كەڭەستەر يمپەرياسىنىڭ شاڭىراعى شايقالىپ، ورتاسىنا تۇسە باستاعان جىلدارى باعا ءوسىمى سەزىلدى. ول كەزدە حالىق نارىق داعدارىسى دەگەننەن بەيحابار ەدى. كوبى الدىن الا ازىق-تۇلىك قورىن، باسقا دا ساقتانۋ شارالارىن جاساماعان. سوندىقتان جاڭا ءۇيدى اڭساپ، ەسكى ۇيلەرىن ساتقاندار قولدارىنداعى قاراجاتقا قايتىپ باسپانا الا الماي قالدى. وسىلاي كولىكتەرىنەن، مالدارىنان، باسقا دا مۇلىكتەرىنەن ايىرىلىپ، جىلاپ قالعاندار جەتەرلىك. اۋىل جۇرتى اي سايىن ءبىر قويىن ساتىپ، ۇن الىپ وتىردى. قانداستارىمىزدىڭ باسىم بولىگى وسىلاي مالىنان ايىرىلدى. قالاداعىلار دا قاتتى قينالدى. قىسقاسى، ەل توزىپ كەتتى. مىنە، داعدارىس دەگەن وسى.

اتالعان جىلدارى قىمباتشىلىقتىڭ ورىن الۋىنىڭ وزىندىك سەبەبى بار. كسرو مەملەكەتى كۇيرەپ، حالىق دالادا قالعانداي كۇي كەشتى. وداق شەڭبەرىندە عانا جاسالعان ەكونوميكا ەتپەتىنەن قۇلادى. سىرتتان كەلەتىن تاۋار جولدارى قالىپتاسپاعان بولاتىن. سوندىقتان تاپشىلىق قىمباتشىلىقتى تۋدىردى.

ال قازىر شە؟ مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسى مىعىم. وندا نەگە «قىمباتشىلىق قۇبىجىعى» ەلىمىزدى كەزىپ ءجۇر؟ ول «قۇبىجىق» كورشى ەلدەردىڭ ىعىنا جىعىلۋدان، ىشتەگى سىبايلاستىقتان پايدا بولىپ وتىرعانداي.

قىتايدىڭ كەسىرى مە؟

كەڭەستەر يمپەرياسىنىڭ شاڭىراعى شايقالىپ، ورتاسىنا تۇسە باستاعان جىلدارى باعا ءوسىمى سەزىلدى. ول كەزدە حالىق نارىق داعدارىسى دەگەننەن بەيحابار ەدى. كوبى الدىن الا ازىق-تۇلىك قورىن، باسقا دا ساقتانۋ شارالارىن جاساماعان. سوندىقتان جاڭا ءۇيدى اڭساپ، ەسكى ۇيلەرىن ساتقاندار قولدارىنداعى قاراجاتقا قايتىپ باسپانا الا الماي قالدى. وسىلاي كولىكتەرىنەن، مالدارىنان، باسقا دا مۇلىكتەرىنەن ايىرىلىپ، جىلاپ قالعاندار جەتەرلىك. اۋىل جۇرتى اي سايىن ءبىر قويىن ساتىپ، ۇن الىپ وتىردى. قانداستارىمىزدىڭ باسىم بولىگى وسىلاي مالىنان ايىرىلدى. قالاداعىلار دا قاتتى قينالدى. قىسقاسى، ەل توزىپ كەتتى. مىنە، داعدارىس دەگەن وسى.

اتالعان جىلدارى قىمباتشىلىقتىڭ ورىن الۋىنىڭ وزىندىك سەبەبى بار. كسرو مەملەكەتى كۇيرەپ، حالىق دالادا قالعانداي كۇي كەشتى. وداق شەڭبەرىندە عانا جاسالعان ەكونوميكا ەتپەتىنەن قۇلادى. سىرتتان كەلەتىن تاۋار جولدارى قالىپتاسپاعان بولاتىن. سوندىقتان تاپشىلىق قىمباتشىلىقتى تۋدىردى.

ال قازىر شە؟ مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسى مىعىم. وندا نەگە «قىمباتشىلىق قۇبىجىعى» ەلىمىزدى كەزىپ ءجۇر؟ ول «قۇبىجىق» كورشى ەلدەردىڭ ىعىنا جىعىلۋدان، ىشتەگى سىبايلاستىقتان پايدا بولىپ وتىرعانداي.

