جۇما, 22 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3047 0 پىكىر 12 ناۋرىز, 2012 ساعات 06:04

مۇرات ابەنوۆ: «اقپارات بار جەردە ۇرلىق ازايادى»

پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى مۇرات ابەنوۆ مىرزامەن سۇحباتىمىز اقپاراتتىڭ اشىق ءارى كوپشىلىككە ۇعىنىقتى بولۋى جونىندە ءوربىدى. «مەملەكەتتىك ورگاندار حالىققا اسا قاجەتتى مالىمەتتەردى جاريا ەتپەي وتىرادى. جۇرتتان جاسىرادى. مىنە، بۇل - ناعىز جەمقورلىق»، - دەيدى دەپۋتات.

-ەلباسىنىڭ بيىلعى ءداستۇرلى  جولداۋىندا ەلىمىزگە قاتىستى ماسەلەنىڭ ءبارى تەرەڭ ءارى جان-جاقتى ايتىلدى. مەنىڭ سۇراعىم، مەملەكەت سىبايلاس جەمقورلىقتى جويا الا ما؟

پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى مۇرات ابەنوۆ مىرزامەن سۇحباتىمىز اقپاراتتىڭ اشىق ءارى كوپشىلىككە ۇعىنىقتى بولۋى جونىندە ءوربىدى. «مەملەكەتتىك ورگاندار حالىققا اسا قاجەتتى مالىمەتتەردى جاريا ەتپەي وتىرادى. جۇرتتان جاسىرادى. مىنە، بۇل - ناعىز جەمقورلىق»، - دەيدى دەپۋتات.

-ەلباسىنىڭ بيىلعى ءداستۇرلى  جولداۋىندا ەلىمىزگە قاتىستى ماسەلەنىڭ ءبارى تەرەڭ ءارى جان-جاقتى ايتىلدى. مەنىڭ سۇراعىم، مەملەكەت سىبايلاس جەمقورلىقتى جويا الا ما؟

-سىبايلاس جەمقورلىققا قاتىستى ماسەلەنى ۇنەمى كوتەرىپ ششتىرۋىمىز قاجەت. تەك قانا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قىزمەتكەرلەرى قۇقىقتىق جاعىنان باقىلاپ، قىلمىس جاساعانداردى جاۋاپقا تارتىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار جاڭاشا تەحنولوگيالاردى ەندىرۋ كەرەك. قوعامدى وسىعان تارتۋ ءۇشىن، حالىقتىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ كەزەك كۇتتىرمەيتىن ماسەلە. ارينە، بۇنداي ارەكەتتىڭ  قاجەتتىلىكتەن تۋىنداپ وتىرعانىن ەسكەرتىپ وتكەنىم دۇرىس شىعار .  «نۇر وتان» ساياسي پارتياسىنىڭ سايلاۋالدى ناۋقانىندا حالىقپەن كەزدەسۋدە ۇققانىم، ءبىزدىڭ ەلىمىز سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس كوبىنە مەملەكەتتىڭ شارۋاسى دەپ قارايدى ەكەن. مەملەكەت اڭدۋ كەرەك، مەملەكەت ۇستاۋ كەرەك، مەملەكەت قاماۋ كەرەك، مەملەكەت زاڭ شىعارۋ كەرەك دەيتىندەر جەتەدى. اقيقاتىن ايتساق، قازىرگى زاماندا مەملەكەت بارلىق مۇمكىندىگىن قانشا سارپ ەتسە دە سىبايلاس جەمقورلىقتى جەڭە المايدى. ويتكەنى سىبايلاس جەمقورلىقپەن قوعام بولىپ كۇرەسەتىن كەز الدەقاشان جەتتى. جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالار، جاڭا ادىستەردى قولدانىپ، ونى بارىنشا ەرتەرەك قولعا العان دۇرىس دەپ ويلايمىن.

- ياعني، جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيا ارقىلى حالىقتى جۇمىلدىرۋ كەرەك دەيسىز عوي.

