يگىلىكتى ىستەرگە ءيسى قازاقتىڭ مەيىرلەنبەيتىنى كەم. توقسانىنشى جىلداردىڭ تۇسىندا توقىراپ تۇرعان قازاقستان ەمەس، قازىرگى قازاقستان - «دامىعان ەلۋ ەلدىڭ قاتارىنان قونىس تەبەمىن» دەپ ەڭسەسىن تىكتەپ العان ەكپىندى قازاقستان. زيالى قاۋىمنىڭ ۇنەمى تالاپ ەتۋى بار، رۋحانيات سالاسىندا قىزمەت ەتە باستاعان ىسكەر ازاماتتاردىڭ ەڭبەگى بار، كەيىنگى كەزدەرى مادەنيەت پەن مادەني مۇراعا قاتىستى جۇمىس ەلىمىزدە قارقىن الىپ كەلە جاتىر. ءسوزىمىز دايەكتى ءام دەرەكتى بولسىن، مىسالى: www.madenimura.kz ۆەب-پورتالىندا كولەمى 70 گب اقپارات، 1ملن. فايل، 2000 فوتوسۋرەت، 360 كىتاپ تىركەلىپتى. وسى دۇنيەنىڭ ءبارىن اتالعان پورتالدان  كورىپ، وقىپ، شەتىنەن تانىسىپ شىقساق قاي-قايسىمىز ءۇشىن دە ءسىرا، ارتىق بولماس ەدى.  سونىمەن...

مادەنيەت

مينيسترلىكتىڭ 2011 جىلى اتقارعان قىزمەتىنىڭ قورتىندىلارى مەن 2012 جىلعا ارنالعان مىندەتتەر تۋرالى 2 اقپان كۇنى كەڭەيتىلگەن القا ءماجىلىسى ءوتىپ، مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى دارحان مىڭباي بايانداما جاسادى. ول سالاداعى جۇمىستىڭ كەلەسى قورتىندىلارىن اتاپ ءوتتى.

يگىلىكتى ىستەرگە ءيسى قازاقتىڭ مەيىرلەنبەيتىنى كەم. توقسانىنشى جىلداردىڭ تۇسىندا توقىراپ تۇرعان قازاقستان ەمەس، قازىرگى قازاقستان - «دامىعان ەلۋ ەلدىڭ قاتارىنان قونىس تەبەمىن» دەپ ەڭسەسىن تىكتەپ العان ەكپىندى قازاقستان. زيالى قاۋىمنىڭ ۇنەمى تالاپ ەتۋى بار، رۋحانيات سالاسىندا قىزمەت ەتە باستاعان ىسكەر ازاماتتاردىڭ ەڭبەگى بار، كەيىنگى كەزدەرى مادەنيەت پەن مادەني مۇراعا قاتىستى جۇمىس ەلىمىزدە قارقىن الىپ كەلە جاتىر. ءسوزىمىز دايەكتى ءام دەرەكتى بولسىن، مىسالى: www.madenimura.kz ۆەب-پورتالىندا كولەمى 70 گب اقپارات، 1ملن. فايل، 2000 فوتوسۋرەت، 360 كىتاپ تىركەلىپتى. وسى دۇنيەنىڭ ءبارىن اتالعان پورتالدان  كورىپ، وقىپ، شەتىنەن تانىسىپ شىقساق قاي-قايسىمىز ءۇشىن دە ءسىرا، ارتىق بولماس ەدى.  سونىمەن...

مادەنيەت

مينيسترلىكتىڭ 2011 جىلى اتقارعان قىزمەتىنىڭ قورتىندىلارى مەن 2012 جىلعا ارنالعان مىندەتتەر تۋرالى 2 اقپان كۇنى كەڭەيتىلگەن القا ءماجىلىسى ءوتىپ، مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى دارحان مىڭباي بايانداما جاسادى. ول سالاداعى جۇمىستىڭ كەلەسى قورتىندىلارىن اتاپ ءوتتى.

«مادەني مۇرا» ۇلتتىق ستراتەگيالىق جوباسىنىڭ كەزەكتى كەزەڭىن ىسكە اسىرۋ جۇمىسى اياقتالدى. «مادەني مۇرا»  قورىنداعى جاۋحار دۇنيەلەردى بۇگىنگى عالامتوردان تاۋىپ الۋعا  بولادى.  www.madenimura.kz ۆەب-پورتالىندا كولەمى 70 گب اقپارات قامتىلعان، 1ملن. فايل، 2000 فوتوسۋرەت، 360 كىتاپ تىركەلگەن، تولىق قالپىنا كەلتىرىلگەن  قازاق حالقىنىڭ قايتالانباس 73 ارحەولوگيالىق، تاريحي جانە مادەني ەسكەرتكىشتەرىن دە اتالعان پورتالدان كورە الاسىز.

