الەمدى قامتىعان جۇيەلى وزگەرىستەر كەزەڭىندە، 20 عاسىردىڭ سوڭىندا قول جەتكىزدى. جاس مەملەكەت 20 جىلدى ءىرى جەتىستىكتەرمەن قارسى الدىق. اتا-بابامىز سان عاسىر اڭساعان تاۋەلسىزدىك قاستەرلى ۇعىم. ونى ساقتاۋ، قورعاۋ ءار قازاقتىڭ باستى مىندەتى جانە بورىشى! الايدا، جۋىقتا جاڭاوزەندە بولعان وقيعا بارشامىزدى قاتتى الاڭداتقانى بەلگىلى. ەلباسىنىڭ وسى كوميسسياعا ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارلارىنىڭ اراسىنان ومىرزاق شوكەەۆتى تاڭداپ الۋىندا ۇلكەن ءمان جاتىر. جۇمىس ىستەگەن جەرىندە حالىقتىڭ باتاسىن الىپ، قازاقى تاربيەنى بويىنا ءسىڭىرىپ، ءتىلى مەن ءدىنىن قۇرمەتتەگەن ازاماتتان حالقىنىڭ ءۇمىتى زور.
وسى وقيعاعا بايلانىستى قۇرىلعان ۇكىمەتتىك كوميسسيانىڭ توراعاسىنىڭ 20-جەلتوقسان كۇنگى قازتاگ جانە اقتاۋلىق «لادا» گازەتى ارقىلى تاراتقان پىكىرىنە قارنىم اشتى. كوميسسيا توراعاسىنىڭ وتىز تىسىنەن شىققان ءسوزى وتىز رۋلى ەلگە تاراعانى ءسوزسىز. بارشا قازاقستاندىقتارمەن بىرگە اتامەكەنگە كەلگەن ميلليوننان استام قانداستىڭ جانە شەتتەگى 5 ملن. اعايىننىڭ كوڭىلىنە قاياۋ سالماعانىمىز  ءجون بولار. «ەنشىسى بولىنبەگەن الاشتا» ۇلتتى جەرىنە، تەگىنە قاراي ءبولىپ-جارۋ قازاقتىڭ ارعى-بەرگى تاريحىندا بولعان ەمەس! بۇنى قالاي تۇسىنەمىز اعايىن؟ ەلباسىمىز دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ IV قۇرىلتايىندا «ازاتتىقتىڭ ەلەڭ-الاڭىنداعى كۇردەلى كەزەڭگە قاراماستان كوشىمىز كولىكتى بولدى... قازاقستان دۇنيەدەگى ءار قازاقتىڭ قاستەرلى قۇبىلىسى! قازاقستان الەمدەگى بارشا قازاقتىڭ قۇتتى قاراشاڭىراعى!» «قازاقستان Zaman» گازەتىنىڭ «نۇر وتان» پارتياسىمەن 3 جىل بويى، ال بيىلدان باستاپ اۋىلشارۋاشىلىعى مينيسترلىگىمەن بىرلەسكەن ەكسپەديتسياسى وبلىستارعا، جىلىنا ەكى رەت ارالاپ، حالىقتىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىمەن تانىسىپ حالىققا تانىستىرىپ وتىردىق. ەلدىڭ تۇرمىسىنىڭ جاقسارىپ ەڭسەسىنىڭ كوتەرىلگەنىن ەشقايسىمىز جوق دەي المايمىز. سونداي ەكسپەديتسيانىڭ ەكى جىلدا  ماڭعىستاۋدىڭ التى اۋدانىن ارالاعانىمىز بار. ايتپاقشى بيىل دا  جولىمىز ءتۇستى.  بىزدەي قاناعاتشىل، تاۋبەشىل حالىق الەمدە جوق شىعار، بارلىق وبلىستاعى قاراپايىم حالىقتىڭ جاعدايىنا كوزىمنىڭ جەتكەنى، مۇنايلى اۋداندارداعى حالىقتىڭ، قانداستارىمىزدىڭ دا ەلباسىعا دەگەن ريزاشىلىقتارىن سوزبەن ايتىپ جەتكىزە الماسپىن. ەلباسىمىزدىڭ تىكەلەي تاپسىرماسىمەن 2007 جىلى تەك قانداس باۋىرلارىمىزعا ارنالىپ مۇنايلى اۋدانى قۇرىلعان بارشاڭىزعا بەلگىلى. باتىر سياقتى اۋىلدا بولىپ، حالقىمىزدىڭ قانداستارىمىزدىڭ ريزاشىلىعىن، كوكەيتەستى ماسەلەلەرىن گازەتىمىزگە جازىپ وتىردىق. تۋعان جەرىنە ءتىلى مەن ءدىلىن، قاسيەتتى ءدىنىن قاستەرلەپ جەتكەن ولاردى وزەككە تەپكەنىمىز جارامايدى. جاڭاوزەندەگى ورىن العان وقيعاعا قانداس باۋىرلارىمىزدى ارالاستىرۋ، جاۋاپكەرشىلىكتەن جالتارۋ، حالىقتىڭ كوزقاراسىن باسقا ارناعا بۇرۋ دەگەن ءسوز. وسى جاعىنا اباي بولۋعا شاقىرامىن.