- جاڭا تەحنولوگيالار، جاڭا ادىستەر، اقپاراتتىڭ اشىقتىعى، ونىڭ جاريالىعى.. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، اقپاراتتىق تەحنولوگيانى دامىتۋ كەرەك. سول كەزدە سىبايلاس جەمقورلىقتى ازايتۋعا مۇمكىندىك بار. مىسالى، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قىزمەتتەرى جايلى اقپارات وتە از. كەيبىر مەملەكەتتىك ورگاندار اقپاراتتى ادەيى قاساقانا از تاراتادى. ناقتى قانداي كەزدە؟ ماسەلەن مەملەكەتتىك ورگاندارعا پاتەر بولەدى. جەڭىلدىكتەر جاسايدى. جەر بەرەدى. نەسيە بەرەدى. الەۋمەتتىك كومەك كورسەتەدى. وعان ەل بيۋدجەتىنەن ارنايى قارجى ءبولىنىپ وتىرادى. تاپسىرمالار بەرىلەدى.  سوعان قاراماستان، كەيبىر ورگاندار اقپاراتتى از تاراتادى.

- سەبەبى نەدە؟

- ويتكەنى، از تاراتسا، سۇراۋشىلار دا از بولادى. سۇراۋشىلار از بولسا، وزىنە جاقىنداۋ،ءوزىنىڭ ىقپالىندا جۇرگەن، وزىنە قاجەت ادامعا كوبىرەك كوڭىل اۋدارادى. ال بوتەن ادامدارعا موينىن بۇرمايدى. بۇل بارىپ تۇرعان سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ ءوزى. سەبەبى مەملەكەتتىڭ تاپسىرعان تاپسىرماسى بويىنشا اتقارىلعان شارا تۋرالى اقپاراتتى جاسىرىپ قالۋ، سىبايلاس جەمقورلىق بولىپ سانالادى.

ءبىز قازىرگى تاڭدا ەلەكروندى پوشتا، سايت اشىپ، ونىمەن جۇمىس جاساۋدى باستاپ كەتتىك. بىراق سول سايتتى اشىپ كورسەڭىز، بۇگىنگى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ تۋرالى حابارلامالار كوپتەگەن مەكەمەلەردە تەك ورىس تىلىندە جاريالانعان. قازاق تىلىندە ەشقانداي اقپارات جوق. ءوز كەزەگىندە بۇل دا سىبايلاس جەمقورلىق. سول ارقىلى ولار تەندەرگە قازاق ءتىلدى ازاماتتاردى قوسپاي، قاتىسۋشىلاردىڭ سانىن ازايتىپ وتىر. جانە قۇجاتتاردى دا، حابارلامانى دا، وسىعان قاتىستى جۇمىستى دا تەك ورىس تىلىندە جۇرگىزەدى. ءبىز بۇعان كەي جاعدايدا ىشكى كەمشىلىك، ءبارى كەلە-كەلە رەتتەلەدى، ورنىنا كەلەدى دەپ كوزدى جۇمىپ، جۇمساقتىق تانىتامىز. الايدا، ءىس بۇلاي جالعاسپاۋ كەرەك. ويتكەنى، بۇل دا سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ ءبىر كورىنىسى. مۇنداي جاعدايدا ازاماتتار ءوز قۇقىعىن پايدالانا المايدى، دىتتەگەنىنە جەتە المايدى. جالپاق تىلمەن ايتقاندا، بيزنەس سول تەندەردەن ماقۇرىم قالادى. مۇنى ءدال وسىلاي تۇسىنگەن ءجون. ەكىنشىدەن، پاتەر بەرۋگە كەلسەك، نەگە ونى دا اشىق جاريالاپ، ماسەلەنىڭ ءمانىسىن تۇسىندىرمەسكە؟ ايماقتاعى وڭىرلەرگە بارعاندا، الدىمنان شىعاتىن ەڭ كوپ ساۋالدار كەزەككە قالاي تۇرۋ كەرەكتىگى جونىندە. ول اۋرۋحاناعا بولسىن، تۇرعىن ۇيگە قاتىستى بولسىن، بالاباقشا كەزەگى بولسىن، ءبارى بار. «نەگە مەنى ول تىزىمگە كىرگىزدى؟»، «قازىر نە ءۇشىن  شىعارىپ تاستادى؟» «نەگە مەنەن كەيىن تىركەلگەن ادام پاتەر الدى؟» ، «كەزەك قالاي جىلجيدى؟»  دەگەن سياقتى تاعى باسقا ساۋالدار كوپ حالىقتا.

- بۇل جەردە ماسەلە تاعى دا اقپاراتتىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ەكەنى بەلگىلى.  استانا قالاسىنىڭ اكىمى يمانعالي تاسماعامبەتوۆ ءوزىنىڭ  حالىققا ەسەپ بەرۋ جيىنىندا وسىعان قاتىستى «ەگەر مەنىڭ ۇزەڭگىلەس ارىپتەستەرىم اداممەن ادامشا سويلەسە بىلسە، جاعداي ۋشىقپاس ەدى» دەپ ەدى..

