كەلەسى سايلاۋ ءبىرىنشى رەت قر تاۋەلسىزدىك تاريحىندا ەگەمەندىك جىلدارى تۋعان، ەكى-ءۇش ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەن قازاق ءتىلدى ەلەكتوراتتىڭ باسىمدىعىمەن وتكەلى وتىر. بىراق سايلاۋ الدى ناۋقانى وسى باستى فاكتوردى ەسكەرمەگەن «Nur Otan» پارتياسىنىڭ ورىس ءتىلدى باسىمدىقتاعى ساياسي شوۋىنا ۇلاستىپ، ەل اراسىنا سىنا قاعۋ باستالدى. 

وسى سىنا قاعىلۋ بارىسىندا: ءبىر توپ ەشبىر پارتياعا سەنبەيدى. ەكىنشى توپ بيلىك پارتياسى «Nur Otan» قازاققا بەت بۇرادى دەگەن «ەسەكدامەدە». وسى دامەدەگىلەر ءوز ۇمىتكەرلەرىن ۇكىلەپ ۇسىنا باستادى. ەڭ حالقى كوپ تۇركىستان وبلىسىنان، قازاعى مول قىزىلوردا، اتىراۋ مەن اقتاۋدان سايلاناتىن دەپۋتات سانى ەندىگى جەردە پارامەنتتەن كوپشىلىك ورىندى الۋى كەرەك. ورىس ءتىلدى ايماقتارداعى دەپۋتاتتار سانى ونداعى دەموگرافيالىق جاعدايعا بايلانىستى ەكى-ءۇش اۋداننان ءبىر دەپۋتات ۇسىنۋعا دەيىن قىسقارتىلىپ، قىسقارعان ورىندار ەسەبىنەن قازاق ءتىلدى ايماقتارداعى دەپۋتات سانى ارتۋعا ءتيىس. 350 مىڭنان اسا حالقى بار تۇركىستان وبلىسىنىڭ اۋداندارىنان ءبىر دەپۋتات سايلانسا، 25-35 مىڭ تۇرعىنى بار ورىس ءتىلدى وڭىرلەردەن دە ءبىر دەپۋتات سايلاناتىن بالامالىق ءپرينتسيپى قايتا قارالۋعا ءتيىس. 

جەرگىلىكتى سايلاۋ كوميسسيالارىنىڭ توراعالارى مەن قۇرامى تەك قانا مۇعالىمدەر مەن «Nur Otan» پارتياسىنىڭ مۇشەلەرىنەن تۇراتىنى حالىقتىڭ سەنىمسىزدىگىن تۋدىرادى. بۇل ءۇردىس وزگەرەدى دەگەن سەنىم دە جوق ەمەس.

جەرگىلىكتى ۇلتقا ءدىني جانە ميلەتي ءوز پارتياسىن قۇرۋعا زاڭمەن تىيىم سالىنعانى ءبىر بولەك، قازىرگى بيلىك پارتياسىنان تۇراتىن شەنەۋىنىكتەر ءبىر كەزدەرى كسرو كەزىندەگىدەي جاڭا پارتيا قۇرام دەۋشىلەردىڭ جولىن كەسىپ وتىر. مىنە، وسى جاعدايدا، ۇلتىمىزدىڭ الدىندا ءبىر عانا جول تۇر. ول – ءبولىنىپ جارىلماي نە «اۋىل»، نە «اق جول» پارتيالارىن قازاق ءتىلدى پارتيالارعا اينالدىرۋ. قازاق مونوۇلتتى مەملەكەتىن قۇرۋ ءۇشىن ەڭ اۋەلى جەرگىلىكتى سايلاۋ كوميسسيالارىنىڭ توراعالارى مەن قۇرامى تەك «Nur Otan» پارتياسىنىڭ مۇشەلەرى بولاتىن كەسىرلى قۇبىلىسپەن كۇرەسىپ، باسقادا تىركەلگەن پارتيالاردىڭ مۇشەلەرىنەن عانا تۇرۋىنا قول جەتكىزۋ. بۇل قۇرام وزگەرمەي ەشبىر سايلاۋ ادال وتپەيدى. 

الەم ەلدەرىندە كوپ پارتيا بولسا دا، تەك ەكى پارتيا عانا ءبىرىن-ءبىرى الما-كەزەك الماستىرىپ وتىرادى. زاڭ اياسىندا نە «اۋىل»،  نە «اق جول» پارتياسىنىڭ ماڭىنا توپتاسىپ، «Nur Otan» پارتياسىنىڭ بۇگىنگى ۇستەمدىگىنەن ايىرۋ ءۇشىن اشىق كۇرەس اشۋ ۋاقىت تالابى. قازىر جۇرتقا بەلگىلى ەلگە تانىمال تۇلعالار «Nur Otan» پارتياسىنىڭ پرايمەريزدىك دوداسىنا ءبىر-بىرىمەن تالاسا-تارماسا تۇسۋدە. ەگەر ولار نەگە حالىقتى نە «اۋىل»،  نە «اق جول» پارتياسىنىڭ ماڭىنا توپتاسۋعا شاقىرمايدى؟ «Nur Otan» پارتياسى وسى ۋاقىتقا دەيىن وتارسىزدانۋ، سابەتسىزدەنۋ ءام قازاقتاندىرۋ باعىتىندا نە ىستەدى؟ قانداي قاتەلىك جىبەردى؟ بولاشاقتا ونى تۇزەي مە؟ سىندى سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەۋگە وسى باستان نەگە كىرىسپەيدى؟

بۇرىنعى سايلاۋلار قازاقتاردىڭ بەلسەندىلىگى تومەندىلىگىمەن ءوتتى. ەندىگى سايلاۋ بيلىكتەن دە، وعان قاتىساتىن پارتيالاردان دا قازاق ءتىلدى سايلاۋشىلارعا قاتىستى تەك ادالدىق پەن اقيقاتتىڭ اق جولىنان اتتاماۋدى كەرەك ەتەدى. 

بۇعان ازىرشە قازاقتىڭ ءۇمىتىن اقتاماعان قكحپ مەن «Nur Otan»-نان جانە قازاق ءۇشىن ءۇمىت وتىن جاققان «اق جولدان» باسقا، بۇعان دەيىنگى سايلاۋدا پارلامەنت تورىنەن ورىن الا الماعان وزگە پارتيالار دايىن با؟؟؟

«قاي پارتيا قازاققا جاق، سول پارتيانىڭ ءجۇزى جارىق» دەگەن قاعيدانى ساياسي ارەنادا ەسكەرەتىن كەز تۋدى. 

ءابىل-سەرىك الياكبار

Abai.kz