قىتايدىڭ كەسىرى مە؟

قىمباتشىلىقتىڭ الدىن الۋدىڭ ءبىر جولى - وتاندىق ءونىم ءوندىرۋ. كەز كەلگەن جەردە وندىرىلگەن ءونىم شەتتەن كەلگەن تاۋاردان ارزان بولۋى ءتيىس. سەبەبى سىرتتان كەلگەن تاۋار قۇنىنا جول شىعىنى، كەدەن سالىعى، ساتۋشىنىڭ پايداسى قوسىلادى. وعان قاراعاندا وتاندىق ءونىم ارزان بولۋى ءتيىس. بىزدە كەرىسىنشە. ويتكەنى ەكونوميكالىق جۇيە سولاي جاسالعان. سوندىقتان ەلدە دايىندالعان زاتتان قىتايدان كەلگەن تاۋار باعاسى تومەن بولادى. مۇنى بيلىكتىڭ ءوزى ايتىپ، ءتۇرلى شارالاردى قولعا العانىمەن، پايدالى ارەكەتتەر جاسالماۋدا. وسىعان قاراپ «پايدالى ارەكەتتەردىڭ قولعا الىنباۋىنا قىتاي جاعى ىقپال جاساپ وتىر ما؟ اتالمىش مەملەكەتكە قازاقستاننىڭ تۇتىنۋشى كۇيدە وتىرعانى ءتيىمدى» دەگەن وي كەلەدى.

باعا ءوسىمى كىمگە پايدالى؟

ەلىمىزدەگى ءىرى كومپانيالار مەن سەرىكتەستىكتەردىڭ جانە بانكتەردىڭ بيلىك باسىنداعىلارعا قاتىسى بار ەكەنى ءجيى ايتىلادى. سول كولەڭكەدەگى قوجايىندار قۋات كوزدەرىنىڭ قۇلاعىن ۇستاعان سىبايلاستارىنا ەلەكتر، سۋ سەكىلدى قۋات كوزدەرىنىڭ قۇنىن كوتەرتەتىن سياقتى. ءسويتىپ قۋات كوزدەرىنىڭ قىمباتتاعانى تۋرالى مالىمەتتى مونوپوليانى رەتتەۋ اگەنتتىگى باستىعىنىڭ الدىنا تارتىپ، ونىڭ كەلىسىمىن الاتىنداي. دەگەنمەن، باعا ءوسىمىنىڭ جاساندى ەكەندىگىن مونوپوليانى رەتتەۋ اگەنتتىگىنىڭ باستىعى دا بىلەتىن شىعار.

كەيبىرەۋلەر بۇل ارادا «ەنەرگيا باعاسىن كوتەرتەتىن بولسا، ءونىمدى قىمباتتاتقانمەن، پايدا جوق» دەر. پايدا بار. مىسالى، ەنەرگيا كوزىنىڭ قۇنى 10 پايىزعا كوتەرىلسە، كاسىپكەر ءونىمدى 20-30 پايىزعا قىمباتتاتادى.

قىمباتشىلىقتان قازىنا قۇتقارا ما؟

مۇنان سوڭ قىمباتشىلىق ارقىلى قازىناداعى قارجىنى مولىراق الاتىندار بار. بيلىك سوعان وزدەرى مۇمكىندىك جاساپ بەرەتىندەي. ماسەلەن، رەسمي استانا تەندەر باستالاردىڭ ءسال-اق الدىندا، ياعني 1 قاڭتاردان باستاپ زەينەتاقىنى ازداپ كوتەرەدى. سودان سوڭ ەل ىشىندە باعانىڭ «قان قىسىمى» وزدىگىنەن جوعارىلاي بەرەدى. مۇنان كەيىن ءماسليحاتتاردا مەملەكەتتىك تاپسىرىستارعا ەسەپتەلگەن قارجى جايى قارالادى. سوندا كەي دەپۋتاتتار: «وۋ، ءبارىنىڭ قىمباتتاپ جاتقانىن كورىپ وتىرمىز. مىنا عيماراتتى سالاتىن كومپانيا جۇمىستى باستاعانشا، ماتەريالدار، ەڭبەكاقى قىمباتتاپ كەتەدى. مۇنداعى ەسەپتەلگەن قارجى جەتپەي، قۇرىلىس جارتى جولدا توقتاپ قالۋى مۇمكىن. جۇمىستىڭ قارقىندى ءجۇرۋى ءۇشىن بەرىلەتىن قارجى كولەمىن ارتتىرايىق»، - دەمەي مە؟ وعان وزگە ارىپتەستەرىنىڭ ءبارى قولداۋ بىلدىرەدى. ويتكەنى، قالعاندارىنىڭ جول سالاتىن، قۇبىر تارتاتىن كومپانيالارى بار. ياعني، كاسىپكەر-دەپۋتاتتاردىڭ كۇنى ءبىر-بىرىنە ءتۇسىپ تۇر.