قازىر مەيماناسى تاسىپ، قازاقتىڭ الاۋىزدىعىن تاسادان قىزىقتاپ، راحاتقا باتىپ وتىرعان ورىس سايتتارىنا كىرسەڭىز، جاناوزەندەگى ەرەۋىلدى جاڭا «دەكابريستەردىڭ» دۇنيەگە كەلگەن كۇنى دەپ قوپتىرتىپ وتىر. ءازىلى مە، قىجىلى ما تۇسىنبەيسىڭ. سونىمەن قاتار قازاقتاردى ۇشكە بولۋگە قۇشتار دۇشپاندارىمىز دا، جاڭاوزەندەگى  ەرەۋىلدى باس بۇزار ادايلاردىڭ ءىسى دەپ قاراۋعا دەن قويىپتى. راسىنا كەلگەندە «بولىنگەندى ءبورى عانا ەمەس. شيبورىلەر دە تالايتىنىن» الاش بالاسى زەردەسىنە توقىپ جۇرگەنى جاقسى. شىندىعىنا كەلگەندە جاڭاوزەن وقيعاسى بارشا قازاقتىڭ جاندى جەرى بولىپ تۇر. وسىدان شىعاتىن تاعى ءبىر قورىتىندى - جاڭاوزەندەگى وقيعالاردان بۇرىن ورىن العان جاعدايلاردى تاعى ءبىر رەت مۇقيات، جان-جاقتى تالداۋ قاجەت. ياعني بيىل ءبىز تاپ بولعان بىرقاتار ەكسترەميزم جانە لاڭكەستىك كورىنىستەردى قايتادان ەگجەي-تەگجەيلى تالداۋىمىز قاجەت. ايتالىق، اتىراۋ، اقتوبەدە ورىن العان كەيبىر وقيعالاردىڭ ارتىندا الەۋمەتتىك نارازىلىقتىڭ ءبىر كورىنىسى بولعان دا شىعار. ءبىز وسى ەكسترەميزم وقيعالارىنىڭ تەك قانا ءدىني استارى بار دەپ باعا بەرىپ، جاستاردىڭ جاڭا اعىمدارعا ەلىگۋىنە، ميسسيونەرلەردىڭ ىقپالىنا، ءدىني ناسيحاتتىڭ اسەرىنە بايلانىستىرىپ قانا قاراستىرعانىمىز قاتەلىك بولۋى ابدەن مۇمكىن. ال مۇنداي كوزقاراس اتىراۋ، اقتوبە، تاراز بەن جاڭاوزەندەگى وقيعالاردى باسقا قىرىنان، جۇيەلى زەرتتەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ۇستىمىزدەگى جىلى ەلىمىزدە ورىن العان قاندى وقيعالار قوعامداعى كەيبىر ىشكى ماسەلەلەر مەن پروتسەسستەردى وبەكتيۆتى باعالاي الماي وتىرعاننىڭ سالدارى. نە بولماسا ول قانداي دا ءبىر توقمەيىلسۋشىلىكتىڭ نەمەسە بىزدە ەشقانداي دا پروبلەما جوق، بۇنداي وقيعالار ءبىزدىڭ ەلدە بولۋى مۇمكىن ەمەس، لاڭكەستىك ارەكەتتەر، كىسى ولتىرۋلەر، جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر ءبىز ءۇشىن قاۋىپتى ەمەس دەپ ءوز-ءوزىمىزدى الداعاننىڭ ناتيجەسى. جالپى جاڭاوزەندىك وقيعالار ساياسي پروتسەستىڭ بارلىق قاتىسۋشىلارىنىڭ ەلدەگى جاعدايعا دەگەن قيالشىل كوزقاراسىن ايىقتىرۋى ءتيىس. سەبەبى وسى وقيعالارعا قالايشا باعا بەرىلگەنى بيلىكتىڭ دە، وپپوزيتسيانىڭ دا، بۇكىل قوعامنىڭ دا بۇل ىستەگى جاۋاپكەرشىلىگى بار-جوعىن ايىرىپ بەرگەن بەلگىلى ءبىر كورسەتكىشكە اينالدى. ميللياردتاعان شىعىن وتەلەر، جازىقسىز توگىلگەن مۇنايشىلاردىڭ قانىنىڭ وتەۋى، ۇل-قىزدارىنان اجىراعان اتا-انالاردىڭ، جەتىم بالالار مەن جەسىر ايەلدەردىڭ كوز جاسىنا كىم جاۋاپتى؟

