پارلامەنت ماجىلىسىندە ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋدى جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدىڭ «ەڭبەك» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ تۋرالى «ۇكىمەت ساعاتى» ءوتتى.

مەن اتالمىش باعدارلاما اياسىندا جۇمىس كۇشى ارتىق وڭىرلەردىڭ تۇرعىندارىن جۇمىس كۇشى جەتىسپەيتىن وڭىرلەرگە ەرىكتى قونىس اۋدارۋ بارىسى جايلى ءسوز سويلەدىم.

كەيىنگى جىلدارى جۇمىس كۇشى ارتىق الماتى، جامبىل، قىزىلوردا، ماڭعىستاۋ، تۇركىستان وبلىستارىنىڭ جانە الماتى، نۇر-سۇلتان، شىمكەنت قالالارىنىڭ تۇرعىندارى ەرىكتى تۇردە جۇمىس كۇشى جەتىسپەيتىن قوستاناي، پاۆلودار، سولتۇستىك قازاقستان، شىعىس قازاقستان وبلىستارىنا قونىس اۋدارۋ ۇستىندە. بيىلدان باستاپ قونىس اۋدارۋشىلاردى قابىلدايتىن وڭىرلەر قاتارىنا اقمولا جانە قاراعاندى وبلىستارى دا قوسىلدى.

وسى الەۋمەتتىك باعدارلامانى ىسكە اسىرۋدىڭ ارقاسىندا رەسەيمەن شەكارالاس وڭىرلەردەگى دەموگرافيالىق احۋال ءبىرشاما جاقسارا ءتۇستى.

دەگەنمەن، سولتۇستىك قازاقستان جانە شىعىس قازاقستان وبلىستارى تۇرعىندارى سانىنىڭ ازايۋ ءۇردىسى ءالى دە جالعاسۋدا.

ماسەلەن، سولتۇستىكقازاقستاندىقتاردىڭ سانى سوڭعى 20 جىل ىشىندە 160 مىڭ ادامعا كەمىپ، قازىر نەبارى 547,7 مىڭ ادام بولىپ وتىر. ال شىعىسقازاقستاندىقتاردىڭ سانى 20 جىلدا 139 مىڭ ادامعا كەمىپ، بۇگىندە 1369,1 مىڭ ادام بولىپ وتىر. بۇل ەكى وڭىرگە كوشىپ كەلۋشىلەردەن كوشىپ كەتۋشىلەر كوپ.

اسىرەسە، سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنداعى دەموگرافيالىق احۋالدىڭ كۇردەلىلىگى ايرىقشا كوڭىل ءبولۋدى قاجەت ەتەدى. وسىعان وراي اتالعان ءوڭىردىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايى 2018 جىلى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا ارنايى قارالىپ، ۇكىمەتكە ءتيىستى تاپسىرمالار بەرىلگەن بولاتىن.
سونىڭ ناتيجەسىندە سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىن الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامىتۋدىڭ 2019-2021 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى جوسپارى جاسالىپ، ىسكە اسىرىلۋ ۇستىندە. ماسەلەن، قىزىلجار وڭىرىندە 2019 جىلدان باستاپ قونىس اۋدارۋشىلاردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا پيلوتتىق جوبا قولعا الىندى.

سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا قالىپتاسقان جاعدايعا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ تا ەرەكشە نازار اۋدارىپ، قولداۋ كورسەتۋىنىڭ ارقاسىندا وتكەن جىلى بۇل ءوڭىر ارناۋلى ەكونوميكالىق ايماق بولىپ ايقىندالدى.

جۇمىس كۇشى تاپشى وڭىرلەردەگى دەموگرافيالىق احۋالدى جاقسارتۋ ماقساتىندا الداعى ۋاقىتتا دا ىقپالدى شارالار قولدانىلسا، يگى.
سونداي-اق بىزگە جۇمىس كۇشى تاپشى وڭىرلەرگە كوشىپ بارعان قونىس اۋدارۋشىلاردان وزدەرىنە ۋادە ەتىلگەن جالاقىنىڭ مولشەرى ءىس جۇزىندە الدەقايدا از بولىپ شىققاندىعى جايلى ارىز-شاعىمدار ءتۇسىپ جاتادى. بۇعان قوسا، جاقىندا شىعىس قازاقستان وبلىسىندا قونىس اۋدارۋشىلاردى قابىلداۋ تۋرالى جالعان قۇجات جاساپ، ميلليونداعان تەڭگە مەملەكەت قارجىسىن جىمقىرۋ فاكتىلەرى اشكەرەلەندى. وسىعان وراي، قابىلداۋشى وڭىرلەردەگى جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ قونىس اۋدارۋشىلاردى قابىلداۋىنا جانە ولاردىڭ شارتتىق مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋىنا جۇيەلى مونيتورينگ جۇرگىزگەن ءجون.

بۇدان بولەك، قونىس اۋدارۋشىلار تۇراقتى تىركەۋدىڭ ماشاقاتىن كورىپ ءجۇر. اتاپ ايتقاندا، ولار ءوز وتباسىلارىنا مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن بولىنگەن ماتەريالدىق كومەك قارجىسىنا تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋلارىنا بولادى. الايدا، ولار وزدەرى بارعان وڭىردە تۇراقتى تىركەۋگە تۇرماسا، اتالعان قارجىلاي كومەكتى الا المايتىن بولىپ شىقتى. پارادوكس: تۇرعىنجايىڭ بولماسا، قايدا تۇراقتى تىركەۋگە تۇرۋعا بولادى؟ ال قاراجاتىڭ بولماسا، تۇرعىنجايدى قالاي ساتىپ الاسىڭ؟

وسىنداي تۇيىققا تىرەلگەن قونىس اۋدارۋشىلار كوشىپ بارعان ەلدى مەكەندەردىڭ تۇرعىندارىنا جالىنىپ-جالبارىنىپ، ۇيلەرىنە تۇراقتى تىركەۋگە قويۋدى سۇراۋعا ءماجبۇر. كەي جەرلەردە قونىس اۋدارۋشىلارعا اۋداندىق جانە اۋىلدىق اكىمدىكتەردىڭ قىزمەتكەرلەرى كومەكتەسكەن ەكەن. ولاردىڭ ارقايسىسى ءوز ۇيىنە بىرنەشە قونىس اۋدارۋشىنى تۇراقتى تىركەۋگە قويعان.

ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى قونىس اۋدارۋشىلاردىڭ كوشىپ بارعان وڭىرلەرىنە تەزىرەك بەيىمدەلۋىنە تەرىس اسەرىن تيگىزىپ وتىرعان وسىنداي بيۋروكراتيالىق بوگەسىندەردى بولدىرماۋى قاجەت.

كارىباي مۇسىرماننىڭ جازباسى

Abai.kz