قىمباتشىلىقتى جەلەۋلەتكەن دەپۋتاتتار جوبا قۇنىنا 5-10 مىڭ تەڭگە قوستىرتپايتىنى ايدان انىق. قۇنى 500 ميلليون تەڭگەلىك جوبالارعا 50 ميلليون تەڭگە قوستىرتسا، قۇنى 1 ميلليارد تەڭگەلىك جوبالارعا 100 ميلليون تەڭگەنى قوستىرتپاي ما؟

وسى تۇستا مىنا مىسالدى تىلگە تيەك ەتە كەتسەك: ينفلياتسيا اعىمىنا وراي 1 قاڭتاردان باستاپ تومەنگى زەينەتاقىعا 1444 تەڭگە، بازالىق زەينەتاقىعا 720 تەڭگە قوسىلعان. ال ينفلياتسيا اعىمىن جەلەۋلەتكەن ۇلكەن كىسىلەر جوبا قۇنىنا 50, 100 ميلليون تەڭگە قوسىپ السا، ءىرى جوبالار قۇنىنا ميللياردتاردى جاماپ الادى. ايىرماشىلىق اسپان مەن جەردەي ەمەس پە؟ مىنە، ءبىزدىڭ ەلدە قىمباتشىلىق وسى ءۇشىن قولدان جاسالاتىنعا ۇقسايدى.

«ساقالدى قۇرىلىسقا» كىم مۇددەلى؟

جوعارىداعى ميلليونداعان قارجىنى ەبىن تاۋىپ العان كەيبىرەۋلەر تەندەردەن ۇتىپ العان نىساندارىن ۋاقىتىندا بىتىرمەيدى. بۇل جونىندە بىزگە اتى-ءجونىن اتاعىسى كەلمەگەن ءبىر اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى مىنا قۇپيانىڭ بەتىن اشتى. ول: «كوپ سەرىكتەستىكتەر قۇرىلىستى ۋاقىتىندا ادەيى تولىق بىتىرمەيدى. كەيىن سەرىكتەستىك توراعاسى قىمباتشىلىق سالدارىنان قارجى جەتپەي قالعانىن العا تارتادى. ماسەلە ءماسليحاتتا قارالىپ، ساقالدى قۇرىلىسقا جان ءبىتىرۋ ءۇشىن قايتا قارجى بولىنەدى»، - دەيدى. دەپۋتاتتاردىڭ توقتاعان جۇمىسقا قان جۇگىرتۋى ءۇشىن بولماشى قارجى ءبولىپ قانا قويمايتىنى بەلگىلى. سوندىقتان سەرىكتەستىك ەسەپ-شوتىنا ميلليونداعان تەڭگەلەر اۋدارىلادى.

وسىعان ۇقساس ءبىر مىسال كەلتىرەيىك، 17 ماۋسىم كۇنى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ساليدات قايىربەكوۆا ۇكىمەتتىڭ سەلەكتورلىق وتىرىسىندا پرەمەر-مينيسترگە 2017 جىلى اياقتالاتىن «100 اۋرۋحانا» باعدارلاماسىنا قوسىمشا 210 ميلليارد تەڭگە قارجى قاجەت ەكەنىن العا تارسا، كەيىننەن: «ەلباسى مىندەتتەگەن 350 مەديتسينالىق مەكەمەنىڭ قۇرىلىسىن 2015 جىلى ءتامامداۋ دا جوسپاردا بار، بىراق تاعى سول قارجى ماسەلەسى قولبايلاۋ بولىپ تۇر، 70 ميلليارد تەڭگە جەتپەيدى»، - دەگەن. ونىڭ بۇل ءسوزى مەملەكەتتىك بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ كەيبىرىندە جاريالاندى.