«جاڭاوزەندەگى جاعداي جاقساردى، قالا تولىعىمەن قالپىنا كەلتىرىلدى» دەپ حابار تاراتۋدان الدىنا جان سالماعان كوك جاشىكتەگى ارىپتەستەرىمىزدىڭ ءسوزى شىنايى شىقپاعان سەكىلدى. قازىر قالاداعى جەرگىلىكتى قازاقتار مەن ورالماندار اراسىندا رۋ-رۋعا ءبولىنىپ، قىرىق-پىشاق بولىپ جاتقان جايى بار. ۋشىققان جاعدايدى باسۋعا كوميسسيانىڭ دا قاۋقارى جەتپەگەن سوڭ، مۇنايشىلاردىڭ جاعدايىن بىلۋگە جاڭاوزەنگە ەلباسىنىڭ ءوزى كەلىپ، حالىقپەن سويلەسىپ، ولارعا ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ جاڭا اكىمى باۋىرجان مۇحامەتجانوۆپەن تانىستىردى. بۇرىنعى باسشى قىرىمبەك كوشەرباەۆ قىزمەتىنەن قوشتاسىپ كەتە باردى. ايتپاقشى، ءسوز ورايى كەلگەندە ايتا كەتۋ كەرەك، اكىم بولاردان ءبىر كۇن بۇرىن عانا بۇرىنعى سەناتور، قازىرگى سۋ جاڭا اكىمىمىز باۋىرجان مۇحامەتجانوۆ سەنات وتىرىسىندا پوليتسيالاردىڭ ءىس-ارەكەتىنە وكپە-نازىن جەتكىزىپ، ەرەۋىلگە ادىلدىك ىزدەپ شىققان مۇنايشىلاردى «بۇزاقىلار» دەي وتىرىپ، ولاردى دەر كەزىندە باسىپ-جانشىپ ۇلگەرە الماعان بۇرىنعى ارىپتەستەرىن جازعىرىپ، تەرەڭ ويلانباي ءبىر جاقتى پىكىر ايتتى. «مەن بۇل جەردە پوليتسيا ارەكەتى تىم كەش بولدى دەپ ەسەپتەيمىن، سەبەبى جاڭاوزەندە كۇشتەر جەتكىلىكتى تۇعىن. ول كۇش وسىنشاما سالدار تۋىنداماس ءۇشىن بۇزاقى ەلەمەنتتەرگە قارسىلىق تانىتۋى ءتيىس ەدى. مەن ءوزىم ءىىم-ءنىڭ بۇرىنعى قىزمەتكەرىمىن. بىراق پوليتسيانىڭ مىندەتى، قاي جەردە بولماسىن قوعامدىق ءتارتىپتى قورعاۋ. ءبىز ءبىرتۇتاس مەملەكەتتە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز، سوندىقتان قازاقستاننىڭ بارلىق تەرريتورياسىندا ءبىرتۇتاس ءتارتىپ ورنىعۋى ءتيىس»، - دەدى ەكس-دەپۋتات جۋرناليستەرگە بەرگەن سۇحباتىندا. جالپى، اتىشۋلى «شاڭىراقتاعى» جاعداي  مەن زامانبەكتىڭ ءولىمى تۋرالى ايتىلعاندا جاڭا سايلانعان اكىمنىڭ ىشكى ىستەر ءمينيسترى بولىپ جۇرگەن كەزىندە ارتىنان جاقسى ءسوز ەرمەگەنى تاعى بەلگىلى. ارينە، ەلباسى سەنىم ارتقان سوڭ، حالىق تا بۇل اكىمگە تاعى سەنىم ارتىپ وتىر. ءتارتىپتى زاڭ تۇرىندە قاتال شەشۋدى عانا ەمەس، «اكىم بول، حالىققا جاقىن بول» دەگەن قاعيدانى ۇستاپ ادامگەرشىلىكپەن شەشەدى دەگەن سەنىمىمىز بار.

