قىرعىزداردىڭ استاناسىندا تاعى دا ايقاي-شۋ - بۇل جولى ازاماتتتار ادىلەتسىز سايلاۋعا قارسىلىق شەرۋىنە شىقتى. ءبارى بۇرىنعى ءجۇرىپ وتكەن جولمەن كەلە جاتىرعان سياقتى: اق ۇيگە اتپەن كىرۋ، ءتارتىپ ساقشىلارىمەن توبەلەس، تىعىلىپ قالعان پرەزيدەنت پەن تاراپ كەتكەن پارلامەنت. بىراق مەنى تاڭ قالدىرعان، بۇرىن كەزدەسپەگەن تاعى ءبىر قىزىق بولعان سياقتى. ءبىر ەمەس، بىرىنەن ءبىرى اۋمايتىن ەكى «قىزىق». ونىڭ ءبىرى – 4 قازاندا، داۋىستاردى ەسەپتەگەن ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى 6 قازاندا وزدەرىنىڭ بەكىتكەن، قولدارىن قويعان ناتيجەنى زاڭسىز دەپ تابۋى...باسقالار ەمەس - وزدەرى! ەكىنشىسى – ەكس-پرەزيدەنتتى 11 جىلعا باس بوستاندىعىننان ايىرعان قىرعىزدىڭ سوت جۇيەسى الماسبەك اتامباەۆتى بوساتىپ قويا بەرگەنى. ءيا، تولىق ەمەس، ۇيالاعاندارىنان «ءۇي قاماق» دەگەن ءسوزدى قوسىپتى.

بۇل نە دەگەن ماسقارا! «مالينوۆكاداعى ۇيلەنۋ تويى» دەيتىن فيلمدە اقتار كەلسە، ءبىر باس كيىم، قىزىلدار كەلسە، تاعى باسقا باس كيىم كيەتىن قۋ شال بار بولاتىن. ونىڭ باس كيىمدى اۋىستىرعاندا «تاعى دا بيلىك اۋىستى» دەيتىن ءسوزى – كەڭەس وداعىندا قاناتتى سوزدەردىڭ ءبىرى بولاتىن. كەشەگى شەشىمدەرىن ۇيالماي، قىزارماي ەكىنشى كۇنى وزگەرتەتىن بيلىك – ەشقانداي بيلىك ەمەس.

ولارعا قاراعاندا ءبىزدىڭ ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى جاقسىراق سياقتى. ۇمىتپاسام، 2003, تاۋەلسىز باقىلاۋشىلاردان ابدەن شارشاعان ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى ەلكتروندى داۋىس بەرۋ (ايس «سايلاۋ») ەنگىزىپ، ەلەكترونيكادان تايۆان، جاپون ەلدەرىن ارتقا تاساتاعان. بۇل جۇيەنىڭ سايلاۋ ناتيجەسىن اشىق تا ادىلەتتى بولاتىنىنا كۇمانمەن قاراعان ەقىۇ (وبسە) ۇيىمىنا ۆەناعا بارىپ ەلەكتروندى داۋىس بەرۋدىڭ ۇتىمدى ەكەنىن دالەلدەپ، تۇساۋكەسەر جاساعانى دا بار. تاۋەلسىز باقىلاۋشىلاردىڭ باسشىسى رەتىندە مەن دە بارىپ، قارسى دالەل ايتىپ، اۆستريانىڭ تورىندە تالاسقا تۇسكەنىمىز دە ەسىمدە. وبالى نە كەرەك، ءبىزدىڭ وسك ەلەكتروندى داۋىس بەرۋ جۇيەسىن شاڭ جۋىتپاي قورعادى. ءبىزدىڭ دالەلدەرىمىزدى قۇلاقتارىنا دا ىلمەدى. ميللياردتاعان تەڭگەگە كومپيۋتەرلەر، باسقا دا اپپاراتتار الىندى، وپەراتورلار دايىندالدى. بىراق ءبىر-ەكى جىلدان كەيىن، ءتۇرلى سەبەپتەرمەن، تاۋەلسىز باقىلاۋشىلار جۇيەسى ءوزىنىڭ جۇمىستارىن توقتاتتى. سول-اق ەكەن، 2013 جىلى وسك-دە ەلەكتروندى داۋىس بەرۋدى سايلاۋ جۇيەسىنەن الىپ تاستادى. ەڭ قىزىعى، جۋرناليستەردىڭ «نەگە الىنىپ تاستالىندى؟» دەگەن سۇراعىنا وسك-ءنىڭ توراعاسى ءبىزدىڭ كەزىندە وسى جۇيەگە قارسى ايتقان دالەلدەرىمىزدى ايتتى...

ارينە، بۇلاردىڭ بارلىعى - ەكىجۇزدىلىك. بىراق، نەگە ەكەنىن قايدام، مەنى ماقتانىش كەرنەيدى. ءبىز ءسال دە بولسا الدا سياقتىمىز.

دوس كوشىم

Abai.kz