Freedom House جىل سايىن بۇكىل الەمدەگى ينتەرنەت ەركىندىگى تۋرالى رەيتينگىن جاريالايدى. وندا باسىلىم، ترانسلياتسيا جانە ونلاين-باق-تىڭ قانشالىقتى ەركىن ەكەندىگى زەرتتەلەدى. 

بۇل جولعى رەيتينگكە بارلىعى 65 مەملەكەت قاتىسقان. ال، ينتەرنەت بوستاندىعى بويىنشا ءبىرىنشى ورىندا يسلانديا ورنالاسىپتى. توپ-5 ەلدىڭ قاتارىنا ەستونيا، كانادا، گەرمانيا جانە اۆستراليا كىرەدى.

رەيتينگتە قازاقستان مەن سۋدان ەڭ تومەنگى ناتيجە كورسەتتى. سونىمەن، 2019 جىلدىڭ سوڭىندا قازاقستان تايلاند پەن رەسەي اراسىندا ورنالاسقان 50-ءىنشى ورىنعا ء(بىر جىل بۇرىن - 46 ورىن) تومەندەدى.

بۇل رەيتينگ بويىنشا بەلارۋسسيا - 48 ورىن، ءازىربايجان - 45-ورىن، قىرعىزستان - 25 ورىندا.

رەيتينگ كەلەسى كورسەتكىشتەر نەگىزىندە ازىرلەنگەن:

- ينتەرنەتكە قول جەتىمدىلىككە كەدەرگى (ينتەرنەت-پروۆايدەرلەردىڭ مەنشىك قۇقىعىنا قول جەتىمدىلىك، زاڭدى باقىلاۋ جانە  رەتتەۋشى ورگانداردىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن ينفراقۇرىلىمدىق جانە ەكونوميكالىق كەدەرگىلەر);

- مازمۇنعا شەكتەۋلەر (سايتتار مەن مازمۇندى بۇعاتتاۋ، تسەنزۋرا);

- پايدالانۋشىنىڭ قۇقىقتارىن بۇزۋ (جەلىدەگى ارەكەتتەردى، قۇپيالىلىقتى جانە ونلاين-سپەكتاكلدەردىڭ ناتيجەلەرىن باقىلاۋ).

جالپى، رەيتينگ ءۇش شارتتى توپتى بولەدى: «ەركىن»، «جارتىلاي ەركىن» جانە «ەركىن ەمەس» ينتەرنەت. ال، قازاقستان «ەركىن ەمەس» ينتەرنەت توبىنا كىردى.

Freedom House ساراپشىلارى ينتەرنەت ەركىندىگىنىڭ توعىزىنشى جىل قاتارىنان ناشارلاپ بارا جاتقانىن العا تارتادى. سونداي-اق ولار، بيلىك وكىلدەرىنىڭ الەۋمەتتىك مەديانى، تەحنولوگيالاردى تسيفرلىق اۆتوريتاريزم قۇرالى رەتىندە قولدانا وتىرىپ، ءوز ازاماتتارىن مانيپۋلياتسيالاۋ جانە باقىلاۋ ءۇشىن قولدانىپ كەلە جاتقانىن ايتتى.. 

بيىلعى جىدىڭ قىركۇيەك ايىنا دەيىن ەلىمىزدە ينتەرنەتكە قوسىلۋعا مۇمكىندىگى بار 15,3 ميلليون ۇيالى بايلانىس ابونەنتى تىركەلگەن. بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 1,4% ارتىق (15,1 ميلليون ابونەنت).

سوڭعى بەس جىلدا ۇيالى ينتەرنەت ابونەنتتەرىنىڭ سانى جىلىنا ورتا ەسەپپەن 7,7% ءوسىپ وتىردى.

ينتەرنەتكە تىركەلگەن ابونەنتتەر سانى ءبىر جىل ىشىندە 1,2% ازايعان. بۇل شامامەن 2,5 ميلليون بىرلىك.

Abai.kz