سوندا باعدارلامانى اياقتاۋ ءۇشىن 210 ميلليارد تەڭگە سۇرالسا، وزگە قۇرىلىستار ءۇشىن 70 ميلليارد تەڭگە قاجەت ەكەنى ايتىلدى. اتالعان قۇرىلىستار اراسىندا ەندى باستالاتىن نىساندار دا بار. ولاردىڭ ىرگەتاسى قۇيىلعان سوڭ، جۇمىسى جارتى جولدا توقتاپ، سەرىكتەستىكتەر قايتا قارجى سۇراماسىنا كىم كەپىل؟

«داعدارىس كەلە جاتىر» دەگەن ءسوزدىڭ استارىندا نە بار؟

ماقالا باسىندا داعدارىس كەزىندە بارىنان ايىرىلعان، جىلاعان، توزعان ەل تۋرالى ايتتىق. ءبىز ءۇشىن داعدارىس سول سەكىلدى ازاپ پەن ۇرەي. ال قازىر «حابار» ارناسىنان جاڭالىق كورىپ وتىرساڭ، كەي استاناداعى كوكەلەرىمىز «داعدارىس كەلە جاتىر» دەپ قويىپ قالادى. زارەمىز ءزار تۇبىنە جەتەدى. ومىردەن ءتۇڭىلىپ كەتە جازدايمىز. اقورداداعى كىسىلەر وسى ءسوزدى بىرنەشە جىلدان بەرى ايتۋدى ادەتكە اينالدىرىپ الدى. ونى 2009 جىلى العاش ەستىگەنىمدە قورقىپ قالعان مەن «قالاي بولار ەكەن؟» دەپ ءبىراز ۋاقىت ويلاپ ءجۇردىم. ۋاقىت وتە كەلە جاعدايدىڭ قاتتى وزگەرمەگەنىن ءتۇسىنىپ، كوڭىلىم ورنىنا تۇسەدى. سويتسەم، بۇل ادەيى ايتىلاتىن سياقتى. 2009 جىلى «داعدارىس كەلە جاتىر» دەگەن سوزدەن كەيىن بيلىكتەگىلەر ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەردى امان الىپ قالۋ، ولارعا كومەكتەسۋ ماسەلەسىن قاراستىردى. كوپ ۇزاماي «سامۇرىق-قازىنا» قورىنا 1 ترلن. 88 ملرد.تەڭگە اقشا ءبولىندى. ونىڭ 716 ملرد. تەڭگەسى بانكتەرگە جىبەرىلگەن. ال «بتا»، «اليانس بانك»، «قازكوممەرتسبانك» پەن «حالىق بانككە» 476 ملرد. تەڭگە سالىندى.

اۋ، بيلىك داعدارىس كەلە جاتسا، ءبىرىنشى حالىقتىڭ جاعدايىن ويلاماي ما؟! باتپان قۇيرىقتىڭ ۇستىندە وتىرعان بانكتەرگە جانى اشىعانى قاي ساسقانى؟ بانك يەسى سازعا وتىرىپ، جالاڭاياق قالىپ، تەنتىرەپ كەتتى دەگەندى ەشقاشان ەستىگەن ەمەسپىز. الگىندەي تىرلىكتەن سوڭ بيلىك باسىنداعىلاردىڭ بانكتەرگە شىنىندا دا قاتىسى بار-اۋ دەگەن وي ميىما وزىنەن-ءوزى كەلەدى. ونداي ويدىڭ ساناما كەلۋىنە مەن كىنالى ەمەس شىعارمىن.

