«كولساي كولدەرى»، «التىن-ەمەل» جانە «شارىن» ۇلتتىق پاركىندەگى جەر تەلىمدەرى تۋريزم جانە رەكرەاتسيا قىزمەتىن دامىتۋ ماقساتىندا ءۇش ينۆەستورعا ۇزاق جىلعا پايدالانۋعا بەرىلەدى. ولار جوباعا 14,5 ملرد تەڭگە جۇمسايدى. بۇل تۋرالى قر ەكولوگيا مينيسترلىگى مالىمدەدى. 

مينيسترلىكتىڭ مالىمەتىنشە، بيىل جىل باسىندا ۇيىمداستىرىلعان بايقاۋدىڭ ناتيجەسىندە:

- «شارىن» ۇلتتىق پاركى بويىنشا – «تاۋنتون پليۋس» جشس قۇرامىنداعى كونسورتسيۋم اتىنان QazaqGeography رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى;

- «كولساي كولدەرى» بويىنشا – «اتىراۋ-رەنت» كومپانياسى;

- «التىن-ەمەل» بويىنشا Asemtal كومپانياسى قۇرامىنداعى كونسورتسيۋم اتىنان QazaqGeography رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى جەڭگەن.

بايقاۋعا جالپى 6 ءوتىنىش كەلىپ تۇسكەن. ءۇش ۇلتتىق پاركتى دامىتۋ كونتسەپتسياسىن جۇزەگە اسىرۋعا 14,5 ملرد تەڭگە كولەمىندە ينۆەستيتسيا تارتىلادى: «شارىن» ۇلتتىق پاركىنە – 4,5 ملرد تەڭگە، «كولساي كولدەرىنە» – 5 ملرد تەڭگە، «التىن ەمەلگە» – 5 ملرد تەڭگە جۇمسالادى دەپ ايتىلادى.

ال، «شارىن» مەن «التىن-ەمەل» پاركتەرىنە ينۆەستيتسيا تارتۋ بويىنشا كونكۋرستى جەڭىپ العان QazaqGeography رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنە ۇقك توراعاسى كارىم ماسىموۆپەن پرەمەر-مينيستر اسقار مامين باسشىلىق ەتەدى ەكەن.

مامين مىرزا اتالعان بىرلەستىكتەن بولەك، 2019 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا «بايتەرەك» ۇلتتىق باسقارۋشى حولدينگىنىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنە توراعا بولىپ تاعايىندالعان. سونىمەن قاتار ول قر حوككەي فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى. 2018/19 جىلعى ماۋسىمدا فەدەراتسيا قۇرامىنداعى «بارىس» حوككەي كلۋبىنا 3 653 490 000 تەڭگە جۇمسالعان.

ال، ءماسىموۆتىڭ قر تاي بوكسى فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى (03.1998 جىلدان باستاپ), دۇنيەجۇزىلىك مۋاي تاي اسسوتسياتسياسىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاەكۆوندو فەدەراتسياسىنىڭ قۇرمەتتى پرەزيدەنتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇوك اتقارۋ كوميتەتىنىڭ مۇشەسى دەگەن لاۋازىمدارى بار.

سونىمەن، ەكەۋىنىڭ ەنشىسىندەگى QazaqGeography بىرلەستىگى 2013 جىلى 16-قازاندا قامقورشىلىق كەڭەس توراعاسى كارىم ءماسىموۆتىڭ باستاماسىمەن جانە قولداۋىمەن قۇرىلىپتى. قازاقستانداعى سەرىكتەستەرى رەتىندە «PrimeMinister.kz» اقپاراتتىق اگەنتتىگى، گەوگرافيالىق قوعامدار مەن قوعامدىق بىرلەستىكتەر، عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى، مۇراجايلار مەن بىرنەشە جوعارى وقۋ ورىندارى كورسەتىلگەن.

سونداي-اق، بىرلەستىكتىڭ الماتى، اقتوبە، اقمولا، شىعىس قازاقستان، باتىس قازاقستان، قاراعاندى، قوستاناي، ماڭعىستاۋ، پاۆلودار، سولتۇستىك قازاقستان جانە وڭتۇستىك قازاقستان وبلىستارىندا 11 وڭىرلىك وكىلدىگى بار.

