«استاناعا» قازاق ءتىلى كەرەك ەمەس!
قاپتاعان لەگيونەر، ميللياردتاعان قارجى، ناشار ناتيجە - وسىنىڭ ءبارى قازاق سپورتىنىڭ بۇگىنگى بەت-بەينەسى. سپورتتىڭ اينالاسىنداعى ادامدارعا ايتىلار سىن كوپ. اسىرەسە، كاسىپقوي سپورت كلۋبتارى مەملەكەتپەن ساناسپاي، ويىنا كەلگەنىن ىستەپ ءجۇر.
كاسىپقوي سپورت كلۋبتارىنا بيۋدجەتتەن وتە مول قارجى بولىنەدى، بىراق ناتيجە تىم تومەن، شەتەلدىك سپورتشىلاردىڭ سانى كوپ، جەمقورلىقپەن ايىپتالاتىن شەندىلەر از ەمەس. تىزە بەرسەك كەمشىلىك كوپ.
ءتىپتى قازاق سپورتى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن مۇلدە مويىندامايدى دەسەك تە بولادى. سپورت فەدەراتسيالارىنىڭ، كاسىپقوي سپورت كلۋبتارىنىڭ باسشىلىعىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلمەيتىن ازاماتتار وتىرعاندىقتان بولار، قازاق ءتىلىنىڭ كونستيتۋتسيادا كورسەتىلگەن مارتەبەسى قورعالماي وتىر. سپورت فەدەراتسيالارى، كلۋبتار مەملەكەتتىك تىلدە اقپاراتتى كەشىگىپ تاراتادى نەمەسە مۇلدە تاراتپايدى. سپورت سالاسىنداعى كەز-كەلگەن قۇجات ەڭ الدىمەن ورىس تىلىندە دايىندالادى. بۇنىڭ باستى سەبەبى، سپورتتىڭ تىزگىنىن مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلمەيتىندەردىڭ ۇستاپ وتىرۋىندا بولسا كەرەك. ولار ەل حالقىنىڭ 80%-ى قازاق ءتىلدى ەكەنىن ەسكەرمەي، ەسكى كوزقاراسپەن ءبارىن ورىسشا جۇرگىزۋدە.
سونىڭ ايقىن مىسالى رەتىندە، «استانا» فۋتبول كلۋبى جاقىندا بىرنەشە قىزمەتكەرىن جۇمىستان شىعارعان. ولاردىڭ قاتارىندا قازاق تىلىندەگى مەديا-وفيتسەر اسقار حاميدەن دە بار. حاميدەن YouTube حوستينگىندەگى Nursultan Qurman ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا ءتورت جارىم جىل جۇمىس ىستەگەن ەلوردالىق كلۋبتان قالاي كەتكەنى جايلى ايتتى.
بىلتىر پاندەمياعا بايلانىستى بيۋدجەتتى ۇنەمدەۋ باستالعاندا «استانا» باسشىلىعى ەڭ الدىمەن قازاق ءتىلىن «قۇرباندىققا» شالعان كورىنەدى. وتكەن جىلى ەل چەمپيوناتىنىڭ كوپ بولىگى الماتى قالاسىندا ءوتتى. بارلىق كلۋب الماتىعا جينالدى. سول كەزدە «استانا» بيۋدجەتتى ۇنەمدەۋ ماقساتىندا قازاق ءتىلدى مەديا-وفيتسەردى الماتىعا اكەتپەگەن. دەمەك، باسشىلار ءۇشىن كلۋبتاعى ەڭ قاجەتسىز قۇرلىم قازاق ءتىلى بولعان سەكىلدى.
مۇنى از دەسەڭىز، بيىلعى ماۋسىم باستالماي جاتىپ، قازاق ءتىلدى مەديا-وفيتسەردى جۇمىستان شىعارىپ جىبەرگەن. ءدال قازىر ەلوردالىق كلۋبتىڭ رەسمي سايتىنداعى قازاق ءتىلدى اقپاراتتاردى كىمنىڭ جازىپ جۇرگەنى بەلگىسىز. ءتىپتى ماتىندەر اۋدارماشى قۇرال ارقىلى دايىندالىپ جاتقان بولۋى مۇمكىن. ويتكەنى سايتتاعى قازاق ءتىلدى اقپاراتتاردىڭ ساپاسى وتە ناشار.