قىمباتشىلىق بانككە قالاي پايدالى؟

بۇدان كەيىن تەلەارنالارداعى جاڭالىقتا «اقش-تان ينفلياتسيانىڭ ءيىسى شىقتى» دەگەن اقپار ايتىلسا بولدى، ەرتەڭىنەن تۇستەگى جاڭالىقتا بيلىكتەگىلەر داعدارىسقا قارسى شارا جاساپ، قارجى ءبولۋ ماسەلەسىن قاراستىرىپ جۇرگەنىن ەستيسىڭ. ارادا بىرەر اي وتكەن سوڭ تەلەارنادان ۇلكەن كوكەلەردىڭ ءبىرى: «اقش-تاعى داعدارىس ءوتتى. ونىڭ «تسيكلونى» ءبىزدى دە شارپۋى مۇمكىن ەدى. بىراق قولعا الىنعان شارالاردىڭ ارقاسىندا داعدارىس ءبىزدى اينالىپ ءوتتى» دەگەن سەكىلدى ءسوزدى ەستيمىز. مۇنى ەستىگەن كەيبىرەۋلەردىڭ كوز الدىنا قازاقستاننىڭ بايتاق جەرى ەلەستەپ، ءبىر سۇمدىقتىڭ ەلىمىزدىڭ ىشىنە كىرە الماي، شەكارانىڭ جيەگىمەن جاعالاي اينالىپ كەتكەنى جونىندەگى قۇبىلىس كولبەڭدەيدى.

ءاۋ باستا قارجىنىڭ بانكتەردى امان الىپ قالۋ ءۇشىن بولىنگەنىن ايتتىق. سوڭعى كەزدەرى قازىناداعى قارجىلار بانكتەرگە باسقا امالمەن ءبولىنىپ جاتىر. ماسەلەن، مۇنى ۇكىمەت «شاعىن كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ، تۇرعىن ءۇيدى كوبەيتۋ، الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن اتقارىلۋدا» دەپ تۇسىندىرۋدە. بيلىكتىڭ بۇل ارەكەتى وزدەرىنىڭ اقوردادا مىزعىماي وتىرا بەرەتىنىنەن سەنۋدەن قالعانىن كورسەتەتىن سياقتى. ولار باسشىسى قاشقان قىرعىزستان مەن كەي اراب ەلدەرىندەگى جاعدايدان سوڭ قورقىپ قالعانداي. وزدەرىنىڭ دە ءبىر كۇندە ەلدەن قاشۋعا ءماجبۇر بولۋىنىڭ مۇمكىن ەكەنىن ويلايتىنداي. ونداي جاعدايدا قازىناداعى بار قارجىنى بىردەن الىپ كەتە الماۋى دا مۇمكىن. سول ءۇشىن قازىناداعىنى سىرتقا ءتۇرلى جولدارمەن جانتالاسىپ شىعارىپ جاتقانداي.

الايدا بانكتەرگە قارجى بەرىلگەندە مەملەكەتتىك اقپارات قۇرالدارىنان: «ەلىمىزدەگى داعدارىسقا قارسى جۇرگىزىلەتىن باعدارلامالاردىڭ حالىق يگىلىگىنە قىزمەت ەتۋىن قازاقستان ۇكىمەتى نازاردا ۇستاۋدا»، - دەگەن اقپارات تاراتادى. بانكتەر حالىق يگىلىگىنە قىزمەت ەتكەنى بىلاي تۇرسىن، قىمباتشىلىقتىڭ ۇدەۋىنە ءوز ۇلەسىن قوساتىنى تۇسىنىكتى.

ويتكەنى اتالمىش قارجى ورىندارى كاسىپكەرلەرگە باعىتتالعان نەسيەنى 20 پايىزبەن بەرەدى. دەمەك، كاسىپكەر ءونىمىنىڭ باعاسى دا 20 پايىزعا كوتەرىلەدى. ءونىم قىمباتتاعان سوڭ، قازاقستاندا ءومىر ءسۇرۋ قۇنى دا ارتادى.

وسىلاي ەلىمىزدە مەملەكەت تاراپىنان اتقارىلىپ جاتقان وزگە دە تىرلىكتەر ەلىمىزدە تەك قىمباتشىلىقتىڭ ۇدەۋى ءۇشىن جۇمىس ىستەپ وتىرعانىن كورسەتەدى. ايتپەسە، استاناداعى شەن-شەكپەندىلەردىڭ باعا ءوسىمىنىڭ الدىن الۋعا شاماسى بار.