ال، «كولساي كولدەرى» بويىنشا تەندەر جەڭىمپازى «اتىراۋ-رەنت» جشس كومپانياسى ماحمەتوۆ باۋرجان سماعۇلوۆقا تيەسىلى ەكەن. كومپانيا 2005 جىلدىڭ 5 مامىرىندا تىركەلگەن. نەگىزگى قىزمەتى - جەكە جىلجىمايتىن مۇلىكتى جالعا الۋ جانە باسقارۋ. كومپانيانىڭ 2013 جىلى جىلدىق كىرىسى 48 592 500 ₸ بولعان.

تاقىرىپقا تۇزدىق:

ەرمۇرات باپي، «DAT»:

يت قورىعان جەرگە ءوش

«التىن ەمەل»، «كولساي كولدەرى» جانە «شارىن» ۇلتتىق پاركىندەگى جەر تەلىمدەرى تۋريزم جانە ساناتوريالىق ەمدەۋ قىزمەتىن دامىتۋ ماقساتىندا ءۇش ينۆەستورعا ۇزاق جىلعا پايدالانۋعا بەرىلەدى، - دەپ حابارلادى كەشە «ازاتتىق». ينۆەستورلار بۇل جوباعا 14,5 ميلليارد تەڭگە جۇمسامايدى، - دەيدى ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى.

قازاقتا «يت قورىعان جەرگە ءوش» دەگەن ءسوز بار. البەتتە، ءبىز ينۆەستوردى «يت» دەۋدەن اۋلاقپىز. ونىڭ ۇستىنە نارىق ەكونوميكاسى ۇستەمدىك قۇرعان جاعدايدا تاماشا تابيعي قورىقتاردى ادامزاتتىڭ يگىلىگىنە پايدالانۋدىڭ باسقاداي ءتيىمدى جولىن تابۋ قيىن. مەملەكەت – جاقسى قوجايىن بولا المايدى. ال قازاقستاننىڭ جاعدايىنداعى مەملەكەت – بيلىكتىڭ يەلىگىندەگى وزبىر ورداعا اينالدى.

ءيا، ايتىلار ءسوز قازاق ءۇشىن اسا قاسيەتتى «جەر» دەگەن تاقىرىپقا تىرەلگەن كەزدە جەمقورلىق پەن پاراقورلىق ۇستەمدىك قۇرعان ءاربىر ارەكەتتەن يتتىك ىزدەۋگە تۋرا كەلەدى. «اۋزى كۇيگەن ءۇرىپ ىشەدى» دەگەندەي، بۇل ساۋدا-ساتتىقتىڭ استارىندا الاقول ايلا جوق دەگەنگە قايىرشى قوعامدى يلاندىرۋ دا – يتتىرلىك.

سونىمەن، قازاق جەرىنىڭ ۇلبىرەگەن ۇكىسىندەي بولعان بۇل قورىقتاردىڭ قۇيقالى قويناۋىنا قوجايىن بولىپ كىمدەر كەلدى؟ مينيسترلىك تاراتقان مالىمەتكە قاراعاندا، بيىل جىل باسىندا ۇيىمداستىرىلعان بايقاۋدىڭ ناتيجەسىندە:

• «شارىن» ۇلتتىق پاركىن – "تاۋنتون پليۋس" جشس-ءنىڭ قۇرامىنداعى كونسورتسيۋم اتىنان QazaqGeography رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى;
• «كولساي كولدەرى» ۇلتتىق قورىعىن – «اتىراۋ-رەنت» كومپانياسى;
• «التىن ەمەل» تابيعي باعىن – Asemtal كومپانياسى قۇرامىنداعى كونسورتسيۋم اتىنان QazaqGeography رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى ينۆەستور رەتىندە جەڭىپ العان ەكەن.