- راس، حالىققا اقپارات جەتىسپەيدى. جاۋاپتى ادامدار دۇرىستاپ تۇسىندىرۋگە تىرىسپايدى. ءدال سول سياقتى قازاقستاندا جەر تەلىمىنە قاتىستى اقپارات  جوقتىڭ قاسى. ونداي اقپارات الۋ مۇمكىن ەمەس. جەرگىلىكتى اكىمشىلىكتەر مەن جەر قاتىناستارىن رەتتەپ وتىرعان اگەنتتىكتەردە وسى ۋاقىتقا دەيىن كومپيۋتەرلىك جۇيە جاساقتالماعان. قاي جەردە قانداي جەر تەلىمى بار؟ قاي جەر بوس تۇر؟ ول نەگە بوس تۇر؟ مىنا جەردى كىم الدى؟ قالاي ساتىپ الدى؟  ەشقانداي اقپارات جوق.

- ايتسە دە،  بىرقاتار سالالاردا مۇنداي جۇيە بار. مۇمكىن جەرگە قاتىستى مالىمەتتەردى  تەحنولوگياعا ەنگىزۋ قيىن شىعار؟

- ءبىلىم، مادەنيەت، سالىق تاعى باسقا سالالار، ايتىپ كەتكەن ءجون، راس جۇيەلەنگەن. ال ەندى نەگە جەر سالاسى جوق؟ ءوزىڭىز ايتقانداي تالاي سالانى تەحنولوگياعا ەندىرسەك، بۇل سالانى دا كارتاعا ءتۇسىرىپ، ونى جاساۋ قيىن با؟ مەن بۇنى  دا سىبايلاس جەمقورلىق دەپ بىلەمىن. اگەنتتىك ءوز اقپاراتتارىن جاسىرىپ، وسىلايشا ازاماتتاردىڭ قۇقىن شەكتەپ وتىر. ءبىز سونى دۇرىس ءتۇسىنۋىمىز كەرەك. مىسالى، قازىر اقمولا وبلىسى اكىمىنىڭ سايتىن قاراپ وتىرمىن. قاراساڭىز، اكىمدەرمەن قاي كەزدە كەزدەسۋگە بولادى، قانداي شارا وتەدى، پرەزيدەنت قانداي تاپسىرما بەردى، ول تۋرالى نە جۇمىس ىستەۋگە بولادى دەگەن اقپارتتاردىڭ ورىس تىلىندە نۇسقاسى بار، قازاق تىلىندە جوق.  بۇل جەردە اكىممەن قالاي كەزدەسۋ كەرەك، سۇراعىن قالاي قويۋ كەرەك ەكەنىن بىلمەي جۇرگەن قازاق ءتىلدى ازاماتتاردىڭ قۇقى تاعى دا شەكتەلۋدە.

-وسى رەتتە ايتسام دەيمىن، جاقىندا ءوزىم استانا قالاسى ادىلەت دەپارتامەنتىنىڭ سايتىنا كىرىپ، نە سەبەپتى بلانكىلەردىڭ قازاق تىلىندەگى نۇسقاسى جوق دەپ، دەپارتامەنت باسشىسىنا قىسقاشا ساۋال جولدادىم. ءبىر قىزىعى، ەكى كۇننەن كەيىن كارلىعاش جۇنىسبەكوۆا ەسىمدى ازاماتتان جاۋاپ كەلىپ تۇر.  جاۋاپ حاتىندا ول  وزىنىڭ بۇل مەكەمەدە وسىدان ءۇش جىل بۇرىن جۇمىس ىستەگەنىن، سۇراق قويۋ بولىمىندەگى مەكەن-جاي سول ۋاقىتتان بەرى ءالى وزگەرتىلمەگەنىن ايتتى...

- مىنە، كوردىڭىز بە، ءبىرىنشى كەزەكتە مەملەكەتتىك ورگانداردى حالىققا اقپارات جەتكىزۋدە ماجبۇرلەۋىمىز كەرەك. سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەستى وسىدان باستاۋىمىز كەرەك. سەبەبى اقپارات بار جەردە، ۇرلىق تا ازايادى.  سوندىقتان مەملەكەتتىك قۇپيا سانالمايتىن اقپاراتتىڭ ءبارى اشىق، ءارى حالىققا قولجەتىمدى بولعان دۇرىس.

