رەسەي ءسىم باسشىسى سەرگەي لاۆروۆ قازاق بيلىگىنىڭ كوڭىلىن اۋلاۋ ءۇشىن: «رەسەيلىك ساياساتكەرلەر قازاقستاننىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعى تۋرالى ارانداتۋشىلىق مالىمدەمەلەر جاساي وتىرىپ وزدەرىنە نازار اۋدارۋعا تىرىسىپ جاتىر. رەسەيدىڭ قازاقستانعا قاتىستى ساياساتىن انىقتايتىندار مۇنداي ءسوزدى ەشقاشان ايتپاعان، ايتپايدى دا»، - دەپ مالىمدەگەنى سول ەدى.

رەسەي دۋماسىنداعى تمد ىستەرى، وتانداستارمەن بايلانىس جانە ەۋرازيالىق ينتەگراتسيا بويىنشا كوميتەت باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، ارعى ءتۇبى تاتار كونستانتين زاتۋلين قازاققا قاراتا تۇكىرىگىن شاشىپ شىعا كەلدى.

رەسەي ءسىم باسشىسى سەرگەي لاۆروۆتىڭ مالىمدەمەسىنە قاتىستى «نسن» تەلەارناسىنىڭ ەفيرىنەن دەپۋتات قازاق تاريحىن بۇرمالاپ، اۋزىنا نە كەلسە سونى ايتتى. ارىپتەسى ۆياچەسلاۆ نيكونوۆتى سۋدان اق، سۇتتەن تازا قىلىپ ايدى اسپانعا ءبىر شىعارىپ الىپ: «مەنىڭشە، ءبىزدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قازاقستانداعى رەسەيمەن ءوز تاريحىنداعى قارىم-قاتىناسىنا بايلانىستى ەش تۇسىنىكتەمە بەرمەيدى. بىراق مەنىڭ ويىمشا، ءبىزدىڭ بىرەۋگە جالپاقتاپ كەشىرىم سۇراعانىمىز ارتىمىزدى اشىپ كەتەتىن تىرلىك. كەشىرىم سۇراۋدىڭ ەش كەرەگى دە جوق!» – دەپ ءبىر كوسىلىپ الدى.

قازاقتار ورىستار كوپ قونىستانعان وڭىردە اۋەلى اۆتونوميالىق، ەڭ سوڭىنان وداقتاس ەل اتانىپ، مەيماناسى اسىپ وتىر-مىس. ورىس جەرىندە ءوز مەملەكەتىن قۇرعانى تاريحي فاكتى بولىپ تابىلادى-مىس.

«ءبىز قازاق جەرىنە كوز الارتىپ وتىرعان جوقپىز. ەگەر شىنداپ ءتۇبىن تەكسەرە كەلسەك، كىمنىڭ ماسەلەنى قوزدىرىپ وتىرعانى اشكەرە بولادى. نيكونوۆ سوزىندە قازاقتاردى شامداندىراتىنداي دانەڭە دە جوق»، - دەگەن ويدا.

«اتاپ ايتار بولساق، مەنىڭ تۇسىنىگىمدە نيكونوۆ قازاق جەرىنە كوز الارتقان جوق. ول – تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى. بىراق ونىڭ اۋزىنان شىققان سوزگە جۇرت جابىلا ناۋقان اشىپ، ءتىپتى بيلىك باسىنداعىلار دا وعان ىلەستى. كەرەك دەسەڭىز، ولار نيكونوۆتىڭ اۋزىنان شىقپاعان ءسوزدى ايتتىعا بالاپ، بالاعاتتىڭ نەبىر ءتۇرىن قارشا بوراتتى. بۇنداي ءۇن قاتۋ قازاقستاننىڭ ساياسي ەليتاسىنىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگىنىڭ بىزگە دەگەن كوزقاراسىن بىلدىرەدى. ەگەر قالاساق، ارانداتۋشى بيلىكتەگى توپتىڭ كىم ەكەنىنىڭ اق-قاراسىن اشا الامىز»، – دەگەن زاتۋلين جىن ۇرعان باقسىداي ەفيردە زىكىر سالدى.

رەسەيدە سىناۋعا ەشكىمنىڭ باتىلى جەتپەيتىن ەلباسىنى دا ءىلىپ ءتۇستى: «تمد-نىڭ كوپتەگەن ەلدەرى، ونىڭ ىشىندە قازاقستان دا تاريحتى بۇرمالاۋ جولىنا ءتۇستى. مىسالعا، جۇرتتىڭ ءبارى سىيلايتىن ەلدىڭ ءبىرىنشى پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ تا تالاي مارتە «كسرو بۇرىنعى رەسپۋبليكالارى ىشىنەن ەڭ كوپ زارداپ شەككەن قازاقستان دەپ مالىمدەدى»، - دەيدى ول.

ءارى كورەرمەن جۇرتقا قاراتا: «تاريحي تۇرعىدان وسىنىڭ بارىنەن كىم ۇتتى، كىم ۇتىلدى؟» – دەگەن ساۋال تاستادى. قازاقتارعا ۇلتتىق مەملەكەتتىگىن قۇرىپ بەرىپ، ءتىلى مەن سالتىن ساقتاتقان رەسەيگە العىس ايتۋعا ءتيىس ەكەن دەگەن تۇجىرىمعا مەڭزەدى.

Abai.kz