قازاقستان اسكەرى 140 ەلدىڭ ىشىندە اسكەري قۋاتتىلىعى جاعىنان 60 ورىندى يەمدەندى. ەلىمىزدىڭ يندەكسى 1,0286 ۇپايدى قۇراعان. رەيتينگ بويىنشا ەڭ جاقسى دەگەن كورسەتكىش— 0,0000. يندەكس سانى ازايعان سايىن، رەيتينگتە جوعارى كوتەرىلە بەرەدى. اسكەري قۋاتتىڭ ولشەمى سوعان تىكەلەي بايلانىستى. اسكەري رەيتينگتە كوش باسىندا اقش تۇر. ارتىنشا رەسەي، قىتاي ەلدەرى مەن ناتو-عا مۇشە مەملەكەتتەر ۇزدىك وندىقتى اياقتاعان. ال ورتالىق ازيادا قازاقستان مەن وزبەكستاننىڭ كورسەتكىشى رەيتينگ بويىنشا جاقسى سانالۋدا.
ورتالىق ازيادا تۇركىمەنستان، قىرعىزستان مەن تاجىكستاننىڭ رەيتينگى كوڭىل كونشىتەرلىك دەڭگەيدە ەمەس. ال 140 ەلدىڭ ىشىندە رەيتينگتى بۋتان، كوسوۆو جانە ليبەريا ەلى اياقتاپ تۇر. رەيتينگتى ەسەپتەۋ بارىسىندا يادرولىق پوتەنتسيال ەسەپكە الىنباعان.

رەيتينگتى ەسەپتەۋ بارىسىندا 50 ءتۇرلى كورسەتكىش ەسەپكە الىنادى. ونىڭ ىشىندە قورعانىس سالاسىنا بولىنەتىن قارجى كولەمى، قارۋ-جاراق ءتۇرى مەن سانى، ساپاسى، شىعۋ جىلى مەن قۋاتتىلىعى، اسكەر سانى، تانك، ۇشاق، تىكۇشاق، اسكەري كەمەلەر سانى، جانارمايعا قولجەتىمدىلىگى مەن جولدىڭ ساپاسى، موبيليزاتسيالاۋ جىلدامدىعى، اسكەري رەزەرۆتىڭ كولەمى مەن گەوگرافيالىق ەرەكشەلى جانە باسقا دا كورسەتكىشتەر ەسەپكە الىنادى.

قازاقستان اسكەرى ءتۇرلى قارۋمەن جاراقتانعان. اشىق دەرەككوزدەرگە سۇيەنە وتىرىپ ەلىمىزدە 238 ۇشاق، 300 تانك، 1200 بروندى اسكەري تەحنيكا، 124 كەمە مەن قايىق، 5 پورت پەن ساۋدا تەرمينالى، 96 اەروپورت بارىن بىلۋگە بولادى. ۇشاقتاردىڭ ىشىندە 80 جويعىش ۇشاق پەن 75 اسكەري تىكۇشاق بارىن كورە الاسىز. تىكۇشاقتاردىڭ 22-ءسى ۇرىسقا ارنالعان تيپ بولىپ سانالادى.
رەيتينگتە ەلىمىزدەگى اسكەريلەر سانى 167 مىڭ دەپ كورسەتىلگەن. ياعني وعان ىشكى اسكەريلەر مەن بورىشىن وتەۋشى ساربازدار دا قوسىلعان. بۇل ەل حالقىنىڭ 0,9 پايىزىن قۇرايدى. ەلىمىز قورعانىس سالاسىنا جىل سايىن 4 ملرد دوللار قارجى جۇمسايدى. بۇل ايتارلىقتاي جاقسى كورسەتكىش.

قازاقستان اسكەرى كەز كەلگەن جاعدايعا دايىن جانە وتاندى قورعاۋدى قالتقىسىز اتقارىپ كەلەدى. بۇل تۋرالى قورعانىس ءمينيسترى دە ايتقان بولاتىن.

«مەن قازاقستان اسكەرى ءوزىنىڭ الدىنا قويىلعان تاپسىرمانى مۇلتىكسىز ورىنداپ، وتانىمىزدىڭ اۋماقتىق تۇراقتىلىعى، تۇتاستىعى مەن تاۋەلسىزدىگىمىزدى قورعاۋعا دايىن ەكەنىن جاۋاپكەرشىلىكپەن ايتا الامىن. اسكەرىمىزدىڭ مۇمكىندىگى بار جانە كەرەك ۋاقىتتا تەز موبيليزاتسيالانا الادى», — دەگەن ەدى بريفينگ بارىسىندا قورعانىس ءمينيسترى نۇرلان ەرمەكباەۆ.

ال قازاقستان اسكەرىنىڭ دايىندىعى مەن بىلىكتىلىگىنە قاتىستى سۇراققا كەلەسىدەي جاۋاپ قاتتى.