كىلەڭ ەكونوميستەر شوشقا تاعالاپ ءجۇر مە؟

ولاي دەيتىنىم، مينيسترلىكتەگىلەردىڭ كوبىسىنىڭ ماماندىعى ەكونوميست. ماسەلەن، كارىم ءماسىموۆ ەكونوميست جانە ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى. ورىنباسارى قايرات كەلىمبەتوۆ قازاق مەملەكەتتىك باسقارۋ اكادەمياسى جانىنداعى نارىق ينستيتۋتىن تامامداعان. ودان كەيىن قارجى ءمينيسترى بولات جامىشەۆ تە سول ماماندىقتىڭ يەسى. ەكونوميكالىق دامۋ جانە ساۋدا ءمينيسترى باقىتجان ساعىنتاەۆتىڭ دا يگەرگەن ءبىلىمى - ەكونوميست. مۇناي جانە گاز ءمينيسترى ساۋات مىڭباەۆ تا م.يۋ.لومونوسوۆ اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتى ەكونوميست-كيبەرنەتيك ماماندىعى بويىنشا بىتىرگەن. ول ازداي، ەكونوميكا عىلىمىنىڭ كانديداتى دەگەن دارداي اتاعى بار. ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتiك قورعاۋ مينيسترi گۇلشارا ابدىحالىقوۆا دا ەكونوميست جانە ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى. قورعانىس ءمينيسترىمىز ادىلبەك جاقسىبەكوۆ بولسا، 1977 جىلى بۇكىلوداقتىق مەملەكەتتىك كينەماتوگرافيا ينستيتۋتىنىڭ ەكونوميكا فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى.

ءتىپتى بىزدە قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى نۇرلان قاپپاروۆ تا ەكونوميست. ال بۇدان وزگە سول سالانىڭ مايتالمانىنا اينالعان مينيسترلەر بار. پرەمەردىڭ ورىنباسارى سەرىك احمەتوۆ - ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى.

ەربول ورىنباەۆ ەكونوميكالىق ساياسات باسقارماسىنىڭ باستىعى قىزمەتىن اتقارعان. ال يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار ءمينيسترى اسەت يسەكەشەۆ 2009 جىلى يندۋستريا جانە ساۋدا ءمينيسترى بولعان.

اسىلجىن مامىتبەكوۆ قوستاناي وبلىستىق قازىناشىلىق باسقارماسىنىڭ قۇلاعىن ۇستاعان. ەكونوميكالىق ينتەگراتسيا ىستەرى جونىندەگى ءمينيسترى جانار ايتجانوۆا بولسا بۇرىن ەكونوميكالىق دامۋ جانە ساۋدا ءمينيسترى ورىنتاعىندا وتىرعان. بۇگىنگى قىزمەتى دە ەكونوميكانىڭ ەڭ وزەكتى پەرنەسى.

مىنەكي، ۇكىمەتتىڭ وزىندە ەكونوميكانىڭ جىلىگىن شاعىپ، مايىن ىشكەن ون ءۇش لاۋازىم يەسى وتىر. بۇلاردىڭ جاندارىندا دا قانشاما ەكونوميستەر جانە دوكتور مەن كانديدات دەگەن اتاقتارىنا «ماس» بولىپ جۇرگەندەر بار. وندا ەلىمىزدە قالايشا قىمباتشىلىق «ءىسىنىپ» بارادى؟ باعا ءوسىمى - بيلىكتەگى كەي اشكوزدەردىڭ قوماعاي نيەتىنەن تۋىنداعان جاساندى ارەكەت.

حالىقتىڭ قانداي ماسەلەدە دە كوشەگە شىعىپ، نارازىلىق ءبىلدىرۋى قيىن. بىراق بيلىك جۇرتتىڭ باسقاعا توزسە دە، قىمباتشىلىققا شىدامايتىنىن بىلمەي وتىرعان سياقتى. ەندەشە كوتەرىلگەن ماسەلەنى دە رەتتەگەن ابزال.

سابىرجان

بايبوسىنوۆ

«وبششەستۆەننايا پوزيتسيا»

(پروەكت «DAT» № 17 (145) 25 ءساۋىر 2012 جىل