ەلباسى ماڭعىستاۋلىقتارمەن كەزدەسۋىندە، «ۇكىمەت، «سامۇرىق-قازىنا» قورى، «قازمۇنايگاز» كومپانيا­سى مەنىڭ ەڭبەك داۋىن دەر كەزىندە شەشۋ جونىندەگى تاپسىرمامدى ورىن­دامادى. وكىنىشكە قاراي، ولار بۇل ماسەلەنى شەشۋدە ءدار­مەنسىزدىك تا­نىتتى. ۇلتتىق كومپانيا مەن ونىڭ ەنشىلەس قۇ­رىلىمدارىنىڭ باسشىلىعىندا كوپتەگەن كەزدەي­سوق ادامدار بول­عان. وسىنىڭ بار­لىعى مەنەدجمەنت تيىمدىلىگىنىڭ تومەندەۋىنە اكەلىپ سوقتىردى. سون­دىقتان مەن «قازمۇنايگاز» ۇلتتىق كومپا­نيا­سىنىڭ جاڭا باس­شىلىعىنا ءلاززات قيىنوۆتى، ال «قاز­مۇنايگاز» ءبو» كومپانيا­سى­نىڭ باسشىلىعىنا اليك ايدار­باەۆ­تى تاعايىندايمىن، - دەدى. بۇدان سوڭ مەملەكەت باسشىسى مۇنايشىلاردىڭ مۇڭىن دەر كەزىندە حابارلاماي، اسقىنعان اۋرۋدى مەيلىنشە جاۋىپ قالۋعا تىرىسقان ۇكىمەت پەن ونىڭ قۇرىلىمىنداعى بارلىق جاۋاپتى قىزمەتكەرلەردىڭ بەيقامدىعىن سىنعا الىپ، ۇكىمەتكە وكىلەتتى ۇكىمەتتىك قۇرىلىمداردىڭ، «قاز­مۇنايگاز» كومپانياسىنداعى كىنالىلەردىڭ وزدەرىن دە جازالاۋ كەرەكتىگىن ەرەكشە ەسكەرتتى. مەملەكەت باسشىسى جاپپاي ءتارتىپسىز­دىك­تەر­دىڭ تۋىنداۋىنا باستى سەبەپ بول­عان بۇزاقى توپ­ جۇمىستان بوساتىل­عان قىز­مەتكەرلەر مەن «وزەن­مۇنايگاز» كومپانياسى باس­شى­لىعى اراسىن­داعى ۇزاققا سوزىل­عان ەڭبەك جان­جالىن «ءساتتى» پايدا­لانعانىن ايتتى. «تەرگەۋ با­رى­­سىن مەن جەكە باقىلاۋىمدا ۇس­تاي­تىن بولامىن»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى. نە دە بولسا، كۇڭىرەنگەن، ىزالى حالىقتىڭ ەلباسى كەلگەن سوڭ عانا كوڭىلدەرىنە ءۇمىت ۇيالاعانداي بولدى.

كەشەگى جەلتوقساننىڭ قۇرباندارىنىڭ ءالى كۇنگە اقتالىپ جاتقانى، شىندىقتىڭ ەشقاشان قالتارىستا قالمايتىنىن كورسەتسە كەرەك. ۇرپاعىنا كۇش بەرگەن بابالار رۋحى، تاۋەلسىزدىگىمىزدى ماڭگىلىك ەتە گور دەپ تىلەيمىن تاڭىردەن!

«اباي-اقپارات»