«جىل بويى ءبىز 1500 اتۋ جاتتىعۋىن وتكىزدىك. 200 تاكتيكالىق جاتتىعۋ، وكولو 200 جاي جاتتىعۋ ۇيىمداستىرىلدى. 65 مىڭ ماماندى دايارلادىق. ال الەمدىك پاندەميا مەن كوروناۆيرۋستىق شەكتەۋلەر دايىندىقتىڭ ساپاسىنا اسەر ەتكەن جوق. ءبىز اسكەري جاتتىعۋ ساپاسىنىڭ تومەندەۋىنە جول بەرمەدىك. ءتىپتى ءبىز دايىندىققا جاڭا ەلەمەنتتەر مەن ادىستەردى دە قوستىق. مىسالى ءبىز بيىل العاش رەت اسكەري تاكتيكالىق اتىستى تۇرلەندىردىك. اتىس قارۋىمەن از ۋاقىت ىشىندە قوزعالا وتىرىپ نىساناعا ءدال تيگىزۋدى جاۋىنگەرلەرىمىز مەڭگەرىپ الدى. بيىل ءبىزدىڭ قورعانىس سالاسىنىڭ باستى باعىتى رەتىندە باتالون مەن روتالاردى تاكتيكالىق توپتارعا ءبولىپ، دايىندادىق. ولار زاماناۋي ۇرىس جاعدايىنا ساي جاتتىعۋلار جاساپ، العا قويىلعان تاپسىرمالاردى ورىنداۋدى ۇيرەندى. سونىمەن قاتار اسا اۋقىمدى جاتتىعۋلار دا ۇيىمداستىرىلدى»، - دەدى مينيستر.

قازاقستان اسكەرى جىل سايىن قۋاتىن ارتتىرۋ ءۇشىن قارجى جۇمساۋدى دا ارتتىرىپ كەلەدى. سونىمەن قاتار باسقا مەملەكەتتەرمەن ارىپتەستىك ورناتۋ، جاتتىعۋ جاساۋ، تاجىريبە الماسۋدى دا ەسەلەپ ارتتىرۋدا. تۇركيا قورعانىس مينيسترلىگى مەن قازاقستاننىڭ قورعانىس مينيسترلىگى اراسىندا بىرقاتار ءىرى كەلىسىمدەر جاسالدى. اتاپ ايتاتىن بولساق:
اسكەري ءبىلىم بەرۋ جانە اسكەريلەردى دايىنداۋ;
ءوزارا بىرلەسكەن جاتتىعۋلاردى وتكىزۋ
;قورعانىس سالاسىنداعى ونەركاسىپتى دامىتۋ;
اسكەريلەردىڭ ءبىر-بىرىمەن تاجىريبە الماcۋى;
اسكەري بارلاۋدى دامىتۋ;
لوگيستيكانى دامىتۋ، گرانتتار ءبولۋدى ارتتىرۋ;
اسكەري جانە ازاماتتىق مەديتسينانى كوتەرۋ;
بايلانىس، ەلەكترونيكا، اقپاراتتىق جۇيە مەن كيبەر-قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ;
بىتىمگەرلىك كۇشتەرىن ازىرلەۋ، گۋمانيتارلىق كومەك بەرۋ وپەراتسيالارىنداعى ارىپتەستىك;
اسكەري-قۇقىقتىق سالاداعى ارىپتەستىك;
كارتوگرافيا، گيدروگرافيا، توپوگرافيا جانە ناۆيگاتسيانى دامىتۋ;
ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىك پەن قورشاعان ورتانى قورعاۋداعى بىرلەستىك;
يادرولىق، رادياتسيالىق جانە بيولوگيالىق، حيميالىق سالاداعى قاۋىپسىزدىك;
گيدرومەتەورولوگيا;
اسكەري بولىمشەلەردىڭ ءوزارا تاجىpيبە الماسۋى;
بىرلەسكەن اسكەري سالاداعى عىلىمي-تەحنولوگيالىق زەرتتەۋلەر جاساۋ;
الەۋمەتتىك جانە سپورتتىق، مادەني سالاداعى ءىس-شارالار ۇيىمداستىرy;
مينادان قورعانۋ جانە قولدان جاسالعان جارىلعىشتاردى جويۋ بويىنشا ارىپتەستىك;
تابيعي اپاتتاردان كەيىن قالپىنا كەلتىرۋ وپەراتسيالارىن بىرلەسە اتقارۋ;
اسكەري تاريح، مۇراعاتتار مەن باسپا ىسىندەگى ارىپتەستىك.

بۇل سالاداعى كەلىسىمدەر ەلىمىزدىڭ اسكەري الەۋەتىن ارتىراتىنى ءسوزسىز. اسكەردى بارىنشا زاماناۋي ەتۋ ماقساتىن العا قويىپ كەلەمىز ول تۋرالى پرەزيدەنتىمىز 2019 جىلى 23 مامىردا وتكەن قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا دا باسا ايتقان ەدى.

«مامانداردى دايارلاۋ جانە اسكەري-پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ ىسىندە بولاشاق اسكەري ينجەنەرلەردى، ءىت ماماندارىن، روبوتتى تەحنيكالاردى، جاساندى ينتەللەكت بويىنشا مامانداردى تاربيەلەپ شىعارۋ كەرەك. ولار «SMART» دەپ اتالاتىن بۋىن. «جاس سارباز» قوزعالىسىنىڭ بازاسىندا، اسىرەسە فيزيكا-ماتەماتيكا بويىنشا تەرەڭدەتە وقىتىلاتىن مەكتەپتەردە «SMART-SARBAZ» ۇيىرمەلەرىن قۇرۋدى ۇسىنامىن»، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

ەل تىنىشتىعىن كۇزەتۋ جولىندا قازاقستان اسكەرى 24 ساعات قىراعىلىق تانىتۋدا.

Abai.kz