- قولجەتىمدى بولۋ كەرەك دەيسىز، بىراق اقپارات الۋ قيىن عوي. قاراپايىم ادام تۇگىلى، كەيدە ءبىز دە قاجەتتى اقپاراتقا قول جەتكىزە المايمىز...

- ەلباسىنىڭ جولداۋىندا، ەڭ ءبىرىنشى اقپارات مۇمكىنشىلىكتەرىن پايدالانۋ كەرەك دەگەن جوق پا؟ ونى كەيبىر باسشىلار دۇرىس تۇسىنبەيدى. قانداي مەكەمە بولماسىن، تۇرعىندارعا قاجەت دەگەن حابارلار ولاردىڭ سايتىندا  اشىق  تۇرۋ كەرەك. ءوزىم جول پوليتسياسىنا قاراپايىم ازامات رەتىندە شاعىمداندىم. ءبىر جارىم جىل ءوتتى. ءالى جاۋاپ جوق. سونداعى جازعانىم - ءوزىم كۋا بولعان سىبايلاس جەمقورلىققا قاتىستى حابارلاما ەدى.

بايقاپ  وتىرسام، سول سايتتىڭ جۇمىسى جۇيەلى تۇردە  ۇيىمداستىرىلماعان. ارىز-شاعىم بولىمىندە ون جىل بۇرىن شىققان بۇيرىقتى ەنگىزە سالعان. ارىز قالاي جازىلادى، كىمگە جازىلادى،  ونىڭ ءتارتىبى قانداي، ەرەجەسى قانداي، ياعني بۇلارعا قاتىستى ەشتەڭە تابا المايسىڭ.

- ەسەسىنە ايىپپۇلدى قانشا تولەۋ كەرەك ەكەندىگى بار دەسەڭىزشى...

-ارىز-شاعىم ءبولىمىن رەتتەۋگە ولاردا مۇمكىندىك بار. تەك وزدەرى مۇددەلى بولماي وتىر. ءوزىڭىز ايتقانداي ايىپپۇلدى قالاي تولەۋ كەرەك ەكەنىن جازادى، ءاربىر ەرەجەنىڭ باعاسىن كورسەتەدى، قاۋىپسىزدىك بەلبەۋىن قالاي تاعۋ كەرەك ەكەنىن تۇسىندىرەدى، ونىڭ ءبارىن جاريالاۋدى بىلەدى. بىراق ەلدىڭ ارىزىن تىڭداۋعا، ولاردىڭ شاعىمىنا جاۋاپ بەرۋگە قۇلىقسىزدىق تانىتاتىنى قىنجىلتادى. سوندىقتان جۇيەنى اقپارات جۇيەسىن جەتىلدىرۋدەن باستاعان ءجون.  اقپارات مۇمكىنشىلىگىن پايدالانۋ كەرەك دەپ، ەلباسى وسىنى ايتقان دەپ ويلايمىن.

-اڭگىمە بارىسىندا قۇقىق جۇيەسىنە قاتىستى جاڭا قۇقىقتىق مەحانيزمدەر تۋرالى ايتىپ ءوتتىڭىز. وقىرمانعا تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن تارقاتىپ ايتساڭىز...

- جاقىندا «باتىس ەۋروپا- باتىس قىتاي» ءاۆتودالىزى بويىنشا تۋىنداعان ەڭبەك داۋىنا  قاتىستى ىسساپارعا بارىپ كەلدىم. وندا ازاماتتار جۇمىسقا شىقپايمىز دەپ وتىر. ماسەلە نەدەن باستالعان؟ جۇمىس ورنىنا جاڭادان باسشى كەلىپ، ول بۇرىننان ىستەپ كەلە جاتقان جۇمىسشىلاردىڭ قۇرامىنا، جۇمىس تارتىبىنە وزگەرىستەر ەنگىزەدى. سونىمەن قاتار جۇمىسشىلارعا جازدان بەرى تولەنىپ كەلە جاتقان 165 ليتر جانارماي باعاسىن، ۇنەمدەۋ ماقساتىندا قىستىگۇنى 115-كە ءبىر-اق ءتۇسىرىپ تاستايدى. شەگىنە جەتتى. ءبىر-ەكى كولىك جانارماي تاپشىلىعىنان جەتەر جەرىنە جەتە المادى. جۇمىس توقتادى. مۇنىڭ باسىندا  مەملەكەتتىك قىزمەتشى تۇر. ياعني، ول -ەڭبەك ينسپەكتورلارى. ولار ەڭبەك داۋىنا قاتىستى جۇمىسشىلاردىڭ قۇقىن قورعاۋ كەرەك ەمەس پە؟ وكىنىشكە قاراي، ولار مۇددەلى بولماي تۇر. نەگە دەسەڭىز، ولاردىڭ جۇمىسىنا باعا بىزدە باسقاشا بەرىلەدى. مىسالى، قانشا ايىپپۇل سالدىڭ؟ قانشا اكت تولتىردىڭ؟ قانشا حات جىبەردىڭ؟ بولدى. ءبىتتى. قۇقىقتىق مەحانيزمدەر جوق.

