بۇل قازاقستانىڭ ۇلتتىق بانكى تاراتقان اقپارات. 2020 جىلدىڭ 1 قازانىنداعى كورسەتكىشتەر بويىنشا، جاڭاعى 160,9 ملرد دوللار دەگەنىڭىز - ءجىو-ءنىڭ 90,7%-ى ەكەن.

قازاقستاننىڭ سىرتقى قارىزىنىڭ، ياعني وسى 160,9 ملرد دوللاردىڭ 80%-ى جەكە ۇيىمداردىڭ مىندەتتەمەلەرىنە تيەسىلى ەكەن. وعان جاۋاپكەر مەملەكەت تە، قاراپايىم ازاماتتار دا ەمەس كورىنەدى. بۇل تۋرالى ۇلتتىق بانكتىڭ تولەم بالانسى دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ازات وسكەنباەۆ مالىمدەگەن.

جەكە سەكتوردىڭ كومپانياارالىق قارىزى – 101,3 ميلليارد دوللار (62,9%), كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ سىرتقى قارىزى – 20,1 ميلليارد دوللار (12,5%), ال مەملەكەتتىك سىرتقى قارىز – 13,2 ميلليارد دوللار (8,2%).

سونداي-اق، 2020 جىلدىڭ ءۇشىنشى توقسانىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، قازاقستانىڭ تىكەلەي جانە شارتتى سىرتقى مىندەتتەمەلەرى – 33,3 ملرد دوللاردى قۇراعان. بۇل سوڭعى ءۇش جىلداعى 6,2 ملدر دوللارعا نەمەسە 15,7%-عا ازايعان كورسەتكىش. ول نەگىزىنەن كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور قارىزدارىنىڭ ۋاقىتىنان بۇرىن تولەنۋى مەن رەسترۋكتۋريزاتسيا جاسالۋى ەسەبىنەن قىسقارعان.

«قازاقستانىڭ مەملەكەتتىك سەكتورى وزگەلەرگە قاراعاندا نەتتو-كرەديتور بولىپ سانالادى. سوندىقتان، 2020 جىلدىڭ 1 قازانىنداعى كورسەتكىش بويىنشا، قازاقستاننىڭ سىرتقى اكتيۆتەرى سىرتقى مىندەتتەمەلەردەن 43 ملرد دوللارعا نەمەسە 4,3 ەسەگە كوپ بولدى. ياعني، ءبىز وزگەلەرگە ەمەس، وزگەلەر بىزگە قارىز دەپ ايتۋعا بولادى»، - دەيدى ۇلتتىق بانك اقپاراتى.

ال ۇلتتىق بانكتىڭ تولەم بالانسى دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ازات وسكەنباەۆ: «حالىقارالىق تاجىريبەدە سىرتقى قارىزدىڭ پارامەترلەرىن تالداۋ كەزىندە كومپانياارالىق قارىزدى الىپ تاستاۋ ادەتكە اينالعان، ويتكەنى ول ەڭ از قاۋىپتى بولىپ سانالادى. اقىر سوڭىندا، اففيليرلەنگەن نەسيە بەرۋشىلەر قارىز الۋشىلاردىڭ تابىستى قىزمەتىن جالعاستىرۋعا مۇددەلى جانە بۇل مىندەتتەمەلەر كوپ جاعدايدا شارتتى بولىپ تابىلادى. قازاقستاننىڭ سىرتقى قارىزى ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانكتىڭ ۇنەمى باقىلاۋىندا», - دەيدى.

ول جاڭا بيۋدجەتتىك ساياسات تۇجىرىمداماسى مەن ۇلتتىق قوردىڭ قاراجاتىن قالىپتاستىرۋ مەن پايدالانۋ تۇجىرىمداماسى ەلدىڭ قارىزىنىڭ تۇراقتىلىعىن انىقتايتىن ينديكاتورلار بەلگىلەنگەنىن ەسكە سالدى:

ا) مەملەكەتتىك جانە كۆازيمەملەكەتتىك قارىزدىڭ اراقاتىناسى (سىرتقى جانە ىشكى) – ءجىو-ءنىڭ 60% -ىنان اسپاۋى كەرەك (2020 جىلعى 1 قازانداعى جاعداي بويىنشا 46,5%);

ب) ەلدىڭ سىرتقى قارىزىنىڭ اراقاتىناسى – ءجىو-ءنىڭ 100% -ىنان اسپاۋى كەرەك (2020 جىلعى 1 قازانداعى 90,7%);

ۆ) ۇكىمەتتىڭ سىرتقى قارىزى مەن كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور سۋبەكتىلەرىنىڭ سىرتقى قارىزىنىڭ كولەمى – ۇلتتىق قوردىڭ ۆاليۋتا اكتيۆتەرىنىڭ جالپى سوماسىنان اسپاۋى كەرەك (2020 جىلعى 1 قازانداعى جاعداي بويىنشا 59,1%).

«بۇل كورسەتكىشتەردىڭ ساقتالۋىن جىل سايىن قارجى مينيسترلىگى (مەملەكەتتىك قارىز بويىنشا) جانە ارنايى ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيا (كۆازيمەملەكەتتىك قارىز بويىنشا) سىرتقى قارىز الۋدىڭ رۇقسات ەتىلگەن مولشەرىن ء(ليميتىن) قۇرۋمەن قامتاماسىز ەتەدى.

سىرتقى قارىزدار ەلدىڭ ەكونوميكاسى مەن حالقىنا اۋىرتپالىق تۇسىرمەيتىندىگىن ۇمىتپاعان ءجون. سىرتقى قارىز، ونى ۇتىمدى تۇردە قايتارۋ مۇمكىندىگىن ەسكەرە وتىرىپ (تۇراقتى تابىس دەڭگەيى، ءوتىمدى اكتيۆتەردىڭ بولۋى) قوسىمشا ينۆەستيتسيا كوزى رەتىندە قىزمەت ەتەدى. سىرتقى قارجىلاندىرۋدى تارتۋ جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ كەلۋىن قامتاماسىز ەتەدى، جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشادى، تىكەلەي سالىقتارمەن قامتاماسىز ەتەدى، الەمدىك وندىرىستىك تىزبەكتەرگە ينتەگراتسيالانۋعا جانە ساتۋ نارىقتارىنىڭ كەڭەيۋىنە ىقپال ەتەدى»، - دەيدى وسكەنباەۆ.

Abai.kz