«مادەني مۇرا» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا  عىلىمدى مىڭداعان ارتەفاكتىلەرمەن بايىتىپ،  ۇلتتىق تاريح تۋرالى كورىنىس بەرەتىن 30-دان استام عىلىمي-قولدانبالى جانە 40 ارحەولوگيالىق  زەرتتەۋ جۇرگىزىلىپتى.

شەتەلدىك جوبالار دا ءتيىمدى ىسكە اسىرىلعان. داماسك قالاسىنداعى سۇلتان ءاز-زاحير بەيبارىس پەن ءال-فارابي بابالارىمىزدىڭ جاڭعىرتىلعان كەسەنەلەرى دە ەل مەرەيىن وسىرەتىن يگى ءىس بولسا كەرەك.

2011 جىلدىڭ تاعى ءبىر ايتارلىقتاي جاڭالىعى-بۇل باعا جەتپەس «قازاقتىڭ ءداستۇرلى مىڭ كۇيى»، «قازاقتىڭ ءداستۇرلى مىڭ ءانى» قاتارىنا قوسىلعان «قازاقتىڭ باتىرلىق جىرلارى» اتتى بىرەگەي جوبا ىسكە اسىرىلدى. «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىندا ۇلتتىق مادەنيەت مۇراسى تۋرالى 20 دەرەكتى فيلم شىعارىلدى.

2011 جىلى «مادەني مۇرا--كۋلتۋرنوە ناسلەديە» اقپاراتتىق پورتالى جاڭعىرتىلدى. بىرەگەي ارحەولوگيا، تاريح جانە مادەنيەت ەسكەرتكىشتەرى، ارحەولوگيالىق قازبالار تۋرالى دەرەكتەر قولايلى فورماتتا ەلدىمەكەندەر مەن ەسكەركىشتەردىڭ گەوگرافيالىق كوورديناتتارىنا سايكەس جاسالعان قازاقستان مادەني مۇراسىنىڭ ۆيرتۋالدى كارتاسىندا ورنالاستىرىلعان.

وتاندىق كينويندۋستريانى دامىتۋ ماقساتىندا سوڭعى جىلدارى «قازاقفيلم» اق وتاندىق كينوستۋدياسى قارقىندى جۇمىس ىستەي باستادى. بۇگىندە ول ەڭ وزىق تەحنيكا مەن شىعارماشىلىق ىزدەنىستەرگە تولى، تاجىريبەسى مول كينووندىرىس كەشەنى بولىپ تابىلادى. سوڭعى ءۇش جىل ىشىندە  102 قازاقستاندىق كينوكارتينا الەمنىڭ 50 ەلىندە وتكەن 158 كينوفەستيۆال مەن كينوكورسەتىلىمدەرگە قاتىستى. بىلتىرعى جىلى 5 كينوكارتينا 9 ارنايى جۇلدە مەن ناگراداعا يە بولدى.

تەاتر ونەرى

جىل سايىن رەسپۋبليكالىق تەاترلاردا ءبىر مىڭنان استام قويىلىمدار قويىلادى، ولاردىڭ ىشىندە 40% - جاڭا قويىلىمدار. قازاقستاندىق ۇجىمدارمەن الەمدىك دەڭگەيدەگى جەتەكشى حورەوگرافتار مەن بالەتمەيستەرلەر جۇمىس ىستەيدى. وتاندىق سوليستتەر لا سكالا تەاترىنىڭ اكادەمياسىندا، ۆەنا وپەراسىندا، ماريني تەاترىندا، بولونەدەگى يتالياندىق وپەرا مەكتەبىندە جانە وزگە دە الەمدىك ورتالىقتاردا تاعىلىمدامادان وتۋدە. قازىرگى كەزدە، استانادا كلاسسيكالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. بۇل ەڭ  الدىڭعى قاتارلى شىعارماشىلىق جانە تەحنولوگيالىق تالاپتارعا جاۋاپ بەرەتىن قازىرگى زامانعى تەاتر بولماق. ونىڭ سالتاناتتى تۇردە اشىلۋى بيىلعى جىلعا  جوسپارلانىپ وتىر.