سوندىقتان،  ەڭبەك ينسپەكتورلارىنان «قانشا داۋ- دامايدىڭ الدىن الدىڭ؟»،  «قانشاسىن توقتاتتىڭ؟»،  «باستالعان ماسەلەنى ۋشىعىپ كەتپەۋى ءۇشىن قانداي شارا جاسادىڭ؟» ،-  دەگەن تالاپتار قويۋىلۋى كەرەك.   وكىنىشكە قاراي، بۇل جايىندا ەشكىم ەشتەنە بىلمەيدى.

قازىر دۇنيەجۇزىندە كونفليكتولوگيا دەگەن ۇعىم بار. ول ءبۇتىن عىلىمنىڭ ءبىر باعىتى. نارىق ەكونوميكاسى بولعاندىقتان جەكە ادام بيزنەسپەن قارىم-قاتىناستا بولماي تۇرمايدى. سوندىقتان ارادا كەلىسپەۋشىلىك، پىكىر قايشىلىقتارى بولاتىنى زاڭدىلىق. وسىنداي قايشىلىقتاردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن، بولعان كۇندە دە دۇرىس شەشىمىن ايتۋ ءۇشىن كونفليكتولوگيا ادىستەرىن ءبىز دە ءبىلۋىمىز كەرەك، قولدانۋىمىز كەرەك. قاراپايىم جول پوليتسياسىنىڭ قىزمەتكەرىن الايىق. ول كوبىنە جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتەتىن جولدان كەيىن تىعىلىپ تۇرادى.  جولاۋشى جول ەرەجەسىن بۇزسا ەكەن دەيدى. بۇل جانە اعىپ كەلە جاتقان ماشينا ادامداردى قاقسا ەكەن دەگەن ءسوز عوي. نەگە جول پوليتسياسى كورىنىپ تۇرمايدى؟ ونى بايقاعان جۇگەنسىز جۇرگىزۋشى جايمەن وتۋگە تىرىسادى.  ءوز تاجىريبەمنەن بىلەمىن، شەتەلدە قىزمەتكەرلەر ءاربىر جاياۋ جۇرگىنشى جولىنىڭ الدىنا شىعىپ تۇرادى. سوندىقتان قۇقىق بۇزۋشىلىق از، ءتىپتى كەزەسپەيدى. بىزدە توقتاماي وتكەننەن كەيىن، الدىنان اتىپ شىعادى، اكىمشىلىك حاتتاما تولتىرادى. ەرەجە بۇزعانشا  كورىنبەي تۇراتىنىن ەلدىڭ ءبارى بىلەدى.  سەبەبى بىزدە كوزقاراس باسقا. تاعى ءبىر مىسال ايتايىن. بىرەۋدىڭ تاۋىق ۇرلاعالى جاتقانى تۋرالى حابار تۇسسە، ءتيىستى ورگان  ۇندەمەيدى. ۇرلاعانىن كۇتەدى. ونى ۇيىنە اپارعانىن اڭديدى. سوسىن تاۋىقتىڭ پىسكەنىن سارىلا توسىپ وتىرادى . ۇرلىقشى تاۋىقتىڭ  بىر سانىن اۋزىنا ەندى اپارا بەرگەندە توبەدەن تۇسكەندەي تارپا باس سالادى. بۇل قۇقىقتىق ەسكى مەحانيزم. نەگە ۇرلىقتىڭ الدىن الماسقا؟ ءاي، ساعان، سول تۋرالى اقپارات ءتۇستى عوي.  «قوي، تىنىش، ابايلا»  دەپ ەسكەرتسە، ول ادام دا اياعىن تارتار ەدى. وسىنداي كورە تۇرا كورمەستىك بار. بۇل ادامگەرشىلىككە دە جات ءىس. بىلە بىلسەك، قىلمىستىڭ الدىن الۋ دەگەن ەلىمىزدىڭ ەڭ باستى قۇجاتى كونستيتۋتسيادا ايتىلعان. سونىمەن قۇقىقتىق ەسكى مەحانيزمدەردى وزگەرتۋ كەرەك. بۇل ءبىزدىڭ مەملەكەتتىڭ قاجەتتىلىگىنە مۇلدەم جاتپايدى. ياعني سول مەحانيزمدەردى كەرىسىنشە قولدانىسقا ەنگىزگەن ءجون. قانشا قىلمىستى بولدىرمادىڭ؟ قانشا قىلمىستىڭ الدىڭ الدىڭ؟ قالاي شەشتىڭ؟ قالاي توقتاتتىڭ؟ دەر كەزىندە قالاي ۇلگەردىڭ؟ سول ادىستەردى تەك ءبىلىپ قانا قويماي زاڭ جۇزىندە سونى تاپسىرۋىڭ كەرەك. زاڭ تالاپتارى وزگەرىپ، ءبارىن الدىن الۋعا جۇساۋدىڭ ۋاقىتى جەتتى.