«مەن كلۋبتان كەتكەنىمدى رەسمي تۇردە مالىمدەگەن جوق ەدىم. ەندى رەسمي مالىمدەۋىمە تۋرا كەلىپ وتىر. سەبەبى جاقىندا الەۋمەتتىك جەلىدە، «استانا» فك رەسمي سايتىندا قازاق تىلىندە اقپارات پايدا بولا باستادى. ول وتە الا-قۇلا. Google-اۋدارماشى نەمەسە باسقا دا جۇيە مە، ايتەۋىر، قازاق تىلىنە وتە شورقاق ادام اۋدارعان ماتىندەر شىعا باستادى. جانكۇيەرلەرىم مەن ارىپتەستەرىم بۇل ءماتىن تۋرالى مەنەن سۇراپ جاتىر، سوندىقتان كلۋب قۇرىلىمىنداعى اقپاراتتارعا جاۋاپ بەرمەيتىنىمدى ايتقىم كەلەدى»، - دەدى اسقار حاميدەن.
ونىڭ مالىمەتىنشە، «استانا» اۋدارما جاسايتىن اگەنتتىكپەن كەلىسىمشارت جاساسىپ، سولارمەن جۇمىس ىستەپ جاتقان كورىنەدى.
«بىزگە شەت-جاعاسىن ەسكەرتكەن كەزدە كلۋب: «بۇل شەشىمدى قابىلداۋىمىزعا ءبىزدىڭ قاتىسىمىز جوق، ونى كلۋبتىڭ باس دەمەۋشىسى - «سامۇرىق-قازىناداعى» ادامدار شەشتى»، دەپ جەتكىزدى. ەلىمىزدىڭ التى دۇركىن چەمپيونى، چەمپيوندار ليگاسى، ەۋروپا ليگاسىنىڭ قاتىسۋشىسى، سونداي ۇلكەن تۋرنيرلەردە جەتىستىككە جەتكەن كومانداعا قازاق ءتىلى كەرەك بولماي وتىر»، - دەدى ول.
دەمەك، جىلدىق بيۋدجەتى 10 ميلليارد تەڭگەدەن اساتىن، شەتەلدىك باپكەرىنە اي سايىن 50 مىڭ ەۋرو جالاقى تولەي الاتىن، 14 بىردەي لەگيونەر شاقىرا الاتىن «باي» كلۋب قازاق تىلىندە ساۋاتتى اقپارات تاراتا الاتىن ءبىر قىزمەتكەردى سيدىرماعان كورىنەدى. ەگەر 4,5 جىل جۇمىس ىستەگەن اسقار حاميدەندى جۇمىستان شىعارىپ، ورنىنا وزگە ءبىر قازاق ءتىلدى مەديا-وفيتسەر السا، ءبىز دە ءسوز شىعىنداماس ەدىك. بۇلار قازاق تىلىندە جازا الاتىن قىزمەتكەردى شىعارىپ، اۋدارما جاسايتىن اگەنتتىكپەن كەلىسىمشارت جاساسقان. باسقاشا ايتقاندا، اۋدارما جاسايتىن قۇرالدارعا قارجى بار، قازاق ءتىلدى قىزمەتكەرگە قارجى جوق!
كلۋبتىڭ ەكس-قىزمەتكەرى سۇحبات بارىسىندا، پاندەميا كەزىندە قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىن ءبىر مارتە 30%-عا قىسقارقانىن ايتىپ قالدى. ال فۋتبولشىلاردىڭ جالاقىسىنا ەشكىم تيىسپەگەن. ايىنا 10-20 ملن تەڭگە الاتىن فۋتبولشىلاردىڭ ەمەس، بىرنەشە ءجۇز مىڭ الاتىن كلۋب قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن قىسقارتىپ، بيۋدجەتتى ۇنەمدەۋ دەگەن كۇلكىلى ەمەس پە!
شەتەلدە كەرىسىنشە فۋتبولشىلاردىڭ جالاقىسىن قىسقارتىپ، كلۋب قىزمەتكەرلەرىنە قىسىم جاساعان جوق. بىزدە قاشان دا ءبارى باسقاشا. ناتيجە ناشار بولسا دا شەتەلدىك ويىنشىلاردان قارجى ايامايدى. ال قاراپايىم قىزمەتكەرلەردى (اسىرەسە قازاق ءتىلدى) قىسقارتىپ، بيۋدجەت قارجىسىن ۇنەمدەگەن بولىپ وتىر.
ءسوز سوڭىندا ايتارىمىز، مەملەكەتتىك ءتىل ماسەلەسى جالعىز «استانادا» عانا ەمەس، بارلىق كلۋبتا بار. جوعارىدا ايتقانىمىزداي، جالپى سپورت سالاسى قازاق تىلىنە قىرىن قاراپ كەلەدى. سول ءۇشىن سپورت فەدەراتسيالارى مەن كلۋبتاردىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىن مەملەكەتتىك تىلدەگى اقپاراتتى ساپالى ءارى جىلدام جاريالاۋعا مىندەتتەۋ كەرەك...
قۋانىش قاپپاس
Abai.kz