اباي، ەسكەندىر زۇلقارنايىن، باتالوۆ ءھام اتى-زاتى جوق اكىم؟...
«جۋسانى اڭقىعان قارادالام-اي،
قاسيەت قونعان كيەلىم!
قارادالام-اي، قارادالام-اي...
قاستەرلەپ سەنى سۇيەمىن!»...
وتكەندە باقىت اعامنىڭ بۇل ءانى بۇگىنگى ءيسى قازاقتىڭ ۇرانىنا اينالۋى ءتيىس اندەي اسەر ەتتى... ويتكەنى، قارادالا تەاترىنىڭ تۇڭعىش قويىلىمىندا اباي، ساحناداعى اباي وسى ءاندى شىرقاي جونەلدى...
اڭىز اباي، ابىز اباي جەتىسۋعا كەلمەگەن، كەلسە دە قازىرگى قارادالاعا تابانى تيمەگەن دەرسىز... دۇرىس ايتاسىز... اباي ءوز زامانىندا قارادالاعا كەلمەگەنى بىلاي تۇرسىن، تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا 30 جىلعا تاياسا دا ونىڭ رۋحى ءالى كۇنگە ۇيعىر اعايىننىڭ اتىنداعى اۋدانىنىڭ ەسىگىنەن سىعالاپ كەلەدى.
ءتىپتى، "بيىلعى اتاۋلى مەرەيتويىندا دا سول رۋح ەسىكتەن سىعالاپ، اۋدان ورتالىعى شونجىدان تىم قۇرىسا ءبىر كوشەنىڭ اتىن الا الماي كەتەر مە ەكەن؟" دەپ قورقىپ وتىرمىز.
الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆ كوكەم جازدا قارادالاعا بارىپ، بەكجان اعام باستاعان ۇلت-ۇلدارىنا ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتىن وزگەرتۋگە ءسوز بەرگەن ەدى. كەشە سول وزگەرىسكە سايلاۋ بوگەت بولىپ تۇرعانىن ايتىپتى. «جارايدى دەلىك... بۇل سايلاۋ دا وتەر... 3-4 ايدىڭ ارى-بەرىسى جوق قوي. اماندىق اعامىزعا مۇرسات بەرەلىك» دەيدى ءبىر ويىم. بىراق، بۇل سايلاۋعا پارتيا مۇشەلەرى عانا داۋىس بەرەتىنىن ەسكەرسەك (ونىڭ ۇستىنە پرايمەريز سەكىلدى ونلاين ءوتۋى مۇمكىن سايلاۋ), جەر-سۋ، ەلدىمەكەن اتاۋلارىن اۋىستىرۋعا دىم بوگەت جوقتاي كورىنبەي مە؟ قوش! جىگىتتىك، اكىمدىك، قالا بەردى اقساقالدىق ۋادەنى ورىنداپ-ورىنداماۋ اكىمگە سىن. ول ءىستى وزىنە قالدىرالىق.
سونىمەن قازاقتىڭ دانىشپانى اباي ساحنادا نەگە "قارادالام-اي" دەپ ءان شىرقادى؟ ايتپاقشى، قويىلىم نە جايلى ەدى؟ ەسكەندىر حاقىندا... كادىمگى ەسكەندىر زۇلقارنايىن (ماكەدونيالىق الەكساندر) شە؟...
اباي اتامىز سول ەسكەندىر زۇلقارنايىن تۋرالى پوەما باستاعان. بىراق، اياقتالماي قالعان...
قارادالانىڭ تاريحي اتاۋىن الۋى دا ءتامامدالماي تۇرعان جوق پا؟
ەسكەندىر تۋرالى وسى پوەمادا قۋ باستىڭ كوزىنە توپىراق قۇيمايتىن با ەدى؟ مىڭ-سان التىن-كۇمىستى ءبىر ۋىس توپىراق باسىپ كەتە بەرەدى... ءيا، ءبىر ۋىس توپىراقتىڭ قۇنى التىن-جاھۇتتان قىمبات...
قويىلىم بىزگە قازىرگى قارادالانىڭ ءبىر ۋىس توپىراعى قازاق ءۇشىن مىڭ-ميلليون دوللاردان باعالى ەكەنىن ونەر تىلىمەن ءتۇسىندىرىپ بەردى...
"ادامنىڭ كوزى توپىراققا عانا تويادى" دەگەن ءتامسىلدى دە ايتادى دەرسىز... بىراق، ەسكەندىردىڭ تارازىسىنا سالساق، بابالارىمىزدىڭ قانى توگىلگەن قارا توپىراقتىڭ باعاسى باسىم تۇسەرى ءسوزسىز. ايتپەسە اباي، اباي باسىمەن "قارادالام-اي" دەپ اسقاق داۋىستا ءان شىرقار ما ەدى؟...
P/S. ۇيعىر اۋدانىنىڭ اكىمى بار ەدى. اتى-زاتى ەسىمدە قالماپتى. قارادالا تەاترى اشىلىپ جاتقاندىقتان ء"اي، وسى جامان جىگىت ەمەس شىعار" دەپ ويلاپ قالىپ ەدىم. وبلىس اكىم اماندىق باتالوۆ قولداپ، مادەنيەت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆانىڭ نازارىنا ءىلىنىپ، بۇكىل باق قول سوعىپ جاتسا، "وسى تەاتردىڭ اشىلۋىنا بارسام "ۇيعىرلارىم" نە دەيدى ەكەن؟" دەگەندەي "اتى-زاتىن جاسىرىپ", ەڭبەك دەمالىسىن الىپ تايىپ تۇرسا كەرەك.
بىزگە جەتكەن ناقتى دەرەكتەر "اكىم ساراعاشتىڭ ساناتوريىندە دەمالىپ جاتىر" دەسە، ۇزىن-قۇلاق "شەتەل اسىپ كەتتى" دەپ سوقتى. ءدال تەاتر اشىلاتىن كۇنگە ەڭبەك دەمالىسىنا شىعۋ بۇل اكىمنىڭ كىمگە كورسەتكەن قىرى؟ باتالوۆ پەن رايىمقۇلوۆاعا ما، جوق الدە حالىققا ما؟
حالىق اكىمنىڭ كەلمەگەنىنە پىسقىرمادى دا... سوعان قاراعاندا باتالوۆتاردىڭ مادەني ساياساتىنا تۇكىرگەنى بار بولىپ تۇر-اۋ... Galymurat باۋىر، وسى جازبام وبلىس اكىمىنىڭ قۇلاعىنا جەتسە دەيمىن! سەبەبى، قازاقتىڭ ابايى تۋرالى قويىلىم ورىنباسارىن جىبەرىپ، ساراعاشتا دەمالىپ جاتار "شۇرىم-بۇرىم" ەمەس قوي...
قانات ابىلقايىردىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسى
Abai.kz