- سىزگە شاعىم ايتىپ كەلۋشىلەر كوپ ەكەنىن بىلەمىز. سوندا جەرگىلىكتى جەردەگى بيلىك ازاماتتاردىڭ ۇنىنە قۇلاق اسپاي ما؟

- راس، ماعان ازاماتتاردان ارىز كوپ كەلەدى. «ءوز قۇقىڭدى تالاپ ەتىپ ارىز جازدىڭ با؟» دەپ سۇرايمىن بارىنەن. ەشكىم جازباعان. ءبىز ەشكىمنەن سۇراماۋىمىز، جالىنباۋىمىز كەرەك. ءماجبۇرلى تۇردە تالاپ ەتۋىمىز كەرەك. قازاقشىلىققا سالىنىپ، ارىز جازۋدى ۇيات ساناماعان ءجون.  ارىز جازۋ -ارىزقوي اتانۋ ەمەس، ءوز قۇقىعىڭدى تالاپ ەتۋ دەگەن ءسوز. ەگەر ۇيالىپ ارىز جازباساڭ، وزگەنىڭ قۇقىعىن شەكتەۋىڭ مۇمكىن. الىسقا بارماي-اق قويايىق، سەنىڭ ساۋاتسىزدىعىڭنان جانىڭداعى جاقىندارىڭ زيان شەگەدى. ادامدا ازاماتتىق  ساۋاتتىلىق بولۋ كەرەك.  ايت. تالاپ ەت. جاز. ەگەر سەن تالاپ ەتپەسەڭ، وزىڭە ءتيىستى نارسەنى الا الماساڭ، سەنىڭ بالاڭ باراتىن باقشاعا زاڭسىز جولمەن باسقانىڭ بالاسى بارۋى مۇمكىن، وتباسىڭ جەمەگەن تاعامدى، باسقانىڭ وتباسى جەيدى، سەن تۇرماعان پاتەرگە سىبايلاس جەمقورلىقپەن بىرەۋدىڭ تانىسى تۇرۋى مۇمكىن... ءبىز حالىققا وسىلاي ءتۇسىندىرۋىمىز كەرەك. ەلباسى ايتقان جولداۋدان اركىم ساباق السا دەيمىن. «مەن قالاي جانە قانداي جولمەن وزگەرۋىم كەرەك؟» دەگەن سۇراقتى اركىم وزىنە قويسا دەيمىن. بالاساعۇن ايتقانداي، «مەنىڭ پايدام قالاي بولادى دەپ سۇراما، ەلدىڭ پايداسى قالاي بولادى دەپ سۇرا، ءوز پايداڭ سونىڭ ىشىندە». مەملەكەت سىبايلاس جەمقورلىققا  قارسى كۇرەسسە، تىس قالۋعا بولمايدى. زاڭ مەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ارقىلى جەمقورلىقتى جەڭبەيمىز، تەك قانا قوعام بولىپ جەڭەمىز. باستىقپىن دەپ جۇرتتى باسىپ تاستاماي، كىشىرەيىپ ەلگە قىزمەت ەتەتىن باسقارۋشى بولسىن، اتقاۋرشى بولسىن قاراپايىم ازاماتتاردىڭ بەلەسەندىلىگىن ارتتىرىپ، قوعامعا  ازاماتتىق ساۋاتتىلىقتى دارىپتەگەن ابزال.

- اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

گۇلميرا ايماعانبەت، «اباي-اقپارات

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1464
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3231
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5333