مينيسترلىك تاراپىنان وتاندىق مادەنيەتتى شەتەلدەردە تانىستىرۋعا ۇلكەن كوڭىل بولىنەدى. مادەنيەت كۇندەرى فورماتىندا وتەتىن ءىس-شارالاردىڭ تانىمالدىلىعى ارتتى. بۇگىندە قازاقستان مادەنيەتى ءىس-جۇزىندە بارلىق تمد مەملەكەتتەرىندە، ەۋروپا مەن ازيانىڭ، تاياۋ شىعىستىڭ جەتەكشى ەلدەرىندە ۇلكەن ابىرويمەن كورسەتىلەدى. 2011جىل قازاقستاننىڭ كورەياداعى جىلى اياسىندا ءوتتى. قازاقستاننىڭ ۇندىستانداعى جانە فرانتسياداعى مادەنيەت كۇندەرى تابىستى ءوتتى. وسى جىلى قازاقستاننىڭ ازىربايجانداعى مادەنيەت كۇندەرى، قازاقستانداعى ءۇندىستاننىڭ، ۆەتنامنىڭ، ءازىربايجاننىڭ مادەنيەت كۇندەرى وتەدى.

ەلباسى بيىلعى جولداۋىندا «2012 جىل استانا تمد مەن تۇركى الەمىنىڭ مادەني استاناسى بولىپ تابىلادى. وسى حالىقارالىق ءىس-شارالاردى ءوز دەڭگەيىندە وتكىزۋ كەرەك» دەدى. بۇل مىندەتتى ابىرويمەن ورىنداۋ اسا جاۋاپكەرشىلىكتى قاجەت ەتەدى.

2011 جىل - تىلدەردى دامىتۋ مەن قولدانۋدىڭ 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋدىڭ العاشقى جىلى بولدى. تىلدىك بىلىكتىلىك ستاندارتتارىن جاساۋ جۇمىستارى باستالدى. مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەتۋ ستاندارتتارىن جەتىلدىرۋ، ونى مەڭگەرۋ دەڭگەيىن باعالاۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. ءبىزدىڭ مىندەتتىمىز -2020 جىلى قازاق ءتىلىن مەڭگەرگەندەردىڭ قاتارىن 95%-عا  جەتكىزۋ. باسپا ونىمدەرىنىڭ ەكى جۇزدەن استام اتاۋى ازىرلەنىپ، شىعارىلدى. ولاردىڭ ىشىندە، قازىرگى زامانعى عىلىمي-تەوريالىق تالاپتارعا سايكەس كەلەتىن باعالى لەكسيكوگرافيالىق ەڭبەك، 15-تومدىق «قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ سوزدىگى» اتتى تۇسىندىرمە سوزدىك،  «الەم بالالار ادەبيەتىنىڭ ءىنجۋ-مارجاندارى» اتتى بالالارعا ارنالعان كىتاپتاردىڭ 15-تومدىق سەريالارى، «الەمدىك كلاسسيكا» اتتى كلاسسيكالىق ادەبيەتتىڭ 25-تومدىعى، اۋديوكىتاپتار، يننوۆاتسيالىق وقۋ-ادىستەمەلىك باعدارلامالار جانە ت.ب. بار.

مينيسترلىكتىڭ ۇيلەستىرۋشى رولىمەن ازاماتتىق قوعامدى دامىتۋدىڭ 2006-2011 جىدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسى ىسكە اسىرىلدى. ناتيجەسىندە زاڭ جوبالارىن ازىرلەۋگە، باعدارلامالاردى ىسكە اسىرۋعا، ەل دامۋىنىڭ باستى ماسەلەلەرى بويىنشا قوعامدىق تىڭداۋلار وتكىزۋگە  ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردى (ۇەۇ) كەڭىنەن تارتۋ كۇندەلىكتى تاجىريبەگە اينالدى. 2011 جىلى مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك تاپسىرىس شەڭبەرىندە قوعامدىق ءومىردىڭ ءار ءتۇرلى سالالارىندا ۇەۇ ەكى جۇزدەن استام الەۋمەتتىك ماڭىزى بار جوباسى جۇزەگە اسىرىلدى.

اقپاراتتىق سالا

بۇگىنگى كۇنى ەلدە 2,5 مىڭنان استام بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى قىزمەت اتقارۋدا. ولاردىڭ 84% (2301)-مەملەكەتتىك ەمەس، 16% (439)-مەملەكەتتىك تىلدە اقپارات تاراتادى. ۇلتتىق تسيفرلىق سپۋتنيك جۇيەسىنىڭ ىسكە قوسىلۋى - 2011 جىلدىڭ ايتارلىقتاي جەتىستىگىنە اينالدى. بۇل  - قازاقستاننىڭ بۇكىل اۋماعىندا وتاندىق تەلەارنالاردى تاماشالاۋدىڭ مۇمكىندىگىن اشقان سپۋتنيكتىك جۇيە بولىپ تابىلادى. قايتا قۇراستىرۋ جانە جاڭا بىرەگەي تاقىرىپتىق ارنالار اشۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. 2011 جىلى 1قىركۇيەكتەن باستاپ «قازاقستان» ۇلتتىق تەلەارناسىنىڭ باعدارلامالارى  تولىعىمەن مەملەكەتتىك تىلگە كوشتى. 2012 جىلى «ءبىلىم» جانە «جاڭالىقتار-24» تەلەارنالارىن اشۋ جوسپارلانعان، ودان باسقا «Classic» جاڭا راديوسى اشىلدى. ينتەرنەتتە Bad.kz اگرەگاتور-سايتى ىسكە قوسىلدى. بۇل جەردە 40-قا جۋىق قازاقتىلدى گازەتتەر مەن جۋرنالداردىڭ، 30-عا جۋىق اقپاراتتىق رەسۋرستاردىڭ، 13 تەلەارنالار مەن 10 راديوستانتسيالاردىڭ ينتەرنەت-سايتتارى بىرىكتىرىلدى.

بيىل «حابار»، «قازاقستان»، «كاسپيونەت»، «مير»، «بالاپان»، «مادەنيەت»، «ورت ەۆرازيا» سياقتى مەملەكەتتىك ارنالاردى الماتىدان استاناعا كوشىرۋ باستالادى. تەلەارنالارداعى كونتەنت ماسەلەسى، قازاقستاندىق تەلەونىمدەرمەن قامتاماسىز ەتۋ، ولاردىڭ پايىزدىق ۇلەسى، قولايلى-قولايسىز ۋاقىتقا قويىلۋى ت.ب. كۇردەلى ماسەلەلەردى وڭتايلى شەشۋ - مەدياكومپانيالار ءۇشىن جاۋاپتى بولماق. ويتكەنى، ۋاقىت ورنىندا تۇرمايدى، الەم وزگەرىپ جاتىر، ارتتا قالىپ قويماي، سوعان سايكەستەندىرىپ اقپاراتتى تۇتىنۋ ءىسى دە وزگەرە بەرەدى. تسيفرلىق رەۆوليۋتسيا جاعدايىندا ۆيرتۋالدى جۇيەلەردىڭ ماقساتى - قوعامداعى بەلسەندى ادامداردى تەز تاۋىپ، ءوز ىعىندا ۇستاۋعا تىرىسۋ. جالپى، الەۋمەتكە ىقپال ەتۋدىڭ باستى شارتى - باسەكەگە قابىلەتتى كادرلاردى جۇمىسقا تارتۋ. سوندا عانا جۋرناليستيكانىڭ ساپاسى ارتا تۇسەدى. مەملەكەتتىك اقپاراتتىق ساياساتتى جۇرگىزۋگە مەملەكەتتىك تاپسىرىس العان باسىلىمدار قازاقستاننىڭ بارلىق ءوڭىرىن بىردەي قامتۋ ماسەلەسىنە دە ءمان بەرۋى كەرەك. سەبەبى، بۇگىنگى تاڭدا جالپى تيراج نەگىزىنەن 4-5 وبلىس ەسەبىنەن قۇرالىپ وتىرعانى دا جاسىرىن ەمەس.

«قازمەديا ورتالىعىنىڭ» اشىلۋى -- وتكەن جىلدىڭ باستى وقيعاسىنا اينالدى. تەلەراديو نارىعىنىڭ بارلىق سۋبەكتىلەرى اراسىنداعى قارىم-قاتىناستاردى رەتتەۋدىڭ جانە حابار تاراتۋدىڭ تسيفرلىق فورماتىنا كوشۋدىڭ قۇقىقتىق شارتتارى بەلگىلەنگەن «تەلەراديو حابار تاراتۋ تۋرالى» زاڭى قابىلداندى.

باسپا قىزمەتى سالاسىندا بىلتىرعى جىلى جالپى تيراجى ەكى ميلليونعا جۋىق  الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ادەبيەتتىڭ 467-ءىسىن شىعارۋ ءىسى قامتاماسىز ەتىلدى.

2011 جىلى ۇلتتىق مۇراعات قورى جاڭا قۇجاتتارمەن تولىقتىرىلدى، مۇراعاتتارعا   قۇجاتتامانىڭ 693 مىڭ ساقتاۋ بىرلىگى كەلىپ ءتۇستى. ناتيجەسىندە 2012 جىلعى 1قاڭتارعا دەيىن  قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك مۇراعاتتارىندا 25 ميلليوننان استام ساقتاۋ بىرلىكتەرى جينالىپتى.

جيىننىڭ سوڭىندا  قر مەملەكەتتىك حاتشىسى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد سالاعا قاتىستى بىرقاتار مىندەتتەر قويدى. استانا قالاسىنىڭ اكىمى يمانعالي تاسماعامبەتوۆ مادەنيەت پەن ونەرگە  قاتىستى ءىس-شارالاردى استانا قالاسىندا ۇيىمداستىرۋعا نيەت ءبىلدىردى.

«اباي-اقپارات»