ەگەر ازىرگە قولدا بار اشىق مالىمەتتەردى ءبىز دە «يتشە تىمىسكىلەپ» كورەتىن بولساق، شارىندى شاۋجايىنا العان QazaqGeography بىرلەستىگىنىڭ تاساسىنان اتىشۋلى ۆياچەسلاۆ كيم مەن ميحايل لومتادزە يەلىك ەتەتىن Kaspi.kz كومپانياسىنىڭ قۇلاعى قىلتيادى. بۇل كومپانيا وسىدان بەس اي بۇرىن عانا (20 قاراشا 2020 جىلى) QazaqGeography قوعامىمەن ۇلتتىق پاركتەردى بىرلەسىپ يگەرۋ جونىندە مەموراندۋم جاساسقان ەكەن. قازاقشالاعاندا، «قازاقجاعراپيا» اتالۋى ءتيىس بۇل بىرلەستىك وسىدان سەگىز جىل بۇرىن (16.10.2012) قۇرىلعان. (سودان بەرى ارىپتەس Kaspi.kz قايدا جۇرگەن؟). ۇلتتىق قورىقتاردى «بىرلەسىپ يگەرۋ» كەلىسىمى وتكەن كۇزدە عانا جاسالسا، تابيعي پاركتەردى جەكەنىڭ قولىنا بەرۋ تەندەرى بيىلعى قىستىڭ باسىندا عانا وتكەن ەكەن. تاڭدانارلىق شاپشاڭدىق!

ال Kaspi.kz كومپانيالارى توبىنىڭ تاساداعى يەسى – نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءىنىسى قايرات ساتىبالدى ەكەنى ەلدەگى ەكىنىڭ بىرىنە بەلگىلى ءجايت. وسى «كەزدەيسوقتىقتان» كەيىن قوس قورىققا قايرات قوجايىن بولدى دەگەن ءدۇدامال سوزگە دەن قويۋدىڭ رەتى بار ما؟ البەتتە!

«قوس قورىق» دەيتىن سەبەبىمىز – شارىنمەن بىرگە «التىن ەمەلگە» دە ەگەلىك ەتۋ قۇقىعىن QazaqGeography رەسپۋبليكالىق بىرلەستىگى جەڭىپ الدى. قورىقتاردى يگەرۋدىڭ ينۆەستورلىق جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ كونكۋرسىنا تۇسكەن باسقا 6 كومپانيانىڭ اراسىنان «QazaqGeography»-نىڭ جاعراپياسى تەكتەن-تەككە تۋرا كەلمەگەن شىعار...

سول سياقتى «كولساي كولدەرى» ۇلتتىق قورىعىنان ءتىلىپ تۇرىپ تەلىم العان «اتىراۋ-رەنت» كومپانياسى دا كۇلبىلتە كۇدىكتىڭ كەرىن كەلتىرەدى. جەتىسۋداعى كولسايدىڭ كولىنە الىس اتىراۋداعى گايدار كوشەسىنىڭ 9-ۇيىندە تىركەلگەن جشس نەگە قۇشتار بولا قالدى؟ ونىڭ ۇستىنە جىلجىمايتىن مۇلىكتى باسقارۋ جانە جالعا بەرۋ ىسىمەن اينالىساتىن كومپانيا كول بەتىنەن نە ىزدەپ ءجۇر؟ سوڭعى 11 جىلدا قازىناعا 8 ميلليون تەڭگە عانا سالىق تولەگەن كومپانيانىڭ بىلتىرعى جىلدىق تابىسى 4,8 ميلليون تەڭگە عانا بولسا، «كولساي كولدەرىنە» قۇيۋى ءتيىس 5 ميلليارد تەڭگەنى قاي كوكەسى قالتاسىنان تولەپ بەرمەك؟

استە، قورىقتاردى ينۆەستورلار يەلىگىنە بەرۋ جونىندەگى كونكۋرستا، مينيسترلىك جەلەۋ ەتكەندەي، «قابىلدانعان شەشىمدەردىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن» قۇرىلعان قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرى الدە «جەڭىمپازداردىڭ» رەسمي قارجىلىق جاعدايىنا ءمان بەرمەگەن، الدە «ءمان بەرۋگە» اكىمگەرلەر ءال بەرمەگەن. بىراق ءبىز بۇعان ءمان بەرمەي تۇرا المايمىز. قورىقتاردىڭ قوجايىندارىنا قاتىستى قويىرتپاققا قايتا اينالىپ